የወገን ጦር ትዝታዬ.pdf

• word cloud

• Extraction Summary

የደረቀው ዳቦ በጆንያ ተሞልቶ ስለሆነ የሚመጣው ከመሃል አገር ጀምሮ ሲጓዓዝ ከመንገዱ መርዘም የተነሳ ታንክ በአመራር ጉድለት እጥዓ ድርብ መስዋዕትነት ከከፈሉት የጦር ክፍሎች አንዱ መድፍና እግረኛ ጦር ከመድፉ ቀድሞ ከተማ ሰርጎ ቢገባና ተኩስ ቢከፈት አካባቢው ሊናወጽ ይችላል ከዚያ በኋላም ፄሊኮኘተር ማስነሳት ቀርቶ መመከቻ ምሽግም ማግኘት አስቸጋሪ ሊሆን ነው ከአሶሳ ደግሞ በተሽከርካሪ ማምለጥ አይቻልም አንበሳ ጫካ» የሚባለውን ቦታ በደህናውም ጊዜ የጠላት ። ሆነ የወገን ጦር ትዝታዬ አልፎ ለስልጣናችን ያስፈሩናል ብለው ባለማመንና በመጠራጠር ኮርክ አስራርን አዳክመውና ረግጠው ገደሉት በዚህም የተነሳ ከፖለቲካ ተጽዕኖ ነዓ ሆኖ ለመስራት የሚችል ከፍተኛ የጦር አዛዥ ጨርሶ ጠፋና የጦር ዕቅድ ወደ ዝቅተኛው የጦር ክፍል የሚዘረጋውም መዋቅር እንዲሁ ከመደበኛው ዕዝ በወጣ መንገድ በራሱ መሥመር ስለሆነ ሰራዊቱ በዕዝ በመዋቅርና በአመራር ተከፋፈለ ይህም በመሆኑ ሀገሪቱ የሚሊታሪ ሀ አውጪ ሳታጣ ውትድርናው በፖለቲካው በመበረዙ ጦር ኃይሉ የጠራ ሚሊታሪ ርኗነ አልባ ሆነ ሀቪ።ጺዌነ ተብሎ ለመንግሥት የሚቀረበው በአብዛኛው መንግሥት ሊሰማው የሚፈልገውን ብቻ ሆኖ ነበር የሰራዊቱ ሚሊታሪ እስትራቴጂ አልባ መሆን አንዳንድ ምሳሌዎች ከ ሀ ዓም ሰኔ ወር ዓም በተሰነዘረው መጠነ ሠፊ የግብረኃይሎች መቻ በአያንዳንዲ የኤርትራ መሬት ላይ ሌላ መጠነ ሰፊ የአካልና የሕይወት መስዋዕትነት ተከፍሎ አብዛኛው የክፍለ ሀገሩ መሬት በወገን ቁጥጥር ሥር በመዋሉ ጠላት አስቀድሞ በተደራጀበትና ለመሸሸጊያነት ባዘጋጀው ሳህል በተባለው በተራራ የተሞላ ለመደበኛ ሰራዊት ርዕክ።

• Cosine Similarity

ስራዊቱ በሚደርስበት የአመራር ስሕተትና ብልሹነት እጥፍ ድርብ መስዋዕትነትን በመክፈል እንደሻማ እየቀለጠ የኢትዮጵያን አንድነትና ሉዓላዊነት አስከብሮ የኖረበት አሳዛኝ ታሪክ በማስረጃ ያቀርባል ክፍል አሥራ አራት ጦርነትና የአዕምሮ ስነቅርስ» ለበርካታ ዓመታት በጦር ሜዳ መቆየት ሕይወት ላይ የሚያስከትለውን ተፅዕኖ ይስላል የወገን ጦር ትዝታዬ የከበበ ት ቸቸ ው ል ዱፍ ይ ው ው ል ክፍል አንድ የአምስት ዓመቱ ሰንሰለታማ ጦርነት ሰኔ ዐ ዓም ጀምሮ በተካሄደው የሁለተኛው ነፃ አውጪ አብዮታዊ ሰራዊት ዐ በጠላት ቁጥጥር ስር የዋለውን የኤርትራ መሬት ነፃ የማውጣት ዘመቻ አስከ ሰኔ ወር ዓም ዐ የሚሆነው የኤርትራ መሬት በወገን ቁጥጥር ሥር ውሎ ጠላት በሳህል አውራጃ በሚገኝ ተራራማ ቦታ ብቻ ተወስኖ እንዲቀር የተደረገበት ወቅት ነበር በዚህ መሠረት ኛ ግብረ ኃይል በከፍተኛ ድል የምጽዋን የጠላት ከበባ ሰብሮ ከወጣ በኋላ በኛ ሀ« እና «ለ» በመክፈል በሁለት አቅጣጫ ወደ ሳህል በረዛፃማና ተራራማ ሥፍራ በማጥቃት ዐኛ ለ ግብረ ኃይል በመርሳ ጉልቡብ በኩል ማዕሚዶ በተባለው አካባቢ ከጠላት ጋር ከፍተኛ ውጊያ በማድረግ ጉዳት ደርሶበት ግስጋሴው ሲገታ ኛ «ሀ» ግብረ ኃይል ግን በመርሳ ተክላይ ወደብ በኩል ወደ አልጌና አጥቅቶ በርካታ ወረዳዎችን በቁጥጥሩ ሥር በማዋል እስከ ሱዳን ጠረፍ ከተማ ቃሮራ ድረስ የሀገሪቱን ዳር ድንበር ካስከበረ በኋላ በአልጌና ምዕራባዊ ክፍል ያለውን ከፍተኛና ሰማይ ጠቀስ በሆኑ ተራሮች የተሞላውን አስቸጋሪ መሬት አልፎ ለመገስገስ በተፈጥሮ እና በጠላት ተጽኖ ደርሶበት በአልጌና የወገን ጦር ትዝታዬ አካባቢ በያዘው ቦታ ላይ ከጠላት ጋር እንደተፋጠጠ መከላከያ ይዞ ቀንና ሌሊት በመዋጋት ላይ ይገኝ ነበር የአልጌና አካባቢ የመሬት ገጽ ለሜካናይዝድ ጦር ውጊያ ቀርቶ ለእግረኛ ጦር እንቅስቃሴ እንኳ የማያመች በመሆኑ የአጥቂ ጦርን ግስጋሴ በከፍተኛ ደረጃ ስለሚገድብ ግብረ ኃይሉ በነበረው የመሣሪያና የሰው ኃይል ተጠቅሞ ጠላትን አእስከተፈለገው ድረስ ማባረርም ሆነ መደምሰስ ባለመቻሉ ግስጋሴው በእዚሁ ቦታ ለጊዜው ሊገታ ችሏል በአካባቢው ያሉ ከፍታዎችንና መቃረቢያ መንገዶችን በሰው በመሣሪያና በፈንጂ አጥሮ የመሸገውን ጠላት አጥቅቶ ለማስለቀቅ የወገን ጦር በጎን ማጥቃት ወይም በከበባ ውጊያ ቆረጣ ወይም ደግሞ በሜካናይዝድ ኃይል የመስበርን ስልት መጠቀም ስላልቻለ የነበረው አማራጭ በእግረኛ ጦር ፊት ለፊት መጋፈጥ ብቻ ነበር የተራራ ምሽግን ፊት ለፊት ማጥቃት ደግሞ ጊዜ የሚፈጅ አድካሚ የሆኑ የተራራ መረማመጃዎችን መውጣትና መውረድ ስለሚጠይቅ በፍጥነት ጠላት ምሽግ ደርሶ ጨበጣ መሰንዘር አይቻልም ያጥቂው ጦር በተፈለገው ፍጥነት አለመንቀሳቀስና ፈጥኖ ወደ ጠላት ምሽግ አለመጠጋት ደግሞ ለጠላት በቂ የማሰብያና የዝግጅት ጊዜ ስለሚሰጠው የወገንን አጥቂ ጦር ለመጉዳት ያመቸዋል አጥቂው ጦርም ግቡ አካባቢ ከመድረሱ በፊት ለጠላት የስብጥር ተኩስ ስለሚጋለጥ አሰላለፉን እንደያዘ በሙሉ ኃይሉ ግቡ ለመድረስ ፍጹም አዳጋች ስለሚሆንበት ግቡ ላይ ከመድረሱ በፊት ኃይሉ ይመናመናል ከዚህ በተጨማሪ የአካባቢው አየር ሞቃትነት በአጥቂው ጦር እንቅስቃሴ ላይ ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳድራል ይህንና የመሳሰለውን ተጽዕኖ ሁሉ በመቋቋም የወገን ጦር የጠላትን ምሽግ ሰብሮ የመጀመሪያውን ግብ ቢይዝም በአብዛኛው ከርቀት ሲታይ የተያያዘና አንድ ወጥ የሚመስል ተራራ በእግር እረግጠው ሲያዩት ሌላ ተቀጣይ እና ወጣ ገባ የመዋጊያ መሬት ከጀርባው ስለሚደቀን ፈጣን የማሳደድ ውጊያን መቀጠል አይቻለውም እነዚህ ሁሉ ምክንያቶች ጠላት በመጠኑ ከያዘው መሬት እያፈገፈገና ቀጣዩ ገገር መሬት ላይ እንደገና እየመሸገ በመጀሠሪያ ብዙ መስዋዕትነት የከፈለውን አባራሪ የወገን ጦር በተኩስ ቀስፎ በመያዝ ለመልሶ መቋቋም ፋታ እንዳያገኝ ያደርገዋል ቀጥሎም አዲስ አጠናካሪ ኃይል ከኋላ በማስጠጋት አጥቂው የወገን ጦር ከጠላት አስለቅቆ በተቆጣጠረው ወረዳ ጸንቶ እንዳይቆይ በመልሶ ማጥቃት ያረባረብበታል የወገን ጦር ትዝታዬ መ አንድ አጥቂ ጦር ግቡን ከያዘ በኋላ ለመልሶ መቋቋም ጊዜ ማግኘቱ አስፈላጊ ነው በማጥቃቱ እንቅስቃሴ የተበታተነውን ኃይል አሰባስቦና አጠጋግቶ ለመከላከል ተፈላጊ በሆኑ የመሬት ገጸች ላይ ተዋጊ ክፍሎችንና አጋዥ መሣሪያዎችን ቦታ በማስያዝ ጊዜያዊ መከላከያ ምሽግ ማበጀት በማጥቃቱ ውጊያ የቆሰሉትን ወደ ደጀን ለማግለል የተሰውትንም እንደሁኔታው ለማግለልም ሆነ ለመቅበር መቻል እንደ ውጊያው ጊዜ ርዝመት የጥይትና የስንቅ ዳግም ዕደላ በተለይ በበረኃው ውጊያ የውዛ አቅርቦት ማግኘት ዉዚተ ናቸው ሁሉንም ለማከናወን ግን ዋና መሰናክል የሚሆነው ለአንቅስቃሴ አስቸጋሪ የሆነው የመሬት ገጽና ያየሩ ሐሩርነት ነው ከባሕር ወለል ዐ ሜትር በቀጥታ ተነስቶ እስከ ዐዐዐ ሜትር ከፍታ ባላቸው የሳሕል ተራሮች አናት ላይ ምሽጉን አጠናክር በሚገኝ ጠላት ከላይ ወደታች እየተቀጠቀጡ ሙሉ ወታደራዊ ትጥቅ አንግቶ ከታች ወደ ላይ ማጥቃት ቀርቶ በሰላማዊ የሽርሽር ጉዞ እንኳ እስከ ፅዐዐ ሜትር ከፍታ ያላቸውን ጉብታዎች ቀላል የበጋ ልብስ ለብሶ መውጣት ፍዳ ያስቆጥራል ይህም ሆኖ የወገን ጦር ብዙ ጊዜ በየትኛውም የተራራ አፋፍ ላይ የተጠናከረ የጠላትን ምሽግ ሰብሮ ግቡን ይቆጣጠራል ከዚያ በኋላ ግን የሳሳውን የሰው ኃይሉንና የተጓደለበትን የድርጅት ድጋፍ ለማሟላት አጠናካሪ ጦርንም ሆነ ድርጅትን በተሽከርካሪ ፈጥኖ ለማስጠጋት የመሬቱ ገጽታ ስለማይፈቅድ በአግር ቅትዞኮና በሸክም የሚደረገው እንቅስቃሴ ረዥም ጊዜ የሚፈጅ ይሆናል በዚህ ምክንያት ጠላት ተጠናክሮ ለመከላከልም ሆነ መልሶ በተከታታይ ለማጥቃት ያመቸዋል በዚህ ሁኔታ የአልጌና ግንባር የመሬት ገጽ ለጠላት ጸንቶ የመከላከልን ዕድል ስለሰጠው በግብረ ኃይሉ ተዋጊ ክፍሎችም ላይ የሚደርሰው ጉዳት በመባባሱ ነበር ጦሩ በያዘውና በተቆጣጠረው ቦታ ጊዜያዊ መከላከያውን የመሠረተው ይህ በጊዜያዊነት የተመሠረተ መከላከያ ወረዳ ከቀን ወደቀን በሚፈጠሩ ሁኔታዎች የወገን ጦር ትዝታዬ አ በ ይ አ አር በ ርር መዱ ከ ቁ በ መ ደው እየሰፋ በመሄድ ከሰሜን ወደ ደቡብ ዐ ኪሎ ሜትር የግንባር ስፋትን የሸፈነ ሆነ የመከላከያው አመሠራረት እንደመሬቱ ገጽ ወደ ውስጥ የገባና የወጣ ከፍና ዝቅ ያለ ነበር በተመሳሳይ ሁኔታ ከወገን ኃይል መከላከያ ምዕራብ ኃይሉን ዘርግቶ ፊት ለፊት የሚፋለመው ጠላትም ወደ ምዕራብ ከፍታው አያደገ የሚሄደውን አብዛኛውን ገዢ መሬት ተቆጣጥር ስለነበር ከላይ ሆኖ የወገን ኃይልን ወደታች ማየት ከሚችልበት ቦታ ሳይገፋ የወገን ኃይል መከላከያ ተመሠረተ ይህንን የመሰለ የመከላከያ አመሠራረት ምርጫ ሲጠፋ በጊዜያዊነት የሚይዙት እንጂ ዋና መከላከያ አድርገውት ለዘለቄታው የሚቆዩበት አልነበረም በዚህ ሁኔታ ወደፊት ለሚደረገው ማጥቃት መረማመጃ ላለማጣት ሲባል ብቻ ሰራዊቱ ዕጥፍ ድርብ መሥዋዕትነትን እየከፈለ በያዘው ስልታዊ ባልሆነው ቦታ ጸንቶ በመከላከል አምስት ዓመታት እንዲዘልቅ ተፈረደበት አልጌና በሰሜን ኢትዮጵያ ኤርትራ ክፍለ ሀገር ሳሕል አውራጃ ከሱዳን የድንበር ከተማ ከቃሮራ ደቡብ ምሥራቅ ኪሎ ሜትር ከናቅፋ ከተማ ሰሜን ምሥራት ዐ ኪሎ ሜትር አካባቢ እንዲሁም በስተምሥራቅ ከቀይ ባሕር ወደብ ከመርሳ ተክላይ ዐ ኪሎ ሜትር ያህል ወደ ምዕራብ ርቆ የሚገኝ ስፍራ ነው የወገን ጦር ከሱዳንና ኢትዮጵያ የጠረፍ ከተማ ከቃሮራ ጀምሮ ወደ ደቡብ ኪሎ ሜትር ያህል ዘርግቶ መከላከያ ወረዳ የያዘውንና ወደ ምሥራቅ እስከ ቀይ ባሕር በጥልቀት የሚቆጣጠረውን ሰፊ ወረዳ በማጠቃለል «አልጌና ግንባር» በማለት ይጠራዋል አልጌና ከቆላማነቱ ጋራ የቀይ ባሕር አየር ተጽዕኖ ታክሎበት ለሰው ልጅ መኖሪያነት በተለይም ለወታደራዊ ግዳጅ አፈጻጸም በናጹም የማይመች አካባቢ ነው ከቀይ ባሕር በስተምፅራብ ወደ አልጌና አቅጣጫ እስከ ኪሎ ሜትር ርቀት ድረስ በስተሰሜንና ደቡብ አልፎ አልፎ የሰብል ክምር መስለው ጉች ጉች ካሉ ያሸዋ ክምሮችና አነስተኛ ጉብታዎች ሌላ ለጥ ያለ ሜዳ ነው መሬቱም ደረቅና አሸዋማ ከመሆኑ የተነሣ አንድም የዕፀዋት ዓይነት በላዩ ይበቅላል ብሎ ለመገመት ያዳግታል የወገን ጦር ትዝታዬ አረ። በ የተበታተኑትን ኃይሎች እያጠጋጋ ጥቃቱን ይመክትና ተራውን እያጠቃ ጠላትን ወደመጣበት ይመልስ ነበር በዚህ መሠረት ውቃው እዝ አንድ ክፍለ ጦርን ብቻ ይዞ ማለትም ኛ እግረኛ ክፍለ ጦርንና በስሩ ያሉትን ኛ ፓራኮማንዶ ብርጌድ ኛ ሜካናይዝድ ብርጌ ድኛና ኛ እግረኛ ብርጌዶችን በድምሩ ከልዐዐዐ ባልበለጠ የሰው ኃይል የአልጌናን ግንባር ሲከላከል ቀየ የሰራዊቱ የበላይ አካል ይህን ሲወስን የጠላትን የወቅቱን ኃይልና አሠላለፍ ሁኔታ ስይቶ ኃይሱን አዘዋውሮ ለመዋጋት አስቦ የጠላትንም ድንገተኛ ጥቃት መመከት የሚያስችለውን ጥንቃቄ ማለት የሳሳውን ግንባር ከጠላት ቀድሞ በማጠናከር አብሮ አሟልቶ ቢሆን የጦር መቀነሱ ተግባር ተገቢነት ባላከራከረ ነበር ነፃር ግን ተደጋግሞ እንደ ታየው የሰራዊቱ የበላይ አካል ፈጣን ውሳኔንና ክንዋኔን ለሚጠይቀው እጅግ ተለዋዋጭ የጦር ግንባርሁኔታ የሚጠበቅበትን አመራር መስጠት ተስኖት ታይቷል የብዙ ዓመታት የጦርነትና የውድቀት ታሪክም ይሀንኑ የመሰከረ ሆነ የአልጌና ግንባር መከላከያ ከሣሣ በኋላም ጠላት ኃይሉን አጠናክሮ ቢያጠቃው የግንባሩ የመጨረሻ ዕጣ ምን እንደሚሆን መገመትና ማወቅ አልተፈለገም ነበር የለአልጌና ግንባርን መከላከልና ጥበቃ ሙሉ ኃላፊነት የወሰደው ውቃው እዝ ያለውን አንድ ክፍለ ጦር ይዞ እየተበላከለም እያጠቃም አካባቢውን ሲቆጣጠር የሰራዊቱ የውጊያ ብቃትና ጥንካሬ ችግርን የመቋቋም አስደናቂ ችሉታው ሲታይ በየትኛውም የጦር ግንባር ቢሰለፍ ከፍተኛ ወታደራዊ ውጤትን ማስገኘት መቻሉ የታመነ ነበር ነገር ግን ይህን የመሰለ የተፈተነ ምርጥ ጦር አምስት ዓመት መሱ ባንድ ቦታ ያውም እንደ አልጌና በረሐ ያየሩ ጠባይ ለሰው ቀርቶ ላራዊትም በሚያስቸግርበት የሥንቅና የትጥቅ ዕደላው ባልተሟላበት ግንባር በተፈጥሮና በሰው ሠራሽ አደጋዎች ኃይሉ ዕለት በለት እንዲመናመን ተደረገ ሰራዊቱ የኃይሉን ማነስ በብቃቱና በቆራጥነቱ እያሟላ ከባድ መሥዋዕትነትም ካየከፈለ የጠላትን ጥቃት ደጋግሞ ቢመክትም ቅሉ በወታደራዊ አመለካከት አልጌና ግንባር ጦርነት ከጥቅመ ጉዳቱ ያመዘነ ነበር ጠላትም ከጊዜ ጠረ ጊዜ የወገንን ደካማ ጎን ጠንቅቆ ስላወቀ ላንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ወዊቱን ለመደምሰስ የሚያስችለውን አቅድ አወጣ ዕቅዱም ከፊት ከመፃልና የወገን ጦር ትዝታዬ ዜሬ ከኋላ ባንድ ጊዜ ማጥቃት የሚለው ነበር ዕቅዱን ለመፈጸም ይረዳው ዘንድ ከሌላ ግንባር ጦር አስመጥቶ የነበረውን ኃይል አጠናከረ የወገን ጦር በተሟላም ይሁን በተወሰነ ደረጃ ስለጠላት እንቅስቃሴ መረጃ ቢደርሰውም ባንፃሩ ኃይሉን ለማጠናከር የወሰደው እርምጃ አልነበረም ከላይ በተመለከተው የማጥቃት እቅድ መሠረት ጠላት ከኋላ አሥርጎ ባስገባው ኃይል የእዙን ማዘዣ ቦታንና የድርጅት ጠቅላይ ሰፈርን በመምታት በመዛል አሥርጎ ባስገባው ኃይል ደግሞ ወደኋላ የሚያፈገፍገውን ጦር በመበተን በመጨረሻም ፊት ለፊት በከፍተኛ ኃይል በማጥቃት ባንድ ቀን ጀምበር ውጊያውን ለማጠናቀቅ ወስኖ ውጊያውን ፈጥኖ ማጠናቀቅን መምረጥ የተገደደበት ዋና ምክንያት ረዳት የወገን ጦር በየብስ በባሕርና በአየር በቦታው ላይ ሊደርስ ይችላል ብሎ ሰግቶ ነው በወገን ጦር የበላይ አመራር በኩል ያለውን ሁኔታ ተረድቶት ቢሆን ኖሮ ግን ይህን ያህል ባልተጨነቀም ነበር የወገን ጦር የበላይ አመራር ረዳት ኃይል ለመላክ አቅም ቢኖረውና የጠላት ፅቅድ ምን እንደሆነ በትክክል ቢረዳም እንኳን በቅድሚያ ሊያስብበትና ሊዘጋጅበት ሁኔታው ከተፈጠረም በኋላ በፍጥነት ወስኖ ትእዛዝ ማስተላለፍ የማይችል ውሉ በማይታወቅ ትብትብ የታሰረ ደካማ አካል ነበር በየካቲት ወር ዓም ከሌሊቱ በዐዐ ሰዓት ጠላት ከአንድ ብርጌድ ያላነሰ ኃይል አዝልቆ ከዋናው መከላከያ ግንባር ወደ ምሥራቅ ዐ ኪሎ ሜትር ርቆ የሚገኘውን የሰራዊቱን ድርጅት ጠቅላይ ሰፈርና የአዙን ማዘዣ እንዲሁም በግንባር የተሰለፈውን ጦር በእቅዱ መሠረት ፊት ለፊት አጠቃ በግንባር የተሰለፈውም የወገን ጦር የተለመደው የጠላት ጠቅላላ ማጥቃት መስሎት በፊናው ተአከላከለ ሆኖም ሌሊት ነበርና ከኋላ ወረዳ በዋናው ዕዝ ማዘዣና የድርጅት ማከማቻ አካባቢ ያለው ውጊያ በግልጽ ይታይ ስለነበር በግንባር ያለውን ሰራዊት ቢያሳስበውም ሳይደናገጥ ውጊያውን ቀጠለ ባልተጠበቀና ባልታሰበ አቅጣጫ በሌሊት ሜዳውን አቋርጦ የመጣው የጠላት ኃይል ጊዜ ሳይፈጅበት በእዙ ድርጅት ጠቅላይ ሰፈር አካባቢ በተሠሩ የሣርና የጆንያ ቤቶች መንደር ውስጥ ገባ የወገን ጦር ትዝታዬ ት በኋላ ወረዳ ደግሞ በልዩ ልዩ የድርጅትና የኪነት ክፍሎች የተመደቡ የሰራዊቱ አባላት እንዲሁም በእዙ ማዘዣ አካባቢ የሰፈረ የሻምበል ቃሺ ጦር አንድ ላይ ሆነው ከደርባ ገብቶ የወረረውን የጠሳት ኃይል ወደ ሰፈሩ እንዳይገባ ማገድ በይቻላቸውም በየሥራ ቦታቸውና በየማደሪያቸው አጠገብ በአዘጋጁት ምሽግ ውስጥ ሆነው በቆራጥነት ከጠላት ጋራ ይታኮሱ ስለነበር ያን መሰሉን መከላከል ከቷሳ ወረዳ ያጋጥመኛል ብሎ ያልገመተውን ጠላት ወዳላሰበው የውጊያ አቅጣጫ መሩት ይህም በመሆኑ ወራሪው የጠላት ኃይል ባቀደው መሠረት የወገንን የኋላ ወረዳ ሙሉ በሙሉ ሳይቆጣጠር በተለይም የእዙን ማዘዣ ማእከል ሳይዝ ነጋ በዚህ ጊዜ ውጊያውን ገጽታ ለመለወጥ እዙ ከግንባር ባመጣው አነስተኛ ኃይል ወራሪውን ጦር ከጎን መልሶ አጠቃው የወገን ጦር መልሶ ሲያጠቃ በተመሳሳይ ሁኔታ የኋላው ወረዳ ተከላካይ ጦር ነግቷልና ጠላትን ማየትና መለየት ችሎ እያነጣጠረ ይተኩስ ጀመር ጠላትም የቀረለት ምርጫ ነፍሱን ለማዳን ሮጦ ማምለጥ ብቻ ሆነ በዚህ ጊዜ አጥቂው የወገን ጦር ብቻ ሳይሆን ከምሽግ ምሽግ እየዘለለ ጠላትን ፋታ ሲነሣ ያደረውም የኋላ ድርጅት አካባቢ ጦር በአሸዋ ሜዳ ላይ ሮጦ ለማምለጥ የሚሞክረውን ጠላት መረፍረፉ ብቻ ሳይሆን በምርኮ ማፈሱንም ተያያዘው ቀደም ብሎ የሸሸውንም ጠላት በግርና በተሽከርካሪ እያሳደደ ይማርከው ነበር ጠላትም ይዞ የመጣውን ብረት ለበስና ከባድ መሣሪያ ሁሉ ለወገን ጦር አስረከበ በኋላ ወረዳ የተደረገው ውጊያ በወገን ጦር የበላይነት ተጠናቀቀ በግንባር ያጠቃው ጠላትም የዕቅዱን አለመሳካት ተረድቶ ወደፊት መግፋቱን ሰላልቀጠለበት ጠቅላላው ውጊያው በወገን ከፍተኛ ድል ተደመደመ ያም ሆኖ ጠላት ወገን የተቀዳጀውን ድል ለመበቀልና ያሰበውን ለማሳካት በአጭርም ሆነ በረዥም ጊዜ ተደራጅቶና ተጠናክሮ ዳግመኛ ማጥቃቱ እንደማይቀር ግልጽ ሸጋበር ለዚህም ሌላ ስልት ሳይቀይስ የፈጸማቸውን ስሕተቶች ብቻ አርሞ በዚሁ ይስልት እንደገና ቢያጠቃ እንኳ የግንባሩን ጦር መደምሰስ እንደሚችል መገመት በስያዳግትም ምክንያቱም በቀድሞው ውጊያ የወገን ጦር ድልን ቢቀዳጆጅም ብዙ ጉዳት ስለደረሰበት ኃይሉ ተመናምኗል ይህ በንዲህ እንዳለ ጠላት ጊዜ ሳይፈጅ ከሌላ ግንባር ወደ አልጌና ግንባር ባዛወረው ጨማሪ ሜካናይዝድ ኃይል ተጠናክሮ ለከበባና ለቆረጣ ውጊያ በከፍተኛ ደረጃ የወገን ጦር ትዝታዬ እየተለማመደ መሆኑን የወገን ቃፒ ጦር እና የጠላት ወዶገብ ሳይቀር ስላረጋገጡ ቀንና ሰዓቱ ተለይቶ ባይታወቅም በቅርብ ጊዜ ውስጥ የአልጌናን ግንባር በኃይልና በስፋት እንደሚያጠቃ በመቶ ለማረጋገጥ ተችሎ ነበር ከዚህ ግንዛቤ በመነሳት በግንባሩ የተሰለፉት የብርጌድ አዛገናች ሁኔታውን ለክፍለ ጦሩ አመለከቱ ክፍለ ጦሩም ለጦሩ እዝ ይህንኑ አሳሰበ እቡ ደግሞ ተራውን ለበላይ አካል ተጨማሪና አጠናካሪ ኃይል በአስቸኳይ ካልተላከለት ግንባሩ ለጠላት ጥቃት ባሥጊ ደረጃ እንደተጋለጠ አስገነዘበ በትክክል ከታየ የበላይ አካል ምንም ጥያቄ ሳይቀርብለት ያንን የመሰለ አደገኛ የከበባ ውጊያ በከፍተኛ መሥዋዕትነትና ቆራጥነት ያከሽፈውን ሰራዊት መንፈስ ለመደገፍ ተጨማሪ ኃይል ልኮ ማጠናከርና ማበረታታት በተገባው ነበር የበላይ አካል ግን ከግንባሩ ለሚቀርበው ጥያቄና ግፊት መልስ ሰጠ ለማሰኘት ብቻ ይመስላል መዛል ኢትዮጵያ ከየመንደሩ በግዳጅና በኮታ በመደበኛ ወታደርነት ተመልምለው ወታደራዊ ማሠልጠኛ ጣቢያ ገብተው በሚገባ ወታደራዊ ሥልጠና ማግኘት ቀርቶ የዒላማ ተኩስ እንኳን በትክክል ያልተኮሱ አንድ ሺህ የሚሆኑ ምልምሉችን ለግንባሩ ልኮ በዚህ ተጠናከሩ አለ በዕድሜም ሆነ በአካል በወታደራዊ ሙያም ሆነ ልምድ ገና ጮርቃ የሆነ እነዚህ ወጣቶች እንኳን ነገ ተነገ ወዲያ ለሚነሣ ውጊያ ሊጠቅሙ በዚያ በረሐ ተቀምጠው ያካባቢውን ጠቅላላ ሁኔታ ለመልመድ ገና ብዙ ጊዜ ይፈጅባቸዋል በዚህ። ገደሌለው እንደ ተረዱ የልብ ልብ ተሰማቸው በመትረየሳቸው ላንቃ እንደዝናብ ጨውን ጥይት እየዘሩበት በፍጥነት ወደ ወገን ጦር ተጠጉ ክ ጊዜ ነበር በመጽሐፍና በአፈ ታሪክ ካልሆነ በዐይናችን አይተነው የማናውቀው የጀግንነት ተግባር ሲፈፀም ያየነው ቆራጥ የሰራዊቱ አባላት የጠላት ታንክ ላይ ሺ ነብር እየዘለሉ ግብግብ ገጠሙ አንዳንዶቹ የእጅ ቦምብ አውጥተው ታንኩ ተር ላይ ቢጥሉም ታንኩ ትንሽ ከመጨስ በቀር ጉዳት አልደረሰበትም ነገር ከቐን የወገንን አስደናቂ ድፍረት ያየው የጠላት ታንከኛ ተደናግጦ ለጊዜውም ቢሆን ርች ወደኋላ ሲያፈገናግ ዐይንን ለማመን የሚያስቸግር ነገር ነበር ሆኖም ግን የተደናገጠው የጠላት ታንከኛ መረጋጋት ሲጀምር ያደጋውን መለስተኝነት ተገንዝቦ አንደገና አንሰራራና በሜካናይዝድ ኃይሉ በመተማመን ማጥቃቱን ቀጠለ የወገን ከጠርም ጉዳቱ ቢበዛበት በስተምሥራቅ ዐ ኪሉ ሜትር ርቆ ወደሚገኘው ኪራይ ወደ ለው ቦታ በዚያው ዕለት ማፈግፈግ ተገደደ ኪራይ ደርሶ ኃይሉን ሲያሰባስብ ክጠላት የቀኑን ደመናማነት አይቶ ከአየር ምንም ዓይነት አደጋ እንደማያገኘው በመተማመን ሜካናይዝድ ኃይሉን ወደ ኪራይ አለሥጋት ማስጠጋት ጀመረ በሽንንዲህ ውጊያ ቢኖር ያልሞት ባይ ተጋዳይነት ነው ጠላት ከግንባር እስከ ኋላ ርዳ ያለውን አካባቢ ተቆጣጥሯል የቀረ ነገር ቢኖር ኪራይ የተሰባሰበውን ረፈውን ሰራዊት መደምሰስ ብቻ ነው የወገን ጦር ትዝታዬ ውቃው እዝ ረዳት ጦር በተለይም ሜካናይዝድ ኃይል ለእርዳታ ካልተላከልኝ ውጊያው አልቋል የተረፈውም ጦር ካሁን በኃላ የጠላትን ሜካናይዝድ ኃይል የትም ቦታ ሊያቆምና ሊመክት አይችልም በማለት ለበላይ አካል ቢያመለክትና ቢጮህም በጦርነት አንድ ደቂቃ እንኳ ወሳኝነት እንዳላት እየታወቀ ከ ሰዓት በኋላም ከበላይ አካል የመጣ አንድም ምላሽ አልነበረም የወገንም ጦር የተረፈውን ኃይል አስተባብሮ መክላከያ በመያዝ የሚመጣውን የጠላት ኃይል ከመጠበቅ ሌላ ምርጫ አልነበረውም እንደተጠበቀውም አኩለ ሌሊት በኪራይ መከላከያችን ላይ ጠላት ማጥቃት ሰነዘረና ውጊያው ሌሊቱን ሙሉ ቀጠለ የወገን ጦርም ጠላትን በመግታት ጉዳት አደረሰበት ሆኖም የኃይል ሚዛኑ ወደ ጠላት ያደላ ነበርና መጋቢት ቀን ዓም ረፋዱ ላይ ጠላት የደረሰበት ጉዳት ሳይበግረው በሜካናይዝድ ኃይል እየተረዳ ማጥቃቱን ገፋበት ውጊያው እንዳሰበው ባይሄድለትም ወደ መጨረሻ ግቡ እንደተቃረበና ከንግዲህ ምንም ነገር ሊያቆመው አንደ ማይችል አመነ እንደእውነቱ ግን ለወገን ጦር አንድ ሜካናይዝድ ብርጌድ ቀርቶ አንድ ሻለቃ ሜካናይዝድ ጦር እንኳን ቢደርስለት የውጊያው ጠቅላላ ገጽታ በተለወጠ ነበር አንድ የጦር ክፍል የጠላትን ማጥቃት መቋቋም አቅቶት ለሦስት ተከታታይ ቀናት ዐ ኪሎ ሜትር በሚሆን ግንባር እየተዋጋ ሲያፈገፍግ ከበላይ አካል በኩል አንድም ነገር የማይታሰብለትና የማይደረግለት ከሆነ የበላይ አመራርም ሆነ መንግሥት አለ ብሉ ማመን ያዳግታል ይኸው የበላይ አካል በየብስም ሆነ በምድር ረዳት ጦር ይልካል ተብሎ ሲጠበት በአሱ ፈንታ መጋቢት ቀን ዓም በምድር ነክ መርከብ ተጭነው የደረሱት ማዝ የተባሉ በርካታ ራሺያ ሠራሽ የውዛ ቦቴ መኪናዎች ነበሩ እነዚህ ባላንድ ዲፈሬንሻል የውዛ ቦቴ መኪናዎች ባሸዋማው የአልጌና መሬት እንደ ልብ ለመንቀሳቀስ በፍጹም የማይችሉ ሰራዊቱ ምንም ዓይነት የሚጠቅመው እርዳታ እንዳያገኝ ሆን ተብሎ የተሸረበ የሚመስል አሳዛኝና አሳፋሪ ተግባር ነበር አንግዲህ ከ ሰዓት ውጊያ በኋላ ለሰራዊቱ ከበላይ አካል አሁንም የተደረገለት ነገር ስለሌለ የመጣው ይምጣ ብሎ መጋቢት ቀን ዓም ከቀኑ ዐ ሰዓት ላይ ባለው ኃይል በፅልህና በወኔ ጠላትን ፊት ለፊት አጠቃ ጠላትም ወደ ፊት ከመግፋት ቢገታም ኃይሉን አስፍቶ በመያዝ በሰሜንና ደቡብ በኩል የወገን ጦር ትዝታዬ ቡን ቀጠለ በዚህ ሁኔታ የወገን ጦር በኪራይ አካባቢ ሲዋጋ ጠላት በስፋት ደ መርሳ ተክላይ ወደብ ይጠጋ ስለ ነበር ከቀኑ በዐዐዐ ሰዓት ውጊያው መርሳ ክሳይ አካባቢ ደረሰ ዝ ብዛኛው የወገን ከባድ መሣሪያና አነስተኛ ንብረት የቀይ ባሕርን ጠርዝ ተከትሎ ደቡብ እንዲያፈገፍግ ቢደረግም በርካታ ንብረት ጠላት አጅ ወደቀ ጌና ግንባር ከተሰለፈው ጠቅላላ የሰው ኃይል ሩቡ ያህል ብቻ ወደ አፍአበት ፄ ሲያፈገፍግ የቀረው ጉዳት ደረሰበት ወይም በጠላት ተማረከ የበላይ ሺጅ የላካቸው ማዝ የውሃ ቦቴዎቹም ራሳቸውን መርዳት አቅቷቸው ው ውስጥ እንደ ተሸነቆሩ ጠላት እጅ ገቡ አመራር አካል ሦስት ቀንና ሌሊት ለፈጀው ኃይለኛ ውጊያ ረዳት ጦር የማያስችለው በሌላ ግንባር የመወጠር የኃይል ወይም የጊዜ አጥረት የቦታ ርቀት ወዘተችግር ገጥሞት ቢሆን መቸስ ምን ይደረጋል ተብሎ ለፈ ነበር ነገር ግን በወቅቱ ረዳት ጦር ከመላክ የሚከለክል ምንም ምክንያት በረም ኛ ዘርዓይ ደረስ ሜካናይዝድ ብርጌድ የሚባል በአልጌና ግንባር ዓመታት በመዋጋቱ አካባቢውን በሚገባ የሚያውቅ በቂ የውጊያ ልምድና ኃይል ያለው ጦር በአፋበት ግንባር ቀምጭ ውነ የተባለ አካባቢ ዋሪነት ተቀምጧል ይህ ኃይል ትእዛዝ ቢሰጠው ወደ ሰሜን የቀይ ባሕርን ተከትሉ አልጌና ግንባር ከ ሰዓት ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ ሊደርስ ይችል ሙሉ ብርጌድ ቀርቶ የተቀነሰ ኃይል እንኳ ቢላክ የውጊያውን አዝማሚያ ና የደረሰውን ውድቀት ማስወገድ ይቻል ነበር ግን ለዚህ ጦር የተነገረው ሆነ የተሰጠው ትአዛዝ አልነበረም ፃንባር ርቆ አዲስ አበባና አሥመራ የሚገኘው የወገን ከፍተኛ አመራር ነ ጋ ከመድረሱ በፊትም ሆነ በኋላ ተነጥሎ ለሚገኝ የጦር ክፍል የሚያደርጋቸው ቃቂዎችም ሆነ ዝግጅቶች አልነበሩም ይህ ባገርና በሰው ሕይወት ከመቀለድ ል አሠራር ታድያ ከወገንና ካገር ጉዳት አልፎ ጠላትን በመንፈስና በትጥቅ ሮ ቀጥሎ ለሚታየው ጠቅላላ የሀገር ጥፋት መሠረት እንደሚሆን መገንዘብ ዓመት ሙሉ በሥቃይና በመከራ አሳልፎ መጋቢት ቀን ዓም ። በጠላት ከታዩ በኋላም በተራራ ከታጠረ አንዴት አድርገው ሾልከው ከኛ ጋራ እንደሚቀላቀሉ በጣም ጨንቀቆኛል የሞላውን ኮዳ ለቁስለኛው እንዲሰጠው አደረግሁ በዚያ ውዛም በሶ ተበጥብጦ ተሰጠው እግዚአብሔር ሲረዳን ወታደሩ እግሩ አልቆሰለም ነበር ያም ብቻ ሳይሆን በአካልም ሆነ በመንፈስ በጣም ጠንካራ ስለሆነ ለሌላው ሸክም ላለመሆን የሚያደርገው ጥረት አበረታች ነበር እይታ ቢጋለጡም የሠለጠኑ ቃዎች ናቸውና ጠላትን ወደኛ እንዳይመሩ ታትነው በሌላ አቅጣጫ ነው ከኛጋ የሚቀላቀሉት አኛም ጦር ልከን ጾርስላቸው አደጋው ከዚያ የባሰ ስለሚሆን ሁኔታውን በትክክል እስክናውቅ ስ ተገደድን ተኩሱ ሲቆም አምልጠው ወይስ ተጎድተው ወይስ ደግሞ ይሆን በማለት እየተጨነቅን መታገሣችንን ቀጠልን ለውፃ ፍለጋ የተላኩት የቀሩት ሁለት አካል ጦሮች መመለሻ ሰዓት ቢቀርብም ብቅ ሳይሉ ቀሩ በተሰማሩበት አቅጣጫ እንቅስቃሴያቸውን ለማየት ስሞክር ምንም ምልክት ስላጣሁ መሥጋት ጀመርኩ ተሳስተው ጠላት መዛል እንኳ ቢገቡ መቼም ሳይታኮሱ ዝም ብለው የሚያበዘ ቀላል ሰዎች አይደሉም ውሃ ጥሙስ አድክሟቸው እንደሁ መመለሻ አቅጣጫ ይጠፋቸዋል እንዳልል የሰለጠኑ ቃፒዎች ናቸው ሁሉንም ትቶ መጠበቅ ብቻ ሆነ የነበረኝ አማራጭ ያለንበትን ሁኔታ ለብርጌዳችን ሳናቋርጥ እናስታውቅ ነበርና ብርጌዱም ያለንበትን ሁኔታ አደገኝነት ተገንዝቦ በቅርብ በመከታተል ወዲያወጦ በራድዮ መልዕክት አስተላለፈልን የራድዮ ሠራተኛው ጽፎ ሲያመጣልኝ አባይና ጣና ይላል ይህም የምስጢር ቃል ሲሆን ፍቺው በግዳጁ መሠረት ቀጥፅ ነው ይህም ማለት በጊዜ ሰንጠረዣችን መሠረት ከምሽቱ ሰዓት አንስቶ የመልስ ጉዞ መጀመር ነው ጊዜ በኋላ ከኛ በስተሰሜን ምዕራብ በኩል በርካታ ገዢ መሬቶች ላይ እንቅስቃሴ በብዛት መታየት ስለጀመረ ያለንበት ቦታ መቆየቱ አደገኛ ወደ ደቡብ ምሥራቅ አቅጣጫ በስውር ተንቀሳቅሰን ቦታ አሻሸለን ለመያዝ ውፃ ቀጂው ኃይል ቢደርስልን አንድ አካል ያለንበት ቦታ ትተን የቀረነው ን ለመንቀሳቀስ ነበር ሐሳቤ ነገር ግን ሁኔታው ፍጥነትንም የሚጠይቅ የጦር ሜዳ መነጽሬን ካይኔ ሳለይ መከታተሌን ቀጠልኩ ካለንበት ሰሜን አቅጣጫ አንድ ያደጋ ምልክትም አየሁ ሻምበል የሚሆን የጠላት ጦር ከኛ በስተሰሜን ምዕራብ የሚገኘውን ተራራ በተርታ ተሰልፎ ይወጣል ገዢ መሬቱን ከያዘ ከኛ ትይዩ ሆነ ማለት ፅጋ የወገን ጦር ትዝታዬ የወገን ጦር ትዝታዬ መ ው ነው ከዚያ ካለፈ ደግሞ መመለሻ አቅጣጫችን መዘጋቱ ስለሆነ ይህንን አደገኛ ሁኔታ ካሁኑ ለማስወገድ አቀድሁ ለውፃ ቅጂ የወረደው ጦር ወዳለንበት ሲመጣም ለጠላት እይታ ቢጋለጥ ጠላት ወዳለንበት እንዳይገሰግስ ተሰውሮ እንደሚመጣ ብዬ ተስፋ አድርጌያለሁ እናም በአንድ በኩል የጠላትን እንቅስቃሴ በሌላ በኩል የውፃ ቀጂውን ጦር መምጣት መከታተሌን አላቋረጥኩም እዚያው ያለን መስሎት መክበቡም ይሆናል በስልታዊ እንቅስቃሴ ወደ ይወጣል ሰጥቂት አመለጥን ማለት ነው የአንድ ሰዓት እዚያ ቦታ ላይ ደግሞ ያለ የሌለ የጠላት ኃይል እንዲከበን የመጥራት ያህል ስለሆነ ችንን በዘጋብን ነበር አሁን ግን በተሻለ ሁኔታ ላይ እንገኛለን እርግጥ መጀመሪያ ወደ ሰሜን ተጉዘን ከዚያ ወደ ምሥራቅ እንታጠፋለን ያልነውን ግሞ በስተሰሜን የጠላት እንቅስቃሴ ስላለ እንዳንታይ ብለን ወደ ምሥራቅ ብቻ መጓዝ ተገደድን በዚሁ በምሥራቅ አቅጣጫ ተጉዘን አንድ ሌላ ገዢ ላይ ከምሥራቅ ወደ ምዕራብ ተራራውን ተከልለን ወጣንና ስፍራ ያዝን ከተወሰነ ጊዜ በኋላ መጀመሪያ ቁስለኛውን ከአንድ አካል ጦር ጋራ በማስቀደም ካለንበት ተራራ እንዲወርድ አደረግን ቀጥለን አንድ አካል ጦር በቦታው ላይ ትተን ሌሎቻችን እየተንጠባጠብን ከተራራው ጀርባ ከጠላት አይታ ተከልለን ወረድን ከዚያም ወደ ምሥራቅ አቅጣጫ መጓዝ እንደጀመርን እነዚያ ከጠላት ጋራ የተታኮሱት ወታደሮች አልፈውን ሄደው አገኘናቸው ሁለት ብቻ ነበሩ አንዱ የለም ስጠይቃቸው ተሰውቷል አሉና ያገኙትን ሌላ መረጃ ሁሉ ዘርዝረው ገለጹልኝ በስተደቡብ ምፅራብ በኩል ሸጡን ተከትሎ የሚመጣው የጠላት ጦር ወዳለንበት አካባቢ መቃረቡን ነገሩኝ መረጃቸውም ሆነ ግምታቸው የሚታመን ስለሆነ ወዲያው አንዱን ጓድ ጦር ከመትረየስ ጋራ ቀድሞ በደ ምሥራቅ እንዲገሠግሥና አንድ ኪሎ ሜትር ርቆ የሚገኘውን ተራራ እንዲይዝ አነቃነቅሁት ሌሎቻችን ወደ ረባዳው መሬት በፍጥነት ተጓዝን ቱ እጅግ ስላየለ ከዚያ ሰዓት በኋላ እኛም ሆንን ጠላት መንቀሳቀስ አይችልም ጸንተን ቀየን ነገር ግን ከቀኑ አሥር ሠዓት በኋላ አየሩ ቀዝቀዝ በላት አሠሣውን ስለሚቀጥል ከዚያ በፊት አንድ ነገር ማድረግ አለብን ያያዛችንም ሌላው አሳሳቢ ነገር ነበር ከቀነ አስር ሰዓት በኋላ ፀሐይ ብ ስታዘቀዝቅና ጠላት ከምዕራብ ወደ ምሥራቅ አያሠሠ ሲመጣ ወደ ምዕራብ የሚወረወረው አይታችን በጨረር ስለሚጋረድ እዚሁ መቆየቱ አደገኛ ሆነ የጠላትን እንቅስቃሴ መከታተል አንድ የቃ ስልት ነው በሙቀቱ ቢሆን ጠላትን ከመከታተል ቸል አላልንም ሆኖም ብዙም የተለየ ቃሴ ሳናይ ቆይተን ከቀነ ዘጠኝ ሠዓት አካባቢ ለንቅናቄ ስንዚጋጅ በስተሰሜን ድ ጓድ የሚሆን የጠላት ቃፒ ጦር ወዳለንበት አቅጣጫ ሲያመራ አየንና አድፍጠን ተጠባበቅነው የተውነው አንድ አካል ጦር የተወሰነለት ጊዜ ሲያልቅ ስለሚከተለን ችግር ቢገጥመው ልንሰማ እንትላለን ጸጥታም ስለነበር ጠላት እስካልቀረበን ድረስ ቦታ አሻሽለን ለመያዝ በቂ ጊዜ ይኖረናል ከእንግዲህ በተኩስና በንቅናቄ ካልሆነ በሰላም መጓዝ አዳጋች እንደሚሆን ስለተረዳሁ አንድ ጓድ ጦር ከመትረየስ ጋራ ፊት አስቀደምኩፊ በዚህ ሁኔታ ለተልእኳችን መዋጣት እንቅስቃሴን መሰወር ከሁሉም በላይ ወሳኝነት ስላለው በተራራ አናትና በአድማስ ላይ ሲንቀሳቀሱ መታየት በጥብቅ መወገድ አንዳለበት አስገነዘብኩ በዚህ ረገድ ጦሩ እምብዛም ስሕተት የማላይበት ቢሆንም ከምንገኝበት ሁኔታ አስጊነት ስሕተት ቢፈጸም ከማለቅ ሌላ ምንም ዕድል ስለ ማይኖረን መሪዎች ብቻ ሳንሆን አያንዳንዱ የቃፒው ጦር አባል በአንዱ ስሕተት የሌላው ጥፋት እንዳይከሰት አንቶ ሌላውን እንዲቆጣጠረው ጥብቅ ማስጠንቀቂያ ለሁሉም አስተላለፍኩ ነነስተኛ የጠላት ቃሺ ኃይል ላይ አደጋ መጣል ቢያመቸንም እንኳ ጉዳቱ ስለሚያመዝን መሰወሩን መርጠን የጠላት ቃሺ ኃይልን ግስጋሴ ው ወደ ግራም ወደ ቀኝም ሳይል እኛ ባለንበት ገዢ መሬት ሰሜናዊ ቅጣጫ ቀጥ ብሉ መጣ ይህን ማድረጉም የመሬቱ ወታደራዊ ጠቀሜታ እንጂ እኛን አይቶ አልነበረም ሸለቆውን ወጥቶ ተራራውን ሲያያዘው የሚጠብቀው ጠላት አለ ብሎ እንዳልገመተ አኳኋኑ ራሱ ይነግራል ውስጥ ጦር ቢናረን በቀላሉ ከበን ልንደመስሰውና ልንማርከው እንችላለን ን መውጣት ከጀመረ ወዲያ ግን ስለሚበታተን ተኩስ መተኮሱ የማይቀር ቀድሞ የተላከው የጓድ ጦሩና የመትረየስ ምድቡ የያዙት ተራራ ወገብ ላይ ደርሶ። ብረቅ አዝን ባጭር ውጊያ ከቦ ከባተኛ ጉዳት ካደረሰበት በኃላ በዚያ ግንባር ለው ሥጋት ሲቀልለት የሚያሸጋሽገው ኃይል አገኝኘ ያንንም አሸጋሽሸጎ ሌሉቹን ንባሮች ለማጥቃት ተሰናዳ የወገን ጦር መጀመሪያ የነደፈጠ የማጥቃት ፅቅድ መክሸፉ ባለንበት ሆነን ጠላት የሚያደርገውን እንድንጠብቅ ሆነ ይህም ያመራር ድለት ለጠላት አመቺ ጊዜና ሁኔታ ሰጠው አኛም የበላይ ትአዛዝ በመሆኑ ነንበት ልንቐይ ተገደድን ላትም እንደጠበቅነው ብዙ ጠልቆ የገባው የኛ ክፍለ ጦር ሁኔታ አሳስቦት ስለነበር ጀመሪያ በእኛ ክናለ ጦር ግንባር ላይ ጥቃት ሰነዘረ ያጠቃንም ፊት ለፊት ሳይሆን ልክ እኛ ባጠቃነው አይነት ከጐንና ከኋላም ጭምር ነበር የወገን ር ፊት ለፊት ጠንክሮ ቢዋጋም ከጐን እያለፈ የሚገባው ጠላት አንዳንድ በሳሳ ኃል የተያዙ የወገን ወረዳዎችን ሲቆጣጠር የወገን ጦር ለማፈግፈግ ተገረደ ጀመሪያው ቀን ውጊያ ጦሩ ስልታዊ ማፈግፈግ በማድረጉ ጠላት ያሰበውን ል ለመግፋት አልቻለም ሳያቋርጥ ለሁለተኛ ቀን ውጊያውን ቀጠለ እግሩን ቀለው የወገን ጦር ለተወሰነ ጊዜም ቢሆን ጠላትን መመከት ስለተሳነው ውጊያወዐ ጥጉጥሩ ውጭ ሆነ ፈፈጉ ሙሉ በሙሉ ስልታዊ ሳይሆን ቀርቶ የአዝ መስመሩና ቁጥጥሩ የተናጋ ነ የባሰ የድል በር ለጠላት ይከፈታል በወገን ጦር ላይም ይህ ነው የማይባል ገ ይደርሳል የወገን ጦር ትዝታዬ በሁለተኛውና በሦስተኛጡ ቀን ውጊያ የወገን ጦር አዝና ቁጥጥር በመበላሸቱ ስልታዊው ማፈግፈግ በስልት አልባ ሽሽት ተለወጠ አካባቢው ተራራማ እንደመሆኑ የወገን ጦር በየተራራው አናት ላይ አየወጣ ጠላትን ከላይ ወደታች መከላከል ሲችል በየሸጡ እያለፈ ሲሸሽ ጠላት አንደልቡ አድፍጦ አደጋ አየጣለ ብዘ ጉዳት አደረሰብን አንደ ሚታወቀው መሽገው ሲከላከሉ ከሚደርሰው ጉዳት በሥርዓት አልባ ሽሽት የሚደርሰው ጉዳት አጥና ድርብ ነውና ከወገን ዕይል ሠላሳ አምስት በመቶው በመቁሰልና በመሞት ከውጊያ ውጭ ሆነ ይህ ዓይነት የአሰራር ጉድለት በሰራዊታችን የተለመደ ሆኗኳል በዚህ ልዩ በተባለው ዘመቻ አንኳ ያው የአመራሩ አካል ዳተኝነት ተስተውሏል ፈጥና ውሳኔ መስጠት ፅቅድን እንደሁኔታውና እንዳስፈላጊነቱ መለወጥም ሆነ ማሳጓካል አለመቻሉ አሁንም በዚያው አስከፊነቱና ጎጂነቱ ሲደጋገም ይታያል ባመራሩ ጉድለት ምክንያት የሚያልቀው የሰራዊት ቁጥር ሲታሰብ አጅግ ያስቐጣል እጅግ ያሳዝናል ከእልቂቱ የተረፈው የወገን ኃይል በፊት የነበረበት የኣልጌና ግንባር ተመልሶ ተሰባስበ ጠላትም ወደ ሜዳማው አካባቢ ቢወርድ የሜካናይዝዱን ውጊያ እንደማይቋቋመው ስለተረዳ ግስጋሴውን በየደረሰበት ገታ በዚህ ወቅት በአዛችን ግንባር ከሰሜን አቅጣጫ ከሱዳን ጠረፍ ወደ ደቡብ በማጥቃትጀበል ደንቦቢትንና አካባቢውን የተቀቁጣጠረው ኛ እግረኛ ክፍለ ጦር ይህ ሁሉ ሲሆን እኛን ለመርዳት መፍረስ ባይችልም ለሚቀጥለው የጠላት ተመሳሳይ ጥቃት አንዳይጋለጥ ተለዋጭ ትአዛዝ ሊሰጠው በተገባ ነበር ደግሞም ከሌላው ግንባር ጋራ ተረዳድቶ ካልሆነ ብቻውን የሚፈጽመው ምንም ተንባር እንደሌለ እየታወቀ በአለበት አንደ ዒላማ ተገትር የጠላትን ጥቃት እንዲጠብቅ ተደረገ አልቀረለትም ወዲያው ጠላት ኃይሉን ወደ ኛ አግረኛ ክፍለ ጦር በማዞር ያጠቃውና እኛ ላይ ያስከተለውን ጉዳት በኛ አግረኛ ክፍለ ጦርም ላይ ፈጸመ ይህ ነው እንግዲህ የሰራዊታችን ከፍተኛ አመራር ድክመት መታወጦቂያው ባልጌና ግንባር መሰብሰቢያ ወረዳችን አንደኗ ደረስን ጦሩን በማሰባሰብ የተፋጠነ መልሶ የመቋቋም ተግባር በምናከናውንበት ጊዜ ከክፍለ ጦራችን ሰብርጌዳችን አንድ ለየት ያለ የቴሌግራም መልዕክት ደረሰ መንፈሱም እንዲህ የሚል ነበር የቀይ ኮከብ ሁለገብ አብዮታዊ ዘመቻ አካል የሆነው የግንባራችን ጡጊያ የወገን ጦር በጠላት ላይ ከፍተኛ ድልን በማስመዝገብ ሰፊ ይዞታችን ከተቆጣጠረ በኋላ አሁን ለደረሰበት ውድቀት መነሻ በሆኑት ሰዎች ላይ «አፋጣኝ እርምጃ ወስዳችሁ የወገን ጦር ትዝታዬ ት አንድታስታውቁን የሚል ነው በእርግጥ ትእዛዚ ከላይ እንደጠረደች የፈሰሰች ለመሆኗ አያጠራጥርም ምክንያቱም እያንዳንዱ ወታደራዊ እንቅስቃሴና የውጊያ አፈጻጸም ክፍለ ጦሩ አውቆትና ተስማምቶበት ስለሆነ ከርሰ የተደበቀና የተለየ ምስጢር የለም የዚህ ልዩ ትዕዛዝ አስፈጻሚና ዋና ተዋናይ የብርጌዱ የፖለቲካ ኃላፊ ስለሆነ ሩጫውን ተያያዘው «አብዮታዊ አርምጃ በተባለው ወጥመድ የራሱን ጠገን ለሚገድልበት «ፍርድ» ተክለፈለፈ መጀመሪያ የዚያ ዓይነት ኢፍትሐዊ ሥራ በገዛ ወገን ላይ ይፈጸማል ብሎ ማንም አልጠበቀም ቆየት አያለ ተፈጻሚነቱ ሁሉንም እኩል አሰጋ በውጊያው ላይ ትአዛዝ የጣሰና ከቁጥጥር ውጭ የሆነ ተግባር የፈጸመ ሰው ቢኖር ስም ዝርዝር አስተላልፉ የሚል ትእዛዝ በብርጌዳችን ስር ላሉ አስራት ባጓለቆች ደረሰ ሻለቃ አዛዝፐችና የፖለቲካ ሠራተኞች ራሳቸውን ለማዳን ሲሉ አንዳንድ ጥቃቅን ስሕተት ያዩባቸውን ሰዎች ስም ዝርዝር አስተላለፉ እንዲያም ያደረጉት ለሥነ ሥርዓት ዲሲኘሊን እርምጃ እንጂ ለሞት ፍርድ የሚያበቃ ስላልመሰላቸው ነበር በጦር ሜዳ ለሞት ፍርድ የሚያበቃ ጥፋት የፈጸመ ቢናር እዚያው ቦታው ላይ ቅጣቱን ሊፈጽምበት ሥልጣን የተሰጠው አካል አለ ሆኖም የተላለፈው የስም ዝርዝር ያን ሕግ የጣሰ በመሆኑ በድምሩ ያዐ ሰዎችን ስም አንኳ ስላላካተተ ሴላ ተጨማሪ ሰው የሚገኝበት መንገድ ተተየሰ እሱም ጦሩ አልጌና ግንባር ዴርሶ መሰብሰቢያ ወረዳው ላይ በቆመ ጌዜ አንዳንድ አባሎች የኋላ ድርጅት ያለበትን ቦታ አልፈው ስለሄዱ እንዲመዘገቡ ተደረገ ሻለቀቹ ከሰጡት ያስር ሰዎች ስም ጋራ የእነዚያም ወታደሮች ስም ታክሎበት በድምሩ የፃያ ሦስት ሰዎች ስም የያዘው ዝርዝር ለክፍለ ጦሩ በፖለቲካው መስመር ተሳለፈ እነዚህ ሰዎች ናቸው ጦሩ እንዲያፈገፍግ ያስገደዱት አነሱ ባይኖሩ ኖሮ ጦሩ ጠደ አልጌና አይመለስም ነበር በሚል መንፈስ ክፍለ ጦሩ ያለምንም ጡጣ ውረድ በቱም ሰዎች ላይ አብዮታዊ አርምጃ ወስዳችሁ እንድታሳውቁኝ በማለት በፖለቲካዐ መስመር መለሰ ውሳኔው ወገን ራሱን በራሱ የሚያጠፋበት ሆነ የብርጌዳችን የፖለቲካ ኃላፊ የሆነው መቶ አለቃ አንዳልካቸው የትአዛዙ አስፈጻሚ ዋና ተዋናይ በመሆኑ ከሌሎች የፖለቲካ ሠራተኛች ጋራ ተፍ ተፍ ይላል እንጂ የወገን ጦር ትዝታዬ ዴ ዴዴ ው ከብርጌድ አዛዝ ጋራ በሐሳቡ የተስማጮና የተግባቡ አይመስሉም የብርጌዳችን አዛዥ ሻምበል መርሳ ፊቱ ላይ ግራ የመጋባት መንፈስ ይታይበታል እርግጥ ነው ለየብርጌዱ ኮታ» ሰጥቶ ስለነበር ያንን ለማሟላት ሲባል የስም ዝርዝር ለክፍለ ጦሩ ተላልፏል ክፍለ ጦሩም መልሶ ስም ዝርዝራቸውን ያስተላለፋችሁባቸጡን ሁሉ ሣደሉና አሳውቁኝ ሲል እንደ ሻምበል መርሳ ላለ ሰው ያልተጠበቀና አስጨናቂ ሁኔታ ነበር የፖለቲካው ኃላፊ ግን መዘዙን አስቀድሞ አውቆት ያደረገጡ ነገር ስለሆነ ወጧ አንዳማረላት ሴት ሽር ጉድ ማለቱን ቀጠሰለ ብዙዎቻችን ጦሩን መልሶ ለማቋቋም እንሯሯጥ ስለነበር የነገሩን መክረር ዘግይተን ነው የደረስንበት በየብርጌዶቹ ለማጣራት ስንሞክር ሁሉም ዘንድ ሁኔታው ተመሳሳይ ነው አብዛኛው ሰራዊት ግን ገና የሰማው ነገር የለም ለጊዜው ነገሩን በምስጢር ከመያዝ በቀር ሌላ ምርጫ አጣን በውሳኔው የማይስማሙና ያፈነግጣሉ የሚባሉ ሰዎችንም ባይነ ቁራኛ መከታተል ተጀምሯል ትአዛዙ ከክፍለ ጦሩ ከደረሰበት ጊዜ አንስቶ በግሌ ምን ማለታቸው ነው አያልኩ አልፎ አልፎ ባስብም ቀጥሉ የሚሆነው ነገር እዚህ ደረጃ ይደርሳል ብዬ አልገመትኩም የኛዎቹ ከዚያም ከዚህም ብለው የስም ዝርዝር ማስተላለፋቸውን የክፍለ ጦሩ ደግሞ ፈጣን የሞት ፍርድ ትእዛዝ መስጠቱን ሳረጋግጥ የምሆነውን አጣሁ የማደርገው ጠፋኝ ማሰብም ተሳነኝ ለምን አንደሆነ ሳላውቅ ብርጌድ አዛዣችን ወዳለበት አመራሁ የብርጌድ አዛዣችን ሻምበል መረሳ ለረዥም ጊዜ በዘመቻ መኮንንነት የሰራና በብዙ ውጊያዎች ላይ የዋለ ብዙ ልምድ ያካበተና በስሜታዊነት የማይታማ እንዲያውም የሚመራውን ጦር አንደጠለደው ልጁ የሚያይ የሚወድና የሚቆረቆርለት መኮንን ነው ሻምበል መረሳን በጦር ሜዳ ሳውቀው ረዥም ጊዜ ሆኖኛል በተለይ በቀይ ኮከብ ዘመቻ ዝግድት ወቅት የፈጸመው አንድ ቁም ነገር ለመቼውም እንድተማመንበትና እንድኮራበት አድርጎኛል የዘመቻ ዝግጆታችን ሊገባደድ ሲል አንድ ቀን ከሰዓት በኋላ ገደማ እኔና ሻምበል መረሳ ከቤት ውጭ ወታደራዊ የመሬት ካርታ ጠረጴዛ ላይ ዘርግተን ግዳጃችንን አንነጥባለን ወዲያው አንድ «ዋዝ መኪና መጣና አጠገባችን ቆመ ቀና ብለን ስናይ የአዙ ዋና አዛዥ ከአንድ አጃቢ ጋራ ከመኪናው ዱብ ብለው ጠዳለንበት ሲመጡ አየን የአዙ አዛዥ ጀነራል አበራ አበበ ነበሩ አለቃዬ ወታደራዊ ሰላምታ ሲሰጥ አጸፋውን ሰጡትና ጨበጡት ከዚያም ወደኔ ሲመጡ አኔም ሰላምታ ሰጠሁና አጃቸውን ሲዘረጉ ጨበጥኳቸው ስለምንሰራው ካርታ ጥያቂ ጠየቁኝ እኔም በአጭሩ አብራራሁላቸው የወገን ጦር ትዝታዬ የአዙ ዋና አዛዥ በአንደዚህ አኳኋን ሲመጡ ሳይ የመጀመሪያዬ ቢሆንም ለምን ጉዳይ አንደመጡ አሳሰበኝ የኛ ብርጌድ በተጠባባቂነት ያለ ስለነበር ብርጌዳችንን ከዚያ አንሥተው ሌላ ቦታ ሂዱ ይሉናል ብዬ አሰብኩ ከአልጌና የባሰ ሲኦል የለምና ወደ ደጋው በወሰዱን ብዬ ተመኘሁ የባጥ የቁጡን አሰብኩ አንጂ የንቅናቄ ትእዛዝ የአዙ አዛዥ ብቻቸውን መጥተው የሚሰጡት ሳይሆን በሌሎች የጦር አዛገች አማካይነት ወይም ከሌሎች የጦር አዛዥች ጋራ ሆነው በቅድሚያም አስታውቀውና በወጉ አቀባበል አድርገንላቸው መሆን እንዳለበት አውቃለሁ ለማንኛቸውም እሳቸው በኛ ካርታ ገለጻ ብዙም አልተማረኩም ነበርና ጥያቄ ሳይጠይቁ ጥሩነቱን ተናግረው ሻምበል መረሳን ይዘው ካጠገቤ አሥር ሜትር ያህል ርቀው በመሄድ ማነጋገር ጀመሩ በመጀመሪያ አርእስቱን ለማወቅ ብዬ ጆሮዬን ጣል አድርጌ ስሰማ የሚነጋገሩበት ነገር አኔ አስበው ከነበረው ነገር ጋራ የማይገናኝ ነበር የውይይታቸው ርዕስ መቶ አለቃ ጌታቸው ደምሴ መሆኑን አወቀሁ መቶ አለቃ ጌታቸው ደምሴ የመረጃ መኮንን ነጡ በአንድ ወቅት ቃፒ ጦር ይዞ ለስለላ ግዳጅ ወደ ጠላት ወረዳ እንደተላከ ከፍተኛ ያመራር ስሕተት ፈጽሟል ተብሎ ታስሯል በእዙ ደረጃ የተቋቋመው የሥነ ሥርዓት ኮሜቴ በመኮንነ ሳይ የሞት ፍርድ ለመበየን የብርጌድ አዛዝ አስተያየት መኖር አለበት በማለቱ ብርጌድ አዣኩዙ ደግሞ መቶ አለቃ ጌታቸው በሞት እንዲቀጣ አስተያየት አልሰጥም ብሎ ነገሩ ስለተጓተተ አዛን በመጫን ለማግባባት ኖሯል ጄነራል አበራ የመጡተት የቃላት ልውውጣቸው እየተፋፋመ ሲሄድ እያንዳንዲን ነገር ልቅም አድርጌ ለመስማት ቻልኩ በአርግጥ ነገሩ አዲስ ነገር አልሆነብኝም አዲስ ነገር የሆነብኝና ያስደነቀኝ ግን የብርጌድ አዛዝ አቋምና ቐራጥነት ነው ጀነራል አበራ አበበ የኢሠፓ ማእከላዊ ኮሚቴ አባልና የውቃው እዝ ዋና አዛዥ ሲሆነ የኛ ሜካናይዝድ ብርጌድ ጥብቅ አዛዥ ሻምበል መረሳ ጋር ያላቸውን የማዕረግና የሥልጣን ልዩነት አይቶ ክርክሩን ለሰማ ማመን ያዳግታል ይህም ብቻ ሳይሆን ጄነራል አበራ በጣም ቁጡና ጨካኝም ስለሆኑ ተፋጠው ሲጧጪሟሁ ተጨነቀቅኩ ማነው የሚገላግላቸው። እያልን ጮህን ሆኖም የባሰውን አእየተነጣጠረብን ይተኮስብን ጀመር አሁንም ጠላት ነው ብለን ማመን አትቶናል አዙ አንዲያጣራልን ጠይቀን መልስ ስንጠብቅ ጠላት ይከበን ጀመር ሀ ቅርጽ ውስጥ አስገብቶ ሊፈጀን መሆኑ በትክክል ገባንና መሞኘታችንን ትተን ለመከላከል ሞከርን ነገር ግን የሚቻል አልሆነም ለመሞኘት ያበቃን ከእዙ የተሰጠን የተሳሳተ መረጃ ነው አኛ ስንዋጋ የዋልነው ወደ ምዕራብ ጠልቆ በገባ ቦታ ነጡው ጠላት ያንን ያህል መንገድ ተጉዞ ከኋላችን ቀድሞ ገብቶና ቦታ ይዞ ከደጋ ይጥልብናል ብለን አላሰብንም አናስብም ስለዚህ መረጃውንም ለማጣራት አልሞከርንም ጠላት ደግሞ ወደ ተራራው በአግር ማምራታችንን ሲያይ ዐውቀን ልናጠቃው የመጣን መስሎት ተኩስ ከፈተ እንጂ አለማወቃችንን ቢረዳ ኖር እስክንጠጋ ጠብቆ ፈጽሞ ሊፈጀሾን በቻለ ነበር ስለሆነ ከበባውን አያጠበበብን ተጠጋ ካለንበት ምሥራቅ ወደሚገኘው የወገን ጦር መመለስ ፈጽሞ ስላልተቻለን ወደ ምዕራብ የጠላት ይዞታ ማፈግፈግ ተገደድን ጠላትም ወደ ይዞታው በገባንለት መጠን ማምለጫ እንደማይኖረን ስለሚረዳ ያንን በር እየከፈተልን አየተከተለም በተኩስ ያጣድፈን ጀመር እንደምንም ብለን በተኩስ እየተያየንና በድምፅ እየተጠራራን በአንድ አካባቢ ለመሰባሰብ ሞክረን ጥቂት ወታደሮችን እንዳገኘን ጠላት ደረሰና በተኩስ መልሶ በታተነን ሦስታችን ተጠጋግተን ስንታኮስ ለመነጋገር ቻልንና ሽፋን እየተሰጣጣን ጠደቂ ምዕራብ አቅጣጫ አፈግፍገን ከዚያም ወደ ደቡብ በመታጠፍ ተጓዝን ከጠላት ማሳደድም መላቀቃችንን ለማረጋገጥ መለስ ብለን በማድፈጥ ብንጠባበቅም ምንም የወገን ጦር ትዝታዬ ስላላገኘን ጉዚችንን ወደ ደቡብ ቀጥለን አንድ ጉብታ አገኘንና ጥጉ አረፍን ትንሸ አረፍ ብለን ድካማችን እየለቀቀን ትንፋሻችን ቁርጥ ቁርጥ ማለቱ ሲቀር በሚገባ ማዳመጥ ቻልንና የተጠጋነው ጉብታ አፋፍ ላይ የሰፈረ ጠላት በራድዮ ሲነጋገር ድምፁን ሰማን ወዲያው ያንን ቦታ ትተን ጠደሴላ ከለላ ተነታነቅን ሌሊቱ ሙሉ ጨረቃ ስለሆነ የደመና ዘር በሌለበት ሰማይ ላይ ብርፃኗን የፈነጠቀችው ጨረቃ ከመሬት ጤፍ ታስለቅማለች ታዲያ አሁን በምንገኝበት ሁኔታ ይህ የሌሊት ብርዛሣን ለጠላት ካልሆነ ለኛ አይጠቅመንም ጠላት ካፋዓ ሆኖ እንቅስቃሴያችንን ከርቀት አይቶና አድፍጦ በመጠበቅ ሊጎዳን ስለሚችል ተመሳስለንና ተሰውረን ወደ ወገን ለመቀላቀል በጣም ያስቸግረናል ካለንበት በስተምሥራቅ ኪሎ ሜትር ያህል ርቐ በጠገንና በጠላት መዛል ከፍተኛ ውጊያ ሲካሄድ ይታየናል በስተምዕራብም የጠላት ተሽከርካሪና ታንክ ድምፅ ከርቀት ይሰማል አልፎ አልፎ አንዳንድ መብራት አንዲሁም አብሪ ጥይት በየቦታው ወኗ ሰማይ ሲተኩስ ይታያል በስተደቡብ የተለየ የሚታይ ነገር የለም ትንሽ እንደቁቆየን በስተሰሜን በኩል የተኩስ ልውውጥ ብልጭታዎች አየን ከርቀቱ የተነሳ ድምጹ በደንብ ባይሰማንም ተኩሱ የተነሳው የጠገን ጦር ያለንበት አካባቢ ደርሶ ከጠላት ጋራ በመጋጨቱ መሆን ተረዳንና ብንደርስም ባንደርስም ከወገን ጦር ጋራ የመገናኘቱ ዕድል እንዳያመልጠን ብለን ወደ ሰሜን አቅጣጫ የፍጥነት ጉዞ ጀመርን ጠላት መካከላችን ገብቶ ስንበታተን በዚያ ጊዜ የመገናኛ ሠራተኞቻችን ስለተሰወሩ ብን አብረውን ከነበሩት ወታደሮች ማን አንደተሰዋ ማን አንደቁሰለና በጠላት እንደተማረከ የምናውቀው የለም በጠላት የተማረከ ካለ ስለኛ መረጃ የሰጠ እንደሆነ ጠላት አካባቢውን በጥብቅ ስለሚያስስ ማምለጫ ቀዳዳ እናገኛለን ማለት ያዳግታል ለማንኛውም ውጊያው ቦታ እንደ ምንም ብለን መድረስ ከቻልን የተሻለ ዕድል ይኖረናል ብለን ወደ ሰሜን አቅጣጫ መክነፍ ጀመርን አኛ ከጻዩቡብ ወደ ሰሜን ስንገሰግስ ጠላት ደግሞ ከምዕራብ ጠደ ምሥራቅ ሲጓዝ አላዩ ላይ ወጣንበት ማለት ይቻላል በመካከላችን ሜትር ብቻ ሲቀር ነው ያየነው አንድ ሻምበል የሚሆነው የጠላት ጦር በሁለት ተራ ተሰልፎ አሸዋውን ጂጂ አያደረገ ይጓዓዛል የወገን ጦር ትዝታዬ ጨሬ ጋጋ ው ችፍ ዳፉ አ በያለንበት ለጥ ብለን ጦሩ አስኪያልፍ ስንጠብቅ አንድም የጠላት ወታደር ዞር ብሎ ያየን የለም አይቶን ቢሆን ግን ማምለጫ አይኖረንም ነበር የጠላት ጦር ትንሽ ራቅ ሲልልን ተነሳንና አሁንም ጉዚችንን ወደ ሰሜን ስንቀጥል በስተግራችን በዐዐ ሜትር ርቀት ላይ አንድ ጓድ የሚሆን የጠላት ጦር ሂረሰ ይህ ጦር ያለፈው የጠላት ጦር አካል ይሁን ሌላ አናውቅም ነገር ግን ለመተያየቱ ተያይተናል እኛ ጠላት መሆኑን ብናረጋግጥም ጠላት ግን የኛን ማንነት ገና ያጠቀ አይመስልም በዚህ መሠረት በሰልዓ ያለፈው ጦር ጠደ ሚጓዙበት የምሥራቅ አቅጣጫ ብናመራ ልናሞኛቸው አእንችላለን ነገር ግን ይህን ስናደርግ ጀርባችንን ለጠላት መስጠት ስለሚሆን አደጋው አይቀርልንም አድፍጠን እንዳንመታቸው ደግሞ በቅርብ ካልሆነ በቀር ሥፍራው ፈጽሞ አመቺነት የለውም ለማንኛቸውም አነሱ ወደሚሄዱበት አቅጣጫ ቆም ሄደት እያልን ስንጠብቃቸው ተጠራጠሩና ድምዕ አሰሥን መልስ ሲያጡ ጥርጣሬያቸው ጨምሮ ሊበታተኑ ሲሉ በፍጥነት የሩምታ ተኩስ አወረድንባቸውና የጣልነውን ጥለን ወደ ደቡብ አቅጣጫ ተመልሰን አመለጥን ከአንግዲህ ወዲያ ወደ ሰሜን አቅጣጫ መቀጠሉ ዘበት ሆነ የተረፉትም አያክታተሉ ስለተኮሱብን አኛም ሳንቆም ወደ ደቡብ ገስግሰን አመለጥን በሌላ መልኩ ግን የባሰውን ወደ ጠሳት ወረዳ ጠልቀን ገባን ያ ወደ ምሥራት ያለፈ አንድ ሻምበል ጦር ተኩሳችንን ሲሰማ ተመልሶ መምጣቱ አይቀርም አልንና ሰጋን እንደ ሠትነው ትንሽ ቐይቶ የተታኮስንበት አካባቢ የፍተሻ ተኩስ ሲተኩስ ሰማን ወደ ሰሜን ተመልሰን ከጠገን ጦር ጋራ የምንቀላቀልበት መንገድ ተዘጋ ብለን ደመደምንገ ያለንበት ሆነን በስተሰሜን የተጀመረውን ውጊያ ስንከታተል የብርጌዳችን ጦር መሆን አለበት ብለን ገመትን ያንን በመጀመሪያ እኛ በጠላት ደፈጣ ላይ የደረስንበትን ቦታ በተኩስ ያነደዋል የወገን ጦር ወዲያው ከበባውን ሰብሮ ሲያልፍና ሲታኮስ ይታየናል ከዚያ በኋላ ተኩሱ ሲቆም የኛም ልብ ቆመ ምክንያቱም የወገን ጦር ባለው ኃይል ጠላትን ሰብሮ በማለፍ ወደ ምሥራቅ እአየገሰገሰ ስለነበር እኛ ብቻችንን ጠላት መሃል ቀረን የትኛው አቅጣጫ መውጫ ቀዳዳ እንደሚሆነን መገመት አቃተን የወገን ጦር ትዝታዬ ልባችንን በተቻለ መጠን አቀራርበናል አሁን የቀረን መገስገሳና መውጫ አቅጣጫችንን መምረጥና መወሰን ነው እሱም ቢሆን አከራካሪ አይሆንም ከታንኩ አደጋ በኋላ የምጠበቀው አኔ ስለ ሆንኩ አኔ የምለውን እንደሚተበሉ አልተጠራጠርኩም ዝርዝር ውስጥ ሳልገባ «መውጫ አቅጣጫችንን ላሳያችሁ» ብዬ ንግግሬን ጀምሬ ባመልካች ጣት ወደ ምሥራቅ አሳየኋቸው በዚያ አቅጣጫ የሚታይ ነገር ቢኖር ኪሎ ሜትር ያህል ርቆ የሚታየው ከወገን የአየር መቃወሚያ እንደመብረቅ ተብረቅርቆ «ቷ» ብሎ በርቶ የሚጠፋው የከባድ መሣሪያ ናንዳታ ነው በዚያ ውጊያና ተኩስ መፃሃል አልፈን ያውም እዚያ መድረስ ከተቻለ ነበር ከወገን ጋራ መቀላተል እውን የሚሆነው ሲያስቡት እጅግ የሚመር ምርጫ ሆነባቸው ቢሆንም ለሞትም ለሽረትም አጭሩቀጥተኛውና አስተማማኙ አቅጣጫ ይኸው ብቻ ነበርና ሌላ ምርጫ ላቀርብላቸው አልቻልኩም «እአስከሚደክመኝ እኔ አብሪ እሆናለሀ አብሪው ወይም ቀዳሚው ሰው ሳያውቅ ጠላት ላይ ቢወድቅ የመጀመሪያው የጠላት ሰለባ ሊሆን የሚችል እና በሱ መስዋዕትነት ሌሎቹ ከአደጋው እንዲድኑ ሊያደርግ የሚያስችል ነው እናንተ ርቃችሁ ተከተሉኝ ምንም ያህል ቢደክመን ጉዚችንን ስልታዊ ባልሆነ መንገድ አናደርግም» አልኳቸውና ንግግሬን ጨርሼ መልስ ከነሱ ስጠብቅ ሁለቱም ጸጥ አሉ ከዚያም ለመጠራሪያ የመሣሪያችንን ማድጃ ዘንግ በማጋጨት እንድንጠቀም ተስማማን የአላንዳች ተጨማሪ ንግግር በኔ አብሪነት ጉዚችንን ቀጠልን የታንኩ ሰንሰለት የረገጠውን መሬት እየተከተልኩ በከፍተኛ ጥንቃቄና በስልት ወደ ምሥራቅ አቅጣጫ መራቷቸው ሜዳው ላይ ስሆን ቀና ብዬና መንገደኛ መስዬ እጓዛለሁ አነስተኛ ከለላና መከታ ሳገኝ ደግሞ ወደፊት ያለውን ወረዳ በማየትና በማድመጥ በሚገባ ፈትሼና አረጋግጨ ጉዚችንን እንገፋበታለን ከወደ ኋላዬ ያሉት የኔን ጥንቃቄ ስለሚያዩ በኔ ዓይነት አርምጃ ርቀታቸውን ጠብቀው ይከተሉኛል እንቅስቃሴያችን ሙሉ በሙሉ ስውር ስሳልሆነ ጠላት ቀድሞ ቢያየንና ቢለየን አድፍጦ ሊለቅመን ይችሳላል ተራርቀን የምንሄደውም ለጠላት ጥቃት እንዳያመች ብለን ነው አብሪው ብመታም እንኳ ኋላው የቀሩት ሊተርፉ ይችላሉ በዚህ ዓይነት ስልታዊ እንቅስቃሴ ስንጓዝ አስቸጋሪ የሆነብን አልፎ አልፎ የሚገጥሙን ጉብታዎች ናቸው ጉብታዎቹን ወይ በሩቁ አሰዚያም ገሞቓቹመ የወገን ጦር ትዝታዬ በጣም በመቅረብ ማለፍ አለብን ይህ ካልሆነ አብዛኛዎቹ ላይ ጠላት ስለመሸገባቸው እንቅስቃሴያችንን ካፋፍ ሆኖ አይቶ አደጋ ሊጥልብን ይትሳል በሜዳው ላይ ያሉት ቁጥቋጦች ቁመታቸው ከአንድ ሜትር ስለማይበልጥ ላለመታየት ሲባል በነሱ ቁመት ልክ ተጎንብሶና ጉልበትን አጥፎ ብዙ ርቀት መጓዝ በጣም አድካሚ ከመሆኑም በላይ ጊዜ ይፈጃል ቢሆንም ጉብታዎቹ አካባቢ ስንደርስና ጠሳት እንዳለ ስንረዳ በዚህ ስልትና በአብዛኛው በአንድ ከፊት ሁለት ከኋላ አሰላለፍ በመካከላችን እስከ ሜትር ስፋት ትተን በጥሩ ሁኔታ ተጓዝበ አንድ ተለቅ ያለተራራ በስተግራችን አጋጠመንና እሱን በስተቀኝ ርቀን ማለፍ ስላላመቸን ተጠግተነው በሥሩ ለመዓዝ አጠገቡ ስንደርስ ተራራው ላይ የነበረ ጠላት ደግሞ እኛ ወዳለንበት አየተንጫጫ ሲወርድ አንድ ሆነ ፊት ያለሁት እኔ ስለሆንኩ አንድ ትልቅ ቋጥኝ አገኘሁና ሥሩ ሄጄ ስለጠፍ ሁለቱም ከኋላዬ እየበረሩ መጡ ከዚያ ቦታ መፄድም ሆነ መንቀሳቀስ ስለማይቻል ባለንበት መሣሪያችንን በሦስት አቅጣጫ ደግነን ለመጨረሻው ፍልሚያ ተዘጋጾን እርስ በእርሳችን መነጋገር ቀርቶ መተያየትም አልተቻለም እስከዚህ ጊዜ ድረስ ከገጠሙን አደጋዎች ሁሉ ይኸኛው የባሰና የመጨረሻጓችንም ስለመሰለን የምንነጋገረው ከየራሳችን ኅሊና ጋራ ብቻ ሆነ «የመጨረሻህ ይህ ነው። የወገን ጦር ትዝታዬ ግንባሩ ላይ ያለው ሥር ተግተረተረ ዐይትም ፍም መስሎ እንባ አቀረረ ሁኔታው ከማሳዘንም አልፎ አናደደኝ በቁጣ ስሜት ተወራጨጩሀ «መቶ አለቃ እኔ አዚሁ አሞታታለሁ አንጂ እናንተን ትቼ ከዚህ አልፄድም» አለና እንባውን ያዘንበው ጀመር ካጠገቡ ተነሥቼ ወደ ነበርኩበት ተመለስኩና የሻለቃጠ አግላዮች ይዘውት እንዲፄ ድ ትአዛዝ ሰጠሁ ያለንበት ምሸግ ላይ የጠላት ጥይት እንደዝናብ ይወርድበታል ምሽጉ የተሰራበትና ካካባቢው ያለው ድንጋይ በከባድና ቀላል መሣሪያ አየተፈለጠም እየተሸረፈም ኮረትና የላመ አፈር ሆኖ እላያችን ላይ ይበተናል የሚንቃቃውና የሚንጋጋው ቀላል መሣሪያና መትረየስ ምድሩን የሚደባልቀው ቦምብና ከባድ መሣሪያ አያፏጨና አየጦዘ የሚያልፈው የከባድ መሣሪያ ፍንጣሪ አንደልብ ለማሰብ ቀርቶ በተገቢው መንገድ እንኳን ለመተንፈስም ጊዜ አልሰጥ ብሏል የምንዋጋበት ምሽግ ከፍታው እስከ ወገብ ድረስ ስለሆነ ሳይታዩ ለመንቀሳቀስም ሆነ ለመታኮስ ማጎንበስ መንበርከክ ወይም መቀመጥ ግድ ይሳላል በዚህ ሁኔታ ለደረጀ የተላኩት አግላዮች ሲደርሱ «ራሴን ማግለል ስለምችል ካጠገቤ ራቁልኝ ብሎ ያባርራቸዋል ከዚያ ምሽጉ ውስጥ ሆኖ ዝግጅቱን ከጨረሰ በኋላ መደመሪያ አሳት የሚፈላበት ምሽግ ላይ ፊቱን ጠደ ጠላት አዙሮ ቀጥ ብሉ ይቆማል ይህም አልበቃ ይለውና ፎክር ከምሽጉ ወደ ጠላት አቅጣጫ ዘሎ በመውጣት እግሩን አንፈራጦ ቆሞ ክላሽኒኮቭ ጠመንጃውን ባንድ እጁ በሙሐይቱ ደግኖ ያለውን ጥይት በጠላት ላይ ያርከፈክፈው ጀመር ከጠላት ፊት ሰፊት ቀጥ ብሎ ቆሞ አየፎከረ ሲተኩስ አንደክውሎ ንፋስ ወደኋላ እየገፋ ሊጥለው የሚታገለው ኃይል አንደገጠመው ያስታውቃል ይህም ለጠላት የጥይት ውርጂብኝ ሙሉ ለሙሉ በዒላማነት ተጋልጦ የቀረበውን የደረጀን ሰውነት ጥይት እየበሳሳው ሲያልፍ ነበር እግሮቹን መሬት ላይ ቸክሎ እስከ መጨረሻው ሕቅታ መተኮሱን አላቋረጠም በቅርቡ ያሉ ሰዎች ተስበው ሄደው እግሩን ጎትተው እንኳ ለማዳን ዕድል ሳያገኙ ደረጀ አልሁንና ቁጭቱን አስከ መራራ ፍጻሜው ድረስ ለመወጣት ሲል ያደረገው ለማመን የሚያዳግት ገድል ነበር ጥይት ሰውነቱን አየበጣጠሰውና አየቦጫጨቀው ፍንክች ሳይል የመጨረሻውን ጥይት ተኩሶ ለአንዴና ለመጨረባጓ ጊዜ መሬት ላይ በጀርባው ተዘረረ የወገን ጦር ትዝታዬ ጺጧ በደረጀ ሰውነት ላይ የዘነበውን የጥይት መዓት ብዙ ሞት ቪኪኖር ከመቶ ጊዜ በላይ በሞተ ነበር ነገር ግን ሞት አንድና አንዴ ስለሆነ በመቶም ጥይት ተመታ ባንድ ደረጀ ግን አንዴ ሞተ በኛ ለ ንኡስ ግብረ ኃይል ሥር የሚገኘው ኛ ሜካናይዝድ ብርጌድ በአልጌና ምዕራባዊ ክፍል አዳይሉ የተባለውን አካባቢ ከጠላት አስለቅቆ የተቆጣጠራቸው ገዢ መሬቶች ላይ መከላከያውን መሥርቷል ቀጣዩ ግብም ከዚህ ተነሥቶ አያጠቃ ወደፊት ለመገሥገሥ ጊዜ ማግኘት ነው ባንዛሩ ግን ጠላት የወገንን ግሥጋዔ ለመግታትም ሆነ የተወሰደበትን መሬት ለማስመለስ በየጊዜጡ ማጥቃት ይሰነዝር ነበር የኛ ሜካናይዝድ ብርጌድ አካል የሆነው ኛ ሻለቃ የብርጌዱ ግራ ክንና በመሆን መከላከያ ይዞ ሲጠብቅ እኔም የዚሁ ሻለቃ ዘመቻ መኮንን ሆፔ አገለግላለሁ ወቅቱ በሐምሌ ወር ዓም ነበር ከሌሊቱ አሥር ሰዓት ሲሆን ጠላት የሻላቃችንን ግንባር አጠቃ በከባድ መሣሪያ እየተረዳ አግረኛውን ጦር በማስጠጋት ምሽጋችንን ለመስበር ቢሞክርም መክተን ተዋግተን ጎሕ ሲቀድ የጠላት ጦር እንቅስቃሴ ለእይታ መጋለጡ ስለረዳን ከፍተኛ ጉዳት አደረስንበት ጠላት ቀዳሚው አጥቂ ጦሩ ቢጎዳበትም ተጨማሪ ኃይል አያመጣ ማጥቃቱን ቀጥሎ በስተግራ ክንፍ ተነጥሉ ባለው ሻምበል ጦርና በዋናው ጦር መዛል ጠልቆ ለመግባት ቻለ በቪህም ሻምበሉ ጦር ለአደጋ ስለተጋለጠ ወዲያው ባለን የሻለቃው ተጠባባቂ ኃይል በማጥቃት የገባውን ጠላት አስወጥተን ሻምበሉ ጦር አፈግፍጎ ጠደ ዋናው ጦር እንዲቀላቀል አደረግን ከዚያ በኋላ ጠላት ዋናውን ምሽጋችንን ማስለቀቅ ተሳነው ከኛ በስተምዕራብ የሚገኘው አዳይሉ ተራራ ላይ ካሊበር መሣሪያዎቹን ጠምዶ ጎናችንን እየመታ ከፍተኛ ተጽእኖ ሊያሳድርብን ሞክከረ ሆኖም ካሊበሩ ተኩስ የሰራዊቱን መንፈስ ሊያሸብረው ስላልቻለ ውጊያችንን ሳያሰናክልብን ጠንክረን ጠላትን መከሳከሉን ቀጠልን ጠላት ምሸጋችንን ሰብሮ ለመግባት መረባረቡን ቀጥሉ የወደቀበትን ፊሳ ሳያነሳ በዚያው ላይ ተረማምዶ ሲመጣ ባለው ላይ ተደርቦ አንዲወድቅ የተደረገ ቢሆንም ከፍተኛ ኃይል በጥልቀት አሰልፎ ስላጠቃ የደረሰበት ጉዳት ማጥቃቱን ጨርሶ የወገን ጦር ትዝታዬ ሙኒፏኒጫሔዱ አንዲያቆም አሳደረገውም በበኩላችን አንድም ተጠባባቂ ጦር ሳናስቀር ያለንን ጦር በሙሉ አሰልፈን ስለምናዋጋና የምንዋጋውም ከምሽጋችን ሳንወጣ በመሆኑ በጠላት ተደጋጋሚ ጥቃት ጉዳታችን ከፋ የውጊያ ኃይላችንም እየመነመነ ሄደ ብርጌዱ ረዳት ጦር አንዲልክልን ብንጠይቅም ምንም ተጨማሪ ኃይል አልሳከልንም በዚህ ውጊያ መዛል የሻለቃው አዛዥ ዋቐስለው ወደኋላ ሲገለሉ ምክትል አዛም ወዲያው ቆስለው ተለየን ሻለቃ አዛኙ ለክናሉ አዲስ የተመደቡ ከመሆናቸውም በላይ ከመድፈኛ መኮንንነት በቀር እግረኛ ጦር መርተውና በእግረኛ ግዳጅ ላይ ተሰማርተው ስለማያውጡቱ የእሳቸው መጉደል ብዙም ባይጎዳን ምክትል አዛገዩ ግን በስተቀኝ በኩል ያለውን ውጊያ ያስተባብር ስለ ነበር አርሱን ማጣታችንና የሚተካውም ሌላ አዛዥ አለመኖሩ በጣም አሳሰበኝ ከእኔ ጋራ ሻለቃው መምሪያ የቀሩ መሪዎችና አስተባባሪዎች ቢኖሩ የሻለቃው ኮሚሳርና ምክትሉ ብቻ ናቸው ጠላት ወደ ምሸጋችን በጣም በመጠጋት በየድንጋዩና ካቡ ተሰግስጎ ከቅርብ ርቀት በሚያወርድብን ተኩስ የተነሳ አንገታችንን እንኳ ቀና ለማድረግ አልቻልንም በዚህ ሁኔታ መቀየቱ አደገኛ ስለሆነብን ከምሽጋችን ወጥተን ጨበጣ በመሰንዘር ጠሳትን የመግፋት ግዴታ መጣ በዚህ መሠረት በስተግራ ከመሸገው ሻምበል አንድ የመቶ ጦር አስጠጋንና በሻምበል አዛዥና በሻለቃውጡ ምክትል ኮሚሳር አስተባባሪነት በግራ ክንፍ በኩል አንዲያጠቁ አደረግን የመቶው ጦር ጠላትን በመጠኑ መግፋት ቢችልም ያጠቃው ከምሽጉ ወጥቶ ስለነበር ከባድ ጉዳት ደረሰበት ከተጎዱትም ውስጥ አንዱ የሻለቃው ምክትል ኮሚሳር ወታደር ደረጀ ነበር ዕድሜው በና በ ዓመት ውስጥ የሆነው ደረጀ ከሌሊት ጀምረን በምናደርገው ውጊያ ከቦታ ቦታ እየተዘዋወረ ጦሩን ሲያስተባብር መልዕክቶችን ሲያደርስና ሲዋጋ የሰራዊቱን አመራርም በከፍተኛ ደረጃ ሲያገለግል ከቆየ በኋላ የመልሶ አጥቂውን የመቶ ጦር በሚያስተባብርበትና በሚያዋጋበት ጊዜ ትከሻው ላይ ዋሰለ የመደመሪያ ሕክምና በቦታው ላይ ቢደረግለትም ቁስሉ ከባድ ነበርና የወገን ጦር ትዝታዬ ጨው ኣሩ ው ሳዱ ወደኋላ አንዲገለል ሲጠየቅ አሻፈረኝ አለ አኔም ተቁጥቼው እንዲገለል ለማድረግ ሞከርኩ ብዙ ደም ሳይፈሰው ሕክምና ቢያገኝ ሕይወቱ ይተርፋል በሚል አንጂ በዚያ ቀውጢ ወቅት ሰው ተርፎኝ ወይም የትኛውም ሰው ሊረዳ አንደሚገባው ሳላውቅ ቀርቼ አልነበረም ደረጀ ግን በጓደኞቹ ጉዳትና በጠላት ጥቃት ኅሊናው ስለተንገበገበ አልሁን ተወጥቶ ለመሞት ወሰነ ይህንን ለማንም ሳይናግር ራሱ ቆርጦና ፈጽሞት አለፈ «እናንተን ጥዬ አልሄድም» እንዳለውም እውነትም ከኛው ጋራ ቀረ ነገር ግን በድኑን አንጂ ሕይወቱን እኛም ሆነ አሱ ልናስቀራት አልቻልንም ከደረጀ መስዋዕትነት በኋላም ውጊያው ሳይበርድ ቀጥሏል ተሸናፊው እስኪለይ ሻለቃውን ጦር ለማስተባበር የሚረዳኝ ኮሚሳሩ አሥር አለቃ ድሪባ ብቻ ሆነ በሻምበልም ደረጃ በመሪዎችና በአስተባባሪዎች ላይ የሚደርሰው ጉዳት በመባባሱ በዚህ ሁኔታ ውጊያውን ለረዥም ጊዜ የመቀጠላችን አዝማሚያ አሳስቦኛል የመሪዎችና የአዛዣች መመናመን ያመራርን መላሳት ከማስከተሉ ሌላ በተዋጊው መንፈስ ላይ ከባድ ተጽእኖ አለው ይሁንና ሰራዊቱ በብርቱ መንፈስ ስለሚዋጋ ተስፋ የሚያስቆርጥ ነገር አይታይም በሌላ በኩል ግን ብርጌዳችን ረዳት ጦር ይልክልናል ብለን ተስፋ ያደረግነው ሳይሳካ ቀረ ምክንያቱም የቀሩት የብርጌዱ ሁለት ሻለቃ ጦሮች እንደኛው በኃይለኛ ውጊያ ተጠምደዋል ኛ ሻለቃ በጠላት ላይ ከፍተኛ ድልን ተቀዳጅቶ ጠሳትን እያሳደደ መሆኑን በራድዮ ከሚተላለፈው ኬና ብንሰማም ብርጌዱ ፋታ አግኝቶ ለምናቀርበው ጥያቄ ፈጥኖ መልስ ሊሰጠን አልቻለም ከቀነ ሰባት ሰዓት ሲሆን የሻለቃችን ድርጅት ክፍል በተኩስ መዛል አቋርጦ መጠነኛ ጥይትና ቦምብ በሰው ትከሻ አደረሰልን ፅድል ብናገኝም ወዲያው ጠላት ኃይሉን አጠናክር በከባድ መሣሪያ እየተረዳ ማጥቃቱን ቀጠለ ይህን ከፍተኛ የጠላት ግፊት ለመመከት ኃይላችንንና ከባድ መሣሪያዎቻችንን አያዘዋጠርን መዋጋት አለብን ይህም ብኩ የማስተባበር ሥራን ይጠይቃል ታዲያ በአንዲህ ያለ ጊዜ በውጊያ ላይ ላዋጊ መኮንኖች መጎዳት ምክንያት የሚሆነው አእምሯቸው ብዙ ነገርን በማሰብና ትእዛዝ በማስተላለፍና ተወጥሮ የሚተኮሰውን የጠላት ጥይት ሲረሱትና መከለልንም ሆነ መመከትን ቸል ሲሉ ነው በቪህም አኳቷን ምክንያት ጦሩን ለማስተባበር ከቦታ ቦታ ስንሯሯጥ አሥር አለቃ ድሪባ ለጠላት ጥይት ተጋለጠና ግንባሩን ተመቶ ወዲያው ሕይወቱ አለፈች የወገን ጦር ትዝታዬ ጨመ መ ችሩ ሽቆጸ አስካሁን ድረስ እኔ ራሴ ብጎዳ በተለመደው አሠራር መሠረት ቀዳሚው ሻምበል አዛዥ ወዲያው ተክቶኝ ሻለቃውን ጦር ይመራል የሚለውን አስተሳሰብ ከመያዝ በቀር ይህን ያህል ያሳሰበኝ ነገር አልነበረም አሥር አለቃ ድሪባ ተሰዋ ሲሉኝ በሴኮንድ ጊዜ ውስጥ ተመቶ መቁሰል ብቻ ሳይሆን መሞትም መኖሩ ታሰበኝና ተራዬን ተመትቼ ብወድቅ ሻምበል አዛዥ መጥቶ አመራሩን እስኪረከብ ድረስ ሊፈጠር የሚችለው መደነጋገር ቁልጭ ብሉ ስለታየኝ ወዲያውኑ በስተቀኝ ያለውን ሻምበል አዛዥ አስጠርቼ አሱ ምክትሉን ተክቶ ከኔ ጋራ እንዲሆን አደረግኩ የብርጌዱ የራድዮ ትራፊክ በጣም ቢጨናነቅብን የመገናኛ ሠራተኞች እንደምንም ጣልቃ እየገቡ አጫጭር መልዕክቶችን እንዲያስተላልፉ አድርጌ ያለውን የውጊያ ሁኔታ በተቻለ መጠን ለብርጌዱ አሳውቄያለሁ ቢሆንም ከብዙ ጥበቃ በኋላ ከብርጌዱ ያገኘነው መልስ ፈጽሞ የተለየ አንዲያውም ፈገግ የሚያሠኝ ሆነብኝ መልዕክቱም «ካሁኑ ሰዓት ጆምር የሻለቃው ጥብቅ አዛዥ ሆነህ ስለተመደብክ ይህንን ኃላፊነት በሚገባ እንደምትወጣው እንተማመናለን የሚል ነው ብርጌዱ አለም አላለምም አዛዥም ሆነ መሪ ሲጎዳ ምክትሉ ተረክቦ ተግባሩን ያከናውናል ለማረጋገጥ ከተፈለገም ያዛዝና የምክትሉ መጎዳት እንደተገለጸ አንጂ ያንን ሁሉ ሰዓት ካሳለፍን በኋላ ሊሆን ባልተገባው ለማንኛውም ብርጌዱ ለኛ ጥያቂ መልስ ለመስጠት ሁኔታው ስላልፈቀደለትና ዝም ከማለት ይልቅ ቢዘገይም እንኳ መልስ መስጠቱ ይሻላል በሚል ሊሆን ይችላል ይህንን ትአዛዝ አዘል ሹመት ያስተላለፈው ብርጌዱ የሻለቃ አዛዥነት ሹመቴን በእንዲህ ያለ የተኩራራ የማበረታቻ መግለጫ አጅቦ ቢያስተሳልፍልኝም የወቅቱ ውጊያ አስከፊነት የኃላፊነትን እድገት የሚያስመኝ አልነበረም የቀኑ ፀሐይ ገሯል ከታች መሬቱና ድንጋዩ ግሏል ውጊያችን ግን አላቋረጠም ጠላት ምሸጋችንን ሰብር ለመግባት ደጋግሞ ሞክሮ አልተሳካለትም ቢሆንም የከባድ መሣሪያና የመትረየስ ተኩሱን አላቋረጠም ፊት ለፊታችን በየቋጥኙ ሥር የወደቁትን የጠላት ቁስለኞች ከወደቁበት አናስነሣም ብለን ጠላት ድርሽ አንዳይል ብናደርገውም አኛም ከምሽግ ወጥተን የጣልነውን ጠላት ትጥትቅ አንዳንገፍም ሆነ አንዳች ነገር እንዳናደርግ ጠላት በተኩሱ ዕድሉን ነሳን በዚህ ሁኔታ ሆነን ከቀትር በኋላ ዐሥር ሰዓት ላይ ብርጌዱ በሌላ ሻሰቆች ግንባር ፋታ ስላገኘ ግንኙነቱን ቀጥታ ከኛ ጋራ አደረገ ብርጌዱ ለማጥቃት ተዘጋጁ» የወገን ጦር ትዝታዬ ርፌ ው ብሎ ጠላትን ማሳሳቻ መልዕክት ሲያስተላልፍልን አኛም ለማስመሰል መልሶ ለማጥቃት ተዘጋጀን ብርጌዱ በአዳይሉ ተራራ በኩል ታንክና ብረት ለበስ አስጠግቶ መደብደብ ጀመረ እኛም የምናጠቃ መስሰልን ስልቱ ሠራና ጠላት ፈጥኖ መከላከል ያዘ በዚህ ጊዜ ጦራችንን አንድ አግር በመሬት ለማስወጣት ስንሞክር ጠላት ነቃብን ይሁንና በከባድ የጨበጣ ውጊያ እንደምንም ብለን ወዩ ሰሜን ምሥራቅ አቅጣጫ በማፈግፈግ ኪሎ ሜትር ያህል ርቆ የሚገኝ የጠላት ይዞታ የሆነ ተራራ ጀርባ ጦራችንን ስበሰብንና መልሶ መቋቋም አደረግን ወዲያው የድርጅት አቅርቦት ያለንበት ቦታ ድረስ ባስቸኳይ አንዲደርስልንና በተለይ ጥይት ቦምብና ውዛ ፈጥኖ እንዲደርሰን መልዕክት አስተላልፈን እንደጨረስን የብርጌዱ ምክትል አዛዥ በብረት ለበስ ሆነው ያለንበት ደረሱ እርሳቸውም አስጠርተውኝ ወደ እርሳቸው ስፄድ ጉልበቴም ሆነ መንፈሴ ዝሎና ታክቶ ስለነበር የምረግጠውን መሬት እንኳን በቅጡ አላውቀውም አጠገባቸው እንደደረስኩ ሳያቸው ያልተነካ ጉልበታቸውና አዲስ መንፈሳቸው በጣም አስቀ ኝን እኔ ባለፍኩበት ቢያልፉ ከኔ በባሱ አልኩና በልቤ ወታደራዊ ሰላምታ ሰጠኋችው ወዲያው እጄን ጨበጡኝና ጠበቅ አድርገው እንደያዙኝ ከሌሊት ጀምሮ ስላደረግነው ቆራጥነት የተሞላበት ውጊያ ያላቸውን ከፍተኛ አድናቆት በመግለጽ አመሰገነ ከዚያም እጄን ለቀቁና ከዘራቸውን ደገፍ ብለው ስለቀጣዩ የሻለቃችን ግዳጅ መዘርዘር ያ በመሀል ጣልቃ ገባሁና «ግን እኮ የቀረኝ ኃይል ሻምበል የማይሞላ ነው» በማለት መናገር ጀምርኩ እሳቸውም አቋርጠውኝ «አውቃለሁ ላለህ ኃይል ነው ግዳጁ የሚሰጥህ» ሲሉ ገለጻቸውን ቀጠሉ «ጥይትና ቦምብ » በማለት እንደገና አቋረጥኳቸው «ያለህበት ይደርስልዛል» ብለው ዝም አሠኙኝ ሌላው አሳሳቢ የሆነብኝ የመሪዎች አለመኖር ቢሆንም ነገሩን ባነሣም መጀመሪያ ካቀረብኩት ጥያቄ የተለየ መልስ ስለማላገኝ ዝም ብዬ ጊዜዬን ከማባከን ግዳጁን እሺ በማለት ተቀበልኩ አሺ እሺ ማለቱን ሳበዛ እርሶ የመጡት ግዳጅ የወገን ጦር ትዝታዬ ኢኢ ኤርርጤጧሴሌጫጌጫጤጧጢጧጫጧጨዱ መመመ ለመስጠት አንጂ ያለብኝን ችግር ለመቅረፍ አይደለም ማለቱ እንደሆነ ጠረጠሩ መሰለኝ ፊታቸውን ቅጭም አደረጉና «ግልጽ ያልሆነ ነገር አለ። » ሲል ስሜቴን ነካው የወገን ጦር ትዝታዬ ኤፌሩሬሬሬሬሬሬ ባዩ እኔም ሐዘኔን በፈገግታ ተካሁና «ሰው በሕይወት እንጂ በሞት አንድ ነወጦ እናንተ የተረፋችሁትም ጀግኖች ናችሁ ለተሰውትም በሕያው ምስክርነት ትቆማላሻሁ በወታደርነት ግዳጅ የተሰማራን ሁሉ መቼም ቢሆን ይህን የመሰለው ዕጣ ስለማይለየን በሀዘን አንዋጥ የተሰለፍንበትን የሞያ መስክ ባለመከክዘንጋት መጠጣት ይጠበቅብናል» ብዬ አሰናበትኳቸው አውነቱ ግን ቢነገር በዛ ወቅት ንግግሬ ካልሆነ እኔ ከአነሱ የተሻለ የመንፈስ ጠንካራነት አልነበረኝም መንፈሴ ተሰብራል በዛች ወቅት በሕይወት መገኘቴ ዛዑም አስጠልቶኛል የምሰጠው ምክርና መመሪያ ሁሉ ከልብ የመነጨ አለመሆነን ልቦናዬ በሚገባ ይገነዘበዋል ይህም ሆኖ ግን ገና ድብደባው ሲቆም ከነበረኝ ስሜት ጋር ሲነጻጸር በጣም ተሽሉኛል ለወገን ታንክና ብረት ለበስ ድብደባ ዋና መነሻ የሆነጡ በውጊያጠ መጨረሻ አካባቢ በተራራው አናት ላይ ከጠላት ጋራ ያደረግነው ጨበጣ የተቀላቀለበት ውጊያና ያሳየነው አብሪ ጥይት ነው ሁኔታችንን ለብርጌዱ አንዳንገልጽ የራድዮ ግንኙነታችን ተቋርጧል ብርጌዱ ውርጅብኝ የለቀቀብን በራድዮ መስመር ጠርቶ ሲያጣን በጠላት የተደመሰስን መስሎት ጠላት ተራራውን ተቀጣጥሮ ከመመሸጉ በፊት ለመገዳትና እኛም አፈግፍገን ከሆነ ጠላት ተከትሉ አንዳይጎዳን ለመከለል ነበር ነገር ግን መላ ምቱም ሆነ የውሳኔው አፈጻጸም የጎዳው ጠላትን ሳይሆን እኛኑ ብቻ ሆነ እንደው ለሰይጣኑ ነው አንጂ ቦታጡን ጠላት ይዞት ቢሆን በኛ ላይ የደረሰውን ያህል ጉዳት ይደርስበታል ብሉ ማመን ያዳግታል ብዙ ጊዜ ወገን በወገን ላይ በስህተት የሚወስደው አርምጃ ጉዳቱ እጥና ድርብ መሆኑ በጣም ያስገርማል ረፋዱ ላይ ረዳቱ ጦር ከርቀት ሲመጣ ታየን ዋናው ቁም ነገር ዝግጅት ነውና አንድ ጓድ ጦር ወደ ሁለተኛው ጉብታ ልከን ቦታውን አንዲቐጣጠርና የተረፈ አንድ ጓድ ጦር ተራራው መነሻ ድረስ ወርዶ አካባቢውን አንዲያስስና አንዲቃኝ አደረግን በወገን የመድፍና የብረት ለበስ ድብደባ ብዙ ሰው ስለተሰዋብን የወገን ጦር ወዳለንበት ሲቃረብ ከተረፈው ጦር ውስጥ አንዳንድ ሞገደኛ ስለማይጠፋ በተለይ ታንከኛውን እንደ ጠላት በማለት ለበቀል እንደሚነሳሳ ገመትኩና አስፈላጊውን ውሳኔ አደረግኩ በመጀመሪያ የራድዮ መገናኛው ስለተመታብኝ ከኛ ድምፅ በማጣቱ የኛ ጦር ቦታውን ጠላት ያዘው ብሎ እኛን ለመደገፍ ሲል በስሕተት ነው የደበደበን የወገን ጦር ትዝታዬ አያልኩ ለማስረዳት ሞከርኩ ቀጥሎ ጦሩን በተለይ ከታንከኛው ጋራ እንዳይገናኝ አኔ እራሴ ከተራራው ወረድኩና እግረኛውንና የታንክኛውን አዛፐች አስጠርቼ አነጋገርኳቸው ኀሊናቸው እየወቀሳቸው ሁለቱም ቀና ብለው በዐይናቸው ሙሉ አኛን ለማየት አልቻሉም አኔም ብሆን የደረሰውን ጉዳት ለነሱ ለመናገር በጣም ጨነቀኝ ምክንያቱም በተለይ የታንከኛው አዛዥ ለጠፋው ሕይወት ተጠያቂ መሆኑን ሲረዳ አንድ የከፋ ነገር በራሱ ላይ አንዳይፈጽም በማሰብ ነገሩን አለሳልሼ በዘዶደ አብራራሁለት አስቀድሜ የላክኋቸው መልዕክተኛጭች ባይደርሱና ሁኔታውን ባይገልጹላቸጡ ኖሮ እንዲያውም ጎሕ ሲቀድ ተራራውን ለማጥቃት አቅደው ነበር ለማንኛቸውም ነገሩን አቃልዬ ባቀርብላቸውም አደጋውን በመገመት ሁለቱም የወጠገን ጦሮች በተቻለ መጠን ሳይገናኙ ቦታውን አንዲረካከቡ በተለይ ደግሞ ታንከኛው ርቁ የሚቁይበትን ዘፉዶ ተስማማን በልውውጡ ሄደት ቁስለኞቻችንን ወጻፍ መጡት ተሽከርካሪዎች የሚጭኑትን የአኛ አግላዮች ሁኔታ ለማወቅ ብዬ ስመለከታቸው አንደገመትኩት ሁሉ አንደኛቸውም ሳይቀሩ የመጣውን ጦር አባላት አጠገባቸው አናስደርስም ብለው ነበር ታዲያ እነዚህ አንዲህ የሆኑ አብዛኛው ጦር ሲመጣ አንድ በጥባጭ እሳት ቢያቀጣጥል ሌላ መዘዝ ስለሚከተል ሁለቱን ጦሮች እንዳይገናኙ ማድረጋችን ተገቢ አንደሆነ አረጋገጥኩ የጣልነውን ጠላት መሣሪያ የመልቀም ኃላፊነትን ሳይቀር ለተረካቢው ጦር ትተን የተረፈውን ጦራችንን ይዘን ወደ ብርጌዱ ጠቅላይ ሰፈር አመራን የወገን ጦር ትዝታዬ ጮጮ ክፍል ስድስተ አጋጣሚ ተገጣጣሚ ሻምበሉ ጦር በመደመሪያው ቀን የማጥቃት ውጊያ በግንባሩ የገጠመውን ጠላት አያሳደደ ሰፊ ወረዳዎችን በቁጥጥሩ ሥር ቢያውልም የሁለተኛው ቀን ውጊያው ይህን ያህል አልቀናውም ጠላት ለማጥቃት አስቸጋሪ ከሆነ የመፊት ገጽ ላይ መከላከያውን ከመመሥረቱም በላይ በተጠናከረ ምሽግ ውስጥ ከፍተኛ ኃይል በጥንካሬ አሰልፎ ስለ ሚሜከላከል ባንድ ሻምበል ጦር በቀላሉ ሰብሮ ማለፍ አልተቻለም ጎሕ ሲቀድ ማጥቃቱን የጀመረው የሻምበሉ ጦር ብዙም ሳይራመድ አኩለ ቀን ሆነ ከዚያም ጠላት ያጠቃውን የሻምበል ጦር መጠን መመናመኑን ሲረዳ በከፍተኛ ኃይል መልሶ አጠቃ በዚህ ጊዜ ሻምበሉ ጦር ወደፊት መገሥግሱን ትቶ የያዘውን ቦታ ሳይለቅ ገትሮ መከላከሉን ቀጠለ ወታደር ሺመልስና ወታደር በላቸው ጦሩ ጠደፊት ሲያጠቃ ከኋላ በመሆን በያዙት ኤም ዐ መትረየስ ብርቱ የተኩስ ድጋና ሲሰጡ ከቆዩ በኋላ አጥቂው ጦር ማጥቃቱን ገትቶ ለመከላከል ሲገደድ ጠደኋላው ስላፈገፈገ አነሱም ወ ጦር ግንባር ዘልቀው ከጠላት ጋራ ይተጋተጉ ጀመር የወገን ጦር ትዝታዬ ከወገባቸው ላይ አስከ ደረታቸውና በትከሻቸው ዙሪያ ጭምር የመትረየስ ጥይት ከነዝናሩ የጠመጠሙት ወታደር ሺመልስና በላቸው በልብስ ፋንታ ጥይት የለበሉ መስለዋል ሁለቱ ወታደሮች በመትረየሳቸው የትና እንዴት መጠቀም አንዳለባቸው በሚገባ ስለሚያውቁ ብዙ ጊዜ ትእዛዝና ጉትጎታ አያስፈልጋቸውም ጠላት በግራና በቀኛቸው አስቶ በመንቀሳቀስ ጎንበስ ጎንበስ እያለ የዝንጀሮ መንጋ መስሎ ሲዥጎደጎድ መትረየሳቸውን እያዘወሩ ሊገቱት ቢሞክሩም ጮሉ በመሉ አልተሳካላቸውም ጠላት ሳምበሉን ጦር ጎነ ካለው ዋናው የወገን ጦር ቆርጦ ሊከበውና ሊጎዳው ስለተቃረበ ሁኔታው እጅግ አሰጋቸው በዚህ ቀውጢ ሰዓት ወታደር ሺመልስ ድንገትና ሳይታሰብ መትረየሱን አንጠልጥሎ ካለበት በመነሳት አንደጥንቸል ከድንጋይ ድንጋይ እየዘለለ ወደ ጠላት ይዞታ ተወረወረ የሺመልስ ድንገተኛ ውሳኔና አንቅስቃሴ እንኳን ለቀረው ጦር አጠገቡ ላለጡም ረዳቱ በላቸጡ ዱብዳ ሆነበት የሺመልስን አንቅስቃሴ ያየጡ ጠላትም ጥይቱን ያከንብበት ጀመር ሺመልስ ግን በአስደናቂ ባናጥነትና ስልት ወደፊት መገሥገሱን ቀጠለ ወዲያው በአካባቢው ያለው የሳምበሉ ጦር የሺመልስን አንቅስቃሴ በማየት በመትረየስና በቀላል መሣሪያ ከፍተኛ የተኩስ ሽፋን ሰጠው ሺመልስ በተፈጠረው ሁኔታ ተበሳጭቶ እንደቪያ ማድረጉ የአብደት ሥራ አስመሰለበት እንጂ አሱ ግን አድራጎቱን በሚገባ አመዛዝኖ ነው የፈጸመው የጠላት መልሶ አጥቂ ጦር ከተራራው ተዥጎድተዶ ወርዶ በስተግራ በኩል ለከበባ ሲንቀሳቀስ አንድ ጎባባ የሁለት ፈሪ መሬት ለሲመልስ መትረየስ ተኩስ መሰናክል ስለሆነበት ያ ሁሉ ውርጂብኝ አየወረደበት ምንም ሳይጎዳ ቦታው ላይ ደረሰ ታዲያ ሺመልስ ተገድዶና የተሻለ መንገድ ስላጣ እንጂ እንዲህ ያለውን አደገኛ አድራጎት መሞከሩ ከጥቅሥ ጉዳቱ መብዛቱን ማመዘኑን አጥቶት አይእደለም ሺመልስ ጉብታጡ ላይ ብቅ ብሎ ወደፊት ሲያይ የተመኘጡ ቦታ መድረሱን አረጋገጠ የመትረየሱን ማንገቻ በግራ አጁ ላይ ጠምጥሞ ገናሩን ወደ መሬት ለቆ አንደቀቆመ አፈ ሙዙን ወደታች ዘቀዝቆ ከግራ ወደቀኝ ከተኝ ወደግራ አየተንጎራሂደ ጠላትን ያጭደው ጀመር የወገንን ጦር ለመክበብ ሸጡ ውስጥ አሰላለና በመያዝ ላይ የሚገነው ጠላት የሺመልስን መትረየስ ከታች ወደላይ መቃወም ቀርቶ ራሱን አንኳን ለመከሳከል የማይችልበት ሁኔታ ገጠመው ወዲያው ግን በየአቅጣጫው በተራራው ላይ ቦታ የያዘው የጠላት መትረየስና ቀላል መሣሪያ ተኩሱን ወደ የወገን ጦር ትዝታዬ ሺመልስ አሀረ በትከሻውና በደረቱ ዙሪያ የጠመጠመው ወርቅማ የመተረየስ ጥይት ከሩቅ ስለሚታይ ጉልሕ ዒላማ ሆናቸወጦ ነገር ግን ሺመልስ አንድም ጥይት ሳታገኘው በቅጽበት ስልቱን ለውጦ ከቦታ ቦታ አየተዘዋወረ ጠላትን በጥይት እያራወጠ ፋታ ነሳጡ ረዳቱ ወታደር በላቸው አየዉጠደቀ አየተነሣ ሺመልስ አጠገብ ደረሰና የመትረየሱን ጥይት ከወገቡ ፈቶ በዝናር ሲቀጥልለት ሁሉ ሺመልስ ተኩሱን አላቂረጠም ከረዳቱ ጋራ ሆነው አየተኮሱ ወደፊት መንቀሳቀስ ሲጀምሩ ባጠቃላይ አካባቢው በተኩስ ድምዕና በሰው ጩኸት ተ። ጫማው አዲስ የታደለኝ ነው ባይሆን አሱን ፈልጉና አምጡልኝ» ብሏቸው በሳቅ ያፈነዳቸዋል የወገን ጦር ትዝታዬ ክፍል ስምንተ መክት እዝ ገና ሳይነጋ ከጠዋቱ ሰዓት መሥሪያ ቤቴ ገብቼ ደፋ ቀና ስል ጊዜው ሳይታወቀኝ ከቀኑ ሰዓት ሆኖ መጨለም ይጀምራል ከአንዱ ቢሮ ወደ ሌላው ቢሮ ከደረጃ ደረጃ ከመራሯጥ በቀር ላንድም ደቂቃ የቤቱን በራፍ አልፌ ወደ ውጭ አልወጣሁም የፀሐይ ብርሣን እንኳን ያየሁት በመስኮቴ ትይዩ ብቅ ባለችበት ጊዜ ነበር ከዚያ በተረፈ ግን ጽሕፈት ቤቱም መተላለፊያውም በመብራት የተሞላ ስለሆነ ይምሽ ይንጋ ብዙም የሚታወቅ ነገር የለም ከግቢ መውጣቱ አንኳ ቢቀር ዐይኔን በጽሕፈት ቤቴ መስኮት ጣል አድርጌ የውጪውን ዓለም ለማየት ፅድል አላገኘሁም የቢሮዬ መስኮት በመሥሪያ ቤታችን አጠገብ የሚያልፈውን ትንሽ አስፋልት መንገድ ወለል አድርጎ የሚያሳይ በመሆኑ ዐይን ውስጥ የሚገባ አላፊ አግዳሚ ስለማይታጣበት ይህም አንዳንድ መዝናኛ ተደርጎ ይቀጠር ነበር ያም ሆኖ ግን የሥራዬ ዐባይ የውጥረቶች ሁሉ ውጥረት የሚፈራረቅበት ስለሆነ እንኳን አላፊ አግዳሚውን ላይ ጽሕፈት ቤቴ መስኮት አንዳለውም የምዘነጋበት ጊዜ የበዛ ነዘር መንገዱ «አቴጌ መነን ጎዳና» ተብሎ ከሚጠራውና በአሥመራ ቤተመንግሥት ምፅራባዊ አጥር ሥር ከሚያልፈው ትልቅ መንገድ የሚገነጠል ሆኖ በቀጥታ ወደ አሥመራ ዩኒቨርሲቲ የሚወስድ ስለሆነ ብዙ ወጣት ሴቶችና ወንዶች በቀንና የወገን ጦር ትዝታዬ በማታ አዘውትረጡ ይተላለፉበታል በዚህ ሁኔታ መንገዱ በሰው የተጨናነቀ ነው ባይባልም ጊዜውን ዘና ብሎ ለሚያሳልፈው ዐይንን የሚማርክ ነገር አይታጣበትም ለነገሩ የእኔን ጽሕፈት ቤት አልኩ እንጂ ከኒ ቀጥሉ ያለው የትርብ አለቃዬ ጽሕፈት ቤት በሁለት አቅጣጫ ሁለት ትላልቅ መስኮት ስላለው በተጨማሪም ዋናውን የእቴጌ መነን ጎዳናን ስለሚያሳይ ዐይን ባማተረ ቁጥር አአምሮ የሚያደንቀውንና የሚያገናዝበውን አያጣም ነበር ይህ ሁሉ ሆኖ ግን የሥራው ክብደትና ውጥረት ቦዐይንንም ሆነ አክምሮን ስለሚጋርድ ሥራው አሸገፎ እንዳይጥለን ከሥራው ጋር ግብ ግብ ከመግጠምና ከመታገል በቀር የውጪውን ዓለም የምናይበት ቀርቶ የምናስታውስበት ጊዜ በጣም ጥቂት ነበር በዚህ ሁኔታ ከተማ ውስጥ መኖራችንን ዘንግተን አንቆይና ወደ ቤት ስንሄድ ወይም ወፍ ጡጭ ለሥራ ስንጠጣ ነበር እንደገና ያለንበት የሚታወቀንና እንደመባነን የሚያደርገን በጠዋት ጽሕፈት ቤት የገባሁበትም የሚከተለውን ተግባር ለማከናወን ነበር ከሌሊቱ ዐ ሰዓት በመኖሪያ ቤቴ አንደተኛሁ ስልኬ አንቃጨለና ሳነሳው ከባድ ሁኔታ ስላለ ባስቸኳይ ወደ ጽሕፈት ቤት አንድትመጣ ተብሎ ተነገረኝ ከተማው ውስጥ ከምሽቱ ስድስት ሰዓት በኋላ ሰዓት ዕላፊ ስለሆነ መጓጓዝ የሚቻለው በሮንድ መኪና ታጅቦ ስለነበር ወዲያው መትረየስ የጫነ ጂኘ መኪና መጥቶልኝ ነው በ ሰዓት ጽሕፈት ቤቴ የደረስኩት እንድጠራ ያስገደደው ሁኔታ አንድ ሳይሆን ብዙ ነበር በሰራዬ አውራጃ አረዛ የተባለ አካባቢ የወገን ጦር ከጠላት ጋራ ውጊያ መጀመሩና አንዲሁም ሌላ አካባቢ የወጣ ቃሺ ጦር ከጠላት ጋራ ግጭት ፈጥሯል የሚል ነበር በዚህ ዓይነት ካንዱ ቦታ አንድ መረጃ ከሌላ ቦታ ደግሞ ሌላ ሲቀርብ አንዱ መፍትሔ አግኝቶ ሌላው በእንጥልጥል አንዳለ ሌላ ነገር ደግሞ ይከሰታል እንዲህ አያለ አየተቀጣጠለና አየተቆራረጠ እየጠነከረና አየላላ መሄዱ መቆሚያ ስለሌለው ስራው ማዋል ብቻ ሳይሆን ሊያሳድርም ይችላል በዚህ ብቻም ሳይወሰን ለሰባ ሁለት ሰዓትም ሆነ ከዚያ በላይ ከጽሕፈት ቤት ጡልፍች የማያደርግ ሁነታ ሊፈጠር ይትላል የሥራውጦ ባሕርይ ይህን ይመስል ነበር በወቅቱ ማዕረጌ ሻምበል የሥራ ምድቤም «የመክት አዝ ዘመቻ መምሪያ ረዳት ኃላፊ ነበር መክት እዝ በኤርትራ ክፍለ ሀገር ደጋ ክፍል ማለት ሐማሴን ሰራዬና አካለጉዛይ እንዲሁም በቀይ ባሕር አውራጃ የአሥመራ ምጽዋ መንገድ ምጽዋንና የወገን ጦር ትዝታዬ ፉፉ ው መፍ ኤው ጆች የ ዳህላክ ደሴትን ጭምር ይዞ የሚገኘውን የወገን ጦር የሚያዝና የሚያስተባብር የጦር ክፍል ነው የአዙ መምሪያ አሥመራ ከተማ ውስጥ ይገኛል በወቅቱ የእዙ ዋና አዛዥ ዴጂነራል ሑሴን አህመድ ነበሩ በ ዓም ወደ መክት አዝ መምሪያ ተመድቤ ከመምጣቴ በፊት በተለያዩ ተዋጊ የጦር ክፍሎች ውስጥ ሆኙ አገልግያለሁ በተለይም ክከ ዓም ለአምስት ተከታታይ ዓመታት ከፍተኛ የበረሐ አየር ተፅአኖ ባለበት አልጌና በተባለ የሱዳንና የኢትዮጵያ ድንበር አካባቢ ከጠላት ጋራ ተፋጠን በቀንና በሌሊት በሚደረግ ውጊያና ትንቅንቅ ውስጥ አልፈናል ከዚያም ዘሕይወት ከተረፉት ጡስጥ አንዱ በመሆኔ ከዚያ መከራና ችግር የክፋ ስለማይናር በመክት አዝ የሚገጥመኝን የሥራ መደራረብና ጫና ወይም ጽሕፈት ቤት ማደርም ሆነ መክረም የሚያበሳጨኝና የሚያማርረኝ አልነበረም በሌላ በኩል ግን ብዙ አዳዲስና እንግዳ ነገሮች ከአዲሱ ሥራዬ ጋር ይገጥሙኝ ስለነበር ትምህርቱም ሆነ ፈተናው ያልጠበቅኩት ነበር ጦር ሜዳ ሆነን ከተማ ውስጥ በከፍተኛ መምሪያ ተመድበው የሚሰሩ ጓደኞቻችንን ማየት ቀርቶ ስናስባቸው አንቀናባቸው ነበር ሌላው እንኳ ቢቀር ንጹሕ ልብስ መልበስና ልብስ አውልቆ ከሚደላ አልጋ ውስጥ ገብቶ መተኛት መቻላቸውን አያሰብን አንደኛው የሰራዊቱ አባል ሆነው ከኛ ተለይተው የገነት ሕይወት ይኖራሉ የሚል የቅናት ስሜት ይሰማን ነበር በአንድ በኩል ነገሩ ትክክል ነበር ምክንያቱም የሚመርጡትን ነገር በአይነትና በመጠን አግኝቶ በተስተካከለ ያየር ሁኔታ ውስጥ መሥራትና ማረፍን ከቶ ከማያውቅ ቀለብና የእግዜር ውሣ እንኳ በበቂ ሁኔታ ከማያገኝ በረክኛ ሕይወት ጋር ማነጻጸር አይቻልምና ነጡ በጦር ሜዳ የታጣጡ ምግብና መጠጥ ብቻ አልነበረም ሰላምም ከሁሉም በላይ ይናዓቃል ያለ ቦምብ ባናንዳታ ያለ ጠመንጃ ኳኳታ ያለ ጠላት ጋጋታ በሰላም መራመድ መቆም መቀመጥና መተኛት አይቻልም የጦር ሜዳው ሕይወት በሰላሙ አካባቢ ካለው ሕይወት ጋራ ሲነጻጸር ላይ የተገለጸውን ቢመስልም በከተማ ውስጥና በከተማ አካባቢ ደግሞ የሰራዊቱን አኗኗር ከሰላማዊው ሰው ጋራ ሲያነጻጽሩት ልዩነቱ የሰፋ ነው በተለይ አኔ አንደምሰራበት መምሪያ ዓይነቱ ጽሕፈት ቤቱ ከተማ መዛል በመሆኑ ለስሙ ጽሕፈት ቤት ተባለ አንጂ አሰራሩ አንደዚያው እንደጦር ሜዳው ነውጦ የወገን ጦር ትዝታዬ የጽሕፈት ቤት መግቢያ መውጫ ሰዓት ተብሎ ተወስኖ ቢሰጥም የሚገባበትንም ሆነ የሚወጣበትን ጊዜ ቀድሞ የሚያውቀው የለም የሥራ ቀን የአረፍት ቀን ዓመት በዓል ብሎ ነገር የለም አይታወቅምም አንዲያውም በበዓላት ጊዜ በተጠንቀቅ መጠባበቁ ስለሚጠናከር በተስፋ የሚጠበቅና የሚናፈቅ ቀን ጨርሶ የለም ይሁንና እንዲያም ሆኖ ተመስገን የሚያሰኝ ነው መክት አዝ ከሚቆጣጠራቸው አራት አጡራጃቋዎች ባምስተኛነት የተዘገበችው አሥመራ ከተማ ነች ከተማዋም በውጭና በውስጥ በተጠናከረ ሁኔታ ትጠበታለች በአሥመራ ከተማ የውስጥ ጥበቃ ከምድር ጦር ሰራዊት ጋር የፖሊስ ሰራዊት ኃይል ሲኖር መክት ዕዝ ይህንንም ኃይል ጨምሮ ያስተባብር ነበር በሌላ በኩል ከሰራዊቱ ውጪ ከክፍለ ሀገሩ ተወላጆች የተውጣጣ ከኗዐቦዐ የሚበልጥ የሕዝባዊ ስራዊት ኃይል በአብዛኛው አዙ በሚቆጣጠረው አካባቢ የሚገኝ በመሆነ አዙ ይህንንም ኃይል ጨምር የማስተባበር ኃላፊነት ተጥለብት ነበር ከክፍለ ሀገሩ ሕዝባዊ ሰራዊት ውስጥ በተለይ በሰራዬ አውራጃ ቋን ተብሎ በሚጠራው ወረዳ ከሚገኘው ሕዝብ ተውጣጥቶ የታጠቀው እስከ ዐዐዐዐ የሚደርስ ሕዝባዊ ሰራዊት መደበኛ ጦር ሳያሻው አራሱን ችሎ ያውራጃውን ጸጥታ እያስከበረና አንድም ጊዜ አካባቢውን በጠላት ሳያስደፍር ከፍተኛ መሥዋዕትነት እየከፈለ የኖረ በአትዮጵያዊነት እምነቱ የጸናና ክህደትን የማይቀበል ስለነበር ከአካባቢው ጥበቃም አልፎ ከሰራዊቱ ጋራ በቅንጅትና በተናጠል በክመቻ ተግባር ይሳተፍ ነበር አንደስራዊቱ ክፍል ሁሉ በቀጥታ ከጦሩ ክፍል ጋር የእዝ ግንኙነት ነበረው ከዚህ ሌላ በአከለጉዛይ አውራጃ የሚገኘውና ጥቁር አንበሳ ተብሉ የሚጠራው ከአንድ ሻለቃ የሚበልጠው ሕዝባዊ ሰራዊት ኢትዮጵያዊነቱን እንዲክድ የተከፈተበትን ጦርነት በመቋቋም ከፍተኛ መሥዋዕትነትን ከፍሉ የአካባቢውን ጸጥታ ከማስከበር አልፎ ከሰራዊቱ ጋር ባላማው ጸንቶ የሚታገል ነበር በሕማሴንና በቀይ ባሕር አውራጃም በተመሳሳይ ሁኔታ ጸጥታን በማስከበር ከሰራዊቱ ያልተናነሰ አገልግሉት የሚሰጡ የሕዝባዊ ሰራዊት ኃይሎች ስለነበሩ እዙ ይህንን ሁሉ አቀናጅቶ የማሰማራትና የመምራት ኃላፊነት ነበረበት ሥራውና ግዳጁ ውስብስብና ከባድ የሚሆንበት አንዱ ምክንያት ይህ ነበር በመክት እዝ መምሪያ ለዘመቻ ሥራ ስመዩብ ከሙያዬ ጋር የተዛመደና በአብዛኛ ው ያገለገልኩበት ዘርና ስለነበር ግር የሚለኝ ነገር ያጋጥመኛል የሜል ስጋት የወገን ጦር ትዝታዬ ኬኬ ን አልነበረብኝም ነገር ግን ሥራ ከደመርኩበት ጊዜ አንሥቶ የማያቸው ብዙ አዳዲስና ለየት ያሉ አሠራርች ስለነበሩ አነዚህን አሠራሮች ፈጥኖ መልመድና መያዝ ነበረብኝ ። እየበረርን እንደምንም ብለን ጦሩን በራዲዮ እናገኝና በራዲዮ አየተመራን ስናርፍ ብዙ ጊዜ አመቺ ማረፊያ ቦታ ስለማይገኝ እንደምንም ተርገፍግፈንና ተንገጫግጨን በነፍስ ውጪ በነፍስ ግቢ እናርፋለን ከዛ ደግሞ ብዙ ቁስለኛም ሆነ በሸተኛ ካለ ተቀንሶ አንዳይተው ጦሩ በአግር ስለሆነ የሚባዘው ሁሉንም አንዳይጭነ ደግሞ ሄሊኮኘተሩ ክብደት ሲጨምር ሲነሳ ቶሎ ከፍታ መጨመር ስለማይችል በተራራ መፃል ከታረፈ ከተራራ መላተምን ስለሚያስከትልና ጠላትም በቅርብ ርቀት ካለ ፄሊኮኝተሩ ከፍታውን ለመጨመር የሚያዣብብበት በቂ ቦታ ስለማያገኝ ለጠላት ጥይት ይጋለጣል ይህ ሁሉ ሆኖ ነው እንግዲህ አብራሪዎቹ ችግሩን ሁሉ በጫንቃቸው ላይ በመሸከም በሚያደርጉት አስደናቂ ጥረት ግዳጁን ልንወጣ የምንችለው ይህ ሁሉ ሲሆን መቼም ሰው ነን እና አደገኛ በሆነ ሁኔታ በአየር ላይ ወደላይና ወፍታች ስንወጣና ስንወርድ ከአሁን አሁን ከተራራ ጋር ተላተምን ወይም መብረቅ አነደደን ከቫም ካመለጥን ደግሞ ዝት ብለን ስንበር መፊት ላይ ያለው ጠላት ይሁን ወገን ማወቅ ሲያዳግተን ከአሁን አሁን የጠላት ጥይት ነደለን እያልን ነፍስና ስጋ መሟገቱ ስለማይቀር አንዳንዴ ኸረ ያው የመፊቱ ገጂዲችን ይሻላል ያሰኝ ነበር በዚህ ተከታታይ የፄሊኮኘተር በረራዬ በእግረኛው ሰራዊት ዘንድ ተወዳዳሪ የማይገኝለት ከበሬታና ፍቅር ካገኙት የተዋጊ ጆትና ተዋጊ ሄሊኮኘተር አብራሪ የአየር ኃይል አባላት በተጨማሪ የማጓጓዣው ሄሊኮኘተር አብራሪዎችም ሌሎቹ ጀግኖችና የሚያኮሩ ኢትዮጵያውያኖች መሆናቸውን በትክክል መረዳት ቻልኩ አየር ኃይል በእግረኛው ተዋጊ ሰራዊት ዘንድ እጅግ የተከበረ የተወደደና የተደነቀ የጦር ኃይሉ አንዱ አካል ሲሆን አኔም በዋልኩባቸው አያሌ ጦር ሜዳዎች ሁሉ አየር ዛይል የወገንን ጦር ለመደገፍና የፃገርን አንድነትና ሉዓላዊነት ለመጠበቅ የሚያከናውነውን ተግባርና የሚጫወተውን ሚና በትክክል ስለማውቅ ለአየር ኃይል አባላት ያለኝ ፍቅርና ከበሬታ የላቀ ነው በአየር ኃይልና በእግረኛው ተዋጊ የምድር ጦር ሰራዊት መዛል የተገነባው ጥልቅ ፍቅርና መተሳሰብ የእናትና የልጅ ዓይነት ነበር ብል ማጋነን አይሆንም ለዚህ መሰረቱም ከምድር ርቀው የሜበሩትና ከባድ ሙያዊ ተግባር ከማከናወን በቀር እንደአእግረኛው ጦር በምድር ተጉዘውና ተዋግተው ችግሩን መከራውን ስቃዩንና መስዋዕትነቱን በተግባር አይተው የማያውቁት የአየር ኃይል አባላት ሁሉንም ነገር በሸ የወገን ጦር ትዝታዬ አንደሚያውቁትና አንዳለፉበት ሁሉ አውነታውን በትክክል በመገንዘብ እግረኛጡን ጦር ለመርዳትና ለማበረታታት የሚያደርጉት ከፍተኛ ጥረትና እልህ በተሞላበት ፃፃራዊ ስሜት በሚያከናውኑት ታላቅ ችሎታና ድፍረት የተቀላቀለበት ተግባራቸው ነበር ከሁሉም በላይ የአየር ኃይል ተዋጊ ጀት አብራሪዎች በውጊያ ላይ የሚገኘውን አግረኛ ጦር ለመርዳት ከመጡ በኋላ በምድር አየር መገናኛ ዕሸ ሀክ ራዲዮ አየተመሩ የጠላት ይዞታንና ተፈላጊ ዒላማን የሚደበድቡ ሲሆን ብዙ ጊዜ ግን አብራሪዎቹ ከምድር ከሚያገኙት መረጃ በተጨማሪ የጠላትን አየር መቃወሚያና ልዩ ልዩ መሣሪያ ተኩስ ሳይፈሩ አጅግ በሚያስደንቅ ድፍረትና ችሉታ ዝቅ ብለው በመበረር የጠላትን ዒላማ በዐይናቸው በማየት በጠላት ላይ ከፍተኛ ጉዳት የሚያመጣበትን ዒላማ በመምረጥ ሲያደባዩት ለአግረኛው ከፍተኛ ሞራል በመስጠት በጠላት ላይ የበላይነትን እንዲቀዳጅ የሚረዱት ሲሆን አንዳንድ ጊዜም በልዩ ልዩ ምክንያት የምድር አየር መገናኛ ራዲዮ ግንኙነት በማይኖርበት ጊዜ ከድምጽ የሚፈጥነው ጆጂትና ከምድር ርቀው መብረራቸው ሳይበግራቸው ራሳቸውን ለከፍተኛ አደጋ በማጋለጥ ዞረውጡና ተሽከርክረው በተራራና በሸለቆ መፃል ተሸሉክልከው የወገንንና የጠላትን ይዞታ አጣርተው በመለየት የጫነትን ሮኬት ቦንብም ሆነ ጥይት በጠላት ላይ አዝንበውት ይሄዳሉ አንጂ ጠላትንና ወገንን መለየት አልቻልንም በማለት ምድረ በዳ ላይ በመጣል የሚያባክኑት ነገር አልነበረም ይህንን ደግሞ አግረኛው ጦር በዐይኑ አይቶ የሚመሰክረው በመሆኑ ነበር አለኝታዎቹ አድርጎ በማየት ታላቅ ከበሬታና ፍቅር የሚሰጣቸው ቀደም ባለው ጊዜ የአየር አስተኳሽ የሆኑ የአየር ኃይል አባላት ተዋጊ አውርኝላኑን በሬዲዮ መርተው የጠላትን ይዞታ ለማስደብደብ ከአግረኛው ሰራዊት ጋር ይመደቡ የነበር ሲሆን አእነቪህ የአየር ኃይል አባላት በአግረኛው ሰራዊት ውስጥ ሳሉ ታላቅ ተወዳጅነትና ከበሬታ ነበራቸው በኋላም የምድር ጦር አባላት በምድር አየር ግንኘ ነት አየሰለጠነት ሥራውን ሲረከቧቸውም አነቪህ የአየር ኃይል አባላት ወደ እናት ከክፍላቸው ሲመለሱ የአግረኛውን ሰራዊት ሕይወት አና ስለአየር ኃይልም ያለውን ፍቅርና ከበሬታ የታዘቡትን ለአየር ኃይል አባላት በማትረብ የዐይን ምስክር ሆነው አንዳገለገሉ ይታመናል ከተዋጊዎቹ በተጨማሪ ደግሞ የማጓጓዣ አውጡርኘላኖች ሄሊኮኘተር አብራሪዎችና ምድብተኞች ለሰራዊቱ የሰው ኃይል ተለብ ውሃ መድሃሣኒት ጥይትና መሣሪያ ወተ በማቅረብ ቁስለኛና በሽተኛን በማግለል ተግባር ከፍተኛ ድጋፍና አገልግሎት የሚሰጡ ናቸው በተለይም በአስቸጋሪ የመፊ የወገን ጦር ትዝታዬ የዚ ሩሩ ው ት የአየር ሁኔታና በጠላት ጥይት ውስጥ ታላቅ ችሉታና ድፍረት በተቀላቀለበት ሁኔታ ለሕይወታቸው ሳይላሉ የሚፈጽሙት አስደናቲ ተግባር በአግረኛው ሰራዊት ዘንድ ከፍተኛ ፍቅርንና ከበሬታን አስገኝቶላቸው ነበር ስለአየር ኃይል ሄሊኮኘተር አብራሪዎች ምድብተኞች ታላቅ ችሎታና ጀግንነት ካየኋቸው አያሌ ተግባራት ውስጥ ፍፁም የማልረሳው የሚከተለውን ነበር ጊዜው በ ዓም ሲሆን ቦታው ደግሞ በሰሜን ሸዋ ነበር በመራኛ እና በካራ ምሽግ አካባቢ በውጊያ ላይ የነበረ አንድ ብርጌድ ጦር ውጊያውን አስመልክቶ በቂ መረጃ ስለማያስተላልባና ሁኔታውን ለማጣራትና የግንኙነት መሥመሩን ለማስተካከል እኔ ከመከላከያ ዘመቻ መምሪያ በጦቅቱ የኛው አብዮታዊ ስራዊት ዘመቻ መኮንን የሆነት ብርጋዴል ዴነራል አበራ አድማሱና ስሙን የዘነጋሁት ሻለቃ የመገናኛ ክፍል ኃላፊአከቸው ጋር ሆነን በሚዘ ሄሊኮኘተር ሆነን በውጊያው ቦታ ትንሽ በመሽከርከር የወገን ጦር ነው ብለን በገመትነጡ ቦታ አረፍን በወቅቱ ጠላት አያጠቃ ስለነበር ጥይቱ ያረናንበት ድረስ ይደርስ ስለነበር ሄፄሊኮኘተሯ እንዳትመታብን በመስጋት ሞተሩ ሳይጠፋ የመጣንበትን በፍጥነት ጨርሰን መልሰን ለመብረር አመራርችን አስፈለግን አግኝተን ስናነጋግር በተጓዳኝ የተወሰኑ ቁስለኞች ስለነበሩ እነሱም ወደ ሄሊኮኘተሩ ላይ እንዲሳፈሩ አድርገን ወዲያው ግን በርካታ ቁስለኞች በቃሬቫ ላይ ያሉና በእግራቸው መሄድ የሚችሉ ከግራና ከቀኝ መጥተው አካባቢውን አጨናነቁት እነዚህን ቁስለኖት ፄ ሊኮኘተሩ የሚችለውን ያህል ስንጭን ጠላት ከርቀት ሄሊኮኘተሯ ላይ እያነጣጠረ በመተኮስ ያጣድፈን ገባ በዚህ መዛል አብራሪው ረዳቱን ትቶ በመውረድ ወዉደ እኛ ሲመጣ አየሁትና እንሂድ ሊለን እንደሆነ ስላመንኩ ቁስለኛ እየተሰቃየ እንዴት ትተን እንሄዳለን ብለን ካልሆነ በዛ ቦታ ያንን ያህል መቆየትም ሆነ ሄሊኮኘተራ ከምትሸከመው በላይ ሰው መጫን አግባብነት አንደሌለው በማመን በመፀፀት መንፈስ የግንባሩን አመራሮች ተሰናብቼ ዞር ስል እንሂድ ሊለኝ ነው የወረኗው ብዬ ያስብኩት አብራሪ እራሱ ቁስለኛ እየተሸከመ የሚጭን ሆኖ አየሁትና ተግባሩ ቢገርመኝ አጠገቡ ፄጄ በመገረም ሳየው ነገሩ ገባውና «ምንም ማድረግ አንችልም እዚህ አሳት ውስጥ ጥለናቸው አንሄድም እንደምንም ብዬ መነሳት አያቅተኝም ብሉ እጁን በልብሱ ላይ በመጠራረግ ወደ ሄሊኮኘተሯ ሲገባ እኛም ገባንና በሩ እንደምንም ሲዘጋ ሁሉንም ቁስለኛ ስለጫንን የተኛና የተቀመጠ ብቻ ሳይሆን ልክ ሞልቶ እንደተጨናነቀ የከተማ አውቶብስ የተንጠለጠለ ነገር ይዞ የቅመም ነበር ሄሊኮኘተሩ ክብደት በበዛባት ቁጥር ዘተለይ ሚጸ ካለችበት ተነስታ በቀጥታ ከናታ መጨመር ስለማትችል የመነሳታችን ጉዳይ በጣም አስጨንቆቀኛል አንደፈራሁትም እንደምንም ተንደፋድፋ ከመሬት ገና አምስት ሜትር ሳትነሳ ወደፊት መንደርደር የወገን ጦር ትዝታዬ ጀመረች ገና መቶ ሜትር ከምድር ከፍታ ስንይዝ ጠላት ጠረዳ ውስጥ ገባን ከዛም አብራሪው አደጋው ስለገባው ወደ ግራ በመጠምዘዝ ከጠላት ወረዳ ለመውጣት ቢጥርም ሄሊኮኝኘተሯ ከአቅሟ በላይ በተሸከመችው ክብደት ምክንያት ከናታዋን ለመጨመር ወጠገቤን አለች ወደ ሰሜን ምሥራቅ የነበረው ፊታችን ወደ ሰሜን ምዕራብ ቢሀርም በጎን በኩል የገባ የጠላት ኃይል በጉዞ ላይ አንዳለ የተንጣለለ ሜዳ ላይ በድንገት አናቱ ላይ ስንደርስ ዝት ብሉ የሚበር ሄሊኮኘተር ከሰማይ የመጣበት አንድ ሻምበል የሚሆን ጠላትም በዐይናችን እያየነው መሬት ላይ ተነጥፎ ከታች ወደላይ ተኩሱን ያዘንብብን ጀመር በነፍስ ወከፍ የመሣሪያ ርቀት ውስጥ ስላለን ፄ ሊኮኘተሯ ልክ እንደ ወንፊት ስትበሳሳ እና ስትንጣጣ ወዲያው ከወደዴጭራዋ በኩል ጭስ ተነሳና አፈነን ጥይቱ የሄፄሊኮኘተሯን ገላ አልፎ በተለይ የተኙትን ቁስለኞች ደግሞ ሲያቆስላቸው በሄሊኮኘተሯ ውስጥ ጩኸትና ሲቃ ተበራከተ በዚህ መዛል ከአሁን አሁን ተከስክሰን ነደድን እንጂ እንተርፋለን የሚለው ተስፋ በመሟጠጡ የሌላውን ባላጡትም በበኩሌ ከአየር ላይ ተከስክሼ ተቃጥዬ በስቃይ ከምሞት ራሴን በራሴ ለማጥፋት ወስኙፔ አጄ ሽጉጤ ላይ እንዳረፈ ነበር ፊት ለፊቴ የተቀመጠው የመገናኛ ኃላፊው ሻለቃ ግራ ሽንጡ ሳላይ በጥይት ሲመታና ደሙ በሸሚዙ ዘልቆ ሲወጣ ሳይ ከሄድኩበት አጉል ዛሳብ ባንቼ ካለሁበት ተስቤ በመነሳት ሻለቃውን ደገፍኩትና ሸሚዙን ከፍ አድርገን በፋሻ ለማሰር ስንረባረብ ፄሊኮኘተሩ በአንድ ጊዜ ከፍታውን ለቆ ወደ ገደል ማሽፃቆልቀል ዐኩ« ማድረግ ሲጀምር መሬት ደርሰን የምንከሰከስበትን የሴኮንድ ጊዜ ማሰቡን ትቼ ቁስለኛውን በማገዝ ላይ አገዳተኮርኩ በድንገት ቴክኒሻኑ የአብራሪዎቹን ክፍል በር ከፍቶ አይፈኳችሁ በአጭር ጊዜ ውስጥ ያለ ችግር እናርፋለን ሲል ያበደ ሰው ነበር የመሰለኝ የሚገርመው ግን አንዳሉት በጥቂት ደቂቃ ውስጥ መራኛ አረፍን ወርደን ስናይም ሄሊኮኘተሯ እንዳለ ወንፊት ሆናለች አንዱም ጥይት ግን ተቀጣጣይ ቦታን መትቶ አሳት ባለመነሳቱ ብቻ ነበር የተረፍነው ከወደ ጭራው በኩል የጀመረው ጭስም በራሱ ነበር የጠፋው እና መቸም ነገሩ የእግዚአብሔር ተአምር የሚያሰኝ ነው የሄሊኮኘተሩ አብራሪና በአጠቃላይ የበረራው ምድብ ልበ ሙሉ ጀግኖች ባይሆኑና ቢደናገጡ ኖሮ ሁላችንም በሕይወት ባልተገኘን ነበር ከተረጋጋን በኋላ አብራሪውን ሳነጋግረው በፈለገው ፍጥነት ከፍታውን ለመጨመር ሲሳነው አቅጣጫውን ሲለውጥ ሜዳ ላይ የታየው ጦር እስኪተኩስብን ድረስ የወገን ጦር መስሉት ነበር ተኩሱም እንደበዛብን ከፍታውን ለቆ ወደገደል ያሽቆለቆለው ባጥነት ለመጨመር መሆኑን አስረዳኝ ይህ አብራሪ ማፅረጉ ሻለቃ ሲሆን ለወገን ቁስለኛ በማዘን ያደረገው ጥረትና በአደጋም ወቅት በልበ ሙሉነትና በከፍተኛ ችሉታ የብዙ ሰው ሕይወትን ስላዳነ ስለፈፀመው አኩሪ ተግባር ለዛገር መከላከያ ሜኒስቴር ሪፖርቱን በማቅረብ ኮኩጋ ጋ ፈጸ የወገን ጦር ትዝታዬ ለክብራሪውና በአጠቃላይ ለምድብተኞቹች ከጦር ዕኃይሉች ምክትል ጠቅላይ ኤታ ማገር ሹም ሜጀር ጀነራል ሥዩም መኮንን በአየር ኃይል ዋና አዛዥ በኩል የምስጋና ደብዳቤ አንዲጻፍላቸው ተደርጓል በጣም የማዝነው ግን ይህንን መኮንን ደግሜ አለማግኘቴና የአባቱን ሥም መዘንጋቴ ነው በመክት ዕዝ ዘመቻ መምሪያ ሥራ ሌላው የገጠመኝ ግዳጅ ቢናር በተዋጊ ክፍሎች ሆጌ አሰራው ከነበረው የዘመቻ ሥራ ተመሳሳይነት ያለው መስሎ ነገር ግን ከዕዙ ቀጠና ስፋትና ዕዙ ከሚያዘው የሰራዊት ብዛት አኳያ ለየት ያለውና የተወሳሰበው የቀዳሚ መምሪያ ግዳጅ ነበር የመክት ዕዝ መምሪያ የሚገኘው አሥመራ ከተማ ውስጥ ሲሆን ለከፍተኛ ወታደራዊ ዘመቻና አሰሳ ጦር ሲነቃነቅ ግን ዘመቻው በሚካሄድበት አቅራቢያ የዘመቻ ቀዳሚ መምሪያ ይቋቋምና ግዳጁን በቅርብ ሆኖ ያስተባብር ነበር ይህን የተዳሚ መምሪያ ግዳጁ እንደዘመቻው ስፋትና ጥልቀት አዛም ሆነ ምክትል አዛዝ በበላይነት የሚመሩት ሲሆነን የዘመቻ መኮንንነቱ ተግባር ግን በአብዛኛው የኔ ነበር ሁሉም ነገር የተሟላበት ከተማ ውስጥ ባለ ቤት ከተመሰረተ መምሪያ ውስጥ ከፊሉን የየመምሪያው አባላት ይዞ በመጡጣት ምንም ነገር በሌለበት ተራራ ላይ ቀዳሚ መምሪያን በማቋቋም ሰፊና ውስብስብ ዘመቻን መምራትና ማስተባበር መፓል ቀላል ስላልሆነ በተለይ በመጀመሪያው አካባቢ የነበረብን ችግር አጅግ ሰፊ በመሆኑ አንድ የተሳካ ሥራን ለመሥራት ቀናት የፈጀን አረፍት አልባ ሩጫና ጥረትን የሚጠይቅ ነበር ወታደራዊው ዘመቻው ሲጋጋምና የቀዳሚ መምሪያው መውጣት ሲደጋገም ግን ሁሉም ሥራ ባለቤት እያገኘ ስለመጣና ሰው ሁሉ ተግባርና ኃላፊነቱን በሚገባ ስላወቀ በዘመቻ መምሪያው አስተባባሪነት የዕዙ አስተዳደርና የድርጅት መምሪያዎች የዕዙ ጥበቃ ከፍል የመገናኛና የምሥጢር ሰራተኛው ክፍል በአጠቃላይ የሚጠበቅባቸውን አውቀዋል አስቀድመው ስለሚያዘጋጁና አስቸኳይ ትዕዛዝ ሲመጣ በአጭር የሚጠበቅባቸውን አውቀው አስቀድመው ስለሚያዘጋጁ አስቸኳይ ትፅዛዝ ሲመጣ በአጭር ጊዜ ውስጥ ዝግጀታቸውን አጠናተው ለንቅናቂ ዝግጁ ስለሚሆኑ ወደተመረጠው የቀዳሚ መምሪያው ማዘዣ ቦታ ዘክ ቦ ገና በጉዞ ላይ እያለን በተንቀሳቃሸ ራዲዮናችን አማካኝነት ቀዳሚ መምሪያውን በማቋቋም ዘመቻውን የመምራትና የማስተባበር ሥራችንን እንጀምራለን ማዘዣ ቦታችን ላይ አንደደረስን በአጭር ጊዜ ውስጥ ቀዳሜ መምሪያውን በተሟላ ሁኔታ በማቋቋም ግዳጃችንን የመወጣት ብቃታችን በከባተኛ ሁኔታ ማፉፍግ ቻሰለ ኮ ጋጋ የወገን ጦር ትዝታዬ ኩኩ ኬሌ ን አሠሥሳና ዘመቻ የሚካሄድበት በአብዛኛው በደጋው ክልል ስለነበር በዚህ ኣካባቢ ደግሞ ተንቀሳቃሽ ካልሆነ ቋሚ ቦታ ይዞ የሚገኝ የጠላት ኃይል ስለሌለ የሚደረገው አሰሳም ሆነ ውጊያ ረጅም ጊዜ የሚፈጅ ባለመሆኑ የኛም ቀዳሚ መምሪያ ግዳጅ ቢራዘም እንኳ ከክንድ ወጠር አያልፍም ነበር ከተወጣኋቸው ብዙ የቀዳሚ መምሪያ ግዳጆች ሁሉ ግን ለየት ያለውና ጠቅላላ ውጊያ ውስጥ በመግባት አጆኞግ አሳሳቢ ሁኔታ ላይ የወደቅንበት ግዳጅ በሐምሌ ወር ዓም በሰራዬ አውራጃ አረዛ በተባለ አካባቢ ነበር ይህ ወቅት ከ ዓም እስከ ዐ ዓም ባለው ጊዜ የወገን ጦር ኃይል ተመናምኖ ጠላት አብዛኛውን የኤርትራ መሬት ተቐጣጥሮ በነበረበት ወቅት የወገን ጦር በከፍተኛ መስዋዕትነት ተከላክሎ ካቆያቸው ዋና ከተማዋ የአሥመራ ከተማ ሌላ አንደኛዋ የሆነችው የባሬንቱ ከተማን ጠላት ድንገተኛ ማጥቃት በመሰንዘር ሰኔ ዓም በቁጥጥሩ ሥር በማዋሉ ከተማዋን ከጠላት አስለቅቅ መልሶ ለመያዝ ባህረ ነጋሸ በሚል ስያሜ ከፍተኛ ወታደራዊ ዘመቻ የተጀመረበት ወትት ነበር ሰለዚህም ግዳጀ ባፊንቱ ከተማን ከጠላት ለማስለቀቅ ዋናው የወገን ኃይል በአቆርዳት አቅጣጫ የተሰለፈው ሲሆን የኛ ተዳሚ መምሪያ በአረዛ በኩል አልፎ በማይለም ሙልቂ በቦሽታና በተኮንቢያ አድርጎ ባሬንቱ የሚገኘውን ጠላት በመክበብ ነበር ትዕዛዙ እጀግ በጣም አስቸኳይና ጊዜ የማይሰጥ ስለነበር ትዕዛዙ በደረሰን በጥቂት ሰዓታት ውስጥ ተዘጋጅተን በተሽከርካሪ ለመጓጓዝ ጊዜ ስለማይበቃ በሄሊኮኘተር ወደ ግንባሩ መብረር ነበረብን የቀዳሚ መምሪያው አስተባባሪ ሆነው የተመደቡትም የመክት ዕዝ ምክትል አዛዥ የሆኑት ብርጋዴል ጄነራል ሳምሶን ኃይሌ ሲሆኑ ዘመቻ መኮንኑ ደግሞ አኔ ነበርኩ የዕዙን ቀዳሚ መምሪያ ለማቋቋም የሚያስችሉ ሁሉም ነገሮች በአስቸኳይ እንዲዘጋጁ እና ዝግድቱም በአስቸኳይ ተጠናቆ የቀዳሚ መምሪያው ምድብ በተሽከርካሪ ወደ አረዛ ልዩ ስሙ ማይለም ዐ። ምም ን ንአ እየተጋመሰ ስለነበር የፀሐይ ብርሃን ከማለቁ በፊት በሄሊኮኘተር በረን ቦታው ላይ ለመድረስ ጥዴፊያ ላይ ስለነበርን ገለጻው እንዳበቃ ጄነራል ሳምሶን እኔ እና አንድ ሬዲዮ ሰራተኛ ሀርሀጪጩ ከመገናኛ ራዲዮ ጋር ወደ አየር ኃይል በመሄድ ተዘጋጅቶ በሚጠብቀን ሄሊኮኘተር ውስጥ ገብተን ጊዜ ሳናባክን በረራ ጀመርን የፄሊኮኘተሩ አብራሪዎች የት እንደምንፄሄድና ሁኔታውም አስቸኳይ መሆኑን ስለሚያውቁ ቃልም መተንፈስ ሳያስፈልግ ሄሊኮኘተሩ የበረራ ከፍታውን ይዞ አቅጣጫጡን አስተካክሎ መብረር ጀመረ ፄሲኮነተሩ ከፍታውን ይዞ ሲበር ፍጥነቱ ስለማይታወቅ ለቸኮለ ሰው ቢያስጨንቅም በወቅቱ ግን የቀረንን ዝግጅት ለማጠናቀቅ ጊኬ ስላገኘን ስንጽፍና ስንሰርዝ ካርታ ስናጥዛዓና ስንዘረጋ ለሴኮንድ እንኳ ፋታ አልነበረንም በበረራ ላይ አያለን ጀነራል ሳምሶን እና እኔ በውጊያ ትፅዛዙ ላይ የተመለከቱትን ሁሉ ተንትነን በማየት ስላፈዛሀሙ ስንመካከር የሄ ሊኮኘተሩ ጩኸት ስለማያስማማ ባለ በሌለ ድምጻችን አየተጧጫሟህንም ቢሆን የምንፈልገውን ተግባር ማከናወን ችለናል የተሰጠን ግዳጅ ኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦርን እና ኛ እግረኛ ክፍለ ጦርን አስተባብሮ በአረዛ በኩል አድርጎ በዴ ባሬንቱ በሚወስደው መንገድ ላይ የሚገኘውን ጠላት በመመንጠር ባሬ ንቱ በመድረስ ባሬንቱን በመክበብ ከተቀረው የወገን ጦር ጋር በመቀናደት ባሬ ንቱ የሚገኘውን ጠላት መደምሰስ ነው ኛ አግረኛ ክፍለ ጦር ቀድሞውንም በአረዛ አካባቢ መከላከያ ይዞ ይገኝ ስለነበረ ባሬንቱ በጠላት እጅ ስትወድቅ ከአረዛ ተነስቶ ወደ ባሬንቱ በሚወስደው መንገድ በመጓዝ ማይለም በተባለ ተራራማ አካባቢ ከጠላት ጋር ውጊያ በማድረግ ወደ ፊት ገፍቶ ለመሄድ ተጨማሪ ኃይል አስኪመጣለት ድረስ ቁልፍ ወታደራዊ መሬቶችን እንደተቆጣጠረ ከጠላት ጋር በቅርብ ርቀት ተፋጥጦ በውጊያ ላይ የሚገኝ ነው ዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር ደግሞ በኛ ክፍለ ጦር ላይ ተረማምዶ የመጀመሪያውን ምዕራፍ ማጥቃት ለመሰንዘር በቦታው ላይ የደረሰና አንዳንድ ብርጌዔዶቹም ወደ ማይ ለም ለመድረስ በግስጋሴ ላይ ያሉት ነው ከአንድ ሰዓት በረራ በኋላ ማይለም ደረስንና አረናን ከፄሄሊኮኘተሩ አንደወረድንም የኛ እግረኛ ክፍለ ጦር አዛዥ ሌተናል ኮሉኔ ል ጌታሁን ተቀበሉንና ወደ ክፍለ ጦሩ ማዘዣ ቦታ ጠስደውን ስለአካባቢውና ስለወገንና የጠላት ዙኔታ በዝርዝር አስተዋወቁን በዚህ ጊዜ የዐኛ አየር ወለድ ክፍል ጦር አዛዥ የሆኑት ጀግናው ብርጋዴር ጀነራል ተስፋዬ ኃብተማርያም ከዘመቻ መኮንናቸው ጋር በመሆን ያለንበት ደረሱና ተገናኘን በዚህ ጊዜ ቀድመው በተሽከርካሪ ጉዞ የጀመረው የቀዳሚ መምሪያችን ኬኩርኩፒኩ ድ ኑኑቪ ዑፁሁዙጅዮኡጵጵኡጹ እድርን ዯን ንዮ ማሜ ፆያ ጮዴጫጂመሎቬሼሎጅርስውርስስስ ክስስ የወገን ጦር ትዝታዬ በበ ርር ጭ ምድብ አረዛ አካባቢ በመድረስ ላይ ነበር ወዲያው ጊዜ ሳናጠፋ በማግሥቱ ጠዋት ከንጋቱ ሰዓት ስለሚጀመረው የጠገን ማጥቃት ዝርዝር መነ ጋዝር ያዝን እና የማጥቃቱን ቅደም ተከተል የድጋፍ አሰጣጥን የተለዋጭ ስልቶችና ሁኔታዎች ላይ ያተኮረ ዝርዝር አቀናጀን ሀህኛ ክፍለ ጦር አብዛኛውን ኃይሉን በዋና ዋና ወታደራዊ መሬቶች ላይ መከሳከያ ያስያዘ በመሆኑ በመጀመሪያው ምዕራፍና የሚያጠቃው ዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር መሆን ነበረበት አየር ወለዱ ግን ሁለቱ ብርጌዶች ተሟልተው ማይለም ግንባር ቢደርሱለትም ሶስተኛው ብርጌ ድ ገና በጉዞ ሳይ ስለነበረ ብርጌዱ ሌሊቱን ተጠናቆ ይገባል በሜል እምነት ነጡ ማጥቃሖቱ የታቀደው የአየር ወለዱ አራተኛው ብርጌድ በአረዛ አካባቢ መከላከያ ይዞ የሚገኝ በመሆኑ በሌላ ጦር ተተክቶ አስኪመጣ ጊዜ ስለሚጠስድ ለቀጣይ ግዳጅ ታሳቢ እንጃ ለመጀመሪያው ምዕራፍና ማጥቃት እንደማይደርስ የታወቀ ነበር የወጊያ ትዕዛዙ በብርጋዴል ደዴነራል ሳምሶን ኃይሌ አማካኝነት ለሁለቱ የክፍለ ጦር አዛዣች ሲሰጥና የአፈጻፀሙ ዝርዝር ሲገለጽ ሁለቱንም የክፍለ ጦር አዛገናች ለማዘዝ በማዕረግ ቀደምትነትም ሆነ በበላይነት የተመደቡት ጄነራል ሳምሶን ኃይሌ ቢሆኑም ብርጋዴር ዴነራል ተስፋዬ ኃብተማርያም ግን ይህንን ናቅ እያደረጉ አብዛኛውን ነገሮች አሳቸው በሚሉት መንገድ ብቻ አንዲፈፀም ያደርጉት ነበር መሥመርን የለቀቀ ጫና በጄነራል ሳምሶን ትፅግስት እና ቀልደኛነት እየተሸፈነ ታለፈ እንጂ ነገሩ ተካር አለመግባባትን በማምጣት ግዳጁ የሚሰናከልበት ሁኔታ ሊፈጠር ይችል ነበር እንደዚህም ሆኖ በመጨረሻው ሰዓት ላይ አስከሚደርስ ድረስ የጦሩን አሰፋፈርና የጥበቃ ቀጠናን በተመለከተ ትልቅ አጨቃጫቂ ሁኔታ ተፈጠረ ለማጥቃት ሲዘጋጁ የማጥቂያው ጊዜ ከመድረሱ በፊት በጠላት በኩል ደግሞ ምን እንደታሰበ በትክክል ማወት ስለማይቻል ጠላት አስተድሞ አንድ ነገር በ ፈጥርስ ብሉ ተለዋጭ ዕቅድ ማዘጋጀት አስፈላጊ ነጡጦ ከዚህ በተጨማሪ ጦርነቱ የአርስ በርስ በመሆነ ጠላት የወገንን መረጃ ለማግኘት ብዙም እንደማይቸገር በተደጋጋሚ የታየ ከመሆኑም በላይ ጦር ጠደ ማይለም ሲጎርናና ግርግር ሲበዛ የሚያየው ጠላት ወገን ለማጥቃት መሰናዶ ላይ መሆኑን ሰመገንዘብ አያዳግተውም ማጥታቱን ለማክሸፍ ጠላት አንድ አርምጃ ቢወስድስ ብሎ በማሰብ ለዛ አስቀድሞ መዘጋጀት ያስፈልጋል ሌተናል ኮሎኔል ጌታሁን በአካባቢው ከጠላት ጋር ሲዋጉ የቆዩ በመሆናቸው የመፊቱን ገጽ እና የጠላትን ሁኔታ ጠንቅቀው ስለሚያውቁ ጦራቸው ተዘርግቶ መከሳከያ በያዘበት የግንባሩ የወገን ጦር ትዝታዬ ፎር ሥሥ ጨጨጨ ው ጅጅቿ ሰሜናዌ ክፍል ወደ ወገን ጠረዳ መጠጊያ ሊሆን የሚቸል በጦር ያልተያዘ ቦታ ስላለ ይህ ቦታ በተወሰነ የወገን ኃይል ካልተያክ ጠላት በዚህ አቅጣጫ ወደ ወገን ይዞታ በመግባት አደጋ ሊያደርስ ስለሚችል እስክ ሠዓት ድረስ ይህ ቦታ በተወሰነ የአየር ወለድ ጦር እንዲዘጋ ዛሳብ ያቀርባሉ ይህንን የሰሙት ግሥላውጡ ብርጋዴር ጄነራል ተስፋዬ ኃብተማርያም መጀመሪያውኑ በቋፍ ነበሩና በአንዶ ቱግ አሉ «የኔ ጦር ሊያጠቃ ነው እንጂ መከላከያ ሊይዝ አልመጣም በማለት ለምን የአየር ወለድን ሥም ጠራህ በሜል ዓይነት ኮሎኔል ጌታሁን ላይ አፈጠጡባቸው ቀጥለውም አንተ ከፈለግህ በራስህ ጦር አዘጋ» ብለው አሁንም ቁጣቸውን ቀጠሉ ኮሎኔል ጌታሁንም ፍርድ እንዲያገኙ ወደ ብርጋዴር ጄነራል ሳምሶን ከማየት በስተቀር ሌላ ነገር ቢናገሩ ምን ሊከተል አንደሚችል ስለማያውቁ ዝምታን መረጡ ጆነራል ሳምሶንም ጥበቃው ለራሱ ለአጥቂው ጦር ደህንነት ጭምር ስለሆነ በተወሰነ ኃይል ማስያዝ ይኖርብሃል በማለት ለጄነራል ተስፋዬ አለሳልሰጦ በመናገር ላይ አያሉ ጀነራል ተስፋዬ አቋረጧቸው «የኔ ጦር ራሱን ይጠብቃል እሱ አልተዘጋም የሚለውን መሬት በራሱ ጦር ያከጋ» ብለው በመቆጣት አሁንም ሌተናል ኮለኔ ል ጌታሁን ላይ ሲያፈጡ ሌተናል ኮሉኔል ጌታሁን መናገር ሲጀምሩ ጀነራል ተስፋዬ ተመናጭተው ማንንም ሳይሰናበቱ ካለንባት ጉብታ ቁልቁል መውረድ ጀመሩ ዘመቻ መኮንናቸውና ሌሎች ረዳቶቻቸውም ሳያስቡት ስለሆነ አዛዣቸው ጥለዋቸው የተፈተልኩት እየተንደፋደፉ ተነስተው ተከተሏቸው ጄነራል ተስፋዬ ኃብተማሪያምን በርቀት ሳውቃቸው ብዙ ጊዜ ቢሆንም በቅርብ ያወኳቸው ግን መክት ዕዝ ከተመደብኩ በኋላ ነበር ካላቸው ታላቅ የጀግንነት ታሪክ እና የታላቁን የጀግንነት ሜዳሊያ ተሸላሚነታቸው አኳያ የተለየ ከበሬታ ሊሰጣቸው የሚገባ ሰው ሲሆኑ ሲቀርቧቸው ደግሞ በተለይ ወጣት መኮንናችን ስለሚጠዱና ስለሜያቀርቡ ለአሳቸው የነበረኝ ላቅርና ከበሬታ ዓጹም የተለየ ነበር በዛን እለት ግን ጠላትና ወገን በተፋጠጠበት ቦታ እና ከፍተኛ ግዳጆ ለመወጣት በምንዘጋጅበት ሁኔታ ላይ ትዕግሥት የሚባል አርፏቸው የለየለተ ግልፍተኛ ሆነው ሳያቸው የማየውን ማመን ነበር ያቃተኝ ጄነራል ሳምሶን ግን ለመታገሳቸው አንዱ ምክንያት ጀነራል ተስፋዬን በሚገባ ከማወቅ የመነጨም ሊሆን ይትችላል በሚያስገርም መልክ ነገሩን ናቅ አድርገው ነበር የተውት ኮሎኔል ጌታሁን ነገሩን ለማርገብና በጀነራል ሳምሶን ባድ የሚደርስን መበሳጨት ለመቀነስ በማሰብ ይመስላል ወረዳውን ሊዘፍን የሚችል ጦር ባይኖረኝም በአነስተኛ ኃይል በደፈጣ በማስያዝ ጠላተ ሠርጎ የወገን ጦር ትዝታዬ ጅምመሙምሙምኮከኹሽች ን ህዘዘ እንዳይገባ የምችለውን ሁሉ አደርጋለሁኝ በማለት ጠደ ዋና ማዘዣ ቦታቸው ለመነቃነቅ ጀነራል ሳምሶንን ፍቃድ በመጠየቅ ተፈቀደላቸውና ተሰናብተውን ተለዩን አኛም ማዘዣችንን በክፍለ ጦሩ ተለዋጭ ማዘዣ ላይ በማቋቋም ወደ ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት እና ወደ ተዋጊ ክፍሎች የግንኙነት ድር በመዘርጋት ዝግድታችንን አጠናቀን ነበር ኮሎኔል ጌታሁን በጦር እንዲዘጋ ያሳሰቡትን ቦታ አመቺ ቦታ ላይ ሆነን አሻግረን ስናየው በአርግጥም እጀግ ወታደራዌ አስፈላጊነት ያለው ቦታ በመሆኑ ጠላት በዛ ቦታ ሠርጎ መግባት ከቻለ የሰራዊቱን ድርጅት በጫኑ ተሽከርካሪዎችና አልፎም ለማጥቃት በተዘጋጀው ጦር ላይ አደጋ ሊያደርስ ስለሚችል እንደገና ኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦርን ማዘዝ አስፈላጊ ሆኖ ተገኘ በአዛዥ ደረጃ ያለውን መካረር ለማስወገድ በመምሪያዎች በኩል ትዕዛዝ ማስፈፀም ስለሚቻል የክፍለ ጦሩን የዘመቻ መኮንን በራዲዮ አስቀረብኩ እና ካነጋገርኩበት በኋላ ስለተግባባን አንድ ሻምበል ጦር አዞ ቦታውን እንደሚያሲዝ ሲያረጋግጥልኝ እፎይ ብዬ ተግባሩ ተፈጽሟል የሚል ሪፖርት በመጠባበቅ ላይ እያለሁ ብዙም ሳይቆይ ጄነራል ተስፋዬ ዴነራል ሳምሶን በራዲዮ እንዲቀርቡላቸው ይጠይቃሉ አይ ሰላም ወርዲል ብዬ ሳስብ ጄነራል ሳምሶን ቅድም የተነጋገርነውን ነገር በሚገባ አይቼ ስላመንኩበት በተባልከጡ መሰረት አንድትፈጽም ብለው ደጋግመው ሲናገሩ ጄነራል ተስፋዬ ደግሞ እሱ የጎልፍ ኮሎኔል ጌታሁን ተግባር ነው አሱን እዘዘው አንጂ የኔ ተግባር አይደለም በማለት ንግግራቸውን በእንቢተኝነት ደምድመዋል እንደው እኔ በደንብ ስለማሳጡቃቸው ነው እንጂ በአርግጥ እህ ሰውዬ የለየላቸው ጋግርታም ናቸው ብዬ ደመደምኩ ዴነራል ሳምሶን ከመጀመሪያው ይልቅ የኋለኛው በጣም ስላናደዳቸው ትላልቅ ዐይኖቻቸው ተጎልጉለው ወጡና ግንባራቸው ላይ ያለው ደም ስራቸው ተግተርትር ሳይ ምን ብዬ እንደ ማጽናናቸው ግራ ገባኝ ትንሽ ቆይቼ ትዕፅዛዙ ቁጥር ባዘለ ቴሌግራም እንዲዘጋጅ አስደረኩና አስፈርሜአቸው ለክባለ ጦሩ በራዲዮ ተላሰፈ ጂነራል ሳምሶን ቴሌ ግራሙን ሲፈርሙ ቃልም ያልተነፈሱ ሲሆን ከዛም በኋላ በያዙት ከዘራ መሬት እየቆረቆሩ ብዙ ጊዜ በትካዜ አሳለፉ ይህ በእንዲህ አንዳለ ኛ ክፍለ ጦር አየር ወለዱ ጦር ምናልባት ይዞ ይሆናል የሚል ግምት አንዳያድርበት ሁኔታውን በመግለጽ ያለውን ሁሉ ከዴ ተጠቅሞ ዐረዳውን እንዲዘጋ ትዕዛዝ ተላለፈለት የወገን ጦር ትዝታዬ ረ ፌሬሬሬሬ ው መመ የጄነራል ተስፋዬ ኃብተማሪያም ትዕዛዝ አልቀበልም ባይነትና የእንቢተኝነት ሁኔታ ባለመለወጠ ይህንን ሁኔታ የበላይ አካል ማወቅ ስላለበትና መናትሄም ሊያገኝለት ስለሚገባ ለመክት ፅዝ ዋና አዛዥ ለዴነራል ሁሴን አህመድና ለሁለተኛ አብዮታዊ ስራዊት መምሪያ የቴሌግራም መልዕክት ተላለፈ ሆኖም ግን ከበላይ አካል ምንም ዓይነት መፍትፄ ሆነ መልስ ሳይገኝ ግዜው መሸ በሌላ በኩል ግን የውጊያ ዝግጅቱ በታቀደው መሠረት ቀጥሉ ወደኋላ የቀረው የአየር ወለድ ብርጌድ ጦርም ተጠናቆ ገብቶ ነበር ሁኔታው በዚህ ላይ እያለ ጠላት ከኋላ ወረዳው ከፍተኛ እንቅስቃሴ እያደረገ መሆኑን የኛ ክፍለ ጦር አዳማጭ ጦር መረጃ ሲያስተላልፍ ከበላይ አካል ደግሞ ጠላት ከፍተኛ ኃይል ከባሬንቱ ወደኛ አቅጣጫ እያንቀሳቀሰ መሆኑን መረጃ ተላለፈልን ይህ ሁኔታ አንድም ጠላት እንደምናጠቃው ገምቶ መከላከያውን እያጠናከረ ነው አልያም ማጥቃታችንን ለማክሸፍ ተድና ለማጥቃት ጦር እያስጠጋ ነው ብለን በማመን መረጃውን ከጥንታቴ መመሪያ ጋር ለሁለቱ ክፍለ ጦሮች አስተላለፍን ጠላት ቀድሞ ማጥቃት ከሰነዘረ የኛ ማጥቃት በታቀደው መሠረት ይካሄዳል ብሎ መገመት በጣም አዳጋች በመሆኑ ይህ ለወገን ጦር ትልቅ መሰናክል ነው ይህም በመሆነ ስጋታችን የማጥቃት ዕቅዱ እንዳይሰናከል እንጂ ጠላት አጥቅቶ ከያዝነው ቦታ ይገፋናል የሚል ስጋት የለንም በዚህ ዓይነት የቀኑን ብርሃን ተሻምተን በመጠቀም ምሽቱንም እንደዚሁ ለዝግጅቱ መጠናተቅ ካዋልነው በኋላ የሚቀጥለው ቀንና ከዛም በኋላ ያለው ጊዜ የአረፍት ጊዜ የሚባል ስለማይኖር ሠዓት እስከሚደርስ አፈሩ ላይ ሸራ ብጤ ጣል አደረግንና ጎናችንን አሳረፍን ወገንም ሆነ ጠላት አንዳችም አንቅስቃሴ ስለማያደርግ ሁሉም ነገር ፀጥ ሲል ያ ሁለት ወገን ሊፋጅበት መሣሪያውን ጠምዶ ጥይትና ቦንቡን አዘጋጅቶ የሚገኝበት የጦር ጫዳ መሆነን አስረስቶ ሰላማዊ ቦታ መስሎ በመታየት ለማታለል ይሞክራል የነበረውን አንፃራዊ ሠላም ተጠቅመን አንቅልፍ ብጤ ሸለብ አድርጎን ከቆየን በኋላ «የፈሩት ይደርሳል የጠሉት ይወርሳል» እንደተባለው ሁሉ የኛ ሠዓት ከመድረሱ ከሁለት ሠዓት በፊት ከሌሊቱ ሰዓት ከንጋቱ ሠዓት ላይ በወገን ጦር መከላከያ ፊት ለፊት የጥይት ተኩስ እና የቦምብ ፍንዳታ ምድሩን ሲያደባልቀው ብዙም ሳይቁይ በወገን ጦር ይዞታ የሰሜን ክንፍ በኩል የጨበጣ ውጊያ የሚመስል ድብልቅልቅ ያለ ውጊያ ተነሳ ጠላት በስተሰሜን አቅጣጫ አስርጎ ያስገባው ኃይል ዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር መምሪያው ድረስ ያለ ውጊያ በመድረስ አየር ወልዱ ጦር ላይ ወጥቶበት ነበር ውጊያው የተደበላለቀው ወዲያው ኛ ክፍለ ጦር ጠላት በግንባሩ ማጥቃት መሰንዘሩንና ያለውን ሁኔታ አብራርቶ ሲገልጽልን አየር ወለዱ ክፍለ ጦር ግን ከራዲዮ መሥመር ስለጠፋ ልናገኘው ስና ምና ንስስስ። ጀ ቪቢጀ ሕአአመሾኮቨኮ ዐ የወገን ጦር ትዝታዬ ሬው አልቻልንም ካለንበት ቦታ በስተሰሜን የአየር ወለዱ ጦር በሰፈረበት አካባቢ የተነሳው ከባድ ወጊያ በግልጽ ይታየን ነበር ሁኔታውን በትክክል ለመረዳት ግን ፍጹም አስቸጋሪ ነበር ከመሬት የሚፈላው አብራሪ ጥይት በተለያየ አቅጣጫ ከየጎነ ስለሚያርፍ ወገንና ጠላት በየትና በየት እንዳሉ እንኳ ለመለየት አይቻልም በዚህ ዓይነት ውጊያው ቀጥሎ እኛ ባለንበት ፊት ለፊት የሚከላከለው ኛ ክፍለ ጦር ጠላትን መክቶ በመዋጋት ላይ እያለ በስተደቡብ በኩል ሌላ ውጊያ ተፋፋመና እንደገና ትኩረታችንን ወደዛ አዞርን በስተደቡብ በኩል ያለው የመሬት ገ አካባቢውን በሙሉ ሊቆጣጠር የሚችል ገገዝዢ መሬት የሚገኝበት በመሆኑ በዚያ በኩል የውጊያው መጠናከር አሳላቢ ሆነ ወዲያውነ ኛ ክፍለ ጦርን ስለሁኔታው ስንጠይቀው በስተደቡብ አቅጣጫ ያለውን የጠላት ግፊት ለመገደብ ያለውን ተጠባባቂ ጦር ለአጠናካሪነት መላኩን ሪፖርት አደረገልን የእግረኛው ውጊያ በተጠናከረ ሁኔታ በመካሄድ ላይ እያለ ጠላት የወገንን ድር ት ለመጉዳት ከሩቅ ርቀት ከባድ መሣሪያ በመተኮስ ድብደባ ያካሂድ ነበር የወገን መድፈኛ ክናፍሎች የአግረኛውን ጦር ውጊያ እየረዱ በተጓዳኝ በቢኤም እና በ ሚሊ ሜትር መድፍ በፀረ ባትሪ ተኩስ የጠላትን ከባድ መሣሪያ ተከታትለው በመደብደብ ባያስታግሱት ኖሮ መራቱን ሊሞላ የተቃረበው በቁጥር ከመቶ በላይ የሆነው ተሽከርካሪ የጠላት ከባድ መሣሪያ አጠገባቸው እየመጣ ሲፈነዳ መፈናፈኛ አጥተው መተረማመስ ጀምረው ነበር በፊት ለፊታችን ያጠቃው የጠላት ኃይል ከምሽጉ ወጥቶ ሁለት ፈሪ መሬት ከ ውስጥ ከገባ በኋሳ ወደ ፊት መግፋት ስላልቻለ በተሸጎጠበት ቦታ በተኩስ ተቀስፎ የተያዘ ቢሆንም በስተደቡብ ያለው ውጊያ ግን ወደ ዋናው ገገር መሬት እናት በመቃረቡ ጠላት ገገርውን መሬት ለመቆጣጠር ከቻለ ደግሞ የሰራዊቱ ድርጅትና ተሽከርካሪዎች ለጠላት ቀጥተኛ ጥቃት ስለሚጋለጥ ሁኔታው አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደረሰ ማለት ነው ኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦርን በራዲዮ በማግኘት ካሉት ብርጌዶች የተወሰነ ኃይል በመላክ በስተደቡብ በኩል የመልሶ ማጥቃት እርምጃ እንዲወስድ ለማድረግ በተለያየ መንገድ ተደጋጋሚ ሙከራ ብናደርግም ክፍለ ጦሩን ማግኘት አልተቻለም በዚህ ሁኔታ ላይ እያለን የኛ ክፍለ ጦር አዛዥ በስተደቡብ በኩል ያለው ውጊያ በአጭር ጊዜ ውስጥ ከአቅም በላይ ሊሆን ስለሚችል በናንተ በኩል ነገሩ ይታሰብበት በማለት መልዕክት አስተላለፉልን የወገን ጦር ትዝታዬ ክፍለ ጦሩን የማግኘት ተስፋችን ሲመነምን ክፍለ ጦሩ ከብርጌዶች ጋር ግንኙነት የሚያደርግበት የራዲዮ መሥመር ፍሪኮንሲ ላይ በመሄድ ለብርጌዶቹ ቀጥተኛ ትዕዛዝ ለመስጠት ወሰንን ወዲያው የአየር ወለድ ብርጌዶችን በራዲዮ አገኘናቸውና ሁኔታቸውን ስንጠይቃቸው አነሱም ክፍለ ጦሩን ለማግኘት ባለመቻላቸው ችግር ላይ መሆናቸውን ገለፁልንና ከአሁን በኋላ ግንኙነታቸውን ከኛ ጋር አንዲያደርጉ ትዕዛዝ ተሰጣቸው በዚህ ወቅት ውጊያው የሚካሄደው ፊት ለፊት በስተምዕራብ በስተደቡብና ክብደት ባይኖረውም በስተሰሜን ነበር ከአየር ወለድ ብርጌዶቹ ጋር በፈጠርነው ግንኙነት ተጠቅመን የሰራዊቱ ድርጅት ባለበት አካባቢ ሰፍር የሚገኘውን የኛ አየር ወለድ ብርጌድን አዛዥን አግኝተን አንድ ሻለቃ ጦር ወደ ደቡብ አቅጣጫ በመላክ መልሶ ማጥቃት የሚሰነዝርበትን ሁኔታ በመነጋገር ላይ እያለን ሌላ ነገር ተፈጠረ ይኸውም ጠላት በኛ በስተምስራቅ ከኋላችን ዞሮ ከአረዛ ወደ ማይለሰም የሚመጣ መንገድ በመፃሳቸው የሚያልፍ ሁለት ጉብታዎች ላይ ማጥቃት ሲሰነዝር ለማሠን የሚያዳግት ሁኔታ ተፈጠረ ይህም የሚያሳየው በአጠቃላይ ዙሪያችንን ድግሪ በጠላት መክከበባችንን ነበርናቡ «አሥር ሞት መጣ ቢሉት አንዱን ግባ በለው አለ አንደተባለው ሰው አኛም በዛ ሳንሸበር ተግባራችንን ማከናወን ቀጠልን በጠላት መከበብ ቀርቶ ከጎን ተኩስ ሲተኮስ አንኳ የተዋጊ ሰራዊትን መንፈስ አይረብሽም ዛሳብን አይከፍልም ማለት አይቻልም ጠላትም ይህንን ሰለሚረዳ ነበር ከጎን አና ከኋላ ተኩስ የሚከፍተው አንጂ አኛን የሚያጥለቀልቅ ከፍተኛ ኃይል ኖሮት አልነበረም በዚህ ዓይነት በተለይ በፊት ለፊት ያለው አግረኛው ሰራዊት ባለበት ገትሮ አየተዋጋ አያለ ትልቅ ትርምስ የተፈጠረው ግን የሰራዊቱን ድርጀት የጫኑ ተሽከርካሪዎች በተከማቹበት አካባቢ ነበር አብዛኞቹ ሲቪል አሽከርካሪዎች በመሆናቸው የጠላት ከባድ መሣሪያ አየመጣ አጠገባቸው ሲያርፍ ቃጠሉ ቢነሳ በሚል አራርቀው አንዲያቆቀሙ ሲደረግ የመኪና መብራት ማብራት ስለማይችሉ አንዳንዶቹ የተቦረቦረ መሬት ውስጥ ገብተው በመሸንቀራቸው እነሱን ጎትቶ ለማውጣት ጥረት ሲደረግ አንዳንድ ነጂዎች ደግሞ ከባድ መሣሪያ መጥቶ ሲያርፍ ከዛ ለመራቅ መኪናቸውን እያስነሱ ከግራ ጠደቀኝ ከቀኝ ወደግራ ሲዋዥቁ ከፍተኛ ግርግርና መተራመስ ነበር የተፈጠረው የወገን ጦር ትዝታዬ በዚህ መሃል የኛ አየር ወልድ ብርጌድ በቀጥታ በኛ የሚታዘዝበት መመሪያ ባይኖረውም አዛዥ ሁኔታውን በማገናዘብ በተገለፀለት መሠረት አንድ ሻለቃ ጦር የወገን ድርጅት በተከማቸበት መዛል አቋርጦ በስተደቡብ በተጠጋው ጠላት ላይ መልሶ ማጥቃት ሰነዘረ በዚህ ጊዜ ከፍተኛ ጭንቅና ችግር ውስጥ የነበሩት የ ክፍለ ጦር አዛዥ ኮሎኔ ል ጌታሁን የዴነራል ተስፋዬን ከራዲዮ መሥመር መጥፋት ስለማያውቁ ታንጎን ጅነራል ተስፋዬ ይኸን አድርግ በሉት ያንን በዚህ በኩል አድርገው በሉት እያሉ ያለመታከት ያሳስቡ ነበር እኛም ሁኔታውን ለሳቸው መግለጽ አዳግቶን ስለነበር የሆነ ያልሆነ መልስ ስንሰጣቸው ዋይተን የኛ አየር ወለድ ብርጌድን አርምጃ ስንገልጽላቸው ግን ትንሽም ቢሆን አፎይታ እንደሚሰጣቸው ተስፋ አድርገን ነበር የአየር ወለዱ ክፍለ ጦር መምሪያ ከራዲዮ መሥመር መጥፋት ምክንያት ሌሊት ስርጎ የገባው ጠሳት ክፍለ ጦሩ መምሪያ ላይ ደርሶ ከዓተኛ ጠሚያ በመደረጉ የክፍለ ጦሩ መገናኛ ራዲዮ ጉዳት ደርሳበታል ወይም አዛና መምሪያ መኮንኖቹ ላይ ጉዳት ደርሷል ወይም ደግሞ ከጠላት የቅርብ ርቀት ውጊያ ገና አልተላቀቁም በሚል ሁኔታው እጅግ በጣም አሳስቦናል ጄነራል ሳምሶን የጂነራል ተስፋዬ በመገናኛ ራዲዮ አለመገኘት አሳሳቢ ሁኔታን ከጠላት ከበባ መጠናከር ጋር ተዳምሮ ነገሩ ሁሉ በጣም ስላናደዳቸው የሚናገሩት ነገር በጣም ውስን ነበር የአየር ወለድ ብርጌዶቹን በቀጥታ የማግኘታችን ዜና ስንነግራቸው እንኳ ብዙ ተስፋ ሰጪ ነገር ሆኖ አላገኙትምኔ ይህም የሆነበት አየር ወለድ ብርጌዶቹ የሚያውቁትና የሚታዘዙት በክፍለ ጦራቸው እንጂ ከሠዓት በኋላ አመሳሻሱ ሳላይ መጥቶ ስለተቋቋመው ቀዳሚ መመሪያ የሰሙትም ሆነ ያወቁት ነገር የለም ከዚህም በተጨማሪ ከጊዜው መጣበብ የተነሳ ወትሮ እንደሚደረገጡ ክፍለ ጦሩ ከብርጌዶቹ ጋር የሚገናኝበት የራዲ መገናኛ መመሥጠሪያ ሰነድ ልውውጥ አልተደረገም ነበርና ለብርጌዶቹ ትዕዛዝን መስጥር ማስተላለፍ የማይቻል በመሆኑ ነበር የጠላት ጥቃት እየሰፋና እየጠነከረ በመጣ ቁጥር ጄነራል ሳምሶን በሲጋራ ላይ ሲጋራ እያቀጣጠሉ መሬቱን በከዘራ መፃቁርቆርና ዐይናቸውን በማጉረጥረጥ ተስፋ አስቆራጭ አንጂ ተስፋ ሰጪ ነገር ስለማይታይባቸው የተቀረነው አዛዣችንን ማየት ትተን ስራችን ላይ ብቻ ማተኮሩን ተያያዝነው ከአብዛኞቹ የአየር ወለድ የወገን ጦር ትዝታዬ ሽ ሱሙ ሚሲ ቡዴኢ ኡኡ ብርጌድ አዛገፐች ጋር በሚገባ ስለምንተዋወፃቅ የኛን እዛ መኖር ካወቁ ሳያመነቱና ሳይጠራጠሩ በክፍለ ጦሩ ፋንታ ከኛ ጋር በመገናኘት የተፈጠረውን ሁኔታ ለመለወጥ ቀጥተኛ ትዕዛዝ በመቀበል እርምጃ ለመውሰድ እንጻማያመነቱ ተስፋ ነበረኝ በተለይም በክፍለ ጦሩ ውስጥ በጠንካራ ተዋጊነት በአንደኛ ደረጃ የሚጠቀሰውና ነባሩን የአየር ወለድ ጦር ያካተተው የኛ አየር ወለድ ብርጌድ አዛኝ ኮሎኔል ካሳዬ ታደሰ ጋር በቅርብ ስለምንተዋወቅና በብዙ ግዳጆች ላይም አብረን ስለሰራን ተስፋዬ ጠንካራ መሰረት ነበረው የኛ አየር ወለድ አዛዥም ሁኔታውን በመረዳት ትዕዛዙን መፈጸሙ ለዚሁ ተስፋ ትልቅ ምልክት ሰጪ ነበር በዚህ ሁኔታ ላይ እያለን ጎህ መቅደድ ጀመረ ሁሉም ነገር የተከናወነው በሁለት ሠዓታት ጊዜ ውስጥ ነበር በውጊያ ላይ በተለይ በጭንቅና በጥበት ጊዜ አምስት ደቂቃ የአንድ ሠዓት ያህል ይረዝማል በጥድፊያ ጊዜ ደግሞ ገና ንጋጋቱ ላይ ስትወጣ ያየናት ፀሐይ ደግመን ማየታችንን ላናስታውስ ትጠልቃለች እና የኛም ጭንቀት አስከሚነጋ ባለንበት መዋጋት ከቻልን ሲነጋ ሁኔታውን መለወጥ ስለማያዳግተን ትግሉ ነጋ አልነጋም ላይ ነው ሰዓቱ እንደአዳል መጩኛ የረዘመብን በተለይ በስተደቡብ በኩል ያለው ውጊያ ገፍቶ ጠላት ገዢውን መሬት መቆጣጠር ከቻለ የሰራዊቱ ድርጅት የተከማቸበትን ቦታ ከላይ ወፍዴታች በከባድ መትረየስና በአር ፒጄ መምታት ስለሚችል ሊደርስ የሚችለው አደጋ እጅግ ከፍተኛ ስለሆነ ይህን አያምጣው ማለት ብቻ ነው ንጋጋቱ ላይ የኛ አየር ወለድ ብርጌድ አዛዥን በራዲዮ አገኘሁትና ያለበትን ሁኔታ ስጠይቀው ጥቂት ሠርጎ ገቦች ደርሰውኝ ቀልቤአቸዋለሁ ነገር ግን ታንጎ ዉነራል ተስፋዬ የነበረበት አካባቢ አሁንም ከባድ ወጊያ ይታየኛል ረዳት ጦር ልልክለት አስቤ ራዲዮ መሥመር ላይ ላገኘው ስላልቻልኩ ወገን ከወገን መጋጨት እንዳይፈጠር ብዬ ትቸዋለሁ ምንድን ነው ባንተ በኩል ስለታንጎ የምታውቀው አለኝ እና እኔም እንደሱ መሆነን ነገርኩት በዚህ ጊዜ ኛ አየር ወለድ ብርጌድ ሙሉ ኃይሉን እንደያዘ መገኘቱን ሳረጋግጥ ልቤ በተስፋ ተሞላ ኛ አየር ወለድ ብርጌድ የወገን ሰራዊት በማይለም አካባቢ ከያዘው መከላከያ ሰሜን ምሥራቅ ርቆ ነው የሰፈረው ይህም የሆነበት የማጥቂያ አቅጣጫው ወገንና ጠላት በተፋጠጠበት ሰሜናውዊ ክፍል ያለውን ከምሥራቅ ወደ ምዕራብ የተዘረጋውን ከፍተኛ ተረተር ተከትሎ ስለነበረ ለመገስገሻ አቅጣጫው ስለሚቀርበው ነበረ የወገን ጦር ትዝታዬ ሸፍ ፍጅ ችየ በጠላት በኩል አኛን ለመክበብ ሲል ያለ የሌለ ኃይሉን ስለበታተነ የወገን ጦ ጠላት ባላሰበውና ውጊያ በሌለበት አቅጣጫ ጠንካራ መልሶ ናውን በቹ የመመከትና የመቋቋም አቅም እንደማይኖረው መገመት አስቸ ጋሪ አደል ይህንን ሳናደርግ ግን በአንድ በኩል ጠላት ሲያይል ለዛ ጦር ስንልክ በሌላ በኩል ሲሰበር ደግሞ ወደዛ ስንልክ በዚህ ዓይነት ኃይልን በከንቱ ማባከን አንጃ ውጤት ለማምጣት አይቻልም ኛ አየር ወለድ ብርጌድ መጀመሪያ በተሰጠ የማጥቲያ አቅጣጫው እንዲቀጥል አና ኛ አየር ብርጌድ ደግሞ ለመነቃነቅ ዝግጄ ሆኖ የኛ አየር ወለድ ብርጌድ መልሶ ማጥቃት በሚፈጥረው ሁኔታ ቆይ ዮን ለማስገባት ውሳኔ ላይ ደረስን መ ይኸንን ለኮሎኔል ካሳዬ መንገርና ማሳመን ግን ሌላው ተግባሬ ነበር ወዲያው ኮሎኔል ካሳዬን በራዲዮ አግኝቼ መጀመሪያ በተሰጠው ትዕዛዝ በ የመቀጠሉን ሁኔታ ገና ፍንጭ ስሠሥጠው አሁኑነ እንደሚቀጥል ገለጸልኝ ነገር ግን ታንጎን ደነራል ተስፋዬ እስከ አሁን ስላላገዝፉት በማለት ንግግር ሲጀምር ይህ የተሰጠው ከሴይራ ጀነራል ሳምሶን ነው ስለው ከሱ በተሰጠኝ መሠረት ቀጥያለሁ አለኝ «አይ ቁፍጣናው ካስዬ። » ሲሉት መኮንነ ግራ ተጋባና የሚናገረው ሲጠፋው ቀጠሉና «ሁላችንም አንድ ነፍስ ነው ያለን ይልቁንስ ምሽግህ በጠላት እንዳይጣስ ጦርህን ጠንክረህ አዋጋ» ሲሉት እሺ ጌታዬ አለና ከአጠገባችን ተፈተለከ አሱ ለኛ ማሰቡ ነው ነገር ግን ከዛ ቦታ አሻሸሎሉ የትም መሄድ አንደ ማይቻል አሳጤነውም በቪህ ሁኔታ ላይ አያለን አንድ ሻምበል የሚሆን የጠላት ኃይል በስተደቡብ ባለው ገዢ መሬት ጥግ ጥጉን ታክኮ የሰራዊቱ ድርጅት ያለበት ቦታ በነፍስ ወከፍና የመሣሪያ ርቀት ውስጥ ሲደርስ ነግቶ ስለነበር ለድርጅቱ የቅርብ ርቀት ጥበቃ የተመደበው ጦር ስላየው ተኩስ ከፈተበትና በዛ በኩል ደግሞ ውጊያው ቀለጠ ይህ የጠላት ኃይል በደረሰበት አካባቢ ጊዜ ማግኘት ከቻለና ቦታ ይዞ መታኮስ ከጀመረ በአር ፒ ጂ አና በጠመንጃ ቦንብ ተሸከርካሪውን ሁሉ ማጋየት ስለሚችል አደጋውን ፈጥኖ ማስወገድ ምንም አማራጭ አልነበረውም አላያችን ላይ የሚዘንበው ጥይት ትንሽም ቢሆን ጋብ ስላለ ማሰቢያ ጊዜ ሰጥቶን ነበርና ከኛም ሆነ ከኛ አየር ወለድ ብርጌዶች ጦር ለማነቃነቅ ጊዜ ስለሚወስድ ታንከኛውን ጦር በማስተባበር በዛ የመጣውን የጠላት ኃይል እንዲደመሰስ ለድርጅት አስተባብሪው መኮንን ትዕዛዝ ተሰጠው ታንከኛው ጠላት የገባበትን ቦታ በቀጥታ ተኩስ ለመምታትና ለማጥቃት በተሽከርካሪዎቹ መሃል ከሰሜን ወደ ደቡብ አቋርጦ ማለፍ ነበረበት አንደካርቶን ተጠጋግተው በተጨናነቁት ተሽከርካሪዎች መሃል ታንከኛውን ማሳልፍ የሚቻል ነገር ባይመስልም መኪናዎችን አያነካኩ በማጠጋጋት ሦስት ታንኮች አንድ የመቶ ታንከኛ አለፉ አሰላለፋቸውን በመያዝ ያንን የጠላት ጦር የገባበትን መሬት በቀላልና በከባድ መሣሪያ የተኩስ ሃይላቸው ሲያደባዩት ምድር ቀውጢ ሆነች በዚህም አላበቁም ታንክ ሊሄድበት የሚችል ወደ ተረተሩ መጠግያ ላይ ዐይናቸውን አፍጥጠው ወደ ጠላት ሲገሰግሱበት ጠላት ድምጥማጡ ጠፋ ውጊያውን ወደኋላችን ዞረን ከላይ ወደታች በሚገባ እናየው ስለ ነበር ጠቅላላ ውጊያው ከተጀመረበት አንስቶ ለመጀመሪያ ጊዜ ሙሉ ለሙሉ የተሳካ የወገንን እርምጃ ተመለከትን እናም ትንሽ አፎይ በማለት ምነው ሁሉም የውጊያ ወረዳ እንዲህ የወገን ጦር ትዝታዬ ለታንክ ውጊያ አመችነት ቢኖረው ብዬ በግሌ ተመኘሁ መሬቷ ሙሉ በሙሉ በብርሃን ስትሞላ ኛ አየር ወለድ ብርጌድ ወጣ ገባውን መሬት አቆራርጦ በመገስገስ ከጠላት ይዞታ በስተሰሜን ባለው ተረተር ላይ እንደመብረቅ ብርቅርቅታ በድንገት ብቅ ሲል ጠላት ነገሩን ማየት ስለቻለ አየተከበበ መሆኑ ስለገባው ሽብር ሲነግስበት ራዲዮኑን በመጥለፍ እንሰማው ጀመር አኛም አሻግረን ስናይ የኛ አየር ወለድ ብርጌድ በእርግጥም ከጠላት ጀርባ እየዞረ ነው ወዲያው ጠላት ጦሩ ሁሉ እንዲያፈገፍግ ትዕዛዝ በመስጠት ሲተረማመስ ስንሰማ ለኛ ክፍለ ጦርና ለአየር ወለድ ብርጌዶቹ ጠላት መሸሽ ስለጀመረ እንዳያመልጣችሁ ብለን መልዕክት ስናስተላልፍላቸው ማበረታቻ እንጂ አውነት አልመሰላቸውም ነበር ምክንያቱም የምንዋጋው ጠላት ብዙ የውጊያ ተሞክሮ ያለው በመሆኑ አንዴ ግልብጥ ብሉ ቢሸሽ የሚደርስበትን አደጋ ስለሚያውቅ የወገንን ጦር በተኩስ ወጥሮ በመያዝ በማፈግፈግ የውጊያ ስልት ተጠቅሞ ለማምለጥ እየሞከረ ነበር ሆኖም ግን የወገን ጦር ነገሩ ወዲያው ስለገባው በተኩሱ መሃል ወደ ጠላት ምሽግ ሲነቃነቅ ከፊሉ ጠላት በመፈርጠጥ ላይ ስለነበር ሁሉም ክፍሎች ጠላትን እያሳደድን ነው ማለት ጀመሩ በተለይ ከኛ ፊት ለፊት መጥቶ የተሰገሰገው ጠላት ማምለጥ አልቻለም ነበርና የሞተው ሞቶ የተማረከው ተማረከ መጨነቁና መጠበቡ ተለወጠና ወዲያው ደግሞ ያከዘጡው በለው አንዳያመልጥህ በሚል ተተካና የኛ ጭንቀትና ጥበት በከፋ ሁኔታ ወደ ጠላት ተላለፈ እኛን ለመክበብ ብሎ ብትንትኑ የወጣው ጠላት ተመልሶ ለመሰባሰብ የነበረው አጭሩ መንገድ እኛን ቢደመስስ ወይም ደግሞ እንደማይሳካለት ሲያውቅ ደግሞ ሳይነጋበት ፈጥኖ በመጣበት እግሩ ቢመለስ ነበር አሁን ግን ነግቷል እግሩን አስነቅለነዋል ከዚህ በኋላ ከሞትና ከምርኮ የተረፈው ተበታትኖ መሸሽ ብቻ ነው እንግዲህ የውጊያ ነገር ድል አድርጌአለሁ ብሎም ገና ሳይጨርሱ የማይኩራሩበት ድልም ሆንኩ ተብሉ መጨረሻውን ሳያዩ ተስፋ የማይቆርጡበት መሆኑን ከዚህ ሂደት መረዳት ይቻላል ድላችንን ለማስፋፋት ውጊያውን ያዘው እንዳያመልጥህ በሚል ብቻ ሳይሆን ጠላት የመልሶ መቋቋሚያ ጊዜ ሳያገኝ የማሳደድ ውጊያውን በተቀናጀ መልክ መምራት ስላለብን ነገሮችን መልክ ማስያዝ ጀመርገ በዚህ መሃል ዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር መምሪያ በሬዲዮ ተገኘና ጂጁነራል ተስፋዬ ያሉበትን ሁኔታ ለመጠየቅ ቃጣኝና የከፋ ነገር ለመስማት ስሳሰጋኝ ተውኩት ወዲያው ግን የወገን ጦር ትዝታዬ የየየ በብርጌዶች መሥመር የአንዱን ብርጌድ አዛዥ ሲያነጋግሩ ስለሰማሁ ይገርማል ተርፈዋል ብዬ ተገረምኩ ወዲያው ለጀነራል ሳምሶን ስነግራቸው መትረፉ በጀ በማለት ጉዳት ቢደርስባቸው ኖሮ ፀፀቱ ምን ሊሆን አንደሚችል በሚገልጽ ሁኔታ አንገታቸውን ዝቅ አድርገው ራሳቸውን አነቃነቁ በኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር መምሪያ ላይ ደርሶ ስለነበረው ሁኔታ ቀይተን አንደተረዳነው በስተሰሜን በኩል ሰርጎ የገባው የጠላት ኃይል ጄነራል ተስፋዬ የነበሩበት የአየር ወለዱ ክፍለ ጦር ሰፈር ላይ በድንገት ደርሶ የክፍለ ጦሩ መምሪያ በአጠቃላይ በከፍተኛ ውጊያ ውስጥ ገብቶ ነበረ በደረሰው ያልተጠበቀ የጠላት ጥቃት የአየር ወለዱ ጦር ባለጦ ከፍተኛ የውጊያ ብቃትና ልምድ ተጠቅሞ በከፍተኛ ጀግንነት ተዋግቶ አዛንም ሆነ የክፍለ ጦሩን መምሪያ አተረፈ አንጂ በጠላት የተሰነዘረው እጅግ አደገኛ ጥቃት ከፍተኛ ጥፋትና ውድመት ባስከተለ ነበር አንድ የአየር ወለድ መኮንን የሆነ ጓደኛዬ «አየር ወለዱም አየር ወለድ ዴነራል ተስፋዬም ጄነራል ተስፋዬ በመሆናቸው ሁኔታውን መቋቋም ተቻለ አንጂ በፉክክር ጉድ ተሰርተን ነበር ብሉ በወቅቱ ስለ ተፈጠረው ሁኔታ በመደነቅ አጫውጡውቶኛል የአየር ወለዱ ክፍለ ጦር የሬዲዮ ግንኙነት ከመሠረተ በኋላ የቀሩትን ሁለት ብርጌ ዶቹን አስተባብሮ ወደፊት የማሳደድ ውጊያውን አንዲቀጥል ትዕዛዝ ተሰጠው በዚህ መሃል የኛ ክፍለ ጦር አዛዥ ኮሎኔል ጌታሁን ያለንበት ቦታ ድረስ መጡ እሳቸውም ክፍለ ጦራቸውን ይዘው በደጀንነት ለመነቃነቅ እንዲዘጋጁ ትዕዛዝ ተሰጣቸው በማሳደድ ውጊያው የዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር ሦስቱም ብርጌዶች ወጠደ ፊት በመቅደም ግስጋሴአቸውን የቀጠሉ ሲሆን ሶስቱም ብርጌዶች በአንድ ጊዜ ውጊያ ውስጥ ቢገቡ ከፍተኛውን የጠላት ኃይል ተጋፍጦ በከፍተኛ ጀግንነት ሲዋጋ ያደረው ኛ ክፍለ ጦር ገና መልሶ መቋቋም ላይ ስላለ ቁስለኛ ማግለል የተሰዋን መቀበር የጎሂለ ጥይት መሣሪያና ልዩ ልዩ አስፈላጊ ነገሮችን አሟልቶ ጦሩን ለቀጣይ ውጊያ ማዘጋጀት ፈጥኖ ወደ ፊት መወርወር ስለማይችልና ሌላ ተጠባባቂ ጦር በቅርብ ስለማይኖር አንዱን ብርጌድ ወደኋላ አድርጎ በተጠባባቂነት እንዲይዝ ለዐኛ አየር ወለድ ክናፍለ ጦር ትዕዛዝ ተላለፈለት ሆናም ግን ጀነራል ተስፋዬ ራሳቸው ከቀዳሚው ብርጌድ ጋር ሆነው ጠደ ፊት እየገሰገሰ ስለነበር እንደተለመደው ትዕዛዙን አልቀበልም ብለው አሻፈረኝ አሉ የወገን ጦር ትዝታዬ ፌዴ በዚህ ጊዜ ነበር ዴነራል ሳምሶን ትፅግሥታቸው ሁሉ ተሟጦ አልቆ በውስጣቸው ታምቆ የቆየውን ነገር አንዲህ በማለት አውጥተው የዘረገፉት «ይህ ስውዬ እኮ ጥፋት የለበትም ጥፋቱ እኔን በአዛዥነት እዚህ የመደበው አካል ነው እስኪ አስቡት በማዕረጋችን አንድ መሆናችን ሳይሆን የሱ ስልጣን ሲዘረዘር አንድ ገጽ ይሞላል እኔ ግን በሁለት መሥመር የምገለጽ ነኝ ብርጋዴል ጄነራል ሳምሶን ኃይሌ የመክት ዕዝ ምክትል አዛዥ እሉ ግን ብርጋዴል ጀነራል ተስፋዬ ኃብተማርያም የኢዮትዮጵያ ሠራተኞች ፓርቲ «ኢሠፓ» ማዕከላዊ ኮሚቴ አባልየኅብረተሰባዊት ኢትዮጵያ ጀግና የዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር ዋና አዣዥ ታዲያ ለምን ብሎ የኔን ትዕዛዝ ይቀበላል። ዋቅር መሠረትም ኛ በግንባር አዋጊነትና በተለይ ደግሞ በዝነኛው የ መንጥር እዝ አዛዥነታቸው ስማቸው ገኖ ይታወቅ የነበረው ሜሾር ጀነራል ረጋሳ ጅማ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ዋና አዛዥ ኛሻ እጅግ በጣም አስቸጋሪ በሆነው የመሬት ገጽና ያየር ዐባይ የአፋበትንና የናቅፋን ግንባር አስከብሮና ጠብቁ ላመታት ያኖረጡ ዝነኛውና ግዙፉን የ ናደው እዝን በመምራት ስመጥር የሆነብት ብርጋዴል ነራል ውበቱ ጸጋዬ በኋላ ሜ ጀር ጀነራል የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ምክትል ተቀዳሚ አዛዥ ኛ ቀደም ሲል በሰራዊቱ አስተዳደር ሥራ ይታጠቁ የነበሩትና በኋላ ግን ባልጌኔና ዘረሐ ተሰልር የነበረው የ ጆቋቃው እዝ አዛዥ በመሆን ዝናና ተወዳጅነት ያተረፉትንና ከዚያም በኋላ በውስብስብ ግዳጅ ላይ ተሰማርቶ የሚገኘውን የ መክት አዝን መርተጡ ለከፍተኛ ውጤት በማብቃት የሚታወቁት እንደዚሁም በትክክለኛ ፍርድ የወገን ጦር ትዝታዬ ፌሩ ስጪነትና መሐሪነት በሰራዊቱ ውስጥ ዝናቸው ገኖ የሚነገርላቸው ብርጋዴል ጄነራል በኋላ ሜጀር ጀነራል ሑሴን ከህመድ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ምክትል ተቀዳሚ አዛዥ በመሆን ነበር የተሾሙት በዚህ መልክ ብርጋዴል ጄነራል ውበቱና ብርጋዴል ጄነራል ሑሴን ከእዝ አዛዥነት ወደ ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ምክትል አዛዥነት ሲሸጋገሩ የነሱን ቦታ ለመተካት በእዝ አዛዥነት አዲስ የተሾሙት ደግሞ ከሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ውጭ ካለ የጦር ክፍል የመጡ ጄነራል መኮንኖች ሲሆኑ እነሱም ኛ ብርጋዴል ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ በናደው አዝ አዛዥነት ኛ ብርጋዴል ጄነራል ከበደ ጋሼ በመክት እዝ አዛዥነት ነበሩ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት በየጊዜው ኃይሉን አያጠናከረና የውጊያ ግንባሩን እያሰፋ ወደ ሩብ ሚልዮን የሚጠጋ ሰራዊት ያካተተ ስለነበር ይህንንም ግኩና የሰራዊት ክፍል በአመራር ለማጠናከር በአስተዳደር በመረጃ በቨመቻና በድርጀት የሚደረገውን መጠነ ሰፊ እንቅስቃሴ ብቃትና ጥራት ለመስጠት የተደረገው ጥረት ሁሉ ትልቅ ግምት የሚሰጠው ነበር ይህንንም ለማለት የሚያስደፍረው የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ምክትል አዛዥነት የተመደቡት ጄነራል መኮንኖች ክፍለ ሀገሩን በሚገባ የሚያውቁ የውጊያውንና የሰራዊቱን ግዳድ ባሕርይ በትክክል የሚረዱና ከሰራዊቱ ጋራ ከፍተኛ ቅርበትና ትውውቅ ያላቸው በመሆኑ ነበር ነገር ግን ለመክትና ለናደው እዞች አዲስ የተመደቡት አዛኙፐች ሁኔታ ሲገመገም ለየት ያለ ገጽታ ነበረው አንደኛ በመክት እዝ አዛዥነት የተመደቡት ብርጋዴል ጀነራል ከበደ ጋሼ ለጡረታ የደረሱ አዛውንት ስለነበሩ የአካል ብቃታቸው እና ዕድሜያቸው ከአዲሱ ስራቸው ጋራ የማይመጣጠን ነበረ የግንባር አዛዥነት ወይም አዋጊነት የሚጠይቀውን የአካል እንቅስቃሴ እንደጀጄነራል ውበቱ ፀጋዬና ጄነራል ሑሴን አህመድ ተራራ ወጥተውና ወርደው ቀንና ሌሊት ያለ ዕረፍትና ያለ ዕንቅልፍ መሥራት እንደማይጠበቅባቸው አይቶ መፍረድ አስቸጋሪ አልነበረም ከዚህ ሌላ ብርጋዴል ጄነራል ከበደ ጋሼ ከፍተኛው ልምዳቸውና ችሎታቸው በመገናኛ መስክ ላይ ሲሆን በዚሁ ሙያ በአዛዥነትም ሆነ በአስተማሪነት ረዥም አገልግሎት ከመስጠታቸው በቀር በጦር ሜዳ የተለያየ የጦር ክፍል አዛዥ ሆነው የሰጡት አገልግሎት ጎልቶ የሚነገርላቸው አልነበረም የወገን ጦር ትዝታዬ ዳሻ ሩሩ ሌላውና ዋናው ተጠቃሽ ነጥብ ደግሞ ጄነራል ከበደ ጋሼ ከዛያ ዓመት በፊት ለተወሰነ ጊዜ ኤርትራ ክፍለ ሀገርን እንዳዩት ራሳቸው ከሚናገሩት በቀር ስለክልሉ የሚያስታውሱትም ሆነ የሚጠቅሱት ነገር የለም በአጠቃላይ ሲታይ ጄነራሉ ለመሬቱም ሆነ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የውጊያ ባሕርይና ለግዳጁ ሁሉ ፍጹም አዲስ የመሆናቸው ጉዳይ ነበር ሁለተኛ በናደው እዝ አዛዥነት የተመደቡት ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ ከዝቅተኛ ማዕረግ ጀምረው በግንባር አዋጊነት በተለይ ደግሞ በሰሜት ጦር ግንባር ከፍተኛ ዝና የነበራቸው ናቸው በሻለቃ በብርጌድ በክፍለ ጦርና በእዝ አዛዥነት ያገለገሉ ከመሆናቸውም በላይ የክፍለ ሀገሩን የመሬት ገጽና የውጊያ ዐይነት በሚገባ የሚያውቁ ናቸው ይህ ሁሉ አንኳ ሆኖ ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ ግንባሩን የሚያውቁት ከረዥም ጊዜ በፊት ስለሆነ በዚህ ለዓመታት ጦርነት ባልተለየው አካባቢ ደግሞ የጦርነቱ ባሕርይና የወታደራዊ ግዳጁ አፈጻጸም እየተወሳሰበ ፄዶ መልኩን ቀይሮ ስለሚገኝ እንኳን አንድን ግዙፍ ጦር ግንባር ለመምራት ለተራ ተዋጊነትም ግዳጅ ከሌላ ቦታ በተጥታ መጥቶ መሳተፍ ናጹም አዳጋች ነውና እሳቸውም ቢሆኑ ከአጠቃላይ ሁኔታው ጋራ እስከሚለማመዱና እስከሚዋሐዱ ጊዜ እንደሚፈይድባቸው ጥርጥር አልነበረጦም ታሪኩ ዐይኔ የሚለው ስም ሲነላ እስከ ዓም የነበረውን የጀግና አዛፐችንና የጦር ክፍሎችን ሥራና ዝና ያስታውሳል የጦርነት ታሪክ ሲወሳ ስለስመጥር ቆራጥና ጀግና አዛዥ መሪም ሆነ ተዋጊ መወሳቱ አይቀርም እነዚህ በጦር ሜ ዳ ተወልደወ በአንጸባራቲቂነት የሚኖሩ አንዳሉ ሁሉ የጠላት መቅስፍት እየሆኑ በአይበገሬነት የተለየ ዝናን አትርፈው የሚያልፉም ስላሉ የሁለቱ ታሪክ የተያያ መሆኑ አይቀርም በዚህ መሠረት የኢትዮጵያን አንድነትና ሉአላዊነት ጠብቆ ለማናር በኤርትራ ክፍለ ሀገር በተካሄደ ለዓመታት የዘለቀ ውጊያ የተለየ ገድልና ውጤት ቢያስመዘግቡም ለጠላት ፍጹም መቅሰፍት ሆና ይፈራና ይከበር የነበረው አይበገሬው የኛ የእግረኛ ሻለቃ ጦር ታሪክ አስደናቂ ነበር ኛ ሻለቃ አሉ የሚባሉና ስመጥር ጀግና አዛፐችም የሚፈልቁበት ነበር ኛ ሻለቃ የኛ እግረኛ ብርጌድ አካል ሲሆን ብርጌዱ ውስጥ የታቀፉት ሌሎችም ሻለቆች ገዐኛና እግረኛ ሻለቆች ነበሩ የወገን ጦር ትዝታዬ እነዚህ ሁለት ሻለቆች ከብርጌዱ አልፈው በክፍለ ጦሩም ደረጃ የታወቁ ከፍተኛ ተዋጊዎች ቢሆኑም በኛ ሻለቃ የተለየ የውጊያ ትርዒት ተጋርደው እነሱ በፈጸሙት ጀብዱ ራሱ ኛ ሻለቃ የሚሞካሽበትም አጋጣሚ ነበር ኛ ሻለቃ የሚፈጽመው ታላቅ የጀግንነት ተግባርና በጠላት ላይ የሚቀዳጀጦ ተደጋጋሚ ድል ሲወሳ የሻለቃውን ጦር የሚመሩት ያዛኙችና መሪዎች ጀግንነት ገኖ ስለሚወራ እንደተአምር ሠሪ ነበር የሚታዩት በዚህ ረድፍ ከሚጠቀሱት ውስጥ ኮሎኔል ቢሹና ኮሎኔል ክፈተው ዋና ዋናዎቹ ናቸው ከበታች መሪዎችም ባሻ መንገሻ በቅጽል ስሙ ሪንጎ ባሻ መሰሰና የመሳሰሉት ነበሩ ኮሎኔል ቢሸሹ የቀይ ዳማ መልክና መካከለኛ ቁመት ያላቸው ሪዛቸውንና ጠተጉራቸውን የሚያሳድጉ ያንበሳ ግርማ ሞገስ የተጐናፀፉ መኮንን ናቸው የኮሎነ ል ቢሹ አለባበስ ሽንቅጥቅጥ ያለ ነው ባይባልም በተለይ በጦር ሜዳ አዘውትረው የሚለብሱት ባለብዙ ኪስ ቅጠልያ የውጊያ ልብስ «ፋቲግ» በላዩ ላይ «ፊልድ ጃኬት» ጣል አድርገውበት ገንባሌያቸውን ደግዛፃ ዝቅ አድርገው አስረው ክንከትከት ያሉ ቢመስሉም ከሩቅም ሆነ ከቅርብ ሲታዩ ግን የታላቅ አዛዥነት ግርማ ሞገስ የነበራቸው አኩሪ መኮንን ነበሩ ኮሎኔል ቢሹ የኤርትራ ክፍለ ሀገር ተወላጅ ሲሆኑ ኤርትራን ከእናት ሀገሯ ኢትዮጵያ መገንጠል ሕዝቡንም መለያየትና ማበጣበጥ ጉዳት ካልሆነ በቀር ጥቅም እንደማያመጣ የተገነቨቡ የሚካፄደው ውጊያ በክፍለ ሀገሩ የሚያደርሰው ዕልቂትና የጸጥታ መደፍረስ ከልብ ያስቆጣቸው በኤርትራ ሰላም ሳይሰፍን ጠጉራቸውን ላይቆረጡ ባደረጉት ውሳኔ አድጎና ተጎንጉኖ ከመለዮአቸው አልፎ ወደ ኮሌታቸው በመውረድ ለየት ያለ ግርማ ሞገስ ያላበሳቸው ቆፍጣና ወታደር ነበሩ እርግጥ ነው እንኳን በእሳቸው ደረጃ ያለ ከፍተኛ መኮንን ቀርቶ ተራ ወታደርም ቢሆን የጠጉሩ ርዝመት ከአንድ ኢንች እንዲበልጥ አይፈቀድለተም ነበርና ይሄ በሰራዊቱ ውስጥ ያልተለመደ ተግባር አሳቸውን ለየት አድርጓቸው ነበር ኮሎኔ ል ቢሹ በጀግንነታቸውና በቆራጥ አዛዥነታቸው አለቆቻቸውና ስራዊቱ ዘንድ ባላቸው ታላቅ ተወዳጅነትና ከበሬታ ጠጉራቸውን ላለመቁረጥ ያላቸውን አቋም መጀመሪያ ላይ ማንም ሊያስለውጣቸው አልሞከረም የወገን ጦር ትዝታዬ ሠ የሰሜን አዝ አዛዥ የነበሩት ዴነራል ጌታቸው ናደውም ነገሩን ለጊዜው ችላ ቢሉትም በኋላ ግን ኮሎኔል ቢሹ ለሰራዊቱ መጥፎ ምሳሌ ስለሚሆነ ጠጉራቸውን እንዲስተካከሉ በአርምት መልክ ትእዛዝ ቢሰጧቸውም ኮሎኔሉ ግን ከአቋማቸው ፈቀቅ ባለማለታቸው ሁኔታው ወጠደ ተካረረ ደረጃ መቃረቡን የተረዱት የቢሹ ያቅርብ ጓደኛቻቸው ለነገሩ መፍትሐ አገኙለት ኮሎኔል ቢሹ ከማንም በላይ የሚያከብሩትና የሚወዱት ወላጅ እናታቸውን መሆኑን በቅርብ የሚያውቁት የቢሹ ጓደኞች ለቢሹ ምስጢር ነጋሪና መካሪ በመምሰል ያልተባለውንና ያልታሰበውን «ጠጉርህን አሳስተካክልም ብለህ ስላስቸገርክ ጀነራል ጌታቸው እናትህን ሊያስጠሯቸው ነጡ» ብለው ይነግሯቸዋል የቢሹ ጓደኞች እንዳሰቡት ዘዴያቸው ይቀናና ቢሹ ደንግጠው «እናቴ አትጠራ ጠጉፊን አስተካክላለሁ» በማለት እጃቸውን ይሰጣሉ ቢሹ ጠጉራቸው ቢያጥርም እያደር ይወደዱና ይደነቁ ነበር እንጂ ዝናቸው አልቀነሰም ሌላው ጀግና ኮሎኔል ክፈተው መርኔ ሲሆኑ አጠር ብለው ቀይ ዳማና መልከ መልካም ናቸው ፈርጠም ብለው ጠንካራና ቀልጣፋ ሰውነት ያላቸው አየር ወለድ መኮንን ናቸው ኮሎኔል ክፈተው በጦር ሜዳ አጭር ቁምጣና ጉርድ ሸሚዝ መልበስ የሚያዘወትሩና ከቪሁ ጋራ ሽጉጣቸውን ታጥቀውና ከዘራቸውን ይዘው የሚንጎራደዱ ልበ ሙሉ ወታደር ነበሩ ኮሎኔል ክፈተው በአንደኛ ደረጃ ከሚመደቡ ስመጥር ቆራጥና ጀግና አዛች ክንዱ እንደመሆናቸው ለሀገራቸው ኢትዮጵያ የታገሉ መከራና ችግርን ተጋፍጠው ለወገን ጦር ከፍተኛ ውጤት ያስመዘገቡ ታላቅ አዛዥ ነበሩ እነዚህ የተጠቀሱት ሁለት አዛፐችና ሌሎች አያሌ ጀግኖች ከዚሁ ኛ ሻለቃ የወጡና በዘሁ ሻለቃ ዝናቸው የገነነ ሲሆን በተጓዳኝም ቀደም ባለው ጊዜ በሻለቃ ማዕርግ የኛ ሻለቃ አዛዥ ሆነው በቆራጥነታቸውና በጀግንነታቸው ስማቸው ጎልቶ የነበሩ የኋላ ኋላም ጀነራልነት ማዕረግ ደርሰው ከመሰሎቻቸው ይበልጥ በሕይወት በመቆየት ተመልሰው ኤርትራ የገቡት ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ ይገኘ በታል የጦር ሜዳ ጀግኖች በአመዛኙ ረዥም ጊዜ ሳይቆዩ የሚያልፉ ቢሆንም በሕይወት ተርፈው ለታሪክ የሚቆዩ አይጠፉም ታዲያ ያሉትንም ሆነ የሌሉትን የጀግንነት አኩሪ ታሪክ መዝገቦ ሠጋንንከባከብና ለትውልድም ማስተላለና ከአገርና ወገን ወዳድ የወገን ጦር ትዝታዬ ዜጎች ሁሉ የሚጠበቅ ክቡር አደራ ነዐ ከጀግናም ጀግና ከቆራጥም ቆራጥ ከብልኅም ብልኅ ስላለ አንዱን ጀግና አዛኝ መሪና ተዋጊ ከሌላው ማበላለጥ ይቻል ይሆናል ግን ጊዜ ቦታና ሁኑታ ተግባራቸውን ስለሚለይ በአንድ ፍርድና ውሳኔ መጽናት ወይም መስማማት አዳጋች የሚሆንበት አጋጣሚ ብኩ ነው ለምሳሌ ኮሎኔል ቢሹ ቋሚ ማከክዣ ቦታ ላይ ሆነው ውጊያ ሲመሩ ከጠላት የሚተኮስ ከባድ መሣሪያ ቢያንቧርቅ ጥይቱ አጠገባቸው ቢቪከንብ ቦምቡ መሬት ቢጎደፍር ወይም ሰው ተመቶ በአቅራቢያቸው ቢዘረር ፍንክች አይሉም ነበር እንደቪሁም እየተጓዙ ከሆነ እርምጃቸውን ሳይለውጡ ተግባራቸውን የሚያከናውት አስደናቂ ሰው ናቸው ኮሎኔል ቢሹ ውጊያው ሲጀምር የለኮሱትን ሲጃራ በላይ በላዩ እያቀጣጠሉ በጦር ሜዳ መነጽራችው ውጊያውን በመከታተል የጦር ክፍሎችንና አዛዥችን ልክ አጠገባቸው አንዳሉ አድርገው የሚያርሙና የሚመሩ አዕምሮአቸው በምንም ነገር ሳይስናከል ትኩረታችውን አሰባስበው የማዋጋት የተለየ ችሉታ ያላቸው አዛሻኝ ናቸው ኮሎኔል ቢሹ ሁለትና ሦስት ኪሎ ሜትር ርቆ የሚዋጋ ሻምበል ጦርም ሆነ ሻለቃ ጦር ለይተው አውቀው የትኛው ሻምበል ወይም ሽለቃ ይዞታውን እንዳሰፋና እንዳጠበበ የትኛውን የመሬት ገጽ መቆናጠጥ እንዳለበትና በየትኛው መሣሪያ የትኛው የጠላት ዒላማ ላይ ማተኮር እንዳለበት ትክክለኛ አመራርና ትእዛዝ የሚሰጡና በቀውጢ ሰዓት ምድር ስትናወጥ እንኳ አእምሯቸውን ሙሱ በሙሉ የማሰባሰብ ታላት ችሎታ ያላቸው ናቸው ለዚህም ይሆናል የተኩሱን ቀጭ ግው የሰውን መጡውደቅ መነሳትና የፈንጂውን አደጋ ጭራሽ የሚረሉት በአርግጥም ሁሉም ሰው ይህንን ላድርግ ብሉ ቢያስብ ያደርገዋል ማለት አይቻልም ምክንያቱም ብዙ ጊዜ በፍንዳታና በአደጋ ወቅት ሰውነት በራሱ ስለሚሸማቀቅ ወይም ስለሚደነብር መቆጣጠር ታላቅ ተስጥኮን ድፍረትንና ችሎታን ስለሚጠይቅ ነው በዚህና በመሳሰሉት የኮሎኔል ቢሹ የተለየ ድፍረትና ችሎታ ነበር «ጥይት አትነካቸውም» እየተባለ በሰራዊቱ ውስጥ ከመወራት አልፎ እስከ መታመን ደረጃ የደረሰው የወገን ጦር ትዝታዬ ዝቭቴሸ መሥ ክመ ይህንኑ እምነት የሚያጠናክር ደግሞ ሌላ ክስተት ነበር ይኸውም አንድ ውጊያ ላይ ኮሎኔል ቢሹ ቀደም ብለው ኛ ሻለቃ ውስጥ የሚያውቁትን የበታች ሹም አግኝተው ሲጨብጡት በጠላት የተተኮሰ ጥይት የበታች ሹሙን አጅ ሲያቆስል የኮሎኔሉን ግን ምንም አለማድረጉ እጀግ አስገራሚ ሆኖ ሲወራላቸው ቆይቷል ምናልባት ጥይቱ የበረዴ ሆና የበታቹ ሹም እጅ ውስጥ ገብቶ በመቅረት አልፎ የሳቸውን አጅ ማግኘት አለመቻሉ ወይም ደግሞ የበታች ሹሙን እጅ በጎን በኩል ሽርፎ በማለፍ ሳያገኛቸው ቀርቶ ሊሆን ይችላል ያም ተባለ ይህ ክስተቱ «ጥይት አይመታችውም» የሚለውን እምነት አጠናክሮት ነበርና ሰራዊቱ ኮሉኔፄል ቢሹን ከልቡ ወዷቸው ለጥይት የማይበገሩ ከመባል ከልፈው ተርፈው ጥይት የማብረድ ኃይል ያላቸው ቢባሉለት በመረጠ የጀግኖቹ ታሪክ በተለይም የኮሎኔል ቢሹ ነገር አርቆ ቢወስደኝም ለማጠቃለል ወደ ኋላ ልመለስና ወደ ተነሳሀብት የሁለተኛ አብዮታዊ ስራዊት የእዝና የመዋቅር ለውጥ ላውጋ በዚህ ሁለተኛው አብዮታዊ ስራዊት የመዋቅር ለውጥ ጊዜ ማዕረጌ ሻምበል ነበር የስራ ምድቤም የመክት እዝ ረዳት ዘመቻ መኮንን ስለነበር አዛዣችን የነበሩት ጄነራል ሑሴን አህመድ በምክትል አዛዥነት ወደ ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ሲዛወሩ አዲስ አዛዣችን ሆነው የመጡት ጄነራል ከበደ ጋሼ ነበሩ ጄነራል ከበደ ጋሼ ሰራዊቱ ውስጥ ለረዥም ዘመን ያገለገሉና በዕድሜ የገፉ አዛውንት ናቸውወ በአዛዥነት የተመደቡበት እዝ ግን በውጥረት የታጠረ እንደመሆ በአፍላ የወጣትነት ዕድሜ የሜገኝን ሰው አንኳ ስድስት ወር ባልሞላ ጊዜ ውስጥ አሥር ዓመት ዕድሜ ጨምሮ ሰውን የሚያስረጅ ነበርና አብዛኞቻችን የመምሪያው አባሎች ገና እንዳየናቸው በጣም አዘንላቸው የመክት አዝ ስራዊት አሥመራ ከተማን ጨምሮ የሐማሱሴንን የሰራዬን ያከለ ጉዛይንና የቀይ ባሕር አውራጃዎችን የሚቆጣጠር ስለሆነ በስፋትና በርቀት ተዘርግቶ የሚገኘውን ጦር ጎብኝቶ ለመጨረስ እንኳን ወራት አይበቃም የጦሩን ይዞታ በሚገባ ለማወቅና በትክክል ለመረዳት ደግሞ ዓመትና ሁለት ዓመት ትንሽ ጊዜ ነው ባለው አጣዳፊ ሁኔታ አዲስ አዛኝ ሲመደብ ያንን ያህል ጊዜ የማግኘትና የመለማመድ ዕድል ስለሌለው በአጭር ገለጻና ትውውቅ ወደ ሥራና ኃላፊነት መግባት ግድ ነበር ይህም በመሆኑ አዛገ ኃላፊነቱን ከተረከበ በኋላ በማያቋርጠው የጦር ሜዳ ወከባና አስተዳደራዊ ጉዳይ ውጥረት ውስጥ ይገባል የወገን ጦር ትዝታዬ የጄነራል ከበደ የመክት አዝ አዛዥነት ሥራ አጀማመር ከህ የተለየ አልነበረም የገቡበት ችግርና የተጫነባቸው ከፍተኛ ኃላፊነት አጅግ በጣም ከባድና ጡስብስብ ነበር የጄነራል ከበደ ጋሼ ችግር በዚህ ብቻ ቢገታ ባልከፋ ነገር ግን ከራሳቸው የመነጨ ሌላም ችግር ነበረባቸው ያም የበላይ አለቆቻቸውን ትአዛዝ ያለመቀበል ሁኔታ ነበር ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የሚገኙት አለቐቻቸው በማዕረግ ቢበልጧቸውም በፅድሜና በአገልግሎት ቀደምትነት አሳቸው ስለሚቀድሟቸው ሊሆን ይችላል በነሱ ትእዛዝና መመሪያ ሊሠሩና ሊተዳደሩ የሚሹ አይመስሉም ነበር ይህን በመሰለ ሁኔታ የጀመረው የጀነራል ከበደ ጋሼ ችግር አድጎና ተስፋፍቶ በመጨረሻ መክት እዝን መምራት እስከሚሜሳናቸውና የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት አዛዥ ትእዛዝ የማይቀበሉ መሆናቸው ከመከላከያ ሚኒስትር አልፎ ኘሬዚደንቱ ድረስ ሪፖርት እስኪቀርብባቸው ፍደረሰ ሌላው አዲስ የዕዝ አዛዥ ጀነራል ታሪኩ ዐይኔ ደግሞ የኤርትራን መሬትና የውጊያ ባሕርይ ጠንቅቀው ቢያውቁም የተሰጣቸውን የኃላፊነት ቦታ ያልወደዱትና ያልተቀበሉት ከመሆኑም በላይ ሕመም እያለባቸው አትታከምም ተብለው በግዳድ ስለተመደቡ ተቀይመዋል ይህም ብቻ አልነበረም ከደዴነራል ከበደ ጋሼ በበለጠ በሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት አዛዥነት የተመደቡትን አለቆቻቸውን ዝቅ አድርገው የሚያዩ እንጂ አዛዥነታቸውን የሚቀበሉ አልነበሩም ይህ ሁሉ እንኳ ባይሆን ደግሞ ጀነራል ታሪኩ በራሳቸው ዕቅድና ስልት ሰራዊቱን ለመምራትና ለማስተዳደር አንጂ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት አዛዥን ትእዛዝ ለመፈፀም ፍቃደኛ ስላልነበሩ በዚህ ድርጊታቸው በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት አዛዥ ተደጋጋሚ ክስ ተመስርቶባቸው ነበር ጄነራል ታሪኩ እንኳን ለቅርብ አዛፐቻቸውጡ ለኘሬዚደንቱም ቢሆን በድፍረት ለመመለስ ወደኋላ የማይሉ ኃይለኛ ሰው መሆናቸው ደግሞ ለግጭቱ መክረርና መጠናከር አንዱ ተጠቃሽ ነጥብ አንደሆነ ይታወቃል ይህን የመስለ ያዛፐች አለመግባባትንና በሌሎች አሳሳቢ ሁኔታዎች ላይ መፍትሔ ለመስጠት እንዲያስችል በማል የሀገሪቱ ኘሬዚደንት የሚመሩት ከፍተኛ ልዐክ በጥር ወር ዐ ዓም ወደ ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ግንባር ተንቀሳቅሶ አጭር የወገን ጦር ትዝታዬ ሙ ው ጉብኝት ካደረገ በኋላ ጦሩ ግንባር ድረስ በመሄድ ጥሩ ሰሩ ለተባሉት አንዳንድ የጦር ክፍል አባላት የማዕረግ ዕድገት ሰጥቶ ወደ አሥመራ ተመሰለሰ የሀገሪቱ ኘሬዚደንት ቡድኑን ይዘው አሥመራ እንደደረሱም ቀጣዩ አርምዛቸው ርዋፋተኞች በተባሉት አዛገች ላይ እርምጃ መውሰድ ነበር ለአርምጃውም አፈጻጸም ያመች ዘንድ ለይስሙላ የዲሲኘሊን ኮሚቴ አንዲቋቋም ተደርጎ ነበር ኮሚቴውም አጣራ በተባለው መሠረት አዛዥ መኮንኖች አንደየጥፋታቸው ቅጣታቸውን ተተብሰዋል የቅጣቱም ደረጃ ዝቅተኛው አንድ በአንድና በቡድን ኘኝሬዚደንቱ ፊት ቀርቦ ተግሳዕ ስድብና ዛቻ ከመቀበል እስከ ሞት ቅጣት የሚደርስ ስለነበር በዚህ መልክ ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ውስጥ በተለያየ የኃላፊነተ ደረጃ ካሉ ጄነራል መኮንኖች ውስጥ አብዛኞቹ በትንሽና በትልቅ ጥፋት የኘሬዚደንቱ ፊት ገረፋቸው ታዲያ ዕድለኞቹ ስድባቸውን ተቀብለው ሲተርፉ ትልቁንና የመጨረሻውን ቅጣት አንዲቀበሉ የተደረጉት ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ ግን ጦሩ ፊት እንዲረሸኑ ተደርጓሳል በቀጣይነት ደግሞ ማዕረጋቸው በመቀስ ተቆርጦ በሰራዊቱ ደንብ መሠረት ባሳፋሪ ሁኔታ ከኋላቸው በሳንጃ እየተወጉ የተባረሩት ጄነራል ከበደ ጋሼ ነበሩ ይህ በሁለቱ ዴነራል መኮንኖች ላይ የተወሰደው እርምጃ ለአብዛኛው የሰራዊት አባልና አዛገችም ጭምር ያልታሰበና አስደንጋጭ ቢሆንም ኘሬዚደንቱ ግን ቀደም ብለጦ አስበውበትና ተዘጋድተወብት እንደነበር በየግንባሩ ያደረጉት ጉብኝት ሰሰራዊቱ አዛኝና ተዋርቋሪ ለመምሰል የሰጡት ሹመት ሽልማትና መደለያ ዓይነተኛው ምስክር ነው ያም ሆነ ይህ ሰራዊቱ በወሬ ከመታመስና ከመወናበድ አልፎ ያነሳው አመፅ አልነበረም በጦርነቱ መራዘምና በሰው ጨራሽነቱ ከሁሉም በላይ ደግሞ ከከፍተኛ ወጤት አፋፍ ወደኋላ እየተመለሰ ሲያልቅለት የተቃረበው ጠላት እንደገና እያንሰራራ በከፍተኛ ደረጃ የመጠናከሩ ሁኔታ ዕንቆቅልሽ ሆናበታል ከዚህም በላይ አለቃውን ከጭፍራ የሚለያየው የሰራዊቱ የሦስት ማዕዘን አዝ ተፅአና ታክሉበት ሰራዊቱ «አዛዥህ ነው ለውድቀት ያበቃህ» ተብሎ በመንግሥት ሲነገረው ለጊዜውም ቢሆን ማመንና መቀበሉ አያስገርምም የተወሰደው እርምጃ መቀጣጫ ሆኖ ለወደፊቱ ጥራት ያለው አመራር እያገኘ በጠሳቶቹ ላይ የበላይነትን እንደሚቀዳጅ አድርጎ ከማየት በስተቀር ለጊዜው አማራጭ አልነበረውም ሐቁን ለመረዳት ግን ጊዜ አልወሰደበትም ነበር የወገን ጦር ትዝታዬ መሠረቱ ውትድርና የሆነና በሰራዊቱ ውስጥ በአዛዥነት በማዕረግ አድጎ የጄነራልነት ማዕረግ በመድረስ በከፍተኛ ወታደራዊ ዕውቀትና ልምድ የታነጸውን ጀኔራል ታሪኩን የመሰለ አዛዥ መኮንን አገሪቱ እንደ ከልማዝና እንቁ በምትፈልግበት ወቅት ለሀገርና ለሰራዊቱ ሲባል እልህን ትቶ በአርቆ አስተዋይነት ቢቻል ሁኔታውን ለመለወጥ ጄነራሉን ከቦታው ገለል አድርጎ ተረጋግተው በሌላ መልክ ሀገሪቱንና ሰራዊቱን የሚጠቅመበትን ነገር በብልዛት ማመቻቸት ይህ ካልሆነ ደግሞ ለሃገርና ለሰራዊቱ የሰጡት አገልግሎት ዋጋ ተሰጥቶት ማርሻል ኮርት ተቋቁሞ ክስ ተመስርቶባቸው አስፈላጊው ምርመራና ማጣራት ተይዶርጎ በጥፋታቸው ላይ መረጃ ቀርቦና አሳቸውም ሕጋዊ መከራከሪያቸውን የሚያቀርቡበት ሁኔታ አግኝተው አቅርበው ፍርድ ሊሰጥ ሲገባ እንኳንስ ለሰው ፍጡር ለውሻ እንኳን ሊሰጥ የማይችል ፍርድ መፈረዱ ጉዳቱ የታሪኩና የቤተሰቡ ብቻ ሳይሆን የሀገርና የሕዝብ ነበር የጄነራል ታሪኩ ዐይኔ መገደል የኘሬዚደንት መንግሥቱ ኃይለማርያምን የንዴት ግለት ለማብረድና የጭራቅነት ስሜታችውን ለማርካት ካልሆነ በቀር ከጉዳት ለላ ለሀገርም ሆነ ለሰራዊቱ የለጠው አንዳች ጥቅም አልነበረም ግሬዚደንቱና ተከታዮቻቸው ሥልጣናቸውን ለመጠበቅ ሲሉ የስራዊቱን አመራር ማንሻፈፋችውና ማወሳሰባቸው አልበቃ ብሏቸው በፍርደ ገምድልነትና በደም ፍላት የፈጸሙት አረመኔያዊ ድርጊት በሰራዊቱና በሀገሪቱ ላይ ሌላ ጥፋትንና ውድቀትን መጋበዝ እንደሆነ ካለመረዳታቸውም በላይ በተለይ ኘሬቪኪደንቱ ምን ያህል ከእውነተኛው ዓለም በመራቅ ራሳቸው በፈጠሩት የውሸት ዓለም ውስጥ እንደሚኖሩ በግልጽ የሚያሳይ ነበር የተወሰደው እርምጃ የጥፋት ጎዳና በር ከፋች ለመሆኑ ግምት ብቻ ሆኖ አልቀረም በዚህ እርምጃ ሰበብ የተከሰተው የተለያየ ሁኔታ ነበር ሀገሪቱንና ሰራዊቱን ለመጨረሻ ውድቀት የዳረገውን ጎዳና የጠረገው የሜጀር ጄነራል ታሪኩ ዐይኔ መገደል ስራዊቱ ውስጥ ስለጀግንነታቸውና ደፋርነታቸው በስፋት ገኖ እንዲነገር አድርጓል የተገደሉትም «የናደው እዝ ስራዊት ለዓመታት በተራራ ላይ ተንጠልጥሎ ለምን መከራውን ያያል። እኔን ለማረጋጋት አስቦ ሊሆን ይችላል እንደዚያ ነገሩን ዞር አድርጎ የነገረኝ ያም ሆነ ይህ ከረን በደረስኩ በጥቂት ደቂቃ ውስጥ የጠላት መድፍ ከተማውንና አካባቢውን ሊደበድብ አንደሚችልና የወገንም መድፈኛ ከተማው ዳር ሆኖ የጠላትን ይዞታ መምታት እንደሚችል ስለተረዳሁ መድፎቹ የሚሄዱትን ርቀትና በተጓዳኝም የጠላት ጦር ከክረን ከተማ ምን ያህል ርቀት ላይ አንደሚገኝ መገመት ቻልኮኩ በዚህ ዓይነት ከጓደኞቼ ጋር አብረን እያለን ነበር የሥራ ምድቤን የሚገልጸው ቁጥር ያዘለ ደብዳቤ በማኅተም አሸብርቆ በአዛዝ ተፈርሞ በአጄ የደረስኝ ወዲያው አኔ ም ጊዜ ሳላጠፋ ደብዳቤውን ይገር የሥራዬን አንቅስቃሴ ጀመርኩ ቀዳሚው ሥራዬም የወጠገንንና የጠላትን ይዞታ በካርታ ላሳይ ማጠቅ ሲሆን ከዚያም በሰው ኃይልና በመሣሪያ ረገድ ሰነዶችን ከሚመለከታቸው መምሪያዎች ተረክቤ ማጥናት ነበር በአጠቃላይ በግንባሩ ያለው ሁኔታ የወገንም ሆነ የጠላት ኃይል በየፊናው ራሱን ለጦርነት ሲያዘጋጅ የከረመ በመሆኑ ጦርነቱ አብጦ ሊፈነዳ የተቃረበበት ደረጃ መድረሱ በግልጽ ስለሚታይና በየትኛውም ሰዓትና ደቂቃ ጠቅላላ ጦርነት የወገን ጦር ትዝታዬ ሊነሳ አንደሚችል ስለሚያመለክት ያለውን ጊዜ ተሻምቶ ከሁኔታዎች ጋራ ፈጥና በመተዋወጦቅ ማድረግ የሚቻለውን ሁሉ ከማድረግ ሌላ ምርጫ አይኖርም በዕለቱ ካደረግሁት አንቅስቃሴ ሁሉንም ነገር ባንድ ጊቤ ልቅም አድርጎ መያዝ ይቻላል ባይባልም በጣም አስፈላጊ የሆኑትንና በመነሻና በመገስገሳሻነት የሚጠቅሙኝን ለመረዳት ሞክሬያለሆ ያም ሆኖ ግን አአምሮዬና ዐይኔ አንደቪዴዮ ቴኘ ሁሉንም ነገር ልቅም አድርገው የሚቀተዱልኝ በሆነ ብዬ መመኘቴ አልቀረም በዚህ ሁኔታ ደፋ ቀና ስል ጊቬው ሳላውቀው ነጉዶ በመጨለመሙ ያዛ ልዩ ረዳት ጓደኛዬ ሻምበል ተስፋዬ እራት እንድንበላ ከካርታው አላቀቀኝ ለነገሩ የቀነን መምሸት ብቻ ሳይሆን በአንድ ቀን ከዚያ ሰላማዊ ከተማ ከአዲስ አበባ ተንደርድሬ በቀጥታ የተፋፋመው ጦር ግንባር መድረሴንም ዘንግቼው ነበር ልክ ከንቅልፍ የነቃሁ ይመስል ያለሁበትን ሳውቅ ነው መገረም የጀመርኩተ በማግስቱ የግንባር ጉብኝት ለማድረግ መርሐ ግብር ነድፌ ስለነበር ይኸው ለክፍ ሎቹ አንዲተላለፍልኝ አደረግሁና ከሻምበል ተስፋዬ ጋር ጠደ አራቱ ቦታ አመራን ከአሱ ጋር እንዳለሁም የምናወራበትን ርዕስ ትቼ አስብ የነበረው ማታውኑ ጦርነቱ ቢፈነዳና የኔ የጉብኝት አቅድ ቢከሽና በውጊያው ላይ ምን ልፈይድ እንደምችል ነበር ነገሩ ከኔ ችሎታና አቅም ውጭ ስለሆነ ምን አደርጋለሁ አልኩ ስለዚህ «አምላኬ ለዚህ ብለህ ሸሺ ኪሎ ሜትር አስፈንጥረህ አልጣልከኝምና አንተ ታውቃለህ» ብዬ ተማዐንኩ በዚህ መልክ የከረንን ግንባር ሕይወት «ሀ» ብዩ ስጀምር የሰጋሁበትም ጦርነት ባንድ ምሽት ባለመጀመሩ አምላኬን አመስግሼ ሥራዬን ቀጥያለሁ በከረን ግንባር የተሰለፈው አብዛኛው ጦር በዐኛ ኮር የሚታዘዝ ሲሆን አንዳንድ በመቺ ኃይልነት ያሉ አግረኛና ሜካናይዝድ ክፍለ ጦሮች እንዲሁም ተነጣይ ብርጌ ዶች በቀጥታ በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ቀዳሚ መምሪያ ይታዘዛሉ በአጠቃላይ በከረን ግንባር የተሰለፈው የወገን ኃይል እስክ አንድ መቶ ሺ ይደርሳል ክፍሉቹም ኛ ኛ ኛና ኛ እግረኛ ክፍለ ጦሮች ኛ ኛና ኛ ተራራ ክፍለ ጦሮች ዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር ኛ ሜካናይዝድ ክፍለ ጦር ኛ ሰንጥቅ ሜካናይዝድ ብርጌድ ኛ መድፈኛ ብርጌድና ሌሎች ተነጣይ ብርጌዶች ነበሩ ይህ የበገን ኃይል በአብዛኛው በከረን ዙሪያና በግዝግዛ በመሰሀሊት በጠባቢት ግንባር መከላከያ ይዞ በመቺ ኃይልነት ደግሞ ተጠባባቂው ጦር አማካይ ቦታ ላይ የሚገኝ ሲሆን የተቀረው ከከረን እስከ ዔላበረድና አዲ ተክለ ዛን በቅርብና በሩቅ የወገን ጦር ትዝታዬ ኢኢ ርቀት ያሉ ወታደራዊ መሬቶችን ይዞ ጠላትን የሚከላከልና የአካባቢውን ጸጥታ የሚያስከብር ነው በከረን ግንባር ወገንና ጠላት በያለበት መከላከያ መሥርቶ ሰሚቀጥለው ውጊያ እየተዘጋጀ ቢሆንም ጠቅላላ ውጊያ አይሁን እንጂ በዕለቱ ቀንና ሌሊት ሳይለይ አነስተኛ ግጭቶችና የተኩስ ልውውጦች አያቋርጡም ነበር እርግጥ እንቅስቃሴው ከግንባር ግንባርና ከቦታ ቦታ ይለያያል ለምሳሌ በመሰሀሊትና በግዝግዛ ግንባር ወገንና ጠላት በቅርብ ርቀት ተፋጦ የሚገኝበት ከመሆነም በላይ በሜካናይዝድም ሆነ በእግረኛ ጦር ወደከረን ለመገስገስ አጭሩና ምቹው አቅጣጫ ስለሀሆነ በጠላትም ሆነ በወገን በኩል ከፍተኛ የሰው ኃይልና መሣሪያ የተሰለፈው በዚህ ግንባር ነበር ይህም በመሆነ በቃሺ በተዋጊ በሰላይዛና ባድፋጭ ባዳማጭ ጦሮች አነሳሽነትና በመሳሰለው የሚካሄኗው ከባድና ቀላል ውጊያ እንዲሁም የመድፍ የሞርታርና ያየር መቃወሚያ የከባድና የተላል መሣሪያ ተኩስ መቋረጫ የሌለው ነበር በሌላ በኩል በወገን ጦር ክንባና በኋላ ወረዳ እንዲሁም በዕደላ መስመሮች ላይ መከላከያውን መሥርቶ የሚገኘው የወዛን ስራዊት በቅርብ ርቀት ከጠላት ጋራ ግንኙነት ስለሌለው የቅርብና የሩቅ ርቀት ቃሺና ተዋጊ ሰላይ በማውጣትና በተለያየ እንቅስቃሴ አልፎ አልፎ የሚያደርገው ግጭት ካልሆነ በቀር ብዙውን ጊዜ ጸጥታ የሰፈነበት ነበር በአጠቃላይ ሲታይ ግን በወቅቱ በከረን ግንባር የነበረው ወታደራዊ እንትስቃሴ ዛያ አራት ሰዓት ሳያቋርጥ ከሚሠራ ኢንዱስትሪ ጋር ተመሳሳይነት ስለነበረው በቀንና በሌሊት ሥራው ፋታ የሚሰጥ አልነበረም በተለይም አዛዝዩ ያስተዳደሩን የድርጅቱን የመረጃና የዘመቻውን ሥራ ከሰራዊቱም ውጪ ሰላማዊ ሕዝቡን በተመለከተ በአውራጃው አስተዳደርና የፓርቲ ጽሕፈት ቤት በኩል የሚመጣውን በማጠቃለል ያለዕረፍትና መሰልቸት ስለሚሠሩ አንዳንዴ ኮምኘዩተር አንጂ ሰው አይመስሉም ነበር ብዙ ጊዜ አዛዝዩጾ በየግንባሩና ጦር ሰፈሩ በመነቃነቅ የሚጎበኙና መመሪያ የሚሰጡ ሲሆነን ከዚያ ዐሐይና አቧራ ተመልሰው ገና ጽሕፈት ቤት ሲገቡ ደግሞ አዛገርች መምሪያ መኮንኖችና የሲቪል ባለሥልጣናች ካርታ ፋይልና ወረቀት እየተዥጎደጎዱ ተከትለዋቸው ይገባሉ የኔ ጽሕፈት ቤት ካዛገ ጽሕፈት ቤት ጋር የተያያ ስለነበር ይህን ሁሉ በቅርብ ርተት አይቼ በአዛዥ ላይ ያለው የሥራ ጫናና ጭንቀት ምን ያህል እንደሆነ ስለተገነዘብኩ አዛዥ መሆን ቀርቶ ስሙንም መጥራት በጣም ከበዩኝ የአዛዝ ድካምና ጥረትም ካለው ሁኔታ በተጨማሪ ከፍተኛ የመንፈስ ጥንካሬና ብርታት ሰጥቶኝ ባለኝ አቅምና ችሉታ ሁሉ ተጠቅሜ ሥራዬን አንድቀጥል አስችሎኛል የወገን ጦር ትዝታዬ ብ ው ተ ው ው መ ጠላት ካፋበት ድል በቀጥታ ተንደርድሮ ከረንንም ለመድገም ያደረገው ከፍተኛ ሙከራ ቢከሽፍበትም ኃይሉን እንደገና አጠናክሮና አደራጅቶ በሚቀጥለው ጊቤኬ የሚስነዝረው ማጥቃት እጅግ ከባድ እንደሚሆን ይገመታል ስለዚህ ያለውን አብዛኛውን መደበኛ ተዋጊ ኃይልና የሰፈር ሚሊሺያ ለከረን ግንባር ውጊያ ማሰለፍ ግድ ብሏል ጠላት ይህንነ ከፍተኛ ቁጥር ያለውን የሰው ኃይሉን ካፍአበት ግንባር በማረከው ከፍተኛ የመሣሪያ ኃይል አጎልብቶ ከረን ግንባር የተሰለፈውን የወገን ጦር በማዕበል ማጥቃት አጥለቅልቆ በመደምሰስ ጦርነቱን ሊደመድም ሲቋምጥ ከርሟል በእርግጥም ጠላት እንዳለመው ተሳክቶለት የከረንን ግንባር የወገን ጦር መደምሰስ ከቻለ ከዚያ በኋላ የሚያቆመው ጠንካራ የወገን ኃይል ስለማይኖር ዓላማውን ለማሳካት እንደማያዳግተው ግልጽ ነበር ስለዚህ ወገን ጦርነቱን በአሸናፊነት ከመወጣት ሌላ ምንም ዓይነት አማራጭ አልነበረውም ፍጥጫውና ውጥረቱ አጆግ በጣም አሳሳቢ ነበር ይህን በመሰለ ስሜትና መንፈስ ነበር የማያልቀው የጦርነት ዝግጅት ቀጥሉ የዋናው ጦርነት መጀምሪያ ቀን በሚጠበቅበት ጊዜ የጠላት ፉከራና ኘሮፓጋንዳ መጠኑን በመዝለል ጆ ሊበጥስ ደረሰ አንገሽግሾንም ጦርነቱ ተጆምሮ በለየልን በሚል ስሜት ተዋጥን ስለጦርነት በግልጽና በስውር የሚመጣው መረጃ በጠላት ራድዮና በራሪ ወረቀት የሚነዛ ኘሮፓጋንዳ መጠትና ይዘቱ ቅንድብ ያስነሳል ጠላት የሚያጠቃበትን ቀንና ስዓት የውጊያ ስልቱን ጭምር አስቀድሞ ሊነግረንም ይችላል ወደሚል እምነት ይወስዳል ይህም ብቻ አልነበረም ጠላት ጦርነቱን ገና ሳይጀምር እንደጨረሰው ቆጥሮት ስለቀጣዩ ተግባር እየተናገረ የወገን ጦር ልቡ እንዲከዳውና ተስፋ ቆርጦ መሣሪያውን አስቀምጦ አጁን እንዲሰጥ ልዩ ልዩ ማስፈራሪያ ቅስቀሳዎችን ያካሂዳል ይህ ሁሉ ተዳምር የጠላት ኘሮፓጋንዳ በአእምሮ ላይ የሚያደርሰው ተጽእኖ የለም ባይባልም ጦርነትን የመሰለ እጅግ የተወሳሰበ ነገር አሸንፋለሁ ብሎ በቅድሚያ መደምደም ትልቅ ስሕተት ስለሆነና የጠላትን አካሄድ በጥልቀት ለተገነዘበ የውስጡን ባዶነትን ማወቅ አይቸግረውም ይህንንም የሚመስል ስሕተት ወገን በ ዓም በቀይ ኮከብ ሁለገብ አብዮታዊ ዘመቻ ፈጽሞት ስለነበር ጠላትም ያንኑ ዓይነት ስሕተት ሊደግም እንደሚችል ጎልቶ የሚንጸባረቅ ነበር ለነገሩ ጠላት እንደሚለው አያደርግም ወይም አይሳካለትም ለማለት ቀዳሚ ማረጋገጫ ስለሌለ በሚቻለው ሁሉ ተዘጋጅቶና ተጠናክሮ ወሳኙን ቀን ከመጠበቅ በቀር ሌላ አማራጭ የለም የወገን ጦር ትዝታዬ ጄነራል ጡሴን ጠላት በአፍአበት ግንባር ድል ሰክሮ ወደ ከረን በመንደርደር የወገን ጦር ባልተቀናጀና ባልተደራጀ መልኩ ባሰበት ወቅት የፈጸመው ወረራ እጅግ አስቸጋሪ ጦርነት ቢሆንባቸውም ብልኅነትና ቆራጥነት የተሞላበት አመራር እየወሰዱ ነበር እንዲሁም ሰራዊቱ በርሳቸጡ ላይ ባለው ከፍተኛ እምነት ሳያወላውል በጀግንነት ተዋግቶ ከረንንም ሆነ አካባቢዋን በማስከበር ጠላትን አሳፍር መልሶታል እንዲያ ያለ ውጤት በማስመዝገባቸውም ጀነራል ሑሴንን ከግንባሩ አንስቶ በሌላ አዛዥ ለመተካት አልተሞከረም በወቅቱ በአስተባባሪነት መጥተው ለሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት አዛዥነት ታጭተው የነበሩት ጫጀር ጄነራል ደምሴ ቡልቶ በምሥራቅ ጦር ግንባር ታላቅ ዝናንና ከፍተኛ ተወዳጅነትን ያገኙ ናቸው ይኸው ዝናቸው በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ውስጥ በስፋት ይወራ ስለነበር ሰራዊቱ በአድናቆት ያያቸው ነበር ቀደም ሲል የአዛዥነቱን ቦታ ከሜጀር ጄነራል ረጋሳ ጅማ ተረክበው የነበሩት ማጀር ጄነራል ውበቱ ጸጋዬ ደግሞ ጠ። ቾሙኡኡሥ ላማር የጠላት ጦር መላ ቅጡ ጠፍቶት ምስቅልቅሉ ወጥቶ መፈርጠጥ ጀመረ በሽፍሺፊት ግንባር መከላከያ ላይ ያለውን የወገንን ጦር ቢያመልጥ እንኳን የመጨረሻ መድረሻው የኛ ተራራ ክፍለ ጦር ቀራጭና ዘጊ ጦር ሳይ መሆኑን አላወቀም ልክ እንደ በግ መንጋ እየተግተለተለ ወደዚያው አመራ ኛ ተራራ ክፍለ ጦር ጠላትን አጭዶ የሚማርከውን ማርኮ ሊያመልጥ የሚሞክረውንም ደምስሶ ከናተኛ ውጤት አስመገበ በተቀረው ግንባር ውጊያው ቀጥሎ ዋለ ባንዱ በኩል ሲለይለት በአንዱ እያገረሸበትና እየጠነከረ በአንዱ በኩል ሲቀዘቅዝ በሌላ በኩል አየፈነዳ ለደቂቃም አልቆመም ነበር ረፋድ ላይ ጠላት ከረን ሰሜናዊ ምሥራቅ በሚገኘው በማሪያም ደዓሪት በኩል ኃይሉን አስጠግቶና በገዢ መሬቶች ላይ የሰፈሩትን አነስተኛ የወገን ኃይሎች አጥቀቶ ወረዳዎችን በቀላሉ ከተቆጣጠረ በኋላ በከረን አሥመራ አቅጣጫ ያሉ መሬቶችን ለመቆጣጠር ከበባውን አጠናክከረ የተጠቀሰው አካባቢ የወገን የውስጥ ወረዳ ነው ጠላትን ገስግሶ ለመድረስ የረዳው በከረን አሥመሪ መንገድ እስከ ኤልአበረድ ድረስ ያለውን ወረዳ ይቆጣጠር የነበረው ኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር በጠሳት ተጽአኖ ይዞታውን በመልቀቁና በውስጥ ጥበቃ ላይ የነበሩት የወገን ተመልካች ኃይሉችም ጠላትን ለመግታት በሰው ኃይልም ሆነ በመሣሪያ ያልተጠናከሩ መሆናቸው ነበር በከረን አሥመራ መውጫ ኬላ ላይ የተጠመዱ የወገን ሞርታሮችና አየር መቃወሚያዎች በድንገት ተገልብጦ በመምጣት ከፍተኛ መሬቶችን የሚቐጣጠረው ጠላት የተራሮችን አናት እንዳይዝ ከፍተኛ የተኩስ ተጽእኖ ቢያደርገብትም ከተራራ ጀርባ ተለጥፎ ኃይሉን ማጠናከሩን ገፋበት ሁኔታው ጧት በሽፍሺፊት ግንባር ከደረሰጡ የበለጠ አሳሳቢ አንጂ ያነሰ አልነበረም የኛ ተራራ ክባለ ጦር ውጊያ ውስጥ ያልገባ አንድ ተጠባባቂ ብርጌድ ነበርና የተፈጠረውን ሁኔታ እንዲሰውጥ በከረን አሥመራ መንገድ በአሸላ መንደር ሰሜናዊ ክፍል ባለው ከፍተኛ መሬት እንዲያጠቃ ተደረገና ከወረዳው ስፋትና ከጠላት ኃይል አኳያ ብም መግፋት ባለመቻሉ የተወሰኑ ወታዩራዊ ጠቀሜታ ያላቸው መሬቶችን ከጠላት አስለቅቆ ይዞ ከተረጦ ጠላት ጋር መደባደብ ብቻ ሆነ ጠላትም ይህንነ በሚገባ ስለተረዳ በማርያም ደዓሪት በኩል ባስገባው ኃይሉ የያዘውን ገዢ መሬት አጠናክሮ ከረን ከተማን በመትረየስ ርቀት ጡስጥ ለማስገባት ጥረቱን ቀጠሰ በአጠቃላይ ሁነታው በቀን ብርዛን ካልተለወጠ ምሽቱ ላይ ጠሳት ከተራራው ተንደርድሮ ከተማው ውስጥ ሲገባ ታላቅ ሽብር ሊፈጠር ስለሚችል ከወዲሁ ጠንካራ ጥቃት መፈጸም የወገን ጦር ትዝታዬ ግድ ነበር በዚህ ጊዜ በክ መምሪያ አካባበ የነበሩ መቹና ተጠባባቂ ኃይሎች በሙሉ ውጊያ ወስጥ ገቡ የተረው ተጠባባቂ ጦር በመሳሀሊት ግንባር የሚገኘው የአንበሳው ኛ ክፍለ ጦር ግማሽ ኃይል ነበር ሁለት ብርጌዶችን ቀንሶ ውጊያ በጠነከረበት በመሳሀሊት ግንባር አንዲያስገባ ተደርጎ ስለነበር የቀሩትን ሁለት ብርጌ ዶች ነበረ ወደ ከረን እንዲያነቃንቅ ትአዛዝ የተሰጠው ክዓለ ጦሩ በውጊያ ግንባር ቅርብ ርቀት ላይ ስላለ ጦሩን ማነቃነቂያ ተሽከርካሪ አልነበረውምና ሁለቱን ብርጌ ዶች ሊያነሱ የሚችሉ ተሽከርካሪዎች ከክረን መላክ ነበረባቸጡ ተሽከርካሪዎች ከከረን ተነስተው ግንባር ለመድረስ ከመንገዱ ርቀትና አስቸጋሪነት በላይ የጠላትን የመድዓ ድብደባ አልፈው ስለሆነ የሚሄዱት በዚህ ሁሉ ምክንያት ጦሩ ተጓጉዞ የሚደርስበት ጊዜ ሲሰላ በጣም ሊዘገይ ሆነ ነገሩ እጅግ አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደረለ በእርግጥ ጠላት በማርያም ዩዓሪት በኩል ባደረገው የጎን ማጥቃት የከረን ሰሜን ምሥራታዊ ክፍል ጠርዝ ላይ ቢደርስም ከተቆጣጠረጡ መሬፊት አንድም ስንዝር ጠደፍ ከተማዋ ለመቀጠል እንዳይችል በወገን ጦር ተቀስፎ ተይዞ ነበርና ሌላ አዳስ ኃይል ካልጨመረና በተለያየ አቅጣጫ ግፊቱን ካልቀጠለ በቀር በአጭር ጊዜ ውስጥ የትም ቢደርስ አንደማይችል ከሁኔታ መረዳት አያዳግትም ቢሆንም ግን ጦርነት ነውና ጠላት ሌላ ኃይልም ሆነ ሌላ ዕትድ የለውም ብሎ አፍን ሞልቶ መናገር ስለማይቻል አይሆንምን ትቶ ይሆናልን መያዝ ተገቢ ስለሆነ ነው ነገሩ አሥጊ ነው ለማለት ያስደፈረጠ በሌላ በኩል የወገን መድፈኛ ክፍሎች የተጠመዱትና አፈ ጮዛቸጡን ያነጣጠሩት የጠላት ይዞታ ወደሆነው የሰሜን አቅጣጫ ነበር በወቅቱ ግን ጠላት በተቃራኒ አቅጣጫ ስለ መጣ መድፎቻቸውን ከፋፍለውና አዙረው ምሽግ ገና ላላዚጋጀው ጠላት ፋታ ሳይሰጡት መውቀጥ ስለያዙ የጠላት ኃይል አሳሩን እያየ ነበር አኩለ ቀን ገደማ እኔም በክረን ምሥራቃዊ ክፍል የተጀሠፀረውን ውጊያ ለማስተባበር ወደ ከረን አሥመራ ኬላ ተነቃንቄቂ ነበር ከማዘዛጡ ወርጄ ወሂሌላሳ ቦታ ስሄ ድ ይህ ለሁለተኛው ጊዜ ሲሆን የመጀመሪያው ማለዳ ላይ ነበር እሱም ጠደ ሽዓፍቢፊትና ወደ ጣሊያን ፎርቶ አካባቢ የጦር ንቅናቄን ለማስተባበር ነበር መሣሪያዬንና ከማንኛውም የዘመቻ ሥኮንን የማትለየዋን የካርታ ቦርሳዬን አንግቼ ወደሚወስዩሂኝ መኪና ሳመራ ጧት ቀጾጻም ሲል ያየሁት ሁኔታ ትዝ አለኝ ቢሆንም በቁስለኛ የተሞላውን የሆስፒታል ግቢ ዝም ብለን ካለፍን በኋላ ነበር ሥራችንን ጨርሰን ስንመለስ ጎራ በማለት ሁኔታውን በቅርብ ያየነጡ በዚያ የወገን ጦር ትዝታዬ ሔሎ ኬኬ ኬኬ ጊዜ የሆስፒታሉ የመኝታ ክፍሎች ብቻ ሳይሆኑ መተላለፊያ ኮሪደሩና በረንዳው በቁስለኛ ተሞልቶ አጥር ጊቢው ውስጥ የቀረው ነጻ ቦታ አጅግ ጥቂት ነበር በዚያ ሁሉ ቁስለኛ መዛል አንደጨው ዘር ተበትነው የሚታዩት ነጭ የሕክምና ሠራተኛ ልብስ የለበሱ ሲቪልና ወታደራዊ የሕክምና ባለሙያዎች የሚሰቃየውን ቁስለኛ ለመርዳት ሲዋከቡ ነገሩ ከአቅማቸጦ በላይ ሆኖ ምኑን ይከው ምኑን እንደሚተውት ግራ መጋባታቸውን ሲመለከቱ አጠቃላይ ሁኔታው የሚያሳዝንና የሚያሳስብ ሆነብኝ ይህ አንግዲህ ገና ሳይነጋ የቅዋሰለውና ተጓጉዞ ሆስፒታል መድረስ የቻለው ነው ቀኑን ሙሉ ውጊያው ተጥሎ ሲውል ምን ያህል ሰው አንደሚቆስልና ከሚሞተው ሰው ጋራ ሲደመር በሰው አካልና ሕይወት ላይ የሚደርሰውን ጉዳት ሊገምቱት አድግ ይከብዳል እጅግም ይዘገንናል ይኸም ብቻ አይደለም አንዲያውም አጥቂ በመሆነ በጠላት ላይ የሚደርሰጡ የበለጠ ጉዳት ሲታሰብ ጦርነቱ የሚበሳጡን ሰብአዊ ናጡር ቢያሰሉት የትኛውም ወገን «ቢያሸንና አገኘዋለሁ ከሚለው የጦርነት ድል ጋር ሊገናኝ ቀርቶ ሊቀራረብ አንኳ እንደማይችል ጤናማ በሆነ አእምር ለመዘነው ክፉኛ ያንገበግባል ነገር ግን አብዛኛው ሰብአዊ ፍጡር ያለውን የዛይማኖት የዘር የቋንቋ የባህል የክልል የፖለቲካ የኑር ወዘተ ልዩነትን ከማጥበብ ከማርገብና ከመቻቻል ይልቅ አያከረሩና አያባባሱ መፍትሔ መስጫ ስድርጎ ጦርነትን ከማንሳት ከፈጣሪ በተሰጠው ጸጋ ጡስን የሆነችውን ዕድሜውን በሰላምና በደስታ አንዳይኖር መኖሪያና መቀበሪያው የሆነችውን ምድር ወደ ገፃነመ አሳት ለውጦ አርስ በእርሱ ሲጨራረስ የኖረ በመሆኑ ነጻ አአምሮ ያለው ሰው ከቶ ከየትኛው ጠገን ይገኛል» ይህም በመሆኑ ሁሉም ወገን በጦርነቱ ለማግኘት ያስበውንና ያቀደውን ውጤት በማሰላሰል ውጊያው በሚፈለገው መንገድ መሄዱን አንጂ ያ በሰላሙ ቦታና በሰላሙ ጊዜ ከራሱ አልፎ ለሌላው ሲያዝንና ሲጸጸት የሚታየው ሰው ከአውራፊነት ጠባይ በማይለይ መልክ አርስ በርሱ ሲጫረስና ሲጠፋፋ ጥላቻን ቁጭትንና ብቀላን እያሰላሰለ የሚከፈለውን ከፍተኛ የሕይወትና የአካል የንብረትና የጉልበት ዋጋ ጨርሶ ይዘነጋዋል ከሚገኘውና ይገኛል ተብሎ ከሚጠበቀው ኢምንት ውጤት ጋራ አእምሮው አመዛዝኖ መገንበብ አለመቻሉ ። ጋ ቃጋ የወገን ጦር ትዝታዬ ችፍ ኢፌ ሚፍ ር እ መዱ ያለውን ትክክለኛ ግንዛቤ አዛባው የዚህ ሁኔታ መከሰት በግንባር ያለነውን ሁሉ በጣም ቢያስቆጭና ቢያሳዝነንም በይበልጥ የነካው ግን የአዛን መንፈስ ነበር ትልቁንና ዋናውን ኃላፊነት የተቀበሉትና የተሸከሙት የክፍለ ጦሩ አዛዥ ብቻ ናቸው ከዚያም በኋላ በተከታታይ መመሪያና ትአዛዝ ተቀብለውና ተከታታይ ሪፖርት ለቀዳሚ መምሪያው እያስተላለፉ በተጓዳኝ ጦሩን ሲያዋጉ ሲመሩ የሚታዩት የክፍለ ጦሩ አዛዥ ብቻ መሆናቸው እየታወቀ ክፍለ ጦሩ ድል አንደተቀዳጀ ግን ብዙ አዛገፐችና ዘጋቢዎች በመፈጠራቸው አዛኙ ከናካቴው መኖራቸው እመረላሳት ደረጃ ደርሶ ነበር በዚህ መልክ ነበር የእዝ ጠገን ሳይጠብቅና የወታደራዊ የዘመቻ ሪፖርት መስፈርቶችን ሳያሟላ የተነዛው የወሬ ሪፖርት የበላይ አካልን አመለካከት ያዛባው ይህን የመሰለ የታሪክ እሸቅዋድምድምና የተዛባ ዘገባ አቀራረብ የፈጠረው የሰራዊቱ የተንዛዛ ያመራር መዋቅር ብዙ ውድቀቶችና ጉዳቶች ሲያደርስ የኖረ ሲሆን የፅለቱም ሁኔታ ይህንኑ ነበር ያንፀባረቀው የወገን ጦር በጠላት ላይ ድልን የመቀዳጀቱ ቬና ሲሰማ በቅርብም ሆነ በሩቅ ላለው ወገን ከፍተኛ ደስታን ሰጪ ከመሆኑም በሳይ መንፈስንም ማጠናከሩ ባያጠራጥርም ለመመስገንም ሆነ ለሌላ ግላዊ ጥቅም ተቻኩሉና ተሽቀዳድሞ ያልተረጋገጠ ዘገባ ማስተላለዓ ግን ከጥቅመ ጉዳቱ ማመከኑን በውል ያጤነው አልነበረም ከቀኑ ሰዓት ሲሆን ፀሐይ ወደ መጥለቂያዋ ስለምታከክተዝቅ በተለይ ከከረን ምሥራቅ በኩል ያጠቃጡ የጠላት ኃይል አይታው በፀሐይ ጨረር ቢጋረድበትም በጠዋቱ አፈጽመዋለሁ ብሉ ያለመውን ውጊያ ለመቀጠል ተፍጨረጨረ ሆኖም ከመጡደቅ በቀር አምብዛም የመጣል ዕድል አልገጠመውም የሚፍጨረጨረው በብርፃን መሸሽ ቢሞክር እንደሚያልቅ ስለሚያውቅ እስኪጨልምለት ጊዜን ለመግዛት ብቻ አንደሆነ ግልጽ ነበር የወገን ጦርም ቢሆን በጣም ከመዳከሙ የተነሳ የሚቀጥለውን የጠላት አርምጃ ማጠቅ ስለማይቻል ኃይሉን ቆጥቦ ውጊያውን ፊት ለፊት ከመጋፈጥ ይልቅ ጠላትን በተኩስ ቀስፎ መያዙን መርጦ በአጭር ጊዜ ውስጥ ስለሚያደርገው የተለየ እንቅስቃሴ ማሰብ ጀመረ በዚህ ጊዜ ከአሥመራ በመጣች አንድ ሄሊኮነተር አጠናካሪ ጦር ባይሆንም አጠናካሪ አዛገናች ደረሱልን እነሱም ጆነራል ውበቱ ፀጋዬና ጂነራል ቁምላቸው ደጀኔ ነበሩ አርግጥ ነው እነዚህ አዛዣሇች በቀውጢው ጊዜ ቢመጡ ኖሮ ትርጉም ይኖረው ነበር አመሻሹ ላይ የመምጣታቸው አስፈላጊነት ግን ግልጽ አልነበረም የወገን ጦር ትዝታዬ የዘኛ ተራራ ክፍለ ጦር የድል ዜናን ጠግበውት ስለነበር የመጡት ማዘዣችን ላይ ሲደርሱ መደናገጥም ሀነ መረበሽ አልታየባቸውም አስገራሚው ነገር ግን ያዛፐኾን መምጣት ቀጥተኛ መልዕክት የደረሰው ይመስል ጠላት በዐ ሚሊሜ ትር መድፍ ማዘዣችንንና አካባቢውን መደብደቡ ነው የመጀመሪያው የጠላት መድፍ ከማዘዣችን በስተምሥራቅ ከተማው ውስጥ ሲያርፍ ቀጣዩ ወይም በተከታታይ የሚላከው አቅጣጫውን ብቻ እያረመ ማከዣችንን ሊመታ እንኗሚኘል ስለገመትን ከራስ በላይ መከታ በነበረው ምሽጋችን ውስጥ ገባን የተፈራውም አልቀረም ጠላት ተኩሱን አርሞ ማከዣችን ላይ ሲያሳርፍ ምድሪቱ ትርገበገብ ጀመረ አኛስ ጠንካራ ከራስ በላይ መከታ ስላለን የጠላት መድዓፍ ምንም ጉዳት ሳያደርስብን እያለፍነው ነው ነገር ግን ከኛ አልፎ ከተማውን የሚነርተው የጠላት መድዓ ምንም መከለያና መደበቂያ በሌለው ሰላማዊ ሕዝብ ላይ ስለሚያርፍ የሚደርሰውን አደጋ ሲያስቡት እጀግ ይስቀጥጣል የጠላት መድፍ ከሁለት የማይበልጡ ጥይቶች ብቻ ማዘዣችን ላይ ከማሳረፉ በቀር የወገን መድፈኛ ክፍሎች ፀረ ባትሪ ተኩስ ተፅእኖ ስላሳደረበትና ዒላማውን በትክክል መምረጥ ሰላልቻለ አያሳለፊ ከተማውን ይወቅጠው ገባ በቪሁ የጠላት መድፍም አንድ የቆመ ተሽከርካሪ ስለተመታና ስላጋየ ጠላት የቃጠሉውን ጭስ አይቶ ከፍተኛ ውጤት ያገኘ መስሎት ሊሆን ይችላል ድብደባውን ሳያቋርጥ ቀጥሉበብት ነበር በዚህ ዓይነት ሁኔታ ላይን ያዝ ሲያርኘ ጠላት የቀረ ኃይል ካለው ማጥቃቱን በመረጠው አቅጣጫ ሊቀጥል ስለሚችል ወገንም አለበት ጠንክር ከመከላከል ሌላ ምርጫ አልነበረውም ጠላት ተሳክቶለት በወቅቱ ካለበት ገፍቶ የወገንን መከላከያ መስበር ቢችል ደግሞ ወገን ወጊያው ካልጠነከረበት ግንባር ኃይል ቀንሶ አምጥቶ መልሶ ማጥቃት ይሞክር እንደሆነ እንጂ ፈጥኖ የሚሰማራ ተጠባባቂ እግረኛ ጦር ስለሌለው ሁኔታው አሳሳቢ ነበርና ለዚሁ መፍትሔ ለማግኘት አስፈላጊው ዝግኞት ተደርጓል በሌላ በኩል ግን ከብዙዎቻችን የውጊያ ልምድ በመነሳት ጠላት እንደኛ ሁሉ ተዋጊ ኃይሉን በሙሉ ወጊያው ውስጥ ባያስገባ ኖሮ የሚታዩ ብዙ ምልክቶች ነበሩ ይህም ጦርነቱ በእኛ አሸናፊነት የመደምኗሙ ምልክት ሆነልገ ነገር ግን የጦርነት ባሕርይ ነውና ነገሩን በትክክል ሳናረጋግጥ ድምዳሜ ላይ መድረስ የወገን ጦር ትዝታዬ አልፈለግንም ከሌሊቱ ዐ ሰዓት ጀምሮ አካላችንም ሆነ አእምራችን ስላላረፈ ሁላችንም ሰውነታችን ዝሉ በግንባር ከሚዋጋው ያላነሰ ደክመናል ምግብ ቢኖርም የመብላት ጊዜም ሆነ ፍላጎት ስላልነበረን ደርቀን ነውጡ የዋልነው ውሣ ግን ሲጠማን አንጎነጫለን አዛዝ ደግሞ ከእኛ የባሰ ሁኔታ ላይ ቢገኙም በረዳቶቻቸው ጉትጎታ ካልሆነ ውዛም አይቀምሱ ፋታ በማይሰጥ ሥራ ስለሚወጠጠሩ አለምግብና አለውፃ አቅም አግኝቶ መሥራትም ሆነ መንቀሳቀስ አንደማይቻል ጭራሽ ረስተውታል አመሻሹ ላይ አልፎ አልፎ የተኩስ ድምዕ ከመሰማቱ በተቀር አብዛኛው የአግረኛ ውጊያ ቁመ የወገን መድፈኛ ግን በየግንባሩ ባሉ አስተኳሶች መሪነት የጠላትን ዒላማ መደብደቡን አላቆመም የጠላትን ዕቅድና የማድረግ ችሉታ ከመገመት በቀር በትክክል ማወት ስለሚያዳግት ሰውነታችንን አረጋግተን ማረፍ ቀርቶ አደብ ገዝተን መቀመጥ እንኳን ተሳነን ይህ በአንዲህ እንዳለ አንድ ታላቅ ተስፋ ፈንጣቂ ዜና ደረሰን እሱም በምሥራቅ ጦር ግንባር ይገኝ የነበረው ዐኛ አግረኛ ክፍለ ጦር በአውርኘላን ተጓጉዞና አሥመራ ደርሶ ወደ ከረን የመገስገሱ ዜና ነበር አንኳንስ አንድ ሙሉ ክፍለ ጦር ቀርቶ አንድ ብርጌድ ደርሶልን በተጠባባቂነት ብንይዝ በድካም የሚንቀጠቀጠውን ቋንዣችንንና ወገባችንን ባሳረፍን ነበር በግንባር የሚዋጋው ሰራዊት ከጠላት ጋር በቅርብ ርቀት አየተናነቀ ፋታ ሲያገኝ ኮቸሮውን ቁርጠም አድርጎ የኮዳውን ውሃ ጎንጨት ማለቱ አይቀርም እኛ ግን ከዚያ ዓናጹም በተሻለ ቦታና ሁኔታ ላይ ብንገኝም ደርቀን መዋላችን ድካሙን አባብሶብን ልንወድቅ ደርሰናል በተለይ አዛዝ ላይ ታች ሲሉና ከያንዳንዱ ጋር በራድዮና በአካል ሲዳረቁ ዕረፍት የሚባል ከማጣታቸውም የባሰ ምግብ የሚባል ስለማይቀምሱ ከመውደቃቸው በፊት ረዳቶቻቸው ሊያስገድዲቸወ ሞክረዋል ግን አሻፈረኝ በማለታቸው ሁኔታቸው ሁላችንንም ቢያሠጋም አሳቸው ወገን ያገኘው ድል ምግብ ሆቿቸው ነው መሰለኝ ድካም አይታይባቸውም ነበር ኛ ክፍለ ጦር ከአሥመራ ወደ ከረን ገስግሶ ኤላበረድ አካባቢ ሲደርስ ችግር ሊገጥመው አንደሚችል ገመትን ኢላበረድ የተባለው አካባበ ከአሥሥመራ በከረን መንገድ ዐ ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የሚገኝ የልማት ቦታ ነው የመሬቱ ገጽ ዙሪያውን በተራራ የተከበበ ሆኖ ወደ ከረን ለመጓዝ የመኪና መንገዱ በተራራና የወገን ጦር ትዝታዬ በተራራ መዛል ስለሚያልፍ ለዘጊና ላዘግዬዩ ጦር ውጊያ ያመቻል ኛ ክፍለ ጦርም ንን ተዋግቶና ሰብሮ ካለፈ ነው ሊደርስልን የሚችለው እንደተጠዘቀው ሁሉ ዐኛ ክፍለ ጦር ዔላአበረድ አካባቢ ሲደርስ የጠላት ዘጊ ጦር እንቅስቃሰውን ለመግታት ብሎ ተኮለበት ሆኖም ጠላትን ባላሰበውና ባልጠበቀው ስልት ጉዶ አድርጎት አለፈ የጠላት ዘጊ ጦር ከዔላአበረድ ወደ ከረን መውጫ በር የሆነይፁንና ከመንገዱ ግራና ተኝ ያሉ ከፍተኛ መፊቶችን ይዞ ክፍለ ጦሩን ለማቆም ተጋጅቶ ሳለ የክዓለ ጦሩ የተወሰነ ኃይል ከመንገዱ ግራና ቀኝ አስፍቶ በመሄድ ተራውን ከጎን በኩል አጥቅቶ ሌላ አሰላለናኦ ያ ጠላትም ጦሩ ያልፋል ብሎ ስላልጠቀ አጥብቦ ሰፍሮ ኖሮ ጦሩ በጎኑ አልፎ እንዳይመታው ግራና ተኝ ለመተርተር ወሯሯጥ ይጀምራል በዚህ ጊዜ ጠላት ያላየውና ያልጠበቀው የዐኛ ክፍለ ጦር ከተኛ ኃይል ከመንገዱ ግራና ቀኝ ባለሽለቆ ውስጥ በከፍተኛ ፍጥነት ተዥጎድጉዶ አፎ ከጠላት ይዞታ ደርባ ይሆንና በጠላት ላይ ጥይት ያከንብበታል ያኔም ጠላት ከፍተኛ ደረጃ ተወናበደ ክፍለ ጦሩ ጠላትን ከቦ ከፍተኛ የተኩስ ናዳ እያወረደ ቭከርካሪውጡንና ድርጅቱን በመንገዱ ማሳለፉን እንዳረጋገጠ አንድ እግር በመፊት ላትን አለበት ትቶ ወደ ከረን ገሰገሰ ያን ዜና ስንሰማ ድካማችን ሁሉ ለቆን መንሳችን በደስታ ተሞላች ከዚያ በኋላ ያለው መሬት አምብዛም ከፍተኛ የተፈጥርመሰናክልነት ስለሌለውና ክፍለ ጦሩ በአጭር ሰዓታት ውስጥ ከረን እንደሚደርስጥርጣሬ አልነበረንም ከምሽቱ ሰዓት ሲሄዙ ዐኛ ክፍለ ጦር የተሸከርካሪውን መብራት እያንቦገቦገ ከረን ገባ በዚያን ወቅትጠላት ቅስም ሲሰበር የወገንን ጦር መንፈስ ደግሞ አጅግ አንሰራራ የክፍለ ቦ አዛዥ ኮሎኔል ከተማ አይተንፍሱ ወዲያው አማዘዣችን ድረስ መጥተው እንደተደረገላቸው በየጥጉ ደገፍ አልንና ወገባችንን አሳረፍን የጠላት ጦር ሌሊቱን የለበት ያፈገፍግ ስለነበር አንዳንዴ ከወገን ጦር ጋር ግብግብ ሲገጥምና ተኩሶኒጠነክር ብንበረግግም ሽሸት ላይ መሆኑን እያስታወስን ተመልሰን በማረና ነበር ላቱ የነጋው በማግስቱ የወገን ጦር በነባሩ አሰሳ ወጥቶ አካባቢውን ከጠላት ካጸዳ በኋላ የጠላት ሬሳና የማረከውን ና መሣሪያ ሲያስቆጥር ዋለ የወገን ጦር ትዝታዬ ር በመሳሀሊትና በግዝግዛ ግንባር ተዋጊ ክፍሎች በሺ የሚቆጠር የጠላት ኃይል ገድለውና አቁስለው በመቶ የሚቀጠር የጠላት ጦር ማርከው በርካታ የጠላት ቀላልና ከባድ መሣሪያ በብዙ ሺ ከሚቆጠር ጥይት ጋራ ማርከው ዝተላቸውን ሲያስመዘግቡ ኛ ተራራ ክፍለ ጦር ድል በተቀዳጀበት የሽፍቢፊት ግንባርም ለየት ያለ የውጊያ ድራማ ያሳየበትና ጠላት በከፍተኛ ደረጃ የተደመሰሰበ ስለነበር የጋዜጠኛው ቡድን የመጀመሪያው ጉብኝት ያደረገው በዚሁ ግንባር ነበረ አጠቃላይ የክፍሎች ሪፖርት ሲጠናቀቅም በከረን ግንባር ታላቁ ጦዐት የወገን ጦር የተቀዳጀው ድል እጅግ ከፍተኛ ነበር ይኸም በቀላሉ የተገኘ ሳነሆን በብዙ መሥዋዕትነት ነበር ይሁንና ያንን የመሰለ ግዙፍ የጠላት ጥቃት ከማገሸፍ አልፎ ጠላትን ከፍተኛ ምት መምታት የተቻለበት ውጊያ ስለሆነ የጦሩ የመዋጋት መንፈስ እጅግ አጠናክሮት ነበር የጦርነቱ ውጤት የሰመረው የግንባሩ አዛዥ ሜጀር ጄነራል ሴን አህመድ በመረጡትና ባመነበት የውጊያ ስልት ሰራዊቱን ለውጊያ በፃዛቪዚጋጀታቸጡና ውጊያውንም መምራት በመቻላቸው መሆኑም መዘንጋት የለበት በተለይ በውጊያው መዛል ሁኔታዎች ሲለዋወጡ መረበኾ አስወግደውጡና መንፈሳቸውን አጠንክረው ይስጡት የነበረው ውሳኔ ዓጹም የዋጣለት በመሆኑ ድልን ለመተዳጀት አብቅትቷቸዋል ከጦርነቱ ፍጻሜ በኋላ ከክፍለ ሀገሩም ሆነ ከአዲስ አበባ የመና ጋዜጠኞች ከረንን አጥለቅልቀዋት ከረሙ አብዛኞቹም ከማንም ይበልጥ የግሩን አዛዥ ለማግኘ ትና ለማነጋገር ያላቸው ጉጉት ከፍተኛ ቢሆንም አዛገ ን በአካባቢው ይታይ የነበረው አጉል ሽር ጉድ ብዙም ስላሳስደሰታቸው ዜጠቸን ለማነጋገርም ሆነ መግለጫ ለመስጠት አልፈለጉም ከድሉ ማግስት አንስቶም የወገን የማሳደድ ውጊያ ተደምሳነበር ጀነራል ሁሴንን አግኝቶ ለማነጋገር ቀርቶ በዐይን ለማየት ዕድል የማይዞት በመሆኑ የጋዜጠኞቹ ጥያቄ ሊሟላ አልተቻለም ያገኙት አጭር መልስ ሃር «ከሚቀጥለው ድል በኋላ አነጋግራችኋለሁ ድሉ የመጀመሪያ እንጂ የመረሻዐው አይደለም የሚል የበር የወገን ጦር ትዝታዬ በ ሰራዊቱ በፍጥነት መልሶ መቋቋም ካደረገ በኋላ ጠላትን ለማጥቃት ጠደፊት ዛሰገሰ ዓላማውም አፋበትን መልሶ ለመቆጣጠር ነበር በዚሁ ውጊያ በርካታ ወታደራዊ መሬቶችን ከጠላት አስለቅቆ ቢይዝም ጠላት የጠባቢትን አካባቢ በዐረ ሰው በሀረ ተሽከርካሪና በፀረ ታንክ ፈንጂ ስላጠረው አጋዥ መሣሪያዎችና የሜካናይዝድ ኃይሉ ጠባቢትን ማለፍ አልቻለም በዚህም ምክንያት ውጊያው በታቀደው መሠረት አልተከናወነም ነበር የወገን ጦር የማሳደድ ውጊያውን ሲያካሂድ አሥመራ የነበሩ አዛገገኘዥችም መጥተው ያስተባብሩ ነበር ከኪም ሲበዛ በሽተኛ ይሞታል» እንደሚባለው ጥድፊያ በዝቶ የተከሰተ ስሕተትም ነበር ከስሕተቱም አንዱ ኛ ሰንጥቅ ሜካናይዝድ ብርጌድ ጠባቢትን አልፎ ጠላትን አያሳኗደ እንዲመታ ሲታዘዝ የጠባቢትን የመኪና መንገድ የእግረኛ ተዋጊ መሐንዲሶች ጠላት የሰገሰገውን ፈንጂ ፈትሸውዛና መርምረው አግኝተው አስወግደውና አፈንድተው መንገዱ ነጻ መሆኑን ሳያረጋግጡ «ባለህ የፈንጂ መዳመጫ ታንክ አማካኝነት ፈንጂውን እየጨፈለቅህ ዕለባ» መባሉ ነበር ብርጌዱም በተሰጠው የጥድፊያ ትእዛዝ መሠረት ግዙፍ የሆነውን የውጊያ መሣሪያውንና ንብረቱን ይዞ ጠባቢት ላይ ሲደርስ ፈንጂ ጨፍላቂው ታንክ ራሱ ከመዳመጫው ባለፈ ዐረ ታንክ ፈንጂ ተመቶ ተጎዳ የተመታበትም ቦታ በጎን ማለፊያ አልነበረውም ባንድ በኩል ተራራ በአንድ በኩል ደግሞ ገደል ስለሀኘ ታንኩ ካልተገለለ በቀር ማለፍ አልተቻለም ታንኩን ደግሞ የታንክ ማግለያ አንጂ ሌላ አያንቀሳቅሰውም ስለሆነም ብርጌዱ በሚቻለው ቦታ አዲስ መንገድ እየጠረገ በማይቻለው ደግሞ ፈንጂ መኖር አለመኖሩን በጥንቃቄ እየፈተሽ ለማለፍና ተገደደ ይህን ለመፈጸም የፈጀው ጊዜ ቀላል አልነበረም ታዲያ ያኔም ቢሆን የተጣደፉት አዛገናች የሰንጥቅን አዛዥ ሲያዋክቡት «ምን ትጠብቃለህ። የወገን ጦር ትዝታዬ ነማ ቻሉ ፃው ግን በየጊዜው ስሕተቱን አርሞ እየመጣ አሸነፈ የወገን ጦር ተደመሰሰ ሁ ቀን ጀምበር መጠናቀቅ የሚችለው ጦርነት ለሁለት ቀን ተኩል በቀንና ት ሳያቋርጥ የተካሄደው ሰራዊቱ በአልህ በመዋጋቱ ነበር መልክ በአልጌና ግንባር ከተሰለፉት የኛ ክፍለ ጦር ተዋጊ ክፍሉች ፐራኮማንዶና ኛ ኛና ኛ እግረኛ ብርጌዶች ውስጥ ተርፎ የወጣው አራተኛ ኃይል ነበር ጠላት በአልጌና ግንባር በተቀዳጀው ድል በመሣሪያና ራል በመጠናከሩ ድሉን ለማስፋፋት ብሉ ካሁን በፊት አሳይቶት በማያውቅ ከተራራማው አካባቢ ወርዶና የሜካናይዝድ ኃይል አሰልፎ የናደውን እዝ አጠቃ ተራራ ለተራራ ብዙ ባይራመድም ያልተጠበቀው የጠላት ሜካናይዝድ ቀንቶት ወጠደ ፊት ገሰገስሰ ናደው እዝ ተጠባባቂ ጦሮቹን ሁሉ በውጊያው ፍ ስለነበር መልሶ ለማጥቃት ተጨማሪ አስፈልጎት ለዚያ የመረጠው ከአልጌና ውን ጦር ነበር ከከልጌና የመጣው ጦር ከአራት ብርጌዶች ተጨፍልቆ ለት ብርጌዶች ኛ ብርጌድና ኛ ብርጌድ ቢዋቀርም ብርጌዶቹ በሰው ኃይል ሣሪያ በመገናኛና በአመራር ያልተሟሉ በመሆናቸው ጠላትን ትንሽ ቢያዘከገዩ ውጤት ያመጣሉ የወጊያውንም ገጽታ ይለውጣሉ ተብሎ እንደማይገመት ነበር ቱ ሁለቱ ብርጌዶች በሁለት አቅጣጫ ተራራውን ወጥተውና ቁልቁለቱን ወርደው ወደ ጠላት ሲገሰግሱ ፊታቸውን ያዞሩት ከጥቂት ቀናት በፊት ክፉኛ ጉዳት ደርሶባቸው ቻቸውን አጥተው ወደ መጠበት የአልጌና አቅጣጫ ቢሆንም ስሜታቸው ግን ውን እያስታወሱ መሣቀቅ ሳይሆን ጠላትን ለመበቀል በታላቅ ቁጭትና አልህ ስለነበር ባልተጠበቀ ዓጥነት ጠላት አለበት ደርሰው መተጋተግ ጀመሩ ይ ኛ ብርጌድ የተሰማራው በወሳኝ አቅጣጫ ስለነበር ጠላት የተቆናጠጠው ለዓ ወታደራዊ መሬት ላይ ማጥቃት ሰንዝሮና ጠላትን ገፍትሮ ወረዳውን ቁጥጥሩ ስር በማዋል የተጋለጠውን የወገን ክንባ ጠብቆ የጠሳትን ግስጋሴ ቀጥ ርጎ አቆመ በዚያም ጀብዱው «ነፍስ አድን ብርጌድ» የሚል የቅጽል ስም በጽፀወ ፍመ መመመ መጨ የወገን ጦር ትዢዚዬ ኬኬ ኬኬ እነዚህ ሰዎች ሰው የሚላቸውን ቢሰመጮና ቢከተሉ ሀገሪቱም ሆነች ሰራዊቱ መች አንዲህ በፍጥነት ወደ ውድቀት ያመሩ ነበረ አልኩ ነገሩም በአጠቃላይ ተስፋ አስቀረጠኝ ከዚያች ዕለት በኋላ ኮሎኔል ተስፋዬ ወልደሥላሴን ያገኘኋቸው በ ዓም ታላቁ ቤተመንግሥት ዘመቻ መምሪያ ለስብሰባ መጥተው በነበረበት ጠትት ነው አጠገባቸው ደርሼ ወታደራዊ ሰላምታ ስሰጣቸው እንደማያስታውሱኝ አውቂያለሁ ከጨበጡኝ በኋላ ጠጋ ብዬአቸው ከቢሮአቸው መጥቼ ጥናታዊ ጽሑፌን ያቀረብኩላቸው መሆኔን ገለጽኩላቸው እአንደሚያስታውሱኝ ነገሩኝ ግን የአውነት አልመሰለኝም ውጥር አድርጌ ይዢ ጊዜውንና ሁለቴ መቅረቤን ሳሳውቃቸው በእርግጥ ማስታወሳቸውን ናንጭ ሰጡኝ ዓላማዬም ያ ነበርና ሰላምታ ሰጥቼ ተሰናብቼያቸው ሄድኩ በኋላ ብዘ ጊዜ ለስብሰባ ሲመጡ እንዲሁም በተለያየ ሥራ አግኝቼአቸዋለሁ ነገር ግን ስለዚያ ቅርጫት ስለበላው ጥናቴ አንስተን አናውቅም «ሁሉም መልአክ ወይም ሁሉም ሰይጣን አንድ አይደለም» የሚል አባባል እንዳለ ሁሉ ሁሉም ባለሥልጣን አንድ ስላልሆነ በሌላው ሙከራም ከሜጀር ጄነራል መርድ ንጉ ያገኘሁት አበረታች ሁኔታ መንፈሴን አድሶታል ለዚሀም ሜጀር ጄነራል መርድ ብቻ ሳይሆኑ ሜጀር ጀነራል ሥዩም መኮንንም የመደመሪያ አስተያየታቸው ጎምዘዝ ቢለኝም ሐሳቤን ለማየት ጊዜ እንደማይነናዓጉኝ ተማምፔኙባቸዋለሁ ዓላማዬ የሰራዊቱን አውነተኛ ችግር መጨረሻው አመራር ዘንድ ማድረስ ስለሆ አቀራረቤን መለወጥ እንዳለብኝ በጥልቀት አሰብኩበት አዛገናቹ በብዘ ስብሰባ ጉብኝትና የወረቀት ሥራ የተወጠሩ በመሆናቸው ምንም ፈቃደኛ ቢሀጐኙ ጊዜና ትአግስቱ ኖሯቸው ፃምሳና መቶ ገጽ እንደማያነቡ ተገነዘብኩ ቁምነገሩን ከማየታቸው በፊት ስለሚታክቱ ጥናትና ምርምሬን በጽሑፍ ከአዘጋጀሁ በኋላ በቴኘ ቀድቼው ለማቅረብ ወሰንኩ ወዲያውኑም የእንቅልፌን ጊዜ ቀንሼና የማገኛትን እያንዳንዷን የዕረፍት ሰዓት ተጠቅሜባት ዝግድቴን ቀጠልኩ ጽሑፉን አዘጋድቼ ስጨርስም በድምፄ መቅረጽ ጀመርኩ መደዳውን ማንበቡ አሰልቸ ስለመሰለኝ ጥሩ ጣዕመ ዜማ ያለውና በመሣሪያ ብቻ የተቀነባበረ ሙዚቃ በመጀመሪያውና በየመሃሉ በአጭር በአጭሩ አስገባሁበት ይህ ብቻም አልነበረም ሳነብም ሙዚቃው ከድምፄ በስተጀርባ እንዲሰማ ስላደረግኩት የተዋጣለትና ሊደመጥ የወገን ጦር ትዝታዬ ሟጉል ትጂ ሆነ ቅጂው ሁለት ባለ ዐ ደቂቃ ካሴት ሰወጣው በድምሩ ሁለት የሚፈጅ ነበር ን ለጄነራል መርድ ሳቀርብላቸው ከዴነራል ሥዩም ጋራ ተከፋፈሉትና ኮያየሩ ሰሙት ከዚያም ጄነራል መርድ ጽሕፈት ቤታቸው ከአስጠሩኝ በኋላ በድምፅ ቀርጩ ያቀረብኩበትን ዘዴና አጠቃላይ ጥራቱን በከባናተኛ ደረጃ ነቅ ስለያንዳንዳ ነጥብ ያነጋገሩኝ ብኩት ጥናት አጠቃላይ ገጽታም ባጭሩ የሚከተለውን ይመስል ነበር ራዊቱ የሦስት ማዕዘን አዝ አመራር በግልጽና በስውር ያሳደረው ተጽእኖና ው ዝብርቅርቅ ሁኔታ ለውድቀቶች ዋነኛ ምክንያት መሆኑ ይህም ዲወገድና የአንድ አዛዥ አመራር አንዲመለስ ቢደረግ የአዛፐች በራስ አለመተማመንና የወሳኝነት ልምድን ከማጣት የተነሳ ቱ አንድን ቦታ ከያዘ በዛ ቦታ ላይ መቆየቱና በከፍተኛ ደረጃ ለጠላት ጥቃት ጋለጡ እንኳ በግልጽ ቢታወቅ ፈጥኖ ውሳኔ በመስጠት ኃላፊነትን የሚወስድ ታ ስለሌለ ሁልጊዜ ጦሩ አስኪጎዳ የመጠበቅ አዝማሚያን ማስተረት ሰራዊቱን ከቦታ ቦታ አያዘዋወሩ ከማዋጋትና በየተራ ከማሳረፍ ይልቅ ተጠያቂነትን በመፍራት ወይም የአንድ ሰው አዛዥነት አለመኖርን ሰበብ እያደረጉና በምን አገባኝነት ችላ አያሉ ለአንድ ሰራዊት በአንድ ቦታ ለወራት እንኳ መተመጥ ትልት የመንፈስና የአካል ለውጥ አንደሚያመጣ አየታወተ አምስትና አሥር ዓመት ሰራዊቱ በአንድ ቦታ መክራና ሥቃይ አየተፈራረቀበት እንዲቆይ ተደርጎ ሞራሉ ላሽቆና በአካል ደቆ በቀላሉ ለጠላት ጥቃትና ለከፍተኛ ውድቀት እንዲዳረግ የማድርግ ተደጋጋሚ አሠራር ማስጠገድ የወገን መረጃና ዐረ መረጃ አሠራር በክከናተኛ ደረሻ በጠላት በመበለጡ ለጦርነቱ ውጤት መዛባት ዓይነተኛ ምክንያት ስለሆነ ይህ እውነታ ተቀባይነት አግኝቶ የወገን ጦር በአብዛኛው ውጊያ ድንገተኝነትን ማጣትና ጠላት ግን በወገን ሰራዊት ላይ ያልታሰበ አደጋ እየጣለ ድንገተኝነትን በማትረና ጉዳት ማድረሱ ተደጋጋሚ ክስተት በመሆኑ የአሠራር ለውጥ በማድረግ የወገን ጦር በጠላት ላይ ድንገተኝነትን የሚያተርፍበትን እና ከጠላት ድንገት ጥቃት የማይደርስበትን ሁኔታ መፍጠር የወገን ጦር ትዝታዬ ፌሩ መንግሥት ለብዙ ዓመታት የተከተለው አዲስ የጦር ክፍል በማቋቷም ጦርነትን አሸንፋለሁ የሚለው የተላሳተ የጦር አደረጃጀት ዘይቤ ተላቆ ያሉና በልምድ የዳበሩ የጦር ክፍሉችን የጎደላቸውን በማሟላትና በማጠናከሩ ላይ አንዲያተኩር ይህም ሁልጊቬቤ መንግሥት አዲስ በተቋቋሙ የጦር ክፍሎች ላይ ብቻ ተስፋ ጥሎ በእነሱ ላይ ብቻ ሲያተኩር ቀደም ብሉሎ በውጊያ ላይ ያለውን ነባሩን ክፍል በሰው ኃይል በግር መሣሪያና በመገናኛ መሣሪያ በተከታታይ ለማሟላት አቅምና ትኩረት ስለሚጠፋ የጨበጡትን እያፈሰሱ መልሶ የመልቀም ዓይነቱን የተሳሳተ አሠራር ለማረም ያልተቻለ ተደጋጋሚ ስህተት በመሆነ ነበር የወገን ጦር በግንኙነትና በመሣሪያ ረገድ እጅግ እየተዳከመ መምጣትና በአንዛሩም በጠላት የግንኙነት ዘዴ መበለጥ ያስከተለውን ሁኔታ ለመገንዘብ የወገን ጦር ከ ዓም በፊት በእግረኛው ውስጥ በዓድ ደረጃ ሳይቀር የሚያገናኝ «ፒአርሰፅ የተባለ መገናኛ ራድዮ እንደነበረው አድጎና ዘመናዊ መሣሪያ ታጥቋል በሚባልበት ዝመን ግን በጓድ ቀርቶ በአግረኛው ሰራዊት ውስጥ መቶ ደረጃ መገናኛ ራድዮ የሌለው ሲሆን እንዲያውም በአንዳንድ ተዋጊ ክፍሎች ውስጥ በሚከሰት እጥረት አንዳንድ የሻምበል ጦር መገናኛ ራድዮ የሌለው በመሆነ በተለይ በተራራ ውጊያ ያለመገናኛ ራዲዮ ጦር መምራትም ሆነ ማዋጋት ምን ያህል ችግርና መስዋፅትነት ሁሉ ዋጋ ቢስ አድርጎ ያለ ውጤት እንደሚያስቀር በትክክል የሚረዳው በተለይ የመቶም ሆነ ሻምበልና ሻለቃ ጦር መርቶ ያየው ነው ከውጊያ በፊትም ሆነ በውጊያ ወቅት ጠላት በግንኙነት ወገንን በለጠ ማለት ውጊያውን በፍጥነትና በተረጋገጠ ሁኔታ ከወገን ፈጥኖ ማካሄድ ቻለ ማለት ስለሆነ በሩጫ ውድድር የፈጠነ ቀድሞ እንደሚያሸንና ሁሉ ጠላት ውጊያውን ለማሸነፍና አንድና ትልቅ ድጋፍ ስለሚሆንለት የወገን ጦር ቢያንስ አስከመቶ ጦር የመገናኛ ራዲዮ ተሟልቶ እንዲታጠት እንዲደረግ የወገን ጦር ከጊዜ ወደ ጊዜ በጠላት የእግረኛ ጦር የተኩስ ኃይል እየተበለጦ መምጣት እውን መሆኑን የውጊያው የመጨረሻዋ መሥመር ላይ ተሰልፎ የሚዋጋው ጦር በትክክል የሚያውቀው ጉዳይ ሆኗቧል ውጊያ ከሚካሄ ድባቸው አካባቢዎች የመሬት ገጽ አኳያ የወገን በመድፍ በታንክ በአየር ጥናቱ በጽሑፍም የወገን ጦር ትዝታዬ መታቃጠሚያ በተዋጊ አውርሮኘላንና ሄሊኮኘተር በጠላት ላይ የበላይነት ማግኘ ት የቅርብ ርቀት ድጋፍ ሰጪ የሆኑ የአግረኛ አጋዥ መሥሪያዎችን የተኩስ ኃይል ሚዛን ለመለወጥ ስለማያስችላቸጦ ይህ ግንዛቤ አግኝቶ በመድፍና ታንክ ላይ ከማተኮር ይልቅ እግረኛውን ጦር ዘከፍተኛ የተኩስ ኃይል ሊያጠናክሩ የሚችሉ ቢያንስ በአቋም እንዲታጠቅ የተፈተዱለትን መሣሪያዎች ሰይሳደሉበት አንዲቀርብ ማድረግ የሚልና ሌሎችም ይገኘበታል ቀረበ በቴኝ ጀኔራል መርዕድ የብዙውን አስተያየት ተጋሪ ቸውን ብረዳም አንዳንድ ነገሮችን ለመለወጥና ለማስተካከል ተራራ የሚያክል መኖሩን ሲጠቋቁሙኝ ተስፋ ለመቁረጥ ዳዳኝ ሆኖም በንግግራቸው መጨረሻ መሰናክሉ እንዳለ እንደማይቀጥል በቅርቡም አንድ ነገር እንደሚፈፀምና ያንንም ት እንደሚያብራሩልኝ ሲገልጽልኝ ነገሩ ምን እንደሆነ በግልጽ ባይገባኝም በተወስነ ደረጃም ቢሆን ተስፋዬን አድሶልኝ ነበር ር በመከላከያ ሚኒስቴር መቻ መምሪያ በተለይም በታላቁ ቤተመንግሥት ጥ አብረን በመስራት አርስ በእርሳችን በመፈቃቀርና በመተባበር ብኩ ክፉ ን አብረን ያሳለፍን ስማቸውን የማስታውሳቸው የቅርብ ጓደኞቼና የሥራ ሂረቦዥፔ ሸለቃ ደንዳና በፍከነ ሻለቃ ገዙ ሽፈራው ሻለቃ አንዳለ ግርማ ሻለቃ ዓቃደ ገብረየስ ሻለቃ ሰለሞን ወልደስላሴ መቶ አለቃ ምስጋናው ሁንዴ መቶ አለቃ መሥፍን የወገን ጦር ትዝታዬ የወገን ጦር ትዝታዬ መ ቻጅ የግዛት ተቋማት ሰራዊቱን ጨምሮ በመመሪያነት አስገድዶ በማጽናቱ የደረሰው ይህ ነው የማይባል ምስትልቅል ሁኔታ ውድቀት ክስረትና ውርደቱ እያደር እየከፋና እየተባባሰ የሚሄድ እንጂ የመሻሻል ገጽታ የሚታይበት አልሆነም ሥርዓቱ የፈጸመው መልካም ምግባር ቢኖርም ከስሕተቱ ከመማርና ከመታረም ይልቅ በስሕተቱ ላይ ሌላ ስሕተት በጥፋት ላይ ጥፋት እየጨመረ አገርንና ሕዝብን በዚያው የጥፋት ጎዳናው አስገድዶ በማስኬዱ ሀቨንና ምሬት ያስከተለ ከፍተኛ ፖለቲካዊ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ ቀውስ ውስጥ ተዘፈቀ ተዳቱ በሰራዊቱም ደርሷል ለውጡ ካመጣለት ጥቅም ይልቅ ያስከተለበት ጉዳት ያመዝን እንደነበር በማስረጃ ማስታወሱ ይጠቅማል ክፍል አስራ አንድ ከለውጡ በፊት ሰራዊቱ ተፈጥሮአዊና ሰው ሠራሽ ችግር ሳይበግረው ከጡጭ ወራሪም ሆነ ከውስጥ አማፅያን ጋር በየጊዜው አየተዋጋ የሀገሪቱን አንድነትና ነጻነት ጠብቁቆ ዳር ድንበራን ሲያስከብር ኖሯል ይህንኑም ሀገራዊ ተግባሩን ሲፈጽምና ግዳጁን ሲወጣ ከፍ ያለ የአካልና የሕይወት መስዋፅት መክፈሉን ሁሉም የሚያውቀው ነው መፈንቅለ መንግሥትና መዘዙ በ ዓም ኢትዮጵያን ያጥለቀለቀው የለውጥ ማዕበል ለረዥም ዘመን በሀገሪቱ የስፈነውን የዘውድ አገዛዝ ገርስሶ በምትኩ ከመለዮ ለባሽ ክፍሎች የተውጣጡ መኮንኖችና ባለሌላማዕረጎች በበላይነት የሚመሩትን ጊዜያዊ ወታደራዊ አስተዳደር ደርግን ሥልጣን ሰገነት ላይ አወጣውወ የሰራዊቱ ገድል በሀገር ደረጃ አልተወሰነም በዓለም ደረጃም ቢሆን ከተባበሩት መንግሥታት የሰላም አስከባሪ ኃይል ጐን ተሳታፊ እየሆነ በየዘመኑ ባበረከተው ከፍተኛ አገልግሎትና በጦር ሜዳ ላይ ባሳየው አኩሪ ወታደራዊ ሙያ ለኢትዮጵያና ሕዝቧ መልካም ስምና ዝናን አትርፏል ከስሙ ለመረዳት እንደሚቻለው ጊዜያዊ ወታደራዊ አስተዳደር ደርግ አገሪቱን በጊዜያዊነት እያስተዳደረና አየመራ ሥልጣኑን በሕዝብ ለተመረጠ የሲቪል መንግሥት የማስረከብ ዓላማ ነበረው ነገር ግን ይህ ዓላማ በገቢር ሳይፈጸም ምኛት ሆኖ ቀረ የጦር ኃይሎች የፖሊስ ስራዊትና የብሔራዊ ጦር አስተባባሪ ኮሚቴ በሚል መጠሪያ የአገሪቱን በትረ ሥልጣን ቀስበቀስ እጁ ያስገባው ይህ የመለዮ ለባሽ ስብስብ ተቀናቃኙን እያጠፋ የሚያስወግደውንም እያስወገደ እርስ በርሱም እየተባላ መልኩንም እንደእስስት እያቀያየረ ተጠናክር ሥልጣኑ ሰገነት ላይ ተደላድሎና ተንሰራፍቶ በመቀመጥ ኢትዮጵያን ለአሥራ ሰባት ዓመታት ብቻውን ሊገዛ ቻለ የዘውድ አገዛዝ ሥርዓት ተገርስሶ ጊዜያዊ ወታደራዊ አስተዳደር ደርግ በቦታው ሲተካም ሥርዓት ሥርዓትን ለውጦ ጊዜው ቢለዋወጥም ቅሉ ሰራዊቱና ሀገሪቷ መቼም ቢሆን የማይነጣጠሉና የተሳሰሩ በመሆናቸው ሰራዊቱ የሀገሪቱን አንድነትና ነጸነት ለማስከበር ዳርድንበሯንም ላለማስደፈር የተጠየቀውን መስዋዕትነት ከመክፈል ለአንድ አፍታ አንኳ ወደኃላ አላለም የዘውድ አገዛዝን አስወግዶ ሥልጣን ሰገነት ላይ የተንሰራፋው ጊኬያዊ ወታደራዊ ለአስተዳደር ደርግ ከሰራዊቱ የተውጣጣ የመለዮ ለባሽ ስብስብ አንደመሆኑ ጠቡንና ጥላቻውን ካለፈው ሥርዓት ጋር አስወግዶ ከኢትዮጵያ ትቅደም ያለምንም ደምብ ባለው መሠረት የኢትዮጵያ ሕዝብ የሥልጣኑ ባለቤት የሚሆንበትን አገሪቱም ጊዜያዊ ወታደራዊ አስተዳደር ደርግ እንደተቋቋመ አገሪቱን ለማስተዳኗር የምትበለጽግበትን አዲስ ዘመን ለማምጣት ይችላል ተብሉ በመጠኑም ቢሆን ተስፋ የሚከተለው ርእዮት ዓለም አይዲዮሎጂ ኅብረተሰብአዊነት ነበር ይህንንም የኅብረተስብአዊነት ርዕዮተ ዓለም ከምሥራቁ ዓለም ቀድቶ በመላው የአገሪቱ ጋ » ታ ያው ጋጋ የወገን ጦር ትዝታዬ ተጥሎበት ነበር ነገር ግን በግብታዊ አሠራሩ ሀገሪቱን ለከፋ አደጋ የሚዳርግ የጥፋት ዘመንን አመጣ በሰራዊቱ ውስጥ ከፍተኛ ልምድና ችሉታ ያላቸው አዛቱዞችና መሪዎች አንዲሁም በልዩ ልዩ ሙያ የተካኑት መኮንኖች የበታች ሹሞችና ባለሌላ ማዕረጎች እንደመብረቅ ብልጭታ ድንገት ከተከሰተው የኅብረተሰብአዊነት ርእዮተ ዓለም ጋር የማይጣጣሙ «ቡርቫቪ» «አድኃሪ» ወዘተ ናቸው እየተባለ በማጥላላት ታሰሩ ተገደሉ ከዚህ ሁሉ ተርፈው በሰራዊቱ ውስጥ የሚያገለግሉትም ቢሆኑ በየጊዜው አስተዳደሩ በፈጠረው መርዘኛ ቋንቋ የመደብ ጀርባቸው ያልጸዳ ዐሀረ አብዮት ሀረ ካድሬ ወዘተ» እየተባሉ በዕድገት ኮስሰውና ዝቅተኛ ቦታ ተመድበው አንዲሰሩ ከመደረግም በላይ ሥራውን አልቻሉትም» ተብለው ተገልለዋል በዚህ ዓይነቱ በአዲሰ ሥርዓት ቀጥተኛ እርምጃም ሆነ በሰራዊቱ ጡስጥ በተዘረጋው የሥርዓቱ መዋቅርና አንደማዕበል ባጥለቀሰቀው የለውጥ ውዥምብር ሰራዊቱ ከጊኬ ወደ ጊዜ ለድል የሚያበቁትን አዛገቹንና መሪዎቹን አንዲሁም አስተማሪና መካሪዎቹን አጣ የመዋጋት መንፈሱም እየላሸቀ ሥነ ሥርዓት ችሉታና ልምድ እያጣ እየዘቀጠ ሄደ ግብታዊ አርምጃው የአወቃቀርና የአመራር ስሕተቱም በዚሁ አልተገታምቻ የኅብረተሰብአዊነትን ፍልስፍናን ሰራዊቱን ለማስተማርና ለማንቃት ተብሎ የተጀመረው የፖለቲካ ክፍል ቀስ በቀስ ሰራዊቱን በሁለት የሚከፍል የሁለት ማዕዝን እዝ ሆኖ በጦሩ ውስጥ ተቋቋመ በየደረጃው ያለው ሰራዊት የቅርብ አዛዥ እያለው ተጨማሪ የፖለቲካ ኃላፊም እንዲኖረው ተደረገና ይህም ብቻ ሳይሆን የፖለቲካ ኃላፊው ከጦር አዛዥ እኩል በሰራዊቱ ውስጥ ጡስጣዊ ሥልጣን ተሰጠው ይህ ብቻም አልነበረም በአንዳንድ ቦታ ከአዛፐ ይልቅ የፖለቲካ ኃላፊው የበለጠ ተሰሚነትና ታማኝነት አገኘ ለምሳሌ በማዕረግ ደረጃ ሲታይ የአንድ ክፍለ ጦር ወይም የኮር አዛዥ ማዕረ ብርጋዴየር ጄነራል ወይም ኮሉኔል ቢሆን የፖለቲካ ኃላፊው ግን መቶ አለቃ ወይም የበታች ሹም ይሆናል በዕድሜ ረገድም ሲታይ ጀጄነራልነትም ሆነ ሙሉ ኮሎኔልነት ማዕረግ ከአርባና ከአርባ አምስት ዓመት ፅድሜ በፊት ስሰማይደረስ ክፍለ ጦር አዛኙ ምራቁን የዋጠ ጎልማሳ ሲሆን የፖለቲካ ኃላፊው ግን አብዛኛውን ጊዜ ሰላሳ ዓመት የሚሞላው አይደለም መንግሥት እነቪህ በዕድሜ በማዕረግ የወገን ጦር ትዝታዬ ምድና በችሎታ ዓጹም የማይቀራረቡና የማይጣጣሙ ሰዎችን ይህን በመሰለ ልነት ስልጣን አብረው አንዲሰሩ ስላደረገ በሰራዊቱ ውስጥ ምስቅልቅል የሁለት ማዕዘን አመራር በተግባር ሲታይ በብዙ የጦር ክፍሉች ውስጥ ዛዝዞና በፖለቲካ ኃላፊው መካከል በሚነሳው ውዝግብ ትንቅንትና መወነጃጀል ሰራዊቱ አስተዳኗር ከባድ ችግር ውስጥ ገባ ያም የሰራዊቱን ሥርዓት አክባሪነት ዜው እየሸረሸረውና እያበላሸው ሄደ ግዳጅ የመወጣት ብቃቱንና አጠቃላይ ታውን እጅግ አዘቀጠው ህ ሲባል ግን በወቅቱ የፖለቲካ ሰራተኛ «ካድሬ ለሰራዊቱ አያስፈልግም ማለት ም ፖለቲካ ሠራተኛኞቹ ዕውቀቱና የማስተማር ችሎታው እስካላቸው ረስ በሰላም ጊዜ ለሰራዊቱ የፖለቲካ የባህልና የታሪክ አስተማሪዎች አንቂና ሾች አንደመሆናቸው ለሰራዊቱ የዓላማ ጽናትና የመንፈስ ጥንካሬ ታላቅ እንደነበራቸው አያከራክርም ከዚህ ሌላ አብዛኛው የፖለቲካ ሠራተኞች ወይም ካድሬዎች ከሰራዊቱ ውስጥ መሆናቸው ሰራዊቱን በአዛዥነትም ባይሆን በደረጃቸው ስለሚያውቁትና ሰራዊቱም ስለሚያውቃቸው በጦር ግንባር አርአያ እየሆነ እየቀሰቀሱና ልዩ ልዩ ታቻ ዘዴዎችን እየፈጠሩ ሰራዊቱን በማደፋፈርና በማጠናከር ክፍ ያለ ልግሎት አበርክተዋል ሴ በ ዓም ብዙ የፖለቲካ ሠራተኞች በውጊያ ላይ ፊት ፊት አየቀደሙና ዊቱን ወኔ እየቀሰቀሱ በጠላት ላይ ድልን እንዲቀዳጅ ከመርዳታቸውም በላይ ርአያነት በሚጠቀስ ጀግንነት ራሳቸውን የሰው ብዙዎች ናቸጡው ጀመረው በዚህ ዓይነት አካሄድ የፖለቲካ ሠራተኛ ወይም ካድሬ መኖር ራዊቱም ሆነ ለአዛገናቹ ጥቅም እንጂ ጉዳት አልነበረውም ነገሩ የተበላሸውና ፋት የመጣው መንግሥት ለፖለቲካ ሰራተኞቹ ከአዛዥ መኮንኖች የበለጠ ሚነትና ታማኝነት ከመስጠቱም በላይ ግልጽ የሆነ የስልጣን ተዋረድ ሳያበጅለት ስ በአርስ በማጠላለናና በማናክስ የራሱን ሥልጣን በሚያስጠብቅለት ጠቀሜታ ብቻ በማተኮሩ ነበር ንን ፈጸ የወገን ጦር ትዝታዬ የወገን ጦር ትዝታዬ ዴሬ መቹ በምዕራብ አገሮች የጦር ሰራዊት ወታደራዊው እዝ በአንድ አዛሻ ርክ ከ ርክዝበክ ይዋቀራል በአብዛኛው ሶሺያሊስት አገሮች ደግሞ ወታደራዊው አዝ ከዋናው የጦር አዛዥ በታች የፖለቲካ ጉዳይ ዕላፊው በምክትል አዛዥ እንዲመደብ አድርገዋል የእኛ መንግሥት ግን ከብዙ ዘመናት በፊት ተጠቅመው የጣሉትን የሶሺያሊስቶቹን የወታደራዊ እዝ አወቃቀር ከመከተልም አልፎ በየትም የጦር አወቃቀር ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ በጦሩ ውስጥ ለፖለቲካ ኃላፊው ከጦር አዛገዩ እኩል ሥልጣን በመስጠት ከሁለቱ አዛገየች በታች ደግሞ ተጠሪነቱ ለዋናው አዛዥ የሆነ አንድ ምክትል አዛዥ ይመደብበታል አካል እንዲያስተላልና ተደረገ ይህን ቁጥጥር ራሱ የፖለቲካው ክፍል አዛገዩ ላይ ሊፈጽመው ሲችል አሁን ግን የፖለቲካ ኃላፊውንም ሆነ የጦር ን የሚቀጣጠር ሌላ ተደራቢ መመደቡ በአብዛኛው የጦር ክፍሎች ውስጥ ሕዋሳት ማለት የፖለቲካው ክፍልና ወታደራዊ ደህንነት ጥበቃ እንዲባረሩ እንዲግባቡ ወይም እንዲተባበሩ አላደረጋቸውም ዊቱ አመራር ኮተት መብዛት መች በዚህ ብቻ አብቅቶ ሌላም በይፋ ያልታወጀ ረታዊ ድርጅት የተሰኘ የክፍሉ የፓርቲ ሕፈት ቤት ተቋቋመ ረታዊው ድርጅት ከፖለቲካው ክፍል ጋራ የተያያዘ ስለሆነ ፀሐፊው አብዛኛ ጊዜ ከኪያው ከፖለቲካው ክፍል ይመረጣል የጸሐፊው ማዕረግ ከፍም ቢል የፓርቲው ተወካይ በመሆኑ ብቻ በጦር አዛዝጾ ሳይቀር ከፍተኛ ሪነትና ተደማጭነት አለው ይህ የሁለት ማዕከን የአዝ አወቃቀር ግን ሳይውል ሳያድር በግልጽ የሚጋዩም የማይታዩም ጥፋቶችንና ድክመቶችን እያስከተለ ከጊዜ ወዴ ጊኬም ሁኔታው አየተባባሰ ሲሄድ በጠቅላላው በሰራዊቱ አወቃቀርና አደረጃጀት በስንቅና ትጥቅት በጦር መሣሪያና ግንኙነት መሟላት ረገድ የተከስቱት ችግሮች ተዳምረው ለሰራዊቱ የውጊያ ብቃትና ችሎታ መሽርሽር ዋና ምክንያት ሆነ ረታዊ ድርጅት በተለይ የሰራዊቱን አባላት ለፓርቲው አባልነት የመመልመል ታ ስላለው ከሰራዊቱ አባላት የተወሰኑትን ሲያቀርብ ሌሎችን ደግሞ ሲያርቅና ግል መከፋፈልን አየፈጠረ አንድ ላይ የሚታገለውን የሚቆስለውንና የሚሞተውን ዊት እርስ በእርሱ እንዳይተማመንና የጎሪጥ እንዲተያይ አድርጎት በጦሩ ላይ እጅግ ከፍ ያለ ጉዳት አደረሰ በዚህ ሁኔታ ይፋ እየወጣ የፄደውን የስራዊቱን የአመራርና የአሰራር ስሕተት መንግሥት አይቶ ያርመዋል ተብሎ በተስፋ ቢጠበቅም ይባስ ብሎ ወታደራዊ የደኅንነት ጥበቃ የተሰኘ አዲስ መዋቅር በማከል ስራዊቱ በሦስት ማዕዘን እዝ እንዲመራ አደረገ የወታደራዊ ደህንነት ጥበቃ ኃላፊ የሥልጣን ደረጃ አሁንም ከአዛ እኩል ሆነ እዘ ህ ላይ በጣም የሚገርመው የጦሩ አዛዥ ወይም መሪ የፓርቲ አባል ካልሆነ ወታደራዊ ደህንነት ጥበቃ የተቋቋመው በሰራዊቱ ውስጥ ዐረ መረጃ ተሣባር ቀር ወታደራዊ ሕግን ተከትሎ የፓርቲ አባል የሆነውን በእዙ ሥር ያለ የበታቹን ለማከናወንና ይህንኑ መረሻ የመከላከልና የመጠበቅ ተግባር ለሰራዊቱ ለማስተማር ትም ሆነ ማሰር አይችትልም ይኸም ብቻ አይደለም የፓርቲ አባል ያልሆነ ነበር ያም በወቅቱ ለነበረው የጦር ምስጢር አጠባበቅ ችግር ዓይነተኛ መልስ የያ አዛም ይሁን መሪ መኮንንም ይሁን የበታች ሹም በሥሩ ያለ አንድ የፓርቲ ሊሰጥ በቻለ ነበር ግን አሉም የራሱን ችግር ጋረጠ መንግሥት በመዋፃሩ ል ስብሰባ አለብኝ ብሎ ከሥራዐ ገበታ ተነስቶ ለመሄድ ቢጠይቅ የመከልከልም አማካይነት ሰራዊቱ ውስጥ ሰፊ የስለላ መረብ ለመዘርጋትና ለአ። ከዘ የወገን ጦር ትዝታዬ ፀታደራዊ ሕግና ደንብ መሠረት የኮር አዛዥን ያህል የጦር ኃላፊ ከማዘዣ ለስብሰባ መጥራት ቀርቶ ለሌላም አነስተኛ ጉዳይ ቢሆን የሁለተኛው ዮታዊ ሰራዊት ዋና አዛዥ ትአዛዛቸውን በቀጥታ ለግንባሩ አዛዥ ለሜጀር ል ሑሴን አህመድ ማስተላለፍ ሲገባ ለየት ባለሁኔታ ኮር አዛፐች በቀጥታ ዘዙበት ምስጢር ምናልባት ሜጀር ጀነራል ሑሴን አህመድ ከጠላት ጋር ሮፋጠው በሚገኙበት ሁኔታ ከኃላፊነታቸው ላለማንሳት ይሆን ወይም እሳቸውን ግለል ታስቦ እንደሁ አይታወቅም ነገር ግን ትዕዛዙ ግራ የሚያጋባ ነበር አዣገየቹና የፖለቲካ ኃላፊዎቻቸው አሥመራ ከደረሱ በኋሳ ስለመፈንቅለ ንግሥቱ ገለጻ ተደርጎላቸው በዕለቱ ጠደ ከረን ተመልሰዋል ከተመለሱም ኋሳ ከረን ፎርቶ ላይ ሌሎችም ጉዳዩ የሚመለከታቸው ኃላፊዎች ተጠርተው መሪያጡ ገለጻ ሲደረግ ዴነራል ሑሴንም በአዛዥነትና በገላጭነት ሳይሆን የጭነት ስብሰባው ላይ መገኘታቸው እንደገና ያልተለመደ አሠራርና ግራ ነበር ቀ ፎርርቶም ስብስባ ከደንብና ከሥርዓት ውጪ የሆነና ያልተለመደ አሠራር ምክንያቱም የግንባሩ አዛዥ አሥመራ ሄደው የተቀበሉትን መመሪያ ቸው ላሉ አዛፐች ሊገልጹና መመሪያ ሊሰጡ ሲገባቸው የተገላቢጦሽ በታቾቻቸውጡ የሆነ አዛገናች አዛቸውን አልፈው የተቀበሉትን መመሪያ ተመልሰው ዛዣቸው አስተዋዋቂ መሆን ባልተገባቸውም ነበር ስለዚህ ነገሩ ሜጀር ጄነራል ን አህመድን አስቆጥቶ ትዕግሥታቸውን እንዲፈታተን ሆን ተብሎ ይደረግ ራሳቸው ሜጀር ጀነራል ሑሴን አህመድ ነገሩ በዚህ መልክ እንዲፈጸም ማምተው ያድርጉት የሚታወቅ ነገር የለም ከሜጀር ጄነራል ሑሴን አሕመድ ተቃውሞም ሆነ የተሰማ አቤቱታ ስለሌለ ነገሩ ያለሳቸው ስምምነት የተፈጸመ ክ ለማለት አያስደፍርም ር አዛፕችና ፖለቲካ ኃላፊዎቻቸው ከከረን ከተማ ጦራቸው ወደ አለበት ግንባር ው በአዛቸው ሥር ያሉ አዛገየችንና የፖለቲካ ኃላፊዎችን ሰብስበው የተቀበሉትን ሪያ አስተላልፈው እነሱም ተራቸውን በደረጃ ወደታች እንዲያስተላልፉ ዴረገ ሰራዊቱም ሁሉም ማለት ይቻላል በአጠቃላይ የሀገሪቱን ችግር ስለሚረዳና መንግሥትንም የተበላሸ አመራር ከሞላ ጎደል ስለሚጠላ የለውጥ እንቅስቃሴውን ደሚያምንበትና እንደሚደግፈው አያጠራጥርም ከዚህ ሁሉ በላይ ደግሞ ሰለቂያ አጥቶ ያንገፈገፈውን ጦርነት ቢቻል በሰላማዊ መንገድ ለመፍታት ባይቻል የወገን ጦር ትዝታዬ ኢንጋእ ጋ ን ማች ገቸ ድ ጋ ደግሞ ለድል አድራጊነት የሚያበቃውን የጠራ አመራር አግኝቶ የሚጠይቀውን መሥዋዕትነት ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ከፍሎ ዓጸሜውን ለማየትና በሰላማዊት ኢትዮጵያ የቀረችውን ሕይወት ለመጨረስ በእጅጉ ስለሚመኝ የተጀመረውን እንቅስቃሴ በታላቅና በብሩህ ተስፋ ተቀበለው ይህ የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ስሜትና ዝንባሌም ብቻ ሳይሆን አጠቃላይ ጦር ኃይሉ የሚሜደግፈውና የሚቀበለው አቋም ነው ባለመታደል እንቅስቃሴጡ ገና ከመጀመሩና ሰራዊቱ ጆሮ ከመድረሱ የመኮሳሸቱም ዜና የተነሳሳውን ሰራዊት ወሽመጡን ብጥስ አድርጎት በያለበት ጸጥ አሠኘው አንጂ የጥቂት ቀናት ዕድሜ ቀርቶ የአንድ ቀን አዳር ዕድሜ አንኳ ኖሮት ቢሆን ይታይ የነበረው ሁኔታ ፍጹም የተለየ በሆነ ነበር በሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ውስጥ የተጫረው የአመዕ እንቅስቃሴም ከአዲስ አበባው ሙክራ መክሸፍ በኋላ ለጥቁት ቀናት ቢፍጨረጨርም ነገሩ በዚሁ ከቀጠለ በማእከላዊው መንግሥት ላይ ጉዳት ከማድረስ ይልቅ በራሱ በሰራዊቱ ላይ የሚመጣው የሚደርሰው ጥፋትና ዕልቂት ፈጦ ስለሚታይ አመጽ ከመኮላሸት እንደማይድን ለማንኛቸውም ሰው ግልጽ እየሆነ መጣ ግንቦት ቀን ከሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ጠቅላይ መምሪያ ቃኘው ጦር ሰፈር በሜጀር ጀነራል ደምሴ ቡልቶ የሚመራው የመፈንቅለ መንግሥት እንቅስቃሴ አዲስ አበባ መከላከያ ዋና መሥሪያ ቤት ከሚገኘው የመፈንቅለ መንግሥቱ ማስተባበሪያ ጋራ በቀጥታ ይገናኛል ለአዲስ አበባው አመፅ ማጠናከሪያም የአየር ወለድን ጦር የላከው ይኸው ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ነጡ ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት በአውሮኘላን ወደ አዲስ አበባ የላከው ያልተሟላ አንድ ብርጌድ አየር ወለድ ጦር አዲስ አበባ ደርሶ ለመንግሥት ግልበጣ ሙከራ ያደረገው አስተዋፅኦ ሳይኖር በዚህ መዘዝ አሥመራ በቀረው የአየር ወለዱ ክሰ ጦር አነሳሽነት የተከተለው የብቀላ አርምጃ ግን እጀግ አሳዛኝ አሠቃቂና አረመኔአዊ ተግባር ነበር ግንቦት ቀን ዓም ከአሥመራ ከተማ ደቡባዊ ክፍል ከአየር ማረፊያው በስተደቡብ አዲ ጋፅዳድ ተብሎ ከሚጠራው መንደር አጠገብ ከሚገኘው ጠቅላይ ሰፈሩ በተጠባባቂነት የሰፈረው ኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር በሥሩ የሚገኘ ትን አራቱንም ብርጌዶች በአካባቢው በማሰባሰብ ለየትኛውም ግዳጅ ለመወርወር የወገን ጦር ትዝታዬ ዞጠንቀት ላይ ይገኙ ነበር ሁኔታ የሚገኘው የአየር ወለድ ክፍለ ጦር በሁለተኛው አብዮታዊ ሰራ ዊት ስ ውስጥ መፈንቅለ መንግሥቱን ለማካሄድ የተዋቀረው ዕዝ በወሰነው ሠረት ከጄነራል ኗምሴ ቡልቶ ጋር በቅርብ በሚሰሩት የክፍለ ጦሩ አዛዥ ጄነራል ብቻ እንዲያውቁት በተደረገ የምስጢር ንቅናቂ አንዲያደርግ ከክፍለ ጦሩ ጻች አንዱ የሆነውን ኛ አየር ወለድ ብርጌድን ዐወደ አዲስ አበባ በአውሮኘላን ይታቀዳል ሀንንም ተግባር የሁለተኛው አከብዮታዊ ሰራዊት ምክትል አዛዥ ከጦሩ ጋር አዲስ አበባ ደርሶ መፈንቅለ መንግሥቱን ለመርዳት የሚፈጽመውን በበላይነት እንዲያስተባብሩና እንዲያቀናጁ ተደረገና የክፍለ ጦሩ ምክትል ኮሎኔል ከሳዬ ደግሞ የብርጌዱን ግዳጅ በቅርብ አንዲመሩ ተወስኖ በፅቅዱ ሠረት የጦሩን ንትናቴ በምሥጢር ለመፈዐም የኛ አየር ወለድ ብርጌድ ብቻ የሌሎች ብርጌዶችና የክናለ ጦሩ አመራር አካሳት በአጠቃላይ ለስብሰባ ፈለጉ ወደ ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት በአስቸኳይ እንዲነቃነቁ ተደረገ ከ ን ህ ትእዛዝ መሠረት የክፍለ ጦሩ የብርጌዶችና የሻለቆች አመራር አባላት ሳይተሩ በ ጠራርተው ሁለተኛው አብዮ ታዊ ሰራዊት ጠቅላይ መምሪያ ሄዱ የክፍለ ጦሩ ዛዥ ብርጋዴል ጄነራል ሰሎፃን ደሳለኝም ቀድመው ጠበቋቸው ያደደረሱም ከአነዚህ የአየር ወለዱ ጦር አመራር አካላት አዛፐቹ ብቻ ለስብሰባ ቪኮ የፖለቲካና የደህንነት ኃላፊዎቹ ግን ትጠራላችሁ ተብለው ሁለተኛው በቶታዊ ሰራዊት ጠቅላይ መምሪያ ገና በጧት የደረሱ ወደተጠሩበት ስብሰባ ዒገበ ሳይነገራቸው ግቢው ውስጥ በፀሐይ ሲንቃቱ ዋሉ ነህ ሰዎች የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ከፍተኛ አዛፕች ጽሕፈት ቤታቸው ውስጥ በኃይለኛ ሥራ ተይዘው ከወዲያ ወዲህ ሲራወጡ ከሩቁ ከማየት በቀር ይሄ እቪህ ግቡ የሚላቸው አላገኙም ለስብሰባ ተጠርተው ሜዳ ላይ አእንደፈሰሱ ሉም በትአዛዝ ስለመጡ ያለትአእዛዝ መመለስ አይችሉምና የክፍለ ጦር ዣቸውን ብር ጋዴል ጀነራል ሰሉሞን ደሳለኝን አግኝተው ተለዋጭ ትእዛዝ ሰጧቸው ሞክረው አልተሳካላቸውም የገቫ አዛዣቻቸጡ ሳይቀሩ አነሱን ችላ ሰው ከከፍተኛ አዛገናች ጋራ ብቻ ደፋ ቀና የማለታቸው ምስጢር ስላልገባቸው ቅ ተደብቆ ከጀርባቸው የሚሸረብ ተንኩል አንዳለ ጠረጠሩ በዚህ ጊዜ አመራር የወገን ጦር ትዝታዬ የወገን ጦር ትዝታዬ ዴዴ ሙጨ አካላቱ የምሳ ሰዓትን አሳበው አንድ በአንድ ግቢውን እየለቀቁ ወጡና ጦራቸጡ ወዳለበት አዲ ጋዕዳድ አካባቢ ተመለሱ ዲስ አበባ በሚነፍሰው ትኩስ ዜናና ከአሥመራ ራድዮ በሚደጋገመው የጠነዛ መካከል ያለው ልዩነት ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ከማአከላሳዊ መንግሥትም ነ ከቀሪው ሰራዊት ተነጥሉ ብቻውን የቀረ መሆኑን በይፋ አሳየው ሁለተኛው ዮታዊ ሰራዊት ጠቅላይ መምሪያ የሚገኙትና እንቅስቃሴውን እንቀጥላለን ያሉት አዛገች ሰራዊቱ በግሉም ሆነ በቡድን የተለያየ ጥያቄ እያነሳ ከመወናበዱ ስለለውጡም ሆነ ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ስለጠሰነው የወደፊት አቋም ማኝ ምክንያታቸውን በሰራዊቱ አዛዥች በኩልም ሆነ በአሥመራ ራድዮ ጣቢያ ወግለጽ ፋንጋ ዝምታን ስለመረጡ ከአየር ወለዱ ጦር ጋራ መላው ሰራዊት ዛፐኾን በከናተኛ የጥርጣሬ ዐይን ሊያያቸው ተገደደ ሰራዊቱ በሦስት መዓዘን ሽ ከተዋቀረበት ጊዜ አንስቶ የአንድ አዛዥ ብቻ አዛዥነት ክክ እክ ክበ ተቀብሯል ይህን የማያውቅ አዛዥም ስለሌለ ጦሩ ከአዛዥች ብቻ የሚሰጠውን ዝ አምኖና ተቀብሉ በተግባር የሚፈጽምበት በአዛዥና በጭፍራ መዛል የአባትና የልጅ እምነትና ፍቅር በጥርጣሬ በንቀትና በጥላቻ አንዲተን ጓዓል እናም ወታደሩ የታዘዘውን መፈጸም ብቻ ነው ተብሎ የሚታሰብበት አልነበረም በዚህ ምክንያት ሰራዊቱ በተለይም ደግሞ በሰራዊቱ ውስጥ ኙነት ንብረት አና የመረጃዎች ማእከል የሆኑት የመገናኛ ሠራተኞች አዛዝቹ ሚያደርጉትን እያንዳንዱን እንቅስቃሴ በስውር መከታተልና መሰለል ጀመሩ ጦራቸው ዘንድ ሲደርሱም ፍጹም ያልጠበቁት ነገር ይገጥማቸዋል አነሱ በሁለተኛ ው አብዮታዊ ሰራዊት ጠቅላይ መምሪያ ስብሰባ አለ ተብለው በሚጉላሉበት ረዥም ጊዜ ውስጥ የክፍለ ጦሩ አካል የሆነው ፅኛ አየር ወለድ ብርጌድ በአውሮኘላን ጠደ አዲስ አበባ አንዲጓጓዝ መደረጉን አወቁ ነገሮቹን ሁሉ ሲያገናዝቧቸው ብርጌድ በድብቅ እንዲጓጓዝ ለማድረግ ሆነ ተብሎ የተሸረበ ተንኮል መስሎ ስለታያቸጡ ከፍተኛ አዛገሮቻቸው አንደከዲቸው ቆጠሩት ወዲያው የመፈንቅለ መንግሥቱ እንቅስቃሴ ስለተሰማ የፖለቲካውና የደህንነቴ የአመራር አካላት ሥጋትና ጥርጣሬ ተጠናክር እነሱን ከመፈንቅለ መንግሥቴ ንቅናቄ ለማግለል የተፈለገ መሆኑ ተረጋገጠላቸውና ለሰራዊቱ ያልበጀ ለሀገሪቱም አይበጅም በሚል ሰራዊቱን በአዛዥች ላይ ሊያነሳሳ የሚችል የቅስቀሳን ዘዴ በመጠቀም የአየር ወጠለዱ የፖለቲካና የደህንነት ክፍል በቁጭትና በስጋት ተነሣሥተው አርስ በርሳቸው በመነጋገርና በመስማማት የበላዮቻቸውን ሜራ ለመቃወም ሰፊ ዝግጅት ያኩ ይህ በቀላል ነገር የተደመረ ሁኔታ ቀስ በቀስ የተጠናከረው በተለይ መፈንቀለ መንግሥቱን አስመልክቶ በአሥመጮራው ከተማ የሚነገረውና የሚታወቀጡ ኘሬ ዝደንቱ ተገድለዋል የሚል ሲሆን በተቃራኒው ግን ግንቦት ማታ የኘሬዝጾንቱ የምሥራቅ ጀርመን ጉብኝት በኢትዮጵያ ቴሌቪዥን መታየቱ ነበር ም በላይ ግን ይህ ሁኔታ በዐኛ አየር ወለድ ክፍለ ጦር ውስጥ ያቆጠቆጠውን ሳት ስላጋጋመው የአየር ወለድ አባሉች የራሳቸውን ኃይል በፀረ መፈንቅለ ግሥት አቋም ከማስተባበር አልፈው ሌሎች ክፍሎችም ተመሳሳይ አቋም ው እንዲተባበሯቸው በአጅ የተጻፉ የቅስቀሳ መልዕክቶችን ያዘሉ በራሪ ቀቶችን በካርቦን እያባዙ ማሰራጨት ያዘ በተጨማሪም ስልክ እየተደዋወሉና ድዮ መልዕክት እየተለዋወጡ እንቅስቃሴያቸውን አጠናከሩ ከ ጋሻ መሬ ሚበልጥ ቦታ ላይ የተመሠረተው የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ጠቅላይ ሪያ ታኘው ጦር ሰፈር ዙሪያው በግንብ የታጠረና በምሽግና በጥበቃ ማማ ናከረ ነው ሪያውን በቋሚነት የሚጠብቅ የተጠናከረ ኃይል ቢኖረውም ቱ ለመፈንቅለ መንግሥቱ እንቅስቃሴ ሲባል ግቢው የሦስተኛ ሜካናይዝድ ለ ጦር አካል በሆነው በኛ ታንከኛ ብርጌድ ተጠናክሯል የታንከኛውን ግዳጅ ጸ አስተማማኝ ለማድረግም የክፍለ ጦሩ አዛዥ ኮሎኔል መስፍን ሆነዋል ኛ ብርጌዱ በአቋም ከ በላይ ታንኮች እንዲሁም መድፈኛ ክፍሉች ሲኖሩ ይህ ከፍተኛ የተኩስ ኃይል እንዲህ ተጠናክሮ ሲታይ ምነው ለአዲስ አበባ ጉት የሚያሰኝ ነበር ወደ ምሥራቅ ጀርመን ለጉብኝት ፄደው የነበሩ በዚህ ዓይነት ሁኔታው የአየር ወለዱን ጦር በአጠቃላይ ለማጥለቅሰት ሲቃረብ የክፍለ ጦሩ አዛዥም ሆኑ የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ከፍተኛ አዛገች የተሠራውን ስሕተት ሳይገነዘቡት ይቅሩ ወይም ቀላል መስሏቸው ንቀው ይተውት አይታወቅም ጉዳዩን ለሰራዊቱ ለማብራራትም ሆነ ለማስተባበል በወቅቱ ያደረጉት ነገር አልነበረም ከዚሀም በተጨማሪ አመሻሹ ላይ የአዲስ አበባው መፈንቅለ መንግሥት ከሽፎ ሁሉም ነገር በቁጥጥር ሥር መዋሉን ለመግለጽ ከማአከላዊ መንግሥት መግለጫ ሲሰጥ የአሥመራው ራድዮ ጣቢያ ግን መፈንቅለ መንግሥቱ ገና ሲጀመር ያሰማው የነበረውን ቅስቀሳና መግለጫ ሳይለውጥ ደጋግሞ ሲያሰማ ዋለ የወገን ጦር ትዝታዬ ኀኡጨጠ ቸቸቸ ጣዱ። ስራዊቱ የሚጠበቅበትን አድርጓል እያደረገም ነበር ብሎ በልበ ሙሉነት መመስከር ይቻላል የሰራዊቱ አመራር አወቃቀርና አደረጃጀት ግን በስሕተት አረንቋ የተዋጠ ስለነበር የሽንፈትን መራር ዕዋ የተጎነጨው በዚያ ሳቢያ እንደሆነ ግልጽ ነው የስራዊቱ አመራር ብልሽት ሲባል ከታች ወደላይ ቢዘሀን ለመስተካከልም ሆነ በሂደት ለመታረም ቀላልና የተለመደም ሂደት በሆነ ነበር ነገር ግን የታመመው ከአናቱ ጀምሮ ወደታች በመሆኑ ሀኪም አልተገኘለትም ስህተቱም የሚደጋገም ሲሆን ጠላት ዴግሞ የወገንን ደካማ ጎኖችን ለመረዳት ሁኔታው የተመቻቸለት ከመሆትም በላይ ከወገን ድክመትና ስሕተት ተምሮ ፍልሚያውን እያጠናከረ በመሄድ ነበር ከአንድ ድል ወደ ሌላ ተሸጋግሮ ባልተጠበቀ ሁኔታ ያልተጠበቀና ያልታሰበ ደረጃ ላይ የደረሰው አጠቃላይ ሁኔታው የተመቻቸለት ጠላትም ጥቃቱን አፋፍሞ በተለይ የምጽዋ ወደብን ከተቆጣጠረ በኋላ በምጽዋአሥመራ መንገድ ወደ ጊንዳዕ አቅጣጫ አጥትቶ የወገን ጦር ትዝታዬ ሠመራ ሰመድረስ ሲሞክር በወገን ከፍተኛ ተጋድሎ ሲመታና ሲደመሰስ ስፋውን ቆርጦ ፊቱን ያዞረው ወደ አከለጉዛይ አውራጃ ነበር ጠላት በአጭር ውስጥ ኃይሉን መልሶ አደራጅቶና አጠናክሮ የሰገነይቲንና የደቀምሐረን ክባቢዎች ሲያጠቃ ዕቅዱ ደቀምሐረን ተቆጣጥሮ ወደ አሥመራ አውሮኘላን ረፊያ ለመገስገስ ነበር በዚህ ቀናትን ሳይሆን ሳምንታትን የዘለቀ ከፍተኛ የትንቅንት ውጊያ በመጀመሪያው ዙር ጠላት ቀንቶት በአውራጃው ያሰ አንዳንድ ሞችን ተቐጣጠረ ደቀምሐረን ለመያዝ ሲያጠቃ ግን ወገን ባደረገው የተቀነባበረ ስደናቂ ጀግንነት የተሞላበት ውጊያ በወገን ተመቶ ተመልሷል ይሁንና ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የሚከፍለው መሥዋዕትነትና የሚያደርገው ትግል በዕጥፍ እሕምሮ ነበር በዚህ መሠረት ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ሲቀጭጭና ሲዳከም በአንፃሩ እየተጠናከረና እየጎለበተ የሚሄደው ጠላት በአንድ ውጊያ ግንባር በመክፈት ያንን ኃይል አዚያው ትቶ በሌላ ኃይል ሌላ ግንባር ሌላ ውጊያ ሲከፍት ሁለተኛ ብዮታዊ ሰራዊት ግን ኃይሉን እያዘዋወረ ካልሆነ እንደጠላት የማድረግ ችሎታ ነበረውም አንዱን ቀዳዳ ሲደፍን ሌላው ስለሚጣስበት የሚችለውን ሁሉ ርጎ ጠላትን ለተወሰነ ጊዜ መቋቋም ቢሞክርም ለብዙ ጊዜ መቆየት መቻሉ ሳቢ ሁኔታ ላይ ደርሶ በነበረበት ወቅት ጠላት ከፍተኛ የእግረኛና የሜካናይዝድ ል ወደ አሰብ አንቀሳቅሶ አሰብን ለመያዝ አጠቃ አሰብንና አካባቢውን ይቆጣጠር የነበረው የአሰብ ልዩ እዝ ኃይሉ አነስተኛና በተራራተ የጥበቃ ተግባር ተበታትኖ የተሰማራ ስለነበር የጠላትን ድንገተኛ ጥቃት መከት አይችልም ነበርና ውጊያው ወደ አሰብ ከተማ ሲጠጋ ሁኔታው አሳሳቢ ጃ ላይ ደረሰ መዛል አገር ያለውም ውጊያ በተጓዳኝ ስለተፋፋመ አሰብን ላከል ከሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ጦር ተቀንሶ በአውርኘላን አስብ ድረስ ዲጓጓዝ ተደረገ ከሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የተላከው ጦር አሰብ ዙሪያ ደርሶ አሰብን ለመያዝ ዘሰፈሰፈውን ጠላት መልሶ እያጠቃ ይከላከል የነበረውን ጦር አጠናክሮ ብን ከሥጋት ያዳነ ቢሆንም ጠላት ኃይሉን አበራክቶ ስለነበር ውጊያው ከልተቋረጠም ህ ወቅት ከምጽዋ ተነሥቶ ዳህላክ ደሴት የተደራጀው የባሕር ኃይል መደብ ገሪቴን የባሕር ክልል በቀንና በሌሊት እንቅስቃሴ ከጠላት የሚጠብቅ ከመሆትም በላይ ወደ ምጽዋ ወደብ ተዋጊ መርከቦችን እያስገባ የጠላትን ይዞታ በከባድ የወገን ጦር ትዝታዬ ፌዴ መ መዱ መመ ዩ ር መ መ ጾ ው ው ፍና መሣሪያ ይደበድብ ነበር ጠላት ባሕር ኃይል የሚያደርገውን እንቅስቃሴና ጥበቃ አሰናክሎ የባሕር መስመሩን በስፋት ሊጠቀምበት ስለፈለገ ቀንና ሌሊት ሳያቋርጥ ማጥቃት ጀሾመረ ባሕር ኃይላችን ከጠላት ጋራ የሚያደርገው ውጊያና ትንቅንቅ የየብሱን ውጊያ ሊመስል ተቃርቦ ነበር ጠላት ለባሕር ውጊያው ፀረ ታንክና አየር መቃወሚያዎች የተጠመዱባቸውን ትናንሽና ፈጣን ጀልባዎች በብዛት ያሰማራ ነበር አነዚህ ፈጣን ጀልባዎች ለአይታ የማይጋለጡ ከመሆናቸውም በላይ በራዳርም ስለማይነጠቡ በፍጥነት ተጠግተውና ጉዳት አድርሰው ለመሰወር ታላቅ ችሉታ ነበራቸው ከዚህም ሌላ ጀልባዎቹ በየጊዜው በብዛት በወገን ተዋጊ መርክቦች ተመትተው ቢደመሰሱም ጠላት ሌላ ጀልባ ላይ መሣሪያ ጠምዶ ማሰማራት ብዙም ስለማያስቸግረው አጥቂ ጀልባዎቹን ከባሕሩ ጠርጎ ለማጥፋት በጣም አዳጋችና ከፍተኛ መሥዋዕትነትን የሚጠይቅ ሆኖ ነበር ይህ ሲታይ ታዲያ ባሕር ኃይል ላስፈላጊው ግዳጅ ብቃት እንዲኖረው መንግሥት በመሣሪያና በትጥቅ ረገድ እንዲዳብር አለማድረጉ በግልጽ ይታይ ነበር ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የሚዋጋው በሁሉም ግንባር ኃይሉን ጥቅጥቅ አድርጎ ምሽግ በማስያዝ ሳይሆን በተለያዩ ስልቶች እየተጠቀመ ነው ከሚጠቀምባቸው የውጊያ ስልቶች አንዱ «መልሶ ማጥቃት» የተሰኘው ነው ይህም ጠንካራ የሆኑ ተጠባባቂና መቺ ኃይሎችን አያዘጋጁ አለማምዶና አሰልጥኖ አስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ በአንድ ትንፋሽ ትአዛዝ እንደተርብ ተወርውረው የተፈለገው ቦታ በመድረስ በመልሶ ማጥቃት ጠላትን ጠራርገው እንዲያስወጡ ማድረግ ነበር ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት በዚያ ሁኔታ ተዋግቶ ማሸነፍ እንደማይችል የተረዳው ጠላት ዓላማውን ለማሳካት ጦርነቱን ወደ መሃል አገር አዛምቶ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ኃይል ይበልጥ እንዲቀነስና እንዲበተን አለመ ይኸም ተቃንቶለት ትግራይን ጎንደርንና ጎጃምን ወሉና ሰሜን ሸዋን የጦር ከውድማ አደረገ ይህ ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ለዓመታት መክቶና ተቋቁሞ ይዞት የነበረው ጦርነት ወደ መፃል አገር ሲስፋፋ እንደሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ጠንክር የሚቋቋመው ኃይል ባለመገኘቱ ባልተጠበቀና ለማመን በሚያዳግት ፍጥነት ወፉ የወገን ጦር ትዝታዬ ቱ መዲና በመቃረቡ ማዕከላዊ መንግሥት ከፍተኛ ሥጋት ላይ መውደቁ ሆነ ከዚህም የተነሳ መዛል ሀገር የተጋጋመውን አሳት ሰማብረድ ሲባል ተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ኃይል እየተቀነሰ የሚወሰድበት አሠራር ከቀን ወደ ን አየተለመደ ሄደ ለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ምርጥና አሉኝ የሚሳቸውን ተዋጊ ክፍለ ጦሮችንና ሣንዶ ብርጌዶችን ከኃይሉ ቀንሶ ወደ መዛል አገር ሲልክ ኃይሉ አጅግ መናመንበትም ተስፋውና እምነቱ ግን የላካቸው ጦርች በጠላት ላይ ድልን መቀዳጀት የውጊያውን ገጽታ መለወጥ ይችላሉ የሚል ነበር ሆኖም በመዛል አገር በነበረው ደካማ ወታደራዊ አመራር ተግባራዊ ሳይሆን ቀርቷል በመሃል አገር የውጊያ ግንባር የተሰለፉት ሦስተኛ አብዮታዊ ሰራዊትና ዐኛ ኮር ነበሩ በወሎ ግንባር የተሰለፈው ሦስተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ከማይጨው ግንባር ኢትዮጵያ ሕዝባዊ አንድነት ዲሞክራሲያዊ ግንባር ተገፍቶና ቆቦ አካባቢ ደርሶ በቆቦና በአካባቢው ከባድ ውጊያ የተዋጋ ቢሆንም የተጠናከረ መከሳከያ ይዞ ጠላትን ሊገታ የቻለው በወልድያ አካባቢ ነበር ይሁንና የኢትዮጵያ ሕዝባዊ አንድነት ዲሞክራሲያዊ ግንባር አህአዲግ የወልደያን ግንባር ፊት ለፊት ገፍቶ ለማለፍ ያደረገው ተደጋጋሚ የማጥቃት ሙከራ ቢከሽፍበትም ኃይሉን አጠናክሮ ፊት ለፊትና በተጓዳኝ በጎንና በከበባ እያጠቃ የወገንን ጦር ወደ ሐይት እንዲያፈገፍግ አስገድዶት ነበር ወልድያንና አካባቢውን ከተቆጣጠረ በኋላም ወደ መሃል አገር የጀመረውን ግስጋሴ ቀጥሎ በተለይ በጎጃምና በሰሜን ስዋ ላይ በማተኩር ኃይሉን በቅድሚያ አስርጎ አስገባ ወደ ጎጃም ያንቀሳቀሰው የመጀመሪያ ኃይሉ ከወልድያ በደብረዘቢት አድርጎ ወደ ደብረታቦር በሚያደርሰው አቅጣጫ ገሰነገሰ ይህን የተረዳው የወገን ኃይል በጎጃምና በጎንደር ክፍለ ሀገሮች የሚያስተባብረው ዐኛ ከር አንድ ሻለቃ ጦር ወደዚያው አቅጣጫ አነቃንቆ ነፋስ መውጫ አካባቢ ሲደርስ ከጠላት ጋር ተፋለመ በወቅቱ የዐኛ ኮር አዛዥ ብርጋዴል ዴነራል አበበ ኃይለሥላሴ ነበሩ እሳቸውም ሰራዊቱን ትተው በሲቪል ባለሥልጣንነት ለረኝሻሮም ዓመታት ሲሰሩ ቀይተው በታማኝነታቸው በጎደለ መሙላ የጀኔራልነት ማዕርግ ካገኙት ውስጥ አንዱ ነበሩ የተላከው አንድ ሻለቃ ጦር ነፋስ መውጫ ላይ ከጠላት ጋራ መጋጨቱ መከላከያ ሚኒስቴር እንደተሰማም የኢህአዲግ ጦር ኃይልና ዓላማ ምን አንደሆነ ኮሩ የወገን ጦር ትዝታዬ ር እንዲከታተልና ዘገባ እንዲያስተላልፍ ትአዛዝ ተሰጠው የኛ ኮር አዛዥ የሆኑት ብርጋዴል ጄነራል አበበ ኃይለ ሥላሴ ግን ይህን ሁሉ መመርመር አላስፈለጋቸውም ነበርና «መሆን የሚገባውን አኔ ስለማውት ማንም ሊነግረኝ አይችልም» በሚል መንፈስ ይመስሳል ጠላትን በአንድ ጊዜ ድምጥማጡን አጥፍተው ለመገላገል ነፋስ መውጫ ለሚዋጋው አንድ ሻለቃ ጦራቸው አንድ ባትሪ ዘኤም ሮኬት መድፍ በእርዳታ ላኩለት የመከላከያ ዘመቻ መምሪያ ስለውጊያው ሁኔታ ፅዐኛ ኮርን ሲጠይቅ የተሰጠው መልስ ይህንነ የኮሩ አዛዥን ትአዛዝ የሚገልጽ ነበርና ይህ እንደተሰማም መከላከያ ዘመቻ መምሪያ ተናጋ በየመምሪያው ከበላይ አስከታት ያለነው አባላትም ነገሩን ማመን አቅቶን ኮሩ እንደገና ይጠየቅ ተብሎ ሲጠየቅ ኮሩ አሁንም ያንኑ ዘገባ አረጋገጠልን ቢኤም የሮኬት መድፍ በተሽከርካሪ ላይ ተጠምዶ ባርባ አፈ ሙዝ ሮኬት የሚያወናጭፍና ከፍተኛ የተኩስ ኃይል የሚሰጥ ግዙና ሮኬት ማስወንጨፊያ ነው ይህ የቢኤም ባትሪ የአንድ ክፍለ ቦርን ውጊያ ለመደገና ካልሆነ ለአንድ ሻለቃ ጦር ድጋፍ ብሎ መላክ የማይታስብ ነው ከዚህ ሌላ ቢኤም በባትሪ ደረጃ ሲነቃነቅ በቅርብና በርቀት ዙሪያ ጥበቃ የሚያደርግለት አጃቢና ድጋና ሰጪ እግረኛ ጦር ይፈልጋል ስለሆነም የጦሩ ብዛት ከአንድ ሻለቃ ጦር ያላነሰ መሆን ይኖርበታል መሣሪያው እስክ ዐ ኪሉ ሜትር ርቀት ድረስ ኢላማውን መምታት ስለሚችል ግንባር ቀደም አስተኳሹ ከእግረኛ ጋር በመላክም ሆነ በእግረኛው ጦር ተመርቶ ዛያ ኪሎ ሜትር ከውጊያው ርቆ ግዳጁን መፈጻም ይችላል የዐኛ ኮር ግን ይኸን ሁሉ ነገር ሳያገናዝብ ነበር አንዱን ባትሪ ቢኤም ወደ ነፋስ መውጫ ያንቀሳቀሰው መሣሪያውን አለአግባብና ለማይገባ ግዳጅ መላኩ ትክክል ባለመሆነ መሣሪያው በአስቸኳይ አንዲመለስ ከመከላከያ ዘመቻ መምሪያ ለኛ ኮር አስቸኳይ ትአዛዝ ተላለፈ ይህንን ትአዛዝ ባለመቀበልም በጀመሩት መሠረት ቀጠሉበት ጠባቲዋገ የተማመነች በግ ላቷን ደጅ ታሳድራለች» እንደተባለው ምሳሌ ነወ በመከላከያ ዘመቻ መምሪያ በኩል ይህ መሣሪያ በእንዲህ ዓይነት የማይመጣጠን ግዳጅ መሰማራቱ ለጥቃት ስለሚያጋልጠውና ጠላት እጅ ሊገባ መቻሉ ስላሰጋ ለማስፈራራት ሲባል በመሣሪያው ላይ አንድ አደጋ ቢደርስ ተጠያቂ መሆናቸውን የወገን ጦር ትዝታዬ ሚገልጽ የማስጠንተቂያ መልዕክት ሰኮሩ ተላለፈ ግን ሰሚ ጠፋ ራሩ መሣሪያውን ወደ ነፋስ መውጫ ሲልክ በቂ የጥበታ ጦር አንዳልመደበለት ታወቅ ነበር ውጊያው ላይ ላለው ጦር የመድፍ ጋጋታ ከመላክ ይልቅ አንድ ቀርቶ ሁለት ሻምበል እግረኛ ጦር ቢደርስለት የበለጠ ሊያጠናክረውና ፀያውን ሊለውጠው ስለሚችል ይህንን ማመዛን የሚሳነው አዛዥ ይኖራል መቀበል ያዳግታል ሃም ሆነ ይህ ቢኤም ነፋስ መውጫ አካባቢ ደርሶ ሻለቃው ጦሩን በተኩስ መደገባ ይጀምራል የኮሩ አዛዥ እንደገመቱት ግን ምድሩን በአንዴ ገለባብጦ ላትን መደምሰስ ስላልቻለ ውጊያው ይፋፋማል ጊዜም ሠሥከላከያ በመቻ መምሪያ መሣሪያውን አንዲያወጡ መወትወቱን ሀፈጠም ነበር በመሀሉም የኮሩ አዛዥ የተላከው አንድ ቢኤም ብቻ መሆኑን ግለ ያስተባብላሉ ያም ቢሆን ከሕግ ውጭ በመሆነ መሣሪያው ከአንድ ሪ ባነሰ ተነጣጥሉ ግዳድ መፈጸም ስለሌለበት እንዲመለስ ተጨማሪ ትእዛዝ ቢሰጣቸውም አልቀበልም ብለው ያለበት እንዲቆይ ተደረገ ኔታውን በአጠቃላይ ሲከታተል ሲያጠናና ሲዘጋጅበት የዋለው የኢህአዲግ ጦር ኣመሻሽ ላይ የተወሰነ ኃይል በወገን ክንፍ በኩል በማዞር ተነጥሉ የገባውን የወገንን ም ከቦ ያለችግር ይረከበዋል ይህ ነበር የቢኤምዱ መሣሪያ ፍጻሜ ዚህ መሠረት ይህን የመሰለ አሥቲኝ ከመራር የሚወርድበት ሁኔታ በየቦታው ልቶ የተረፈበት ወቅት ስለነበር ይህ ታሪክ ተቀንጭቦ ቀረበ እንጂ በሰራዊቱ የሚታየው አሳፋሪ የአመራር ድክመትና ተደጋጋሚ ስሕተት ተጽፎና ተነግሮ የሚያልት አይፈ«ለም ንኛቸውም በዚህ አኳኋን ነበር ኢህአዳግ ወደ ጎጃም ሲገባ የእንኳን ደኅና «ጣህ አቀባበል የተደረገለት በድል በከፈተውም የጎጃም በር ወደ ፊት ገስግሶ ብርታቦርን ጭምር በአጭር ጊዜ በቁጥጥሩ ስር በማዋሉ የኛ ኮር ግንባር ስጋት ላይ ወርቀ ውን ለመለወጥ ከሦስተኛው አብዮታዊ ስራዊትና በተለይም ከሁለት አብዮታዊ ስራዊት አንድ ክፍለ ጦር ከአሥመራ ባሕር ዳር በአየር ተጓጉዞሀና ደርሶ ግንባሩ የወገን ጦር ትዝታዬ ዴፍ መ ተጠናከረ ፅዐኛ ኮር ኃይሉን አጠናክሮ በደብረታቦር ግንባር ሲያጠቃ በተለይ ከሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት የመጣው ጸኛ ክፍለ ጦር በግንባሩ የተሰለፈውን ኃይል ድል እያደረገ አስወጥቶ ለወገን ጦር በር ከፍቶና ደብረታቦርን መልሶ ይክ በግንባሩ የወገን የበላይነት እንዲረጋገጥ አደረገ የወገን ጦር ድሉን ለማስፋፋትና ለማጠናከር ከና ያለ ዕድል ነበረው ሆኖም አሁንም የሰራዊቱ አመራር ድሉን በሚገባ ሳይጠቀምበት ከመቅረቱም በላይ ስህተት ደግሞ ደጋግሞ በመፈጸመሙ በተቃራኒው ኢህአዲግ የድል ባለቤት ሆነ ከደብረታቦርም አልፎ ባህር ዳርና ጎንደርን በተከታታይ በቁጥጥሩ ስር አዋለ ከቪያ ቀጥሎ ኢሀአዲግ በቡሬነቀምት መንገድ ዋና ኃይሉን አንቀሳቅሶ ከባሕር ዳር ግንባር ያፈገፈገውን የወገን ጦር ተከትሎ አባይ ወንዝ ፍረሰ የወገን ጦር በነቀምት አቅጣጫ አባይን ተሻግሮ ይቆምና እንደገና ተደራጅቶ ለመመከት ቢሞክርም አህሀአዲግ የሚጠቀምበትን የቁረጣ ስልት ሊቋቋመው ባለመቻሉ ከነቀምት እስከ አምቦ ድረስ የተደረገው ውጊያ ወገን በማፈግፈግ የኢትዮጵያ ሕዝባዊ አንድነት ዲሞክራሲያዊ ግንባር ደግሞ በመከተል የተደረገ ጉዞ ነበር ማሰት ይቻላል በቡሬነቀምት በኩል ከባሕር ዳር ተንደርድሮ የመጣውን ኢህአዲግ ኃይል አባይ በረሕ ላይ መክቶ ለማቆም ከተደረገው ከፍተኛ ጥረት አንዱ ኘሬቪደንቱ ለግንባሩ ቅድሚያ ሰጥተው በግንባሩ መገኘታቸውና ከዚያም አልፈው ከልዩ ጥበቃ ገ ብርጌድም አንድ ሻምበል ሜካናይዝድ ጦር ለማጠናከሪያነት በግንባሩ እንዲሰለፍ ማድረጋቸው ነበር ይህ ሁሉ ሆኖ ግን ጦርነቱን የሚገታና የሚቋቋም አስተማማኝ ዘዴ ባለመቀየሱና ባለመፈጠሩ ጦሩ እየተናደ መሣሪያና ንብረቱን አንኳን ሳያጠጣ የሚያደርገውን መበታተን ለማቆም አልተቻለም ይህን በመሰለ ሁኔታ የኢትዮጵያ ሕዝባዊ ኢህአዲግ በወሎ በጎጃምና በጎን። ከተማ አካባቢ ሲደርስ ከስቶና ጠቁሮ ጸጉሩ ተንጨብሮ በጭቅቅትና በቅማል ተውጦ ዓመት ካመት እያከከ ታላቅ መሥዋዕትነት መክፈሉን የአዲስ አበባ ሕዝብ ገና ማየቱ ስለሆነ ያለውን ቢለው ምንም አይፈረድበትም ድንበር መከበር በጀግንነት ዘብ ከመቆም አልፎ በወታደራዊ ብቃቱና ችሎታው በዓለም አቀፍ ደረጃ ሳይቀር ከፍተኛ አድናቆትን ያተረፈው ያ ስመጥር የኢትዮጵያ ጦር ኃይል እውነተኛው ተግባሩና ማንነቱ ተክዶ ግርማ ሞገሱን ለመግፈ «የደርግ ወታደር የሚል ጊዜ አመጣሽ መጠሪያ ሲሰጠው ጡጦርዩቱ የሕዝብ አና የሀገር እንጂ የሰራዊቱ ሊሆን አይችልም ከሰው በላው ሥርዓት ስንኩል አመራር የተነሳ ያ ለወገኑ ነዛነትና ለአገሩ ዳር በሥርዓቱ አረመኔያዊ ጥላ ተጋርዶ በደረሰበት አሳፋሪ ሽንፈት የሐሰት ኘሮፓጋንዳ መንዣ የሆነው የኢትዮጵያ ሰራዊት መሪ አጥቶ ታክቶና ተወናብዶ የነፍስ ጠከፍ መሣሪያውን መትረየሱንና ፀረ ታንክ መሣሪያውን ከበቂ ጥይትና የተለያየ ቦምብ ጋር እንደታጠቀ አዲስ አበባ ከተማ ገብተ ውሃ ጥሙ ሲጠናበትና ረኃቡ ሲብስበት ቁራሽ እየለመነ አውራ ጎዳና ላይ ተሰጣ እንጂ እንደተስፋ መቁረጡና እንደታጠቀው የመሣሪያ ኃይል ወይም አንደሚነዛበት የሐሰት ኘሮፓጋንዳ በጉልበቱ ተጠቅሞ ሲያስገድድም ሆነ ሁከት ሲፈጥር አልታየም ስራዊቱ ያለ አመራር ተበታትኖ አዲስ አበባ ከተማ ቢገባም ከነሙሉ ትጥቁ መንገድ ዳር ተኝቶ ድካሙን ተወጣ ከሀሕይና ከብርድ በየጥጋጥጉ ተጠለለ አንጂ በወገነ ላይ የፈጸመው በደል የለም ሥርዓት በፈረሰበትና ሃገር መንግሥት አልባ በሚሆንበት ወቅት እንኳንስ አስክ አፍንጫው የታጠቀና ከጦር ሜዳ አፈግፍጎ ጠደፍ ርዕሰ ከተማ የሚገባ ወታደር ቀርቶ ያልታጠቀ የከተማ ኗሪም የሚፈጥረው ሁከት ዝርፊያና ውድመት አጅግ የከፋ መሆኑን ከዛ በፊትና ከዛ በኋላ በዓለም ኩሪያ የተፈጠሩት ተመሳሳይ ሁኔታዎች ይመሰክራሉ የወገን ጦር ትዝታዬ ትዮጵያ ጦር ኃይል ትላንትና ከዚሁ ሕዝብ መዛል ዝር ዛይማኖትና ቋንቋ የው ከሁሉም ኅብረተሰብ ተውጣጥቶ በውዶዴታ ግዴታም ይሁን በውዴታ በሃገሪቱ አንድነት ላይ የተነሳውን ጠላት ተዋጋ እንጂ የነበረው መንግሥት ዛገርና በሕዝብ ላይ የፈጸመው ስውር ደባ የሚመሰከተው ጉዳይ አልነበረም ህን ግንዛቤና እምነት በልቡ ስላሳደረም ነው ሕዝብ ወገነና ደጀነ መሆኑን ረዳት በአጭር ጊዜ ውስጥ መሃሉ ገብቶ በአኩልነትና በነፃነት መንፈስ እንዲኖር ኮሩን የለገሰው ወገን ጦር ወደ አዲስ አበባ ሲገባ የተወናበዱት የመንግሥት ባለሥልጣናትና ዝቡ ብቻ ሳይሆን የቤተመንግሥቱ ልዩ ጥበቃ ብርጌድም ነበር ላት ጦር ኃይሉች ሆስፒታል አካባቢ ደርሶ የመሰባሰቡ ወሬ በአዲስ አበባ ከተማ ሉ ሲነዛ ልዩ ጥበቃ ብርጌድ ጆሮም በመድረሱ በግቢው ዙሪያ በተዘጋጀለት ሸግ ውስጥ የሚገኙትን ታንኮች በሙሉ ሞተራቸውን አስነስቶ ምድሪቱ ርገብገብ ጀመረች በጥቂት ደቂቃ ውስጥም ከአሥር የሚያንሱ ታንኮች በፊት ና በአጥሩ ዙሪያ መታኮሳ ቦታ ሲይዙና ሲንቀሳቀሱ ለመጀመሪያ ጊዜ ታይተው ጉድ ተባሰለ ዩ ጥበቃ ብርጌድ አባሎች ኘሬዚደንቱ ከኮበለሉበት ጊዜ አንስቶ ኃይላችንን ፍላችሁ ልታስመቱን ነው በሚል ስሞታ ወደ ለሚና መፃል ሜዳ የተላኩትን ንከኛና ብረት ለበስ ጓዶቻቸው አንዲሁም የቢኤም ሮኬት መድፎች ንዲመለሱላቸው በመጠየቅ ካለቆቁቻቸው ጋራ መጋጨት ጀምረው ነበር ጥያቄ መልስ ሳያገኝ የኢትዮጵያ ሕዝባዊ አንድነት ዲሞክራሲያዊ ግንባር ብረ ብርዛፃን በኩል ወደ አዲስ አበባ ከመገስገስ ይልቅ ጠደ ደብረዘይት መጠም ቬና ተሰማ ከጥበቃው ብርጌድ አንዳ ሻምበል ታንከኛ በደብረዘይት ውጫ በኩል ወጥቶ መክላከያ እንዲይዝ ታዘ ወታደሮቹ ትአዛሹን ላለመቀበል በማንገራገራቸው የወቅቱ የሀገሪቱ መሪ ሌተናል ጄነራል ተስፋዬ ገብረኪዳን ስብስበጡ ካነጋገራቸው በኋላ ነበር ትእዛዙን ለመፈጸም ፈቃደኛ የሆኑት ቪህና በመሳሰለው ነገር መነሻነት ልዩ ጥበቃ ብርጌድ በአብዛኛው ከቁጥጥር ጭ መሆን ደረጃ ላይ ደርሶ ስለነበር ወደ መጨረሻው አካባቢ የብርጌዱ አዛዥ ብርጋዴል ጄነራል ገረመውም ሳይቀሩ ከጦራቸው ተደብቀው ያሉበት አድራሻ የወገን ጦር ትዝታዬ መመ መመመ መርገ መሽ አይታወቅም ነበር ልዩ ጥበቃ ብርፄዱ በመከላከያ ቁጥጥር ሥር ባለመሆኑ ትክክለኛ ቁጥሩ አኛ ዘንድ ባይመዘገብም እስከ ዐዐዐ የሚደርስ የሰው ኃይል እንዳለውና ከዐ ያላነሰ ታንክና ከዐ በላይ ብረት ለበስ እንዲሁም ዘመናዊና በራሱ ኃይል የሚንቀሳቀስ ሰልፍ ኘሮፔልድ የታንክ መድፍና ቢኤም ሮኬት መድፎት እንዳሉት ይታወቃል እናም ኃይሉ ሲመዘን በብርጌድ ደረጃ ሳይሆን ባንድ ክፍለ ጦር ደረሻ የሚታይ ነበር ከዚህ በተጨማሪ የብርጌዱ ጦር ተገቢውን ሥልጠና በማግኘትና መደበኛ የውጊያ ልምምዱን ጊዜውን ጠብቀ በማድረግ የውጊያ ዝግጅቱን ያጠናክር ስለነበር የውጊያ ብቃቱ የላቀ ነው ለልዩ ጥበቃ ብርጌድ እርሾ ከሆኑት ውስጥ ነብር ኛ ተብሎ ይጠራ የነበረውና በምሥራቅም ሆነ በሰሜን ጦር ግንባር ዝናን ያተረፈው የታንከኛ ክናል አንዱ ነበር ከሌሎችም ዝነኛ ክፍሉች ምርጥ መኮንኖችና የበታች ሹሞች በበቂ ደረጃ ተሟልተውለት የሚገኝ በመሆኑ በተጠናከረ አመራር የተሟላ አስተማማኝ ኃይል ነበር ልዩ ጥበቃ ብርጌዱ ሆን ተብሎ ከሌላው ሰራዊት ተገልሎ እንዲደራጅ በመደረጉና ግዳጁም የተለየ በመሆኑ በሕዝቡ ቀርቶ በተቀረው ሰራዊትም ዘንድ ደኅና ስም አልነበረውጡም ይሁንና ተወርዋሪ ሆኖ ቢዋጋ አንዳችም የሚመክተውና የሚቋቋመው የጠላት ኃይል አይኖርም ተብሎ ይገመታል ልዩ ጥበቃ ብርጌድ የታጠቃቸው ቲ ዘመናዊ ታንኮች ተንቀሳቃሽ መድፎች ቢም የሮኬት መድፎች የቀረው ሰራዊት ያልታጠቃቸው ዘመናዊ መሣሪያዎች ከመሆናቸውም በላይ በወጊያ ላይ ከፍተኛ ውጤት የሚያስገኙ ስለሆኑ ጥበቃ ብርጌዱ ከባድ የሆነ ግዳጅ በብቃት የመጠጣት ችሉታ ነበረጡ ታዲያ ባንድ በኩል የቤተመንግሥቱ ጥዘቃ ይሳሳል ብለው ሲሰጉ በሌላ በኩል ደግሞ ያን ኃይል አስቀምጠው ጠላት አፍንጫቸው ድረስ አስኪጠጋ የመጠበታቃቸው ሀፍረት በተጫናቸው ጊዜ ልዩ ጥበቃ ብርጌዱን ግዳጅ ሰጥቶ እንዲዋጋ ማፍረግ ተስኗቸው አብዛኛው የጦር ኃይል አዚያው ቤተመንግሥቱ ዙሪያ እንደታጨቀ የኢትዮጵያ ሕዝባዊ አንድነት ዲሞክራሲያዊ ግንባር አዲስ አበባ ሰተት ብሎ ገባ የወገን ጦር ትዝታዬ በለሚ ግንባርም የተሰለፈው ጦር ወደ አዲስ አበባ አፈግላጎ በጫንጮና በሱሉልታ ቢ መከሳከያ ከያዘ በኋላ ወደ አንጦጦም ተራራ ተስቦ ያኛ አብዮታዊ ሰራዊትን ያጠናክራል ሲባል ዕቅዱ ተግባራዊ ሳይሆን ቀረ በአዲስ አበባ ዙሪያ ከላከል ውጊያ ቢደረግ ምን ሊደርስ እንደሚችልና ምን ውጤት እንደሚጠበቅ በውል የተረዳው ባይኖርም ከይስመላ እንቅስቃሴ በቀር ከልቡ የሚጥር አዛዥም ሆነ የጦር ክናል ስለሌለ አፉን ሞልቶ እንኳ የተናገረ አልነበረም ሃል አገር ያለው ውጊያ ጠቅላላ ገጽታ ይህን ሲመስል በስተሰሜን ተነጥሉ በቀረው በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ግንባር የተደረገው የሞት ሽረት ትንቅንቅ ቀጥሉ ነበር ጠላት ያለ የሌለ ኃይሉን አሰባስቦ በደቀምሐረ አቅጣጫ እያጠቃ የከሥመራ አየር ማረፊያን ቢችል ለመያዝ ባይችል ደግሞ መድፉን አስጠዓቶ በተከታታይ ድብደባ የኣየር ማረፊያውን ከአገልግሎት ውጭ ለማድረግ ይጥር ሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ስር የሚገኘው የአየር ኃይል ኛ ተዋጊ ሬጂመንት ት በጊንዳ ግንባር ዐ ሚሊ ሜትር መድና አስጠግቶ የአሥመራን አየር ማረፊያ በሚደበድብበት ወቅት ከአየር ማረፊያው ምሥራቃዊው ጠርዝ ከአየር ወንገዱ ጋር ተያይዞ የተመሰረተው የሬጂመንቱ መደብ ዋነኛ የጠላት ዒላማ ነበር አየር ኃይሉ በጠላት የመድፍ ድብደባ ዒላማ ውስጥ ሆኖ ነበር ግዳጁን ዐንጣጡ ዋጊ ሬጂመንቱ በጠላት የመድፍ ድብደባ ተዕእኖ በተለይ በሌሊት ወቅት የተዋጊ ውዑሮግላኖችን ብዛት እየቀነሰ ወደ ባሕር ዳር ልኮ በማሸጋሸግ ያጠቃቀም ስልቱን ጠ አንጂ በግዳጅ አፈጻጸሙ በኩል አንድም ለውጥ ሳያሳይ በምድርና በባሕር ኃይል ለሚዋጋው የወጠገን ጦር የተለመደውን ድጋፉ ከመስጠት አልታቀበም ጦቹ የአየር ኃይል ተዋጊ ጄት ፄሊኮኘተር አብራሪዎችና ምድብተኞችም ሂያስደንቅ ድፍረትና ችሉታ በጠላት መድፍ ድብደባ መዛል ተነስተው እየበረሩ ጊንዳ አካባቢ ሲያንዣብቡ የጠላትን መድፍ አፉን ያስዘጉትና ጸጥ ረጭ ት ነበር በተደጋጋሚም ከባድ ጉዳት በጠላት ላይ ያደርሱበት ነበር ት ተራራ ፈልፍሉና የመድፉን አፈሙዝ ደግኖበት አየር ማረፊያውን ይደበድብ በለነበር ያን ለተዋጊ አውርኘላን በጣም አስቸጋሪ የሆነ ዒላማ አግኝቶ መምታት ቀሳል ባይሆንም የአየር ኃይል አብራሪዎች የጠላት አየር መቃወሚያና ሚሳኤል የወገን ጦር ትዝታዬ ሥሥ እየዘነበባቸው በድፍረት ዝቅ ብለው እየበረሩ በአስደናቂ ችሉታቸው መድፉ የተጠመሂበትን ቦታ እያገኙ ያጠቁ ነበር በርካታ የጠላት መድፍም ከነምድብተኛ ው ደምስሰዋል የኛው ተዋጊ ሬጂመንት በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ግንባር ይኸን የመሰለ ግዳጅ ፈጽሟል አየር ኃይል ደግሞ በአጠቃላይ በደሴ ግንባር በሰሜን ሸዋ በአምቦና በለሚ ግንባሮች እንዲሁም በአሰብና አካባቢው ለሚካሄደው ውጊያ የአየር ድጋፍ ለመስጠት ተዋጊ ጀቶችንና ሄሊኮኘተሮችን በባሕር ዳር በደብረዘይትና በድሬዳዋ ከፋፍሎ እያሰማራ እስከ መጨረሻው ደቂቃ ድረስ ግዳጁን በሚገባ አከናውኗል በተለይ ኢህአዲግ ወደ ደብረዘይት በተቃረበበት ጦቅት አየር ኃይል ሁሉንም ተዋጊ አውርኘላኖች ወደ ድሬዳዋና ጎዴ አሸጋሽጎ ለሁሉም ግንባሮች ያልተቋረጠ ድጋፍ ለመስጠት ይጥር ነበር በሀገሪቱ አራቱም ማዕከናትና በመዛል አገር የነበረ የተዋጊው ሰራዊት ሞራል ይህን ቢመስልም ሁኔታው ያሰጋሻቸውጡና ተስፋ ያስቀዋረጣቸው የመንግሥት ባለሥልጣናት አንዳለቃቸው ሁሉ ሀገር ጥለው ። ኗስታ ትዳር የመሰረቱ ሲሆን በሌላ በኩል የኤርትራን ከእናት ዛገሯ ኢትዮጵያ ጋር መቀላተሏን የማይደግፉ ኃይሉች ይህንን ጉዳይ በማናፈስ ኢትዮጵያ የኤርትራን መራፊቷን እንጂ ሕዝቡን አትፈልግም በማለት ለኘሮፓጋንዳ መጠቀሚያ ከማዋል አግዲቸዋል በዚህ ወቅት ሚስት አግብተው ትዳር ለመመስረት አድሉ የገጠማቸው የኛው ብርጌድ አባላት በርካታ ሲሆነ መንግሥት ግን ለመጋባት ፈቃዱን ይስጣቸው እንጂ ለባለትዳሮቹ መኖሪያ ቤትና ለትዳር የሚያስፈልግ ቁሳቁስን በተመለከተ የተለየ ድጋና አሳደረገላቸውም ነበር ፍቅርና መተሳሰብ ያስተሳሰራቸው ወጣቶችም ችግሩን ሳይፈሩና ሳያቅማሙ ትዳራቸውን መሰረቱ በአሥመራ ውስጥ የሚገኙ ብዙ የጦር ሰፈሮች በቅኝ አገዛዙ ዘመን የጣሊያን ጦር ሰፈር የነበሩ ሲሆን በእነዚህ የጦር ሰፈሮች ውስጥ ለመኖሪያነት ተብለው ተከፋፍለው ከተሰሩ አነስተኛ ቤቶኘ በስተቀር የሚበዙት እስከ ዛምሳ ሜትር በዛያ ሜትር ያህል በሚሰፋና በግንብ የወገን ጦር ትዝታዬ ሀተሰሩ የመሣሪያና የእቃ ግምጃ ቤቶች ነው አብዛኛው ሰራዊትም በአንዱ መጋዘን ስከ ሃምሳና ሰማንያ ሰው በመሆን አልጋውን አጠጋግቶ በመዘርጋት ቋሚ ቤቱ ርጎ ይኖርበታል በዐዎቹ ዓም እነዚህ ወጣት ወታደሮች ትዳር እስኪመሰርቱ ድረስ መኖሪያቸው ነዚ መጋክኖች ውስጥ የነበር ሲሆን ትዳር ሊመሰርቱ ሲዘጋጁም ከነዛው ጋቪቨኖች ውስጥ የተወሰነው ለባለ ትዳሮች ተብሎ ተሰጠ እና ለእያንዳንዳቸውም ሦስት በሦስት ጫትር የሚሆን ወለል እየተለካ ተሰጣቸው በዚህ አይነት ነበር የተንጣለለ መጋዘን ውስጥ የተሰጣቸውን ድርሻ በካርቶንና በጆንያ ዙሪያዋን በመከለል መግቢያና መውጫ በማበጀት ትዳርን ሀ ብለው የጀመሩት በዚህ ዓይነት የተጀመረውም ትዳር በዛችው የካርቶንና የጆንያ ቤት ቀጥሎ ልጅ ተወልዶና አድጎ ተድሮ የልጅ ልጅ ታይቶበት ነው ከ ዓመት በኋላ አንደገና ፍልሰት የተጀመረጡ ከዚህ በመነሳት በአጠቃላይ ሰራዊቱ የመንግሥት ሠራተኛውና ለኢትዮጵያ አንድነት የቆመውና መስዋዕትነት ሲከፍል የኖረው የኤርትራ ክፍለ ሀገር ሕዝብ ሁሉ ተጠቃለው ለዘመናት የገነቡት ኢትዮጵያዊነት ፈርሶና ተንዶ በምትኩ የገዛ ሀገሩንና የገዛ ሕዝቡን ከሌላ ዓለም የመጣ ጠላት አድርጎ በሚያቀርብ ሁኔታ ሲተን ሊደርስ የሚችለውን ነገር አዕምሮ መሸከምና ማስተናገድ የሚሳነው ይህ በዚህ እንዳለ በየግንባሩ ያለው ጦርነት እየሰፋ ሄዶ ሁኔታዎች ተስፋ ከሚያስቆርጥ ደረጃ ላይ በደረሱበት ወቅት አየር ኃይል ግዳጁን ለመወጣት በብርታት ይጥር ነበርና ከምድሩ ይልቅ ከአየር የምናገኘው መረጃና ዘገባ የተሻለ ሥዕል ይሰጠን ነበር የመጨረሻው ውጊያ የጠነከረው በሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊትና በሦስተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ግንባር ነበር እንደሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ሁሉ የሦስተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ውጊያ ትክክለኛ ዘገባን ማግኘት አስቸጋሪ ሆኖ ነበር ከዚህ ውጭ ግን በምሥራቅ ግንባር አነስተኛ ኃይሉን በየጥበቃው አሰማርቶ የነበረው አንደኛ አብዮታዊ ሰራዊት በደቡብና በምዕራብ የሚገኙት ፅበኛና ኛ ኮሮች ነገሩን በዜና ማሰራጫ ከመከታተል በቀር የሚያደርጉት የጎላ እንቅስቃሴ አልነበረም አጠቃላይ ሁኔታው ከላይ እንደተመለከተው ሆኖ ሌላው ምስቅልቅል ሁኔታ የወገን ጦር ትዝታዬ ፍበ ሬች ላሽ ደግሞ የታየው በኛው አካባቢ ነበር እሑድ ግንቦት ቀን ዓም ታላቁ ቤተመንግሥት ዘመቻ መምሪያ ጽሕፈት ቤት የተረኛ መኮንንነት ኃላፊነት የተጣለው በኔው ላይ ነበር ባለኝ የተወሰነ ግንኙነት የተወሰኑ የጦር ክፍሎችን በማስተባበርና በማስተናገድ መደበኛው ሥራችን ላይ ሆነን ጠዋት ረፋዱ ላይ ልዩ የጥበቃ ብርጌዱ አባላት ያለማንም ትእዛዝና መመሪያ ወይም ዘመቻ መምሪያ በማያውቀው ሁኔታ በታላቁ ቤተመንግሥት ዙሪያ በተዘጋጀላቸው ምሽግ ተከልለው ይገኙ የነበሩትን ታንኮች በቀን ብርፃን አውጥተጡ ግቢውን በሙሉ የታንክ አውድማ አደረጉት በዚያ ሰዓት የወገን ጦር በአምቦ መሥመር ሰገባ ታይቶ ሕዝቡ የኢህአዲግ ጦር መስሎት ከመወጠናበድ በስተቀር የተለየ የጠላት እንቅስቃሴም ሆነ የመጣ አደጋ አልነበረም ከኘሬዚደንቱ መኮብለል በኋላ በልዩ ጥበቃ ብርጌዱ ዘንድ የሁኔታዎች መለዋጠጥ የአመዕና እምቢተኝነት ምልክቶች መኖራቸውን እንሰማለን አናያለንም ከሀገሪቱ ጠቅላላ አስፈሪ ሁኔታና ከልዩ ጥበቃ ብርጌድ ጋግርታምነት የተነሳ የኛን አለቆች ጨምሮ ብዙ ባለሥልጣኖች ከታላቁ ቤተመንግሥትና ከልዩ ጥበቃ ብርጌዱ ርቀው ሲሄዱ አሳቱ ላይ አንደተጣድን የቀረነው አኛው የዘመቻ መምሪያ አባሎች ብቻ ነበርን የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባሎች ብዙ ጥያቄዎችን አንስተው ተገቢው መልስ ስላልተሰጣቸውና ከአዛገፐቻቸው ጀምሮ ወደ ላይ ያሉ ባለሥልጣኖች ከአጠገባቸው መሰወር እጀግ ስላስፃጣቸው ጥፋተኛ ወይም አሻጥረኛ የሚመስላቸውን ከመቅጣት እንደማይመለሱ በግልጽ ይታይ ነበር በዚህ መሠረት በጥበቃ ብርጌዱ ውስጥ ሥርዓት አልበኝነት ከተጀመረ ቀዳሚና የቅርብ ዒላማው እኛ እንደምንሆን አሳማኝ ምልክቶች ስላሉ ከዚህ የአርስ በርስ አደጋ ለመዳን ያንን ግቢ በፍጥነት ለቀን ከመውጣት ሌላ ምርጫ አልነበረንም ግቢውን ለቁ ለመውጣትና የዘመቻ መከታተያውን ከነግንኙነቱ ወዩ መከላከያ ለማዞር ግን የባለሥልጣን ውሳኔንና ይሁንታን ማግኘት ያስፈልጋል በመደመሪያ የቅርብ አለቃዬን መከላከያ ዋና መሥሪያ ቤት ደጡዬ አግኝቼ ሁኔታውን ስገልጽላቸው ነገሩን አሳቸው ቀደም ብለው ጠይቀው አለቆቻቸው ግን ውሳኔያቸውን አእንዳልሰጧቸው ገለጹልኝ ሁኔታውን ስመለከት እንዲህ በቀላሉ የማይወጣ ተራራ መሆኑን ስለተረዳሁ አቋራጩን መንገድ ለመሞከር ወሰገኩ አናም የቅርብ አዛገርን የወገን ጦር ትዝታዬ ፌ የዘመቻ መምሪያው ዋና ኃላፊ ሜጀር ዴነራል ክንፈን አግኝቼ ስለሁኔታው ልጽላቸው አሰብኩ ሆኖም አገሩን በስልክ ባዳርሰውም ሳይሳካልኝ ስለቀረ መጨረሻ ታክቶኝ ተውኩትና ሌላ ዘዴ መፈለግ ጀመርኩ እንግዳህ የቀረኝ አንድ አማራጭ ብቻ ነበር ይኸውም የእዝ ጠገጉን ጥሶ አንድ ኔ ሊሰጠኝ የሚችል አዛዥ አግኝቼ ኔፄታችን ማሳመን ብቻ ነበር በዚህም የሚመጣ ነገር ካለ መቀበል ነወ የእዣ ጠገጉን ጣስኩት ነገር ግን ላገኛቸው የምሞክረውን ባለሥልጣኖች ግን አንዳቸውንም ማግኘት አልቻልኩም ሁኔታው አስጊ እየሆነ በሄጻዩ ቁጥር ማደሪያቸውንም ሆነ መዋያቸውን እየለዋወጡብን አስቸኳይ ጉዳዮችን ለማሳወቅም ሆነ ለማስወሰን ስንፈልጋቸው በስልክ ቀርቶ ቸው ድረስ መኪናም ልክን ማግኘት እየተሳነን መቸገር ከጀመርን ሰንብተናልና ሁንም አለቆቹን የማግኘት ዕድሌ ኢምንት መሆኑን ተረድቹዋለሁ የጥበቃ ብርጌዱን ሁኔታ በቅርብ ስንከታተል ደግሞ ከአያያዙ እንደምንረዳው ጥቂት ጊዜ በኋላ ግቢውን በሙሉ በታንክ እአእንዳጠሩት ሁሉ እግረኛውንም የደረደሩ መፈናፈኛ አሳጥተው አንድም ነገር እንዳይገባና እንዳይወጣ አድርገው ሩን እንደሚያሽጉት ጥርጥር ስለሌለው ፈጥነን የምናደርገው ሙከራ ወሳኝነት ዓም መፈንቅለ መንግሥት በኋላ ግን የጥበቃ ብርጌዱ የዘመቻ መምሪያውን ሰማየት ያበቃው መፈንቅለ መንግሥቱን የመራውና ያስተባበረው ዘመቻ መምሪያ እንደሆነ ስለሚታወቅ ይሆናል ብለን ገምተናል ምንም ቢሆን ያለነጠን የሚያስጠላና የሚያስጠምድ መሆን አልነበረበትም ሥራውን የሰሩት ቆራጦችና ዩሂፋሮች ታርደዋል የተረፉትም እስር ቤት ታጉረዋል በበኩላችን ልዩ ጥበቃ ብርጌድን በጥላቻ ዐይን ለማየት ያስገደደን እነሱ የሚያሳዩን መጥፎ ስሜ ትና መጥፎ ተግባር እንጂ ሌላ ምክንያት እንደሌለን የተረጋገጠ ነበር ከብዙ ጥረትና ናለጋ በኋላ ሜጀር ጀነራል ክንፈገብረኤል ድንቁን በስልክ አግኝቼ የተፈጠረውን ትክክለኛ ሁኔታ ስገልጽላቸው ቀና ሰው ስለሆነ ወዲያው ነገሩን ተረድተውት ጠደ መከላከያ ዋና መሥሪያ ቤት መዛወራችን ተገቢ መሆኑን ገለጹልኝ ለማንኛቸውም ትእዛዝ እስኪደርሰኝ እንድጠብቅም አዘዙኝ ነገሩን አምነው ቢተበሉትም ውሳኔ ለመስጠት ግን ያለቆቻቸውን ይሁንታ ማግኘች የወገን ጦር ትዝታዬ ጃቭዛዛዴጄጂቆጂደጂደዴጂጄዛየጠሖትሖሥሑጠጠጠ ስላለባቸው አንደሆነ ገባኝ ከእሳቸው ቀጥሉ ያሉትም አለቆች ሜጀር ጆነራለ ሥዩም መኮንንና ሌተናል ጄነራል አዲስ ተድላ ነበሩ በዚህ መልክ ታላቁ ቤተመንግሥት ጽሕፈትቤታችን ሆነን በመስኮታችን ጭላንጭል ግቢው ውስጥ የሚተራመሰውን የልዩ ጥበቃ ብርጌድ ጦር አጮልቀን ከማየት በቀር ሌላውን ሥራ በአብዛኛው ትተነዋል ሁሉም የመምሪያው አባሎች የሁኔታውን አሳሳቢነት በሚገባ ስለተገነዘቡት በጣም ሰግተው ነበርና በበመቻ ሁኔታ መክታተያ ቢሮ መሰባሰብ መርጠን ነበር ታዲያ አንዱ የጥበቃ ብርጌድ አባል በደም ፍላት መጥቶ በራችንን በርግዶ ቢገባ አንድ ላይ ሰመረሸን ስለሚያመቸውጡ ለዚያ ተመቻችተን መገኘቱ አስፈራንና ሁሉም በየጽሕፈት ቤቱ እንዲቆይ አኗረግን ሁሉም ሰራተኛ ለራሱ መጠበቂያ የተሰጠውን መሣሪያ በር ላይ አስረክቦ ስለሚገባ ባዶ አጁን እንዳለ የታወቀ ነው እንደኔም ሽጉጥ ደብቆ ያስገባ ይናራል ቢኖርም ራሱ ባለቤቱና እግዚአብሔር ካላወቀውጡ ሌላ የሚያውቅ የለምና አውቶማቲክ ጠመንጃ ይዞ የሚመጣውን የጥበቃ ብርጌድ ወታደር ለጊዜው እንኳን ማን እንደሚያስቀመው አይታወቅም በዚህ ዓይነት ሥጋትና ጭንቅ ጡስጥ ሆነን ነበር የብርጋዴል ጄነራል ክንፈን የይሁንታ ቃል በታላቅ ጉጉት የምንጠብተጦ ስልክ ሲያንቃጭል ሁለት ጊዜ አንኳን እስኪጠራ ሳንጠብቅ አናነሳና ሁላችንም የጄነራል ክንፈን ድምፅ ለመስማት እንጓባጓለን ለሌላ ጉዳይ ሲል ሌላ ሰው ሊደውል አንደሚችል ረስተነዋል ብርጋዴል ጀነራል ክንፈ ግን የውዛ ሽታ ሆነብንና ተስፋ ወደ መቁረጥ አዘነበልን ነገሩም ተጓተተና ምንም መፍትጤ ሳናገኝ የፈራነው ነገር ሊደርስ ሆነ ጽሕፈት ቤታችን መውጫና መግቢያ ፊት ለፊት በርካታ የጥበቃ ብርጌድ አባላት ከነሙሉ ትጥቃቸው ተሰባስበዋል በስተጀርባ ደግሞ የመምሪያችን አገልግሉት ሰጪ ተሽከርካሪዎች የሚቆመበት አካባቢ ታንኮችና አሣረኛ ጦር ፈስሰውበታል ታንኮቹ ቦታ ይዘው ይቆማሉ ሲባል ለምን እንደሆነ አይታወቅም አንዱ ዐጠደታፕ ሲሄድ ሌላው ሲመለስ የግቢው መታመስ ሊያበቃ አልቻለም ይህ ሁሉ ሲሆን ግን አንድ ጥይት አልተተኮሰም ቢደረግ ግን የሚሆነውን ማወቅም መገመትም አይቻልም የጥበቃ ብርጌዱ አባላት በአንድ ልብና በአንድ ዓላማ የቁሙ አንዳልነበሩ ብዙ ምልክቶች ነበሩና ግጭት ቢፈጠር መቆሚያ የለሰወም የወገን ጦር ትዝታዬ ሣሩ በጣም አስጊ እየሆነ ሲሄድና ጊዜውም ሲረዝም አሁንም ዘልዬ ሌላ አለቃ ዘንድ ልደውል አሰብኩ ቆየት ብዬ ግን እስኪደውሉ መተዉን መረጥኩ ይሁንና መንፈሴ ክፉኛ ስለተረበሸ ተነስቼ መንጎራደድ ጀመርኩ ሪያ አባሎችን አንድ በአንድ አየኋቸው ከአነሱ መሀል ግን በሙሉ ዓይኑ የየኝ አጣሁ ሳነጋግራቸውም የሚሰጡኝ በጣም አጭር መልስ ሆነብኝ መጀመሪያ ላይ የመጨነቀ መስሉኝ ነበር በኋላ ግን ጠምደውኝ አንደሆነ ተረዳሁ በማዕረግ አቻዎቼ ቢገኙባቸውም ቀዳሚው እኔ ከመሆኔም በላይ በተረኛ መኮንንነቴ ውን እንድንለት ማስወሰን ቢያቅተኝ መወሰን ያለብኝ እኑው ነኝ አለቆቼ አያሉ እንኳ ቤተመንግሥቱ ውስጥ በዘመቻ መምሪያ አባሎች ላይ አግባብነት የሌለው ነገር ሲደረግ ሁሌ የምጋፈጠውና የምካሰሰው እኔ እንደነበርኩ የሥራ ጓደኞቼ ለጀነራል ክንፈ እንደገና ደወልኩላቸው አስቸኳይ ውሳኔም እንዲሰጡ ወጥሬ የዝክቸው አሳቸውም ካለቐፃቻቸው ይሁንታ ባያገኙም ከዚያ በላይ እዚያ ቦታ አለኝ ሆኖም ሌላ አሳሳቢ ሁኔታ ወዲያውነ ተደተነብኝ ያም ያፈጻጸሙ ጉዳይ ነበር ከታላቁ ቤተመንግሥት ወደ መከሳከያ ዋና መሥሪያ ቤት የምናደርገው የጽሕፈት ቤት ዝውውር በከፍተኛ ጥንቃቄና በስልት ካልተከናወነ እንቅስቃሴያችንን የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባላት ከደረሱበት በቅን መንፈስ ስለማያዩት ቤተመንግሥት ስለሆነም የመምሪያው አባላት ተሰባስበን አሥር ደቂቃ ባልሞላ ጊዜ ውስጥ ተነጋግረንበት የሥራ ክፍፍልና የእንቅስቃሴ ቅደም ተከተል ነዶፍን ከመገናኛ መሣሪያው ከፊሉ ቀደም ብሉ ወደ መከላከያ ተዛውር ስለነበር አንድ ሰው ወደ መከላከያ ልከን እዚያ ሆኖ ለክፍ ሎች መልስ እንዲሰጥ አደረግንና ሌላውን ተግባር ቀጠልን የወገን ጦር ትዝታዬ ርፎ ር የምናጓጉዛቸው ካርታዎች መዝገቦች እንዲሁም ልዩ ልዩ የጽሕፈት ዕቃዎች ቢሆነም መጠናቸው ቀላል ካለመሆኑም በላይ ባንደ ከጽሕፈት ቤት አንስቶ መኪና ላይ መጫንም ሆነ ጭኖ በበሩ ማለፍ ስለሚያስነቃ በትንሸ በትንሹ ማስወጣት ግድ ነበር እኛም ቢሆን ልክ ሥራ ሲበዛ አእንደምንወጣውጡና አእንደምንገባው ሦስት ሰው ቢጠጣ ሁለቱ ቀርተው አንዱ ተመልሶ አየመጣ ሌላ አንድ ሰው ጨምሮ እንዲወጣ ነበር ያደረግነው ይፄ ካልሆነ ሰውም እቃውም ባለን ሁለት መኪና ታጭቆ እንዲወጣ ቢሞከር የተፈራው ጣጣ እንደሚመጣ ጥርጥር አልነበረውም አንኳንስ በዚህ ጊዜ በሌላውም ጊዜ ቢሆን የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባሎች አንድን ነገር ከተጠራጠሩ ማሳመን ቀርቶ መግባባት ስለማይቻልና በዚህ ሳቢያ የሚቀጣጠለው እሳት ደግሞ ማጥፊያ ስለሌለው አስቀድፃ መጠንቀቅ ግድ ነበር በዚሀ መሠረት በሁለት መኪና እየገባንና አየወጣን ሰውንም ሆነ እቃውን ያለምንም ዕንቅፋት አመላልሰን ጨረስን ማጠቃለያው ላይ በአንድ መኪና ሦስት ሆነን ግቢውን አእስከምንለቅም ተቻኩለን ያስረከብነውን መሣሪያ በሩ ላይ መቀበሉን ረስተነው ልንሄድ ነበር ከመኪናው ሳንወርድ መሣሪያ ያስረከብንበትን ካርድ ስንሰጥ ሁለት የጥበቃ ብርጌድ አባሎች መሣሪያችንን አምጥተው ሰጡን ሁሉም መሣሪያ መወሰዱን ሲያዩም ጥያቄ ያመጡብናል ብለን ስንጠብቅ ጸጥ በማለታቸው ደስ አለን መከላከያ አለው ሕፈት ቤታችን ስገገባ ቀድመው የደረሱ አባላት የመጨረሻውንና የኛን ጉዞ በሰላም መጠናቀቅ በጉጉት ይጠብቁ ነበርና እየፈነደቁ ተቀበለን እኛም ከስደት ወደ ቤታችን የተመለስን ያህል ተሰማን በዚህ ዓይነት አምጠንም ቢሆን ከቀኑ በዐዐ ሰዓት አካባቢ የጽሕፈት ቤት ዝውጡራችንን አጠናቀን መደበኛ ሥራችንን ቀጠልን በወቅቱ ለንደን ላይ በተቃዋሚዎችና በኢትዮጵያ መንግሥት ተወካዮች መካከል ድርድር ይካሄድ ነበር የቪህም መጨረሻ እየተጠበቀ ውጊያው በያለበት ተገቷል በዚህ ክፍተት ተቃዋሚው ኃይል ይጠቀም እንደሆነ እንጂ በወገን በኩል የሚደረግ እንቅስቃሴ አልነበረም አመሻሹ ላይ ለየት ያሉ ሁኔታዎች ተከሰቱ ከነዚህም ውስጥ አንደኛው የልዩ ጥበቃ ብርጌድ የተለየ አንቅስቃሴ ይፋ ሆኖ መውጣቱ ነበር የልዩ ጥበቃ ብርቱ የወገን ጦር ትዝታዬ ድ አባሎች ኃይላቸውን እየተከፋፈሉ ከማመናመንና አዲስ አበባ ከተማ ውስጥ በመዋጋት ሕዝብ ከማስጨርስ ከከተማ ወጥተው እንዲዋት መወሰናቸው ተሰማ ሐሳቡን ሁሉም አባላት ተቀተበለውት ይሁን አይሁን አይታወጠቅም ከምሽቱ ዐ ሰዓት አካባቢ የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባላት የውጊያ ታንኮችና ብረት ለበሶቻቸውን ይዘው ምድሪቷን በሚያነቃንቅ ድምጽ በዛገር መከላከያ ሚኒስቴር ዋና መሥሪያ ቤት አድርገው በሰንጋ ተራ አድርጎ ወደ ልደታ በሚወስደው መንገድ ሲነጉዱ አጅግ አስፈሪና አስደንጋጭ ነገር በከተማው ውስጥ ተፈጠረ ይህ የልዩ ጥበቃ ብርጌድ ሜካናይዝድ ኃይል በከተማ ውስጥ ሊነዳ በማይገባ ነት ይጓዝ ስለነበር በልደታ አከካባቢ ታንኮቹ ፊታቸው ላይ የሚያገኙትን መኪና በመጨፈሳለሰትቅ በሰውና በንብረት ላይ ጉዳት አደረሱ ከዚህም መዛል አንድ የምድር ጦር አባል ሻለቃ ከነዋዝ ጂኾ በታንክ ተጨፍልቆ የሞተ ይገኝበታል የልዩ ቃ ኃይል በአምቦ መንገድ አንደወጣ አንዳችም ግንኙነት ሳይመሠርት ሳያተናጅ ነን ጨፍኖ ስለነበር በአምቦ ተራራ ላይ መከሳከያ ይዞ ለሚገኘው ኛ ክባለ ጦር የታንከኛውን ኃይል በድጋፍ ሰጪነት አንዲጠቀምበት ከመከላከያ ተገለፀለትና ጦሩ በአካባቢው አንደደረሰ አስቁሞ መከላከያ አስያዘው የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባላት ከላይ የደረሱበት ውሳኔ ትክክለኛ እንደመሆኑ ምራቁን ከዋጠ የሕዝብ አለኝታ ሰራዊት የሚጠበቅ በታሪክም የሚያስመሰግን አቋም ነበር ነገር ግን ታል በተግባር ካልተተረጎመ ባዶ ጠሬ ብቻ ሆኖ ይቀራል አናም የልዩ ጥበቃ ብርጌድን ሁኔታ ስንከታተልና ስናደንቅ ስናወጣ ስናወርድ ሌሊቱ ገፋ ምንም ነገር አልነበረምና ተስፋችን በይደር ተጠለ በመሀልም ድንገት የውስጥ ስልክ አንቃጨለ ሳነሳውም የግንኙነት መኮንኑ «ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ነኝ የሚል ጣቢያ ከኛ ጋር ግንኙነት መመሥረት ይፈልጋል ብሉ ጣቢያው በአርግጥ የወገን ይሁን የጠላት መሆኑን ለመለየት የሚያስችል የምስጢር መጠቀሚያ ሰነድ የለውም አለኝ ወዲያው ጣቢያውን መሥመር ላይ አገናኘኝና በማነጋገር በልዩ ልዩ ዘዴ በአክርግጥም የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዌት ኃይል መሆኑን አረጋገጥን ከሐሙስ ግንቦት ተን ዓም ሌሊት ደምሮ የሚገኝበት ሁኔታ ግራ ገብቶኝ ቀየጡ ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት በራድዮ ተገኘ ሲባል ከራድዮ ጋር የሚያገናኝ በልክ ቢኖረኝም ከመጓጓቴ የተነሳ የራድዮው ቤት ከዘመቻ መምሪያ ጽሕፈት ቤት ቻርባ ስለሆነ ዐዲያው አዛው ድረስ ሄጄ ጣቢያውን አነጋገርኩት እና የረዥም ርቀት የራድዮ ድምጽ ቢሆንም ጥርት ብሎ ይሰማ ነበር ዐዐዐዐዐ የሚጠጋው የወገን ጦር ትዝታዬ የወገን ጦር ትዝታዬ ዴዴ ዴዴ ፍሽ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ጦር የውፃ ሽታ ሆኖ እንደማይቀር የታወቀ ስለሆነ በአንድነትም ይሁን በተናጠል ተሰባስቦ ሲያመቸው ግንኙነት እንደሚመሰርት እንጠብቅ ነበር የዚያ ሁሉ ዓመታት መሥዋዕትነት ያ ሁሉ ንብረትና ታሪክ ተደምስሶና ውዛ በልቶት መቅረቱ ለጊዜው ብርክ ቢያሲዝም ቀን በቀን ግን ሌላ እና ምናልባትም የባሰ ነገር ስለሚታይ ዛሳብን ወደ ሌላው የትኩረት አቅጣጫ ማዞር ደግሞ ግድ ነበር መንገድ የሱዳን መንግሥት ተጠይቆ ወደ ሱዳን መሬት አንዲገባ ፈቃድ እንዲሰጠው የሚያሳስብ ነበር ይህን ቁጥር ያለው ሰራዊት ልዩ ልዩ የውጊያ መሣሪያና ተሽከርካሪ ያንን ያህል ርቀት ከጠላት ጋራ እየተዋጋ ተጉዞ መድረሱ ትልቅ ነገር ቢሆንም ከዚያ በኋላ ሄገጥመውን ዕድል በተመለከተ ግን ከመከላከያ ሚኒስቴር በኩል ሊደረግለት ጉለው ድጋፍ ተስፋ ያለው ባለመሆነ ከኛ መልስ አየጠበቀ ጊዜውን ከሚያባክን ችለው ሁሉ ጥር ሱዳን መሬት ቢገባ የሚመረጥ ነበር ሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት አሥመራን ለቆ ከወጣ በኋላ ያ ሁሉ አልቁቐ መሳፍርት የሌለው ሰራዊት የት እንዳለና ምን እንደደረሰበት የሚያውቅ አልነበረም ስለንብረቱማ ማሰብም አይገባም የተሟላ የአየር ቅኝት እንኳን እንዳይደረግ ጠቅላላው የመንግሥትና የመከላከያው መዋቅር በመናጋቱ ሁሉም ነገር ተሸመድምዶ አብትቶለታል ይህ ወደ ሱዳን ጠረፍ ተጠግቶ የሚገኝ የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ኃይል የሚፈልገውን እና ጥያቄውን ለመቀበል የግንኙነት የምሥጢር ሰነዱ በጠላት እጅ ሊገባ ስለሚችልና መጠቀም ስለማይቻል ልዩ ዘዴ መፍጠር ግድ ስለነበር የህመቻ መኮንኖች በልምድ የሚያዳብሩትን በተለይም በሁለትና በተወሰኑ ሰዎች ብቻ በሚታወቅ ነገር ላይ በመመስረት መረጃችን አሰባጥሮና አመሰቃቅሎ የማስተላለፍ ዘዴን በመጠቀም አጅግ አስፈላጊ የሆነ አጭር መልዕክትን ፈጥኖ ማስተላለፍ ስለሚቻል ከሰራዊቱ ጋር ካለ ዘመቻ መኮንን እኔን የሚያውቅ ዘመቻ መኮንን በሬድዮ መሥመር ላይ በማቅረብ መግባቢያችንን በመፈተሽ መልዕክቱን በአጭሩ አስተላለፈልኝ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊት ጦር ካቀረባቸው ጥያቄዎች ውስጥ መከላከያ መልስ ስጠትም ሆነ ድጋፍ ማድረግ ቢሞክር ሊፈጽመው የሚችለው አንዱን ብቻ ነበረ እሱም በዲኘሎማሲያዊ መስመር የሱዳን መንግሥት ስራዊቱ ድንበሩን ሻግር እንዲገባ ፈቃድ እንዲሰጥ ማድረግ ነው ያም ቢሆን መጥፎ ጎን ነበረው ዳን መንግሥት ለጠላት ዋነኛ ድጋፍ ሰጪና በፀረኢትዮጵያ አቋሙ በቀጥታም ሁን በተዘዋዋሪ በወገን ጦር ላይ ጥቃት ከማድረስ ስለማይታቀብ በጎ አመለካከት ይኖረዋል ማለት በጣም አጠራጣሪ ነበር ልፅክቱን ከተቀበልኩት ጊዜ ጀምሮ በአእምሮዬ ሳወጣና ሳወርድ ሰራዊቱ ከኛ ጊያገኘው አንዳችም ድጋፍ አንደሌለ ተረዳሁና ልቤ በሐዘን ተሞላ መቼም የምናውቀው ነገር በወቅቱ ባይኖርም ሁሉን አውቃለሁ ማለት ደግሞ ስሕተት ስለሚጥል ቢሆንም ባይሆንም አለቆቼን አግኝቼ ሁኔታውን በማስረዳት በተለይ በፍጥነት ለጊዜያዊ ኘሬዚደንቱ ቢደርስ የዲኘሎማሲ ጥረት ድጋፍ ይገኝ ሆናል ብዬ ጥረቴን ቀጠልኩ መልፅክቱን ስቀበል የያዝኩት ማስታወጠሻ ላይ አንዳንዱ ፈጽሞ የተጠላለፈና የተወሳሰበ ስለነበር ትክክለኛውን ትርጉም ጊዜ ቢወስድብኝም እንደምንም ትክክለኛ ትርጉሙን አገኘሁና እፎይታ ተሰማኝ ሆኖም ግን የመኮንኑን የፈጠራ ችሎታ እጅግ በጣም አደነቅኩ ከዐዐዐዐ በላይ የሚሆን የሰው ኃይልና ከ በላይ ታንክ ብረት ለበስና ተሽከርካሪ ይዞ በሱዳን ጠረፍ አካባቢ እንደሚገኝ ። ቅርብ አለቆቼ ጀምሬ ወደ ላይ ስልኩን ብሞክረው አንዱንም ማግኘት ስለተሳነኝ ጨረሻ ቢቸግረኝ አጄን አጣምሬ ቁጭ አልኩ አንዱም ባለሥልጣን በተለመደው የስልክ ቁጥራቸው ላይ አልተገኙም መልዕክቱ እአንደተመኝሁት ሴተናል ጄነራል ተስፋዬ ገብረኪዳን ዘንድ ሊደርስ ቀርቶ ከኔ ቀጥሉ ያለው አለቃ እንኳ እንዲያውተው ማድረግ አልቻልከዎ ለሰራዊቱ ቀለብ ውዛፃ መድኃኒትና ልዩ ልዩ ጥይት እንደሚያስፈልገው ለታንክና ለተሽከርካሪዎች ነዳጅና ዘይት በአስቸኳይ በአውርኘላን አንዲጣልለት ሰዎቹ የሀገሪቱንም ሆነ የሰራዊቱን ነገር ጨርሰው ረስተውታል ለስሙ ቦታ ቦታቸውን ይዘው ቢቀመጡም እኛ ብቻ መሆን ነበረብን ባለቀ ሰዓት የምንደፋደፈው ቅስሜ ተሰብርሮና ሁለንተናዬ ቀጭጮ ታየኝ እንዲያው ምናልባት ብዬ አየር ኃይል ድሬዳዋ አንቶኖቭ አስነሥቶ ሊደግፍ ይችል ይሆናል በማለት ሁኔታውን ሳጣራ ብዙ ቁስለኛ ስላለው ሰራዊቱም በጣም ከመዳከመሥ በላይ ቦምብና ጥይት ስላለቀበት በዚህ ሁኔታ ለባሰ የጠላት ጥቃት አንዳይጋለጥ በዲኘሉማሲ የወገን ጦር ትዝታዬ ኡዘሠ የማይቻል መሆኑን ተረዳሁ ሆኖም ተመልሼ ስልክ መቀጥቀጤን ተያያዝኩት ሌሊቱ አልፎ ነጋና ከንጋቱ ዐዐ ሰዓት አካባቢ ብርጋዴል ጄነራል ክንፈን አገኘኋቸሁ ሁኔታውን ስገልጽላቸው አሳቸውም መከላከያ ሜኒስቴር ምንም እንደማይረዳቸው ስለሚያውቁ በጣም አዘኑና «ጀነራል ተስፋዬ አንዲያውቀጡ እናደርግና ከሱዳን መንግሥት ጋር አንድ ስምምነት ላይ እንድንደርስ ያደርጋሉ አሉኝ ከጠዋቱ ዐዐ ሰዓት ሲሆን ጣቢያው መስመር ላይ ነበር ዘመቻ መኮንኑን አስቀረብኩና የምችለውን ሁሉ ሳደርግ እንዳደርኩ ነገር ግን ከመከላከያ ብዜ አንዳይጠብቁ በተቻለ መጠን ራሳቸው እንዲፍጨረጨሩ በተዘዋዋሪ ገለጹኩለት «እኛ የሚቻለንን ሁሉ አድርገን እዚህ ደርሰናል ከዚህ በላይ ግን ምንም ማድረዓ አንችልም የሜል ነበር መልሰ በተለምዶ ጽሕፈት ቤት መግቢያ ከጠዋቱ ዐዐ ሰዓት ቢሆንም ዘመቻ መምሪያ ግን በዐዐ ሰዓት ቀድሞ መግባት ግድ ነበር አለቐችም ቢሆኑ አንደዚሁ ቀደም ብለው ገብተውና ያዳር ሁኔታውን አይተው ነበር አንገብጋቢ ነው የሚሉትን ጉዳይ ለኘሬዚደንቱ አንዲደርስ የሚያደርጉት የከባድ ጦርነትና ውጊያ ሁኔታ ካለ ዴግሞ ጽሕፈት ቤት ማደርም አለ ቤትም ከተፄደ በማንኛውም ጊዜ ተመልሶ መግባት ይኖራል በዚያ ቀውጢ ወቅት ግን ካለ እኛ በቀር ሁሉም ባለስልጣን የዛፃሪቷንና የሰራዊቱን ነገር እርግፍ አድርጎ ትቶ ያተኮረው የራሱን የማምለጫ ዘዴ በማመቻቸት ላይ መሆኑ ይፋ ወጥቶ ተጋልጦ ነበር ጠዋት ላይ ብርጋዴል ጀነራል ክንፈ ጽሕፈት ቤት ደረሱና በቀጥታ ወደ ራድዮ ክናል በመሄድ የሁለተኛ አብዮታዊ ሰራዊትን ራድዮ ጣብያ አስጠርተው ከሰራዊቱ ጋራ የነበሩትን ጀነራል ዓለማየሁን አስቀርበው አነጋገሯቸው ጥረቱ ቀጥሎ ረፋዱ ላይ ሌተናል ዴነራል አዲስ ተድላ ጽሕፈት ቤታቸው ሲገቡ ሴተናል ዴነራል ተስፋዬ ገብረኪዳንን እንዲያነጋግሩ ተደርጎ ከእኩለ ቀን በኋላ ለሱዳን መንግሥት ተነግሮም ይሁን ሳይነገር እሺም ይባል እምቢ ትክክለኛውን መልስ እኔ ማረጋገጥ ባልችልም «የሱዳን መንግሥት ፈቃዱን ስለሰጠ ድንበሩን አልፋችሁ ወደ ሱዳን መሬት መግባት ትችላላችሁ» የሚል መልዕክት ለሰራዊቱ ተላለፈለት በዚህ ዓይነት የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ከአሥመራና ከየተሰማራበት ቦታ ለቆ በተለያየ አቅጣጫ ካፈገፈገ በኋላ እና ሱዳን ጠረፍ ከደረሰ በኋላ የደረሰበት ሁኔታ ተነግሮ የማያልቅ ሲሆን በጥቅሉ ግን የሚቀጥለውን ይመስላል የጠላት የወገን ጦር ትዝታዬ አሥመራን ለመያዝ በከፍተኛ ደረጃ ያጠቃውና ግሥጋሴጡ በደቀምሐረ እና በአላ ግንባሮች ሲሆን ከዚህ ርቁ በሰራዬ አውራጃ የሚገኘው የኛ ኮር ኃይል አብዛኛው ወደ ትግራይ ክፍለ ሃገር ሲያፈገፍግ የተቀረው ሰራዊት ግን ጠደ መራ አቅጣጫ በማጥበብ በከረን በኩል ሲወጣ ከዚህ ውጪ ግን በአሥመራ ራባዊ ክፍል የነበረው ሰራዊት ወደ አሥመራ መምጣቱን ትቶ ባብዛኛው ምእራብ አቅጣጫ በማፈግፈግ ገርገር የተባለው በረሃ ውስጥ ነበር የገባው በዚህ ሃ የሚባል በማይገኝበት ገርገር በተባለ የመሬት ዘብጥ በረፃ በኩል ካፈገፈገው ራዊት ጋር ወጥተው ሕይወታቸጡን ማትረፍ የቻሉ ጓደኞቼ ወደ ፃገራቸው ከተመለሰ በኋላ የሰጡት ምሥክርነት የሜከተለውን ነበር ሥመራ ምዕራብ በርቀት በሚገኝ ቦታ መከላከያ ይዘን የነበርነው ቀድመን ያሰብነውና የተዘጋጀንበት ነገር ባይኖርም አሥመራን ለቆ ማፈግፈግ ከተፈለገ ን መውጫ አትጣጫው ወደ ደቡብ አቅጣጫ በመንደፈራ በኩልና በስተሰሜን ደግሞ ከረን እንደነበር ግልጽ ነበር ሆኖም የተፈጠረው ሁኔታ ቀድሞ ያላሰቡትና ልተዘጋጁበት በመሆኑ በወቅቱ ጠላት በፈጠረው አስገዳጅ ሁኔታ ምክንያት በተለይ በተሽከርካሪ ሆኖና የመውጫ አቅጣጫው ወደ ከረን አቅጣጫ ብቻ ሆነ ውጊያው ወደ አሥመራ ክተማ በተቃረበ ቁጥር የኛ ወደ ከረን አቅጣጫ የማፈግፈግ አድላችን ትዘጋ ይህም በመሆኑ ነገሮች ሁሉ ከቁጥጥር ውጪ መሆናቸውን ስንረዳ ጠደ ምዕራብ አትጣጫ የእግር ገጊአችንን ተያያዝነው ጠይና ደጋውን ክፍል ጨርሰን ቁልቱል ወጠደ በረዛው ስንወርድ መቀመቅ የመግባት ያህል ሆነብን በዚህ ዓይነት ጉዞአችን በድንገት ቢጀመርም ሥርዓት ያለውና ተስፋ ሰጪም ነበር ከብዙ ታት አድካሚና የጥድፊያ ገዞ በኋላ በረዛው ውስጥ ስንገባ ጠበቁን ከምንም ቆጥር ጉዞአችንን በመቀጠላችን ከላይ እሳት የምትተፋዋ የምትመስለው ፀሐይ እና የጋለው ምድር ሥጋችንን አገንፍሉ ሊጠብሰው ተቃረበ ህ ጊዜ ነበር ጉልበቱና ጥንካሬ ያለው ጉዞውን ሲገፋ የተሸነፈው ደግሞ መጎተትና ት አረፍ ማለት የጀመረው ጠላት በዛ አቅጣጫ ተከትሎ እንደማይመጣ ረጋገጠ ሲሆን ጥድፊያውና ጥረቱ ግን ከአሥመራ ወጠደ ከረን ያፈገፈገውን ወገን ዋና ኃይል ወደ ሰሜን ታጥፎ አቆርዳት አካባቢ አግኝቶ ለመቀላቀል ገበር የሰራዊቱ በተበታተነ ሁኔታ መጓዝ የትም ለመድረስ ስለማያስቸል የሰራዊቱን ከመራር ሰጪዎች ጦሩን ለማስተባበር ብዙ ጥረት ቢያደርጉም አብዛኛው ሰራዊት የወገን ጦር ትዝታዬ ከጦር ክፍሉ እየተለየ በተናጠል ስለሚጓዝና ቀደም ብሎ ጉዞውን የጀመረውና ከእኛ ጋር የደረሰውን መለየት ስላዳገተ ነገሩ ሁሉ መመሰቃቀል ያዘ ቀነን ሙሉ ስንጓዝ ውለን ሲመሽም ጉዞው በመቀጠሉ እንደው የሚቀራረብ ሰው ካልሆነ የአብዛኛጡ ሰው ጉዞ በነፍስ ወከፍና በተነጣጠለ መልክ መሆነ አበረታች አልነበረም በመዛሉ እየታረፈ ሌሊቱን ስንዓዝ አደርንና ሲነጋ ጉዞውን ቀጠልን በዚህ ቀን ሙቀቴ ይበልጥ ጨመረና ገዞውን ፍፁም የማይቻል አደረገው ይህም በመሆኑ አያንዳንዱ ሰው እጅግ በጣም አስፈላጊ ከሆኑ ነገሮች በስተቀር ትጥቁንም ሆነ ልብሱን ቀንለ ጥሏል በመደመሪያው ቀን ጉዞ ምን ያህል ሰው ተንጠባጥቦ አንደቀረ ማጠቅ ባይቻልም በሁለተኛው ቀን ግን በረፃው የሚበላው ሰው በየቁጥቋጦውና በየዛፉ ሥር ተዘርቶ ማየት አስቸጋሪ አልነበረም በፀሐዩ ብርታት «ሳን አስትሮክ የሚገድለው ሰው እና በውዛ እጦት ላንቃው ተጣብቆ የሚወድቀው ተነስቶ መሄድ እያቃተው በዛው ይቀራል ይህ ብቻም አልነበረም በሁለተኛው ቀን ጉዞ ብዙ የሰራዊቱ አባላት ተስፋ በመቁረጥ በየቁጥቋጦው ሥር ጠጋ ብለው አራሳቸውን በራሳቸው ያጠፋሉ ይህን በመሰለ የጣረሞት ጉዞ ላይ እንደዚህ ዓይነት አስቃቂ ነገርን ሲያዩ የተረፈ ጉልበት ኖሮ እንኳ መጓዝ ቢቻል መንፈስ ግን ይረታልና በርቀት የወደቀ ነገር ስናይ የሞተ ሰው ሊሆን ስለሚችል አቅጣጫችንን በመለጠጥና ፊታችንን ወደዛ ባለማዞር እናልፈው ነበር በሶስተኛው ቀን ከበረሃው ተርፎ ጉዞ የቀጠለው ሰራዊት ውስጥ እንኳንስ መሣሪያና ትጥቅ የያዘ ልብስም በተገቢው መልክ የለበሰ በጣም አነስተኛ ነበር ወደ ፊት ምን እንደሚገጥም ባይታወቅም ትንፋሽ አስካለ ድረስና አግር ቁሞ መሄድ እስከቻለ ድረስ ጉዞውን ቀጥለናል ሆኖም ግን ለሕይወት ስሱነት ይዞን አንጂ ከዛ ቦታ በሕይወት ወጥተን ከወገን እንቀላቀላለን የሚለው ተስፋችን ተሟጥጦ በሦስተኛ ው ቀን አንዳንድ ዘላኖች የሚኖሩበት አካባቢ ደረስንና ለከንፈር ማርጠቢያ ውዛ አገኘን ትንሽ ጉልበት ሰጥቶን ጉዞአችንን ቀጠልን በረሃውን አቋርጦ ለማለፍ ከሞከረው ሰራዌት ውስጥ ከአንድ አራተኛ በላይ የሚሆነው ኃይል በበረዛው ተበልቶ ሲቀር ጠንክሮ ከወጣው ጡስጥም ተስፋ በመቁረጥ ራሱን ከመግደል አልፎ ጓደኛ ለጓደኛ እየተመካከረ በየዛፉ ሥር ፊለፊት ተቀምጦ በመገዳደል ይህንን የመከራና ስቃይ ዓለም ለአንዴና ለመጨረሻ ይለየዋል ማገ ማንንም ምንም ነገር ከማድረግ ማቆምም ሆነ መገላገል የማይችልበት ሁኔታ ስለተፈጠረ የመሣሪያ ተኩስ ዶፍ ባለ ቁጥር ነገሩ የታወቀ ስለሆነ ወደዛ የወገን ጦር ትዝታዬ ስለመሄድና አለማየት ብቻ ነው በዚህ ዓይነት ከምድረ በዳው ጠጥተን ሰው የሚኖርበት ቁላማ አካባቢ ስንደርስ በመደመሪያ አንዳንድ የአካባቢው ነዋሪዎች ለሰራዊቱ ውዛና ምግብ በመስጠት የረዱት ሲሆን ወደኋላ ግን የጠላት ደጋፊዎችና ሚሊሻዎች ድካም የረታው የወገን ጦር ላይ ከፍተኛ ጥቃት አደረሱ በዚህም ጥቃት ድካምና ሕመም ያጠቃቸው የወገን ጦር አባላት መሣሪያና ትጥቃቸውን ብቻ ሳይሆን ልብሳቸው ሳይቀር ተገና ፎ አርቃናቸውን ስለቀሩ በዚህም ምክንያት በርካታ ሰው በዛ በረሃ እርቃነን እየተውተረተረ ሲጓዝ ሲታይ ሁላችንም ትጥቃችንንም ሆነ ልብሳችንን ቀንሰን በከፊል እርቃናችንን ስለ ነበር እንጓዝ የነበረው ይህንን ጉድ አይተን ከማለፍ በስተተር ለመረዳዳት የሚያስችል አንዳችም የተረፈ ነገር አልነበረንም በቁጥር አነስተኛ የሆነ የሰራዊቱ ኃይል ከከረንና አቆርዳት የሚጠስደው መኪና መንገድ ላይ መድረስ ቻለና በሚጓዘው የወገን ጦር ተሽከርካሪ ላይ እየተንጠላጠለ ወደ አቆርዳትና ባሬንቱ በመጓጓዝ ላይ እንዳለ ጠላት ደፈጣ በማድረግ በወገን ሰራዊት ላይ ከፍተኛ ጉዳት አደረሰ በዚህም የሞተው ብቻ ሳይሆን በብዙ መቶ የሚቀጠሩ ቀስለወ የተረፉ የወገን ጦር አባላትን ጠላት ከጦርነት ሕግና ከሰብዕና ውጪ በአረመኔነት ረሸናቸው በሺህ የሚቆጠሩም የወገን ጦር አባላት በአቆርዳትና በባሬንቱ አካባቢ በጠሳት ተማርከው እያሉ አንድ የሰራዊቱ አባል በጠላት ወታደር ሲተፋበት በደም ፍላት ተነሳስቶ ጠላት የታጠቀውን ቦንብ ነጥቆ በመወርወር በጠላት ላይ ጉዳት በማድረሱ ጠላት ይህንን ለመበቀል በሺህ የሚቆጠር የወገን ምርኮኛን ረባዳ ሥፍራ ላይ በመሰብሰብ ግራና ቀኝ መትረየስ በመጥመድ የጥይት ናዳ በማውረድ እረሸናቸው ምድሪቷ በሰው ደም ታጠበች ሰው በሰው ላይ ተደራርቦ ክምር ሲሰራ ሳይቋረጥ የሚዘንበው የመትረየስ ጥይት የሬሳውን ክምር አያበጠረ አንገዋሎሉ ሲጨርስ አቆመ ይህ የሰው ልጅ በሰው ላይ ይፈጽመዋል ተብሉ የማይታመን የአረመነነት ተግባር በዚሀ ሳያበቃ ትውልድ ሊረሳው የማይገባ ሌላም አረመኔያዊ ድርጊት ተፈፀመ ይህም ከዚህ እርሸና አምልጠዋል ተብለው በጠላት ክትትል የተያዙ የወገን ጦር አባላትን ጠላት አንድ በአንድ ሜዳ ላይ እያቀመ ለአካባቢው የከብት እረኞች መሣሪያ አየሰጠ የኢላማ ተኩስ መለማመጃ በማድረግ አስገደላቸው በዚህ ሁሉ የጠሳት ጥቃትና አረመኔያዊ ጭፍጨፋ ሙጥጥ ብሎ አሳልቅ ያለውና ተርፎ ሱዳን ጠረፍ የደረሰው የወገን ጦር በጂነራል ተስፋዬ ገብረ ኪዳን አማካኝነት የወገን ጦር ትዝታዬ ኬኬ ከሱዳን መንግሥት ጋር በተደረገ ድርድር ጠደ ሱዳን መሬት አንዲገባ ፈቃድ ተሰጥቶሃል በተባለው መሠረት ንብረቱንና የተረፈ ኃይሉን አንደያዘ ሱዳን ድንበር ላይ ሲደርስ የኢትዮጵያ ስትራቴጂካዊ ጠላት የሆነው የሱዳን መንግሥት እና የሻዕቢያ ኃይል የተሰጣቸውን መረጃ መሠረት በማድረግ ሰራዊቱን በሙሉ ፈጅተው ትጥቅና ንብረቱን ለመረከብ በማቀድ ጠንካራ የደፈጣ ጦር በማንጠፍ የሞት ወጥመድ አዘጋጅተው ጠበቁት ሰራዊቱ የሱዳን ድንበር ላይ እንደደረሰም በሱዳንና በሻዕቢያ አድፋጭ ጦር ድንገተኛ የተኩስ ጡርጅብሻኝ ሲወርድበት ያልተጠበቀና ያልታሰበ ነገር ተፈጠረ ይኸውም እግረኛው ሰራዊትም ሆነ ታንከኛ ውን ተሽከርካሪው ሳይቀር ያለምንም ማነሳሻና ትዕዛዝ ዐይኑን ጨፍና እየሮጠ የጠላት ምሽግ ላይ ወጣና ውጊያው ተደበላለቀ አያሌ ሰውና ንብረት ተደመሰሰ ረገፈ ሆኖም ግን የተረፈው የወገን ጦር ጠላትን ጨፈላልቆት አለፈና ሱዳን መሬት ዘልቆ ገባ ይህ ሰራዊት ሱዳን መሬት ገብቶ በሱዳን መንግሥት አማካኝነት መሣሪያውን እንዲፈታ ከተደረገ በኋላ በሱዳን መንግሥትና በሻቢያ ኃይል ልዩ ልዩ ስውር ጥቃት ሲደርስበት ከቁየ በኋላ ቤተሰቡን ሳይጨምር ዐዐዐዐ ይጠጋ የነበረው ሰራዊት ውስጥ ፀዐዐ የሚሆነው ብቻ በቀይ መስቀል አማካኝነት ጠደ ፃገሩ ሲመለስ የቀረውን የኤርትራ ምድር በልቆት ቀረ ይህ ብቻም አይደለም ይህ አንደወጣ የቀረ በመቶ ሺህ የሚቆጠር ኢትዮጵያዊ ሁሉ ከሰው አንዳልተፈጠረ ወላጅና ልጅ ቤተሰብና ዘመድ አዝማድ እንደሌለው ዜግነቱም እንደማይታወቅ ተደርጎ ጠያቂም ሆነ አስታዋሽና ተከራካሪ አጥቶ ቀረ የሁለተኛው አብዮታዊ ሰራዊት ሁኔታ ጉዳዩ በዚህ ዓይነት ሲጠናቀቅና እኛም ደፋ ቀና ስንል አጠገባችን ታላቁ ቤተመንግሥት ውስጥ ለየት ያለ ድራማ ሲካሄድ አድር ጠዋት ላይ መረጃው ደረሰን ግንቦት ቀን ዓም ግቢው ውስጥ የቀሩት የልዩ ጥበቃ ብርጌድ አባላት አለቃና ጭፍራ ጠፍቶ ሥርዓት አልበኝነት መካከላቸው ስለሰፈነ መጀመሪያ ካፊቴሪያውን ሰብረው ገብተው መጠጥ አውጥተው ሲጠጡ ማደራቸውጡ ከዚያም የኘሬዚደንቱን መኖሪያ መዝረፋቸውና በመጨረሻም በልዩ ግምጃ ቤት ዝርፊያቸውን አእንዳጧጧፉ ሰማን ዝርፊያውና ንብረት ወደ ውጭ ማጓጓዙ ተስፋፍቶና ተጠናክሮ ረፋዱ ላይ የበር ዘብ ሳይቀር በዚያው ተግባር ተሰማርቶ መሆን አለበት። ርከዝክ ላዘዝነ ወይም መደበኛ ውጊያ ርዐክናከ እኳ ፈጽሞ አስቸጋሪ በሆነ በረሃ ምሽጉ ውስጥ ገባ የወገን ጦር ከትግራይ ክፍለ ሀገር ጀምሮ በተለያየ አቅጣጫ ጠላትን በመምታትና በማሳደድ ብዙ ኪሎ ሜትሮችን በድል ቢጓዝም ሳህል ሲደርስ ግን ተደጋጋሚ ማጥቃት ቢያደርግም ከፍተኛ ጉዳት ከመድረስ በስተቀር ጠላትን ገፍቶ ወደፊት መግፋት አልቻለም ይህም የሚያሳየው ጠላት በሙሉ ኃይሉና መንፈሱ ሊያቆመውና ሊመክተው ያልቻለው የወገን ጦር ጠላት በኃይልም ሆነ በመንፈስ ተዳክሞና ተመናምኖ በሚገኝበት ሁኔታ ወገንን ከመመከት አልፎ ጉዳት ማድረስም መቻሉ ለወታደራዊ ግዳጅ አፈጻፀም የመፊት ገጽና የአየር ፀባይ ተጽዕኖ በውጊያ ውጤት ላይ የሚያመጣውን ለውጥ በግልጽ ያሳየ ነበር በ ዓም በሳህል የተደረፃው የወገን ጦር ከፍተኛ የማጥቃት ሙከራ በናቅፋ ግንባር በኛ ግብረዛይል በማሚዶ ግንባር በዐኛ ግብረ ኃይል በዐኛ ክፍለ ጦር ሲሆን ቀጥሉም በአልጌና ግንባር በዐኛ ግብረ ኃይል ነበር በነዚህ ማጥቃቶች በናቅፋና በአልጌና ግንባር የጦገን ጦር እጅግ ከፍተኛ መስዋዕትነት ከፍሎና እልቂት ደርሶበት የተወሰነ ጠላት ከላይ ሆኖ ወደታች የሚቆጣጠራቸውን ቦታ ከመያዝ በስተቀር የትኛውም ቦታ ቢደርስ የወገን ጦር ትዝታዬ ፌር በጠላት መልሶ ማጥቃት ተገፍቶ በመመለስ አጥፍ ድርብ መስዋዕትነትን ከመክፈል ያለፈ ውጤት አላስገኘም ነበር ከሁለቱ ግንባር በባሰ ደግሞ በማዕሚዶ ግንባር የገባው ዐኛ ለንዑስ ግብረ ኃይል ከፍተኛ ጉዳት ደርሶበት ከመደምሰስ የዳነው ወደ ኋላ አፈግፍጎ መርላ ጉልቡብ አካባቢ በመሆን ጠላትን በታንክና በመድፍ የተኩስ ኃይል መገደብ በመቻሉ ነበር ይህ ሁሉ በተግባር ከታየ በኋላ አንኳ መማር ያልቻለው የሰራዊቱ አመራርና መንግሥት ሌላ ዘመቻ በማቀድ በኮሎኔል ካሳ ገብረማርያም የሚመራው ዐኛ ለንዑስ ግብረ ኃይል ከመርሳ ጉልቡብ ተነስቶ ሮራ ፀሊም በተባለ እጅግ አስቸጋሪ የመሬት ገጽና የአየር ፀባይ ውስጥ አልፎ ከናቅፋ ጀርባ ያለውን የጠላት የእአደላ መሥመርና ወጠደ ሱዳን የሚያገናኘውን መኪና መንገድ እንዲዘጋ የማጥቃት ግዳጅ ተሰጥቶት በመጀመሪያው ምዕራፍ ጠላትን በማጥቃት ከፍተኛ ወታደራዊ ጠቀሜታ ያላቸውንና ውዛ የሚባል በማይገኝበት አካባቢ ጠላትን አስለቅቀው የውሃ ነጥብ ያለበትን ቦታ ሁሉ ከተቆጣጠሩ በኋላ ወደ ፊት ለመገስገስ ቀጥሉ ስለሚያጋጥማቸው ጠላትና የያዙትን የውዛ ነጥብ ለተው ወደ ፊት በሚገሰግሰብት ወቀት ደግሞ ሌላ የውዛ ነጥብ አስከሚያገኙ ድረስ ሰራዊቱ በውሃ ጥም አንዳይፈታባቸው የሚያደርግ ተለዋጭ ዘዴ ባላገኙበት ሁኔታ መንግሥት የጦሩን አዛዥ ዛሳብና አስተያየት በማናናቅ ጦሩ ወደፊት እንዲገፋ በመወሰኑ በወቅቱ የመከላከያ ዘመቻ መምሪያ ኃላፊ የነበሩት ብርጋዴል ጄነራል ገብረክርስቶስ ቡሊ በሄሊኮኘተር ወደ ግንባሩ በመሄድ «ውዛ በሄፄሊኮኘተር ይቀርብላችኋል ወደ ፊት ቀጥሉ» ብለው የጫና ትፅዛዝ በመስጠት ጦሩ ወደፊት በመቀጠል ከፍተኛ የተጠናከረ የጠላት ኃይል ስላጋጠመው ውጊያ ውስጥ ገባ ጦሩ ጠንካራ ተዋጊ ጦር ስለነበር ጠላትን ፊት ለፊት ሰብሮ ለማለፍ ባለው ኃይል ጠንክሮ በታላቅ ጀግንነት ቀንና ሌሊት ተዋጋ ሆኖም ግን ጠላት አካባቢውንና ሁኔታውን በደንብ ስለሚረዳ ከወገን ጦር ኋላ ጦር በመሳክ የጠገን ጦር በአነስተኛ የጥበቃ ጦር ያስቀመጠበትን የውዛ ነጥብ መልሶ ያዘውና ጦሩ ወደ ፊት እንዳይሄድ በጠላት ውጊያ ተይዚል ወደኋላ አይመለስ ጠላት የውፃ ነጥቡን መልሶ ይዞታል በመዛል ሰራዊቱ በውዛ ጥም ተፈታ በዚህ መዛል ያ በሄሊኮኘተር ይመጣል የተባለው ውዛ ለዛ በብዙ ሺህ ለሚቆቐጠር ሰራዊት ሊመጣ የቻለው አንድ ዙር የተወሰኑ ጄሪካኖችን ጭኖ ቢሆንም የመጣውም ቢሆን በየተራራና ቋጥኙ ሥር ላለው ሰራዊት መድረስ ቀርቶ ሄሊኮኘተሩ ያረፈበትም ቦታ ለደረሱ የሰራዊቱ አባሎች ሳይዳረስ ነበር ፈሶ ያለቀው በዚህ የተነሳ ሰራዊቱ የወገን ጦር ትዝታዬ ቸቸ ው ችት መሬ ፍሩ አ ን ለ የበሽ ተጉሮሮጡ በውሃ ጥም ደርቆ አቅም ሲያጣ ጠላት መልሶ በማጥቃት በወጠገን ጦር ላይ ከናተኛ ጉዳት በመድረሱና ውጊያው ከቁጥጥር ውጪ በመሆኑ ዋና አዛዝ ኮሎኔል ካሳ ገብረማርያምን ጨምር አብዛኛው አዛገች ለጠላት አጃችንን አንሰጥም በማለት ራሳቸውን በራሳቸው በመግደል የቴዎድሮስን ሞት ሞቱ ይኸ ሁሉ ሲታይ ከወታደራዊ ስልት አኳያ በሳህል የመሬት ገጽ እና የአየር ዐባይ ተጽዕኖ የወገን ጦር የሚያደርገው ወታደራዊ ዘመቻ ርዕክነርክከ ነና ለጠላት ጥቃት ከመጋለጥ በስተቀር ጤት እንደማይመጣ መቶ በመቶ የተረጋገጠው ገና በ ዓም ነበር ነገር ግን በፖለቲካው በመንግሥት ባለሥልጣናት ተጽዕኖ ይህንን ፃቅ ባለመቀበል ከመከሳከል ውጊያ ሕግ ውጪ ጠላት ከፍተኛ መሬቶችን ተቁጣጥሮ በሚገኘበት በተለይም በናቅፋና በአልጌና ግንባሮች ጠላትን አናቱ ላይ አስተምጦ ከበታቹ ደግሞ ወገን አጥቅቶ በደረሰበት ዝቅተኛ መሬትና የተራራ ወገብ ላይ ምሽጉን ሰርቶ ቋሚ መከላከያ እንዲይዝ ተደረገ በዚህም ጠላት የወገንን ሰራዊት ከላይ ወደ ታች በአይታና በተኩስ መቆጣጠር ከመቻሉም በተጨማሪ በመንፈስም የበላይነት ተሰጠው የሚሆነውን የኤርትራ መፊት ነቄ ያወጣውን ያንን ያህል ግዙፍ ድል የተቀዳጀው የወገን ጦር በጠላት ላይ ያለውን የታንክ የመድፍ የተዋጊ አውርነላንና የተዋጊ ፄ ሊኮኘተር የበላይነት ተጠቅሞ ሊዋጋ በተዋቀረበትና በሰለጠነበት መደበኛ ውጊያን ርክአነርክበ ሊያካሂድ በሚችልበት ሰፊው የኤርትራ መሬፊት ላይ በመዋጋት ጠላትን በመምቃትና በማሸነፍ ፋንታ ሳህል በተባለ የክፍለ ሃገሩ በሚሆን የምድር ሲኦል በመሰለ ለጠላት የውጊያ ስልትና አወቃቀር አመቺነት ባለው በመደበኛ ጦር ውጊያ ውድቀትን ካልሆነ ድል ሊቀዳጁበት በማይቻልና የወገን ጦር በጠላት ላይ ያለውን የመድፍ የታንክና የተዋጊ አውርነሳን የተዋጊ ሄሊኮኘተር የበላይነት ሙሉ በሙሉ ጥቅም ላይ ሊያውል በማይችልበት እጅግ አስቸጋሪ በሆነ የመሬት ገጽና የአየር ፀባይ ተጽዕኖ ውስጥ ገብቶ በመሸንቆር ለአመታት እንዲዋጋ በመደረጉ ምክንያት በሰኔ ወር ዓም ጠላት አንሰራርቶ በናቅፋ ግንባር ከፍተኛ ማጥቃት ሰነዘረ በዚህ ወቅት የወገን ጦር አንድ አጥቂ ጦር ለመረማመጃነት ብሎ ለአንድ ቀንም ሆነ ለጥቂት ቀናት ይዞ በሚቁየው ቦታ ለዓመት በመቆየቱና ድርጅቱንም ሆነ ድጋፍ ሰጪ መሣሪያዎችንና ታንኮችን መግባት በሌለባቸው የጠንዝ መውረጃዎችና መንገዶች ላይ አከማችቶ ስለነበር ከላይ ወደታች ሁሉንም የወገን እንቅስቃሴ ልቅም አድርጎ ለማየት የቻለው ጠላት ከፊት ለፊትና ከጎን አጥቂ ጦሩ በማስገባት በወገን የወገን ጦር ትዝታዬ ረፌሩሥሬርርሥክፍ ዱ መትና የስው ኃይልና በንብረት ላይ ከፍተኛ ጉዳት በማድረስ የወገንን ጦር ጠደኋላ ተገፍቶ ክብኩብ የተባለ ሥፍራ ድረስ በመድረሱ ጠላት ከዛተኛ የጦር መሣሪያና ንብረት ከወገን ማርኮ ታጠቀ ለዚህ የወገን ውድቀት መንስኤው ግን መቶ በመቶ የጠገን ጦር በዛ አግባብነት በሌለው የመሬት ገጽ መከላከያ መያዘ ከባድ መሣሪያዎቹንና ድርጀቱን የማስገባቱ ወይም በዛ ቦታ በዛ ሁኔታ ለመዋጋት የተወሰነበት የውጊያ ስልቱ እንጂ በጠላትም ጀግንነትና ልዩ ችሎታ ወይም በወገን ጦር በውጊያ ደክሞ መገኘት አልነበረም የሚገርመው ደግሞ የወገን ጦር ተመልሰህ በማጥቃት የነበርክበትን ያዝ ተብሎ ተመልሶ አጥቅቶ ጠላትም ዋናውን መከላከያውን ማጣት ስለማይፈልግ አነስተኛ ውጊያ በማድረግ ሲያፈገፍግ አብዛኛውን ቦታ እገደጻገና ያእ ይህም ለመንግሥት ባለሥልጣናት አንድም ቦታ አልተለቀቀም ለማለት እንዲያመች ካልሆነ ከወታኗራዊ አስፈላጊነት አኳያ በአጠቃላይ የወገን ጦር በቫ ቦታና ሁኔታ መዋጋቱ ለጠላት እንጂ ለወገን ጠቀሜታ አልነበረውም በናቅፋ ግንባር ያገኘውን ድል በአልጌና ግንባርም ለመድገም በሐምሌ ወር ዓም ጠላት ማጥቃት ቢስነዝርም ጦሩ ቅድመ ዝግጅት አድርጎ ስለነበር ለሁለት ቀን በመዋጋት በመጨረሻም ስልታዊ ማፈግፈግ በማድረግ አልጌና ተብላ የምትጠራዋ ተራራ አካባቢ በመድረስ ታንኩና መድፉን እንደያዘ ሜዳማነት ባለው አካባቢ በመሰባሰቡ ጠላት እንኳንስ ወደ ሜዳው ሊያጠቃ አንዲያውም ያፈገፈጉት ከኋላዬ አልፈው የለቀኩትን ከፍተኛ መሬት ካታር የተራራ ሠንሠለት ሊይ ብኝ ነው ብሎ በመፍራት የወገን ጦር ገና ተኩስ ሳይከፍትበት ደንብሮ ንብረቱን ሁሉ እያዝረከረከ በመሸሽ ተመልሶ የነበረበት ከፍተኛ መሬት ምሽጉ ውስጥ ሲገባ የወገን ጦርም ሁልጊዜ ከበላይ የሚመጣለት ትዕዛዝ የለቀተከውን መሬት መልሰህ ያዝ ካልሆነ ሌላ ተለዋጭ የውጊያ ስልት ስለሌለ ጠላትን ተከትሎ በመመለስ መልሶ እዛው ከጠላት ሥር ያለ ምሽግ ውስጥ እንዲገባ ተደርዓል በአርግጥ ጠላት ተደናግጦ በመመለሱ እንጂ ብኩ ጊዜ እንደዚህ ሲሆን ጠላት ጠገን ተመልሶ በሚይዘው ወረዳ ላይ ፀረ ሰው እና ዐረ ተሽከርካሪ ፈንጻ ጠምዶ ስለሚፄድ ፈንጂው እየፈነዳ የሚጎዳው ሰውና የሚወድመው ንብረት ከፍተኛ ነጦ የተደረጉት ጦርነቶች የተገኘው ድል እና የደረሰው ውድቀት በራሱ አስተማሪ ሆኖ ስህተትን በማረም ሰውንና ንብረትን በከንቱ ማውደሚያና ማባከኛ የሆነውን የላህል ውጊያ እርግፍ አድርጎ ትቶ ስልትን በመተየር ጠላት በማይመርጠውና ውጤት ሊያመጣ በማይችልበት አካባቢ ወጥቶ የሚዋጋበትን ሁኔታ መፍጠር እየተቻለ ተጠላልፎና ተተብትቦ ያለው የሰራዊቱ ከፍተኛ አመራርና የመንግሥት የወገን ጦር ትዝታዬ ፌር ው መ መ ባለሥልጣናት ይህንን ፃቅ ተግባራዊ ማድረግ ተላናቸው የቀይ ኮከብ ሁለገብ አብዮታዊ ከክመቻ ይህ በመንግሥት ከፍተኛ ግምት የተስጠውን ዘመቻ ለማሳካት በናቅፋ ግንባር በከርከበት ግንባርና በአልጌና ግንባር የወገን ጦር ከጠላት ጋር ተፋጥጦ መከላከያ ከያዘበት በተጨማሪ በተለያዩ አቅጣጫዎች በስፋትና በጥልቀት በመሰለፍ ከመቶ ሺህ በላይ የሰው ዛይልን ያሳተፈና ከፍተኛ የእግረኛ ጦር እና የሜካናይዝድ ኃይል በቀላልና በከባድ መድፎች በተዋጊ አውሮኘኝላንና ሄሊኮኘተር እየተደገፈ ማጥቃት ሰነበረ ሆኖም ግን የመሣሪያም ሆነ የሰው ዛይልና የተለያየ የማጥቂያ አቅጣጫ የላህልን የመሬት ገጽ የአየር ተጽዕና እና የጠላትንና የወገንን ሁኔታ ሊለውጠው ካለመቻሉም በላይ ጠላት ከዘመቻው መጀመር አስቀድሞ የወገንን ጦር የማጥቂያ አቅጣጫና የኃይል አሰላለፍ ዝርዝር መረጃ ለዝግጅት በሚያመቸው ጊዜ አስቀድሞ አግኝቶ ስለነበር ባለው ኃይል ላይ የሕዝባዊ ወያኔ ዛርነት ትግራይ ዛይልን ጨምሮ በማሰለፍ በእያንዳንዱ ግንባር ጦሩን በመከላከልና መልሶ በማጥቃት በዘመቻው የወገን በአንዳንድ ቦታዎች ወደ ጠላት ወረዳ ጠልቆ ቢገባም አንዳችም ይህ ነው የሚባል ውጤት ሳያገኝበት ተዋግቶ የያክውን ቦታ እንደ ገና በጠላት ተጽዕና በመልቀቅ ሲያጠቃም ሆነ በጠላት መልሶ ማጥቃት ከፍተኛ መስዋዕትነት ከፍሎ የተነሳበት ቦታ ተመልሶ ደረሰ በዚህ ገቤ ትክክለኛው ወታደራዊ ግምገማ የወገን ጦር በተለይ በሳህል መሬት የትኛውንም ኃይል አሰልፎ ቢዋጋ ጠላትን በመሣሪያና በሞራል ከማጠናከር አልፎ አንዳችም ውጤት ሊያመጣ እንደማይችል ማረጋገጡ ብቻ ሳይሆን የወገን ጦር መልሶ እንደገና የመደራጃና የመጠናከሪያ ጦርነት የሌለበት የዓመትና የሁለት ዓመት ጊዜ ካላገኝ በተያዘው ዓይነት ጠላት በሚፈጥረው ውጥረት እየተገፉ በይድረስ ይድረስ የሚደራጀው ጦርም ሆነ የሚወሰደው እርምጃ ሁሉ ወገንን በማቀጨጭ ጠላትን እያሳደገው ፄዶ ሊያቆሙት የማይችሉት ኃይል ሊያደርገው እንደሚችል የታወቀበት በመሆኑ የዛገር አንድነትን ከመናድ ለመከላከል ይህንን ተረድቶ የፖለቲካና የዲኘሎማሲው ጥረትና መፍትሄ ወታደራዊውን አንቅስቃሴ ካልረዳ በተያዘው ኣኳኋን ከተቀጠለ የአከምላክ ተዓምር ካልታከለበት በስተቀር በአጭር ጊዜ ውስጥ ሰራዊቱ ለውድቀት ከመዳረግ እንደማይተርፍ የተረጋገጠበት ጊዜ ነበር የወገን ጦር ትዝታዬ መንግሥት ጦር አላጣም በሚሊሻ በመደበኛ በብሔራዊ ውትድርናና በሕዝባዊ ሰራዊት ሕዝቡ ይዘምታል ነገር ግን የጠፋውና ያቃተው ጦሩን በተገቢው መንገድ አደራጅቶ በተገቢው መንገድ አዋግቶ ለድል ማብታት አለመቻል ነው ይህን ማድረግ ደግሞ ስላቃተና ሁሌ ውድቀትና አልቂት ከሆነ ለችግሩ ፖለቲካዊ መፍትሄፄ መስጠት አንድ ሌላ አማራጭ ነው ይህ ሁሉ ሳይደረግ ግን የወገን ጦር ውድቀት ከቀን ደ ቀን እየጨመረ ሄደ የወገን ጦር አመራርና መንግሥት አንዳችም ከስሕተቱ የተማረውና ያረመው ነገር ባለመኖሩ ጠላት በየካቲት ወር ዓም በአልጌና ግንባር የተሰለፈውና አንድ የተጠናከረ ክፍለ ጦር ብቻ ያለውን ውቃው ዕዝን ከቦ ለመደምሰስ ማጥቃት ሰንዝሮ ሰራዊቱ ጠንክሮ በመዋጋቱ ጠላት ዓላማው በመክሸፉ ጉዳት ደረሰበት የወገን ጦርም በረቀቀ የውጊያ ጥበብና ታላቅ ጀግንነት ተዋግቶ ድል ቢቀዳጅም ጉዳት ግን ደርሶበት ነበር ልክ በወሩ መጋቢት በዐ ቀን ዓም ጠላት ስልቱን ቀይሮና ስሕተቱን አርሞ ባልተጠበቀ ሰዓት ከአኩለ ቀን ጀምሮ በወገን ጦር ላይ ማጥቃት ሰነህረ የወገን ጦር ደግሞ የግንባሩ የጦር መሪዎች የሚያቀርቡትን ጥያቄ አሥመራና አዲስ አበባ የሚገኙት የሰራዊቱ ከፍተኛ አመራር አካላት ባለመቀበላቸው የተነሳ ኃይል ሳይጠናከርለት ባለበት ቦታ ሆና የጠላትን ማጥቃት አንዲጠብቅ ስለተደረገ ጠላት ከፍተኛ ኃይል በማሰለፍ ሰራዊቱን በመቆራረጥ ሜዳማ ቦታው ድረስ ወጥቶ በመዋጋት ሰራዊቱ ለሦስት ተከታታይ ቀናትና ሌሊት ውጊያ ቢያደርግም ረዳት ጦር ሳይደርስለት በመጨረሻው ጠላት የአልጌናን ግንባር በሙሉ በቁጥጥሩ ሥር ሲያውል የሚሆነው የጠገን ጦር ብቻ ወደ ቀምጨዋ መውጣት ሲችል የተቀረው ተሠዋ ቀሰለ ተማረከ ያንን የመሰለ በትግል የተፈተነ ጠንካራ ጦር ከዛ የሳህል በረዛ አውጥቶ በሌላ ከፍተኛ ወታደራዊ ግዳጅ ላይ ማዋል ሲቻል ትክክለኛ ወታደራዊ አመራር በማጣትና በዳተኝነት ምክንያት አምስት ዓመት ሙሉ በየዕለቱ ሲሞትና ሲቆስል ኖሮ በመጨረሻም ያ ጦር በጠላት ጥቃት ተደመሰሰና ያም ቦታ የጠላት ሆነ አልጌና በጠላት ቁጥጥር ሥር መዋልና አለመዋል የወገን ጦር በየትኛውም ጊዜ መጥቶ ሊቆጣጠረው የሚችል ቦታ በመሆኑ የተከፈለውን መስዋዕትነት የሚመጥን ቀርቶ ይኸ ነው የሚባል ወታደራዊ ጠቀሜታ ስለሌለው የተፈፀመው ሙሉ በሙሉ ዐይኑን ያፈጠጠ የአመራር ስህተት ነበር የወገን ጦር ትዝታዬ ጠሳት በአልጌና ግንባር ባገኘው ድል ተኩራርቶ ምንም ያህል ሳይቆይ በክፍተኛ የሜካናይዝድ ኃይል ተጠናክር በናደው ፅዝ ግንባር ምሥራቃዊ ክንፍ በኩል ማጥታት በመሰንዘር ከሁለት ሳምንት በላይ የዘለቀ አጅግ ከፍተኛ የሆነ ውጊያ ተደርጎ ናደው ዕዝ ያለውን ኃይል ሁሉ ውጊያ ውስጥ በማስገባትና ይህም አልበቃ ብሎ ከአልጌና ግንባር ተርፎ የወጣው ጦር ኛ አና ኛ ብርጌድ በመባል በአዲስ መልክ ተቋቁሞ የሚገኘውን ኃይል በማሳለፉ ይህም ጦር ባልተጠበቀ ሁኔታ በከዓተኛ እልህና ቐራጥነት በመዋጋቱ የጠላት ዓላማ ሊከሽፍ ችላል ከአልጌና ግንባር የወገን ጦር ውድቀትም ሆነ በኋላ በናደው ዕዝ ግንባር ጠላት እንዳሰበው ተሳክቶለት ቢሆን ኖሮ ሊከሰት የሚችለውን አደጋ በማጤን የጠደፊቱን የወገን ጦር በሳህል የማቆየቱ ሁኔታ መታየትና መለወጥ ሲገባው ጦሩ በዛው የወገን ጦር ምንም ውጤት በማያመጣበት ቦታ እንዲቆይ ተደረገ ጠላት ግን በመቻኮልም ሆነ በመሳሳትና በጀብደኝነት ወይንም በሁሉም ምክንያት ከሞት አፋፍ ከመዳን አልፎ ለከፍተኛ ወታደራዊ ጥንካሬ ካበቃው የሳህል መሬት በመውጣት በክፍለ ዛገሩ ታሪክ በጠላት እጅ ወድቃ የማታውተውን ባሬፊንቱን አጥቅቶ ሰኔ ዓም በቁጥጥሩ ሥር አዋለ በዚህ ጊዜ ጠላት አንደሳህል መሬት መስሎት ባሬንቱን ይዢ አለቅም በማለት ልክ ወገን አንደሚያደርገው የያዘውን መልቀቅ ዛፍረት መስሎት ሲንገዛገዝ በሰውና በንበረቱ ላይ ከፍተኛ ጉዳት ደርሶበት ባሬንቱን ከመልቀቅም አልፎ ብዙ ወገን ደርሶባቸው የማያውቅ የጠላት ድርጅት ማከማቻ ቦታዎች በወገን ቁጥጥር ሥር ዋሉ ጠላት ግን ስህተቱ ገብቶት ሊሆን ይችላል የተረፈ ኃይሉን ይዞ አዛው ሳህል መሬት ተመልሶ ገባ ወገንም የተገኘውን ድል ለማስፋፋት ማጥቃቱን ቀጥሎ አልጌናን ግንባር በአየር ወለድና በባሀር ወለድ ጦር በቀላሉ ያዘ ያም ሆኖ ግን የሳህል መሬት ውጊያ አንዳችም ለወገን ድል የማያስገኝ ስለሆነ የወገን ጦር አመራርና መንግሥት ለመጀመሪያ ጊዜ ባልተለመደ ሁኔታ ዛሞት ኖሮት አልጌናን ያለ ጠላት ተጽዕኖ ወታደራዊ አላስፈላጊነቱ ታይቶ ያለጉዳት በትዕዛዝ ተለቀቀ በሌላ በኩል ግን የወገን አመራርና መንግሥት የወገንን ጦር ከሳህል በማውጣት ጠላትም ከሳህል በተለያየ ዘዴ እንዲወጣ በማድረግ እንጂ በሳህል መዋጋት አንዳችም ፋይዳ አንደሌለው በሳህል ተቀዳጅቶት የማያውቀውን ድል በባፊንቱ ድል የወገን ጦር ትዝታዬ መቀዳጀቱ አንድ ትልቅ ምሳሌ ሊሆናቸው ሲገባ ከዚህም መማር አሻፈረኝ አኣሉ የናደው ዕዝ የመጨረሻ እጣ ፋንታ መንግሥትና የሰራዊቱ አመራር በአንድ ላይ ተጠላልፈው ተሳስረውና ተወሳስበጡ ናደው ዕዝን የመሰለ ተወዳዳሪ የማይገኝለት በትግል የተፈተነ አንደአልማዝና አንቁ የሚታይ ጦር በተለያየ ስልት ማዋጋት ተስኗቸው ለጠሳት ብቻ አመቺነት ባለው የመሬት ገጽና የአየር ፀባይ ውስጥ ለዘጠኝ ዓመታት በማስቀመጥ በተለይ ኘሬቪዚደንቱና የመንግሥት ባለሥልጣናት ጦሩ ከዛ ወጥቶ ይወጋ የሚለውን ዛሳብ አንሰማም አንቀበልም አሻፈረኝ ብለው ይኸንን ሃሳብ የሚያቀርቡትን በመግደል በማሰርና በማግለል ጭምር ለጠላት የልብ ልብ ሰጥተውት ከመጋቢት ቀን ዓም ጀምሮ ጠላት በናደው ዕዝ ግንባር የከበባ ማጥቃት ሰንዝሮ ሁለት ቀን ባልሞላ ውጊያ በመጋቢት ዓም የናዩው ዕዝን ይዞታ በቁጥጥሩ ሥር በማዋል በ ዓመት የውጊያ ታሪክ ውስጥ ጠላት አግኝቶት የማያውቀውን ወታደራዊ ድልን በመቀዳጀት በመሣሪያ ረገድ ጠላት ከአየር በስተቀር ወገን የታጠቀውን መሣሪያ ሁሉ በመታጠቅ ከፍተኛ ኃይል ያለው የጦር ኃይልን ገነባ ከዚህ በኋላ ወታደራዊ ኃይልን በመጠቀም ብቻ የኤርትራን መገንጠል ለማስቆምና የኢትዮጵያን አንድነት ጠብቆ ለማኖር እንደማይቻል መቶ በመቶ ማረጋገጥ ተችሎ ሃበር ይህንን ሁኔታ የተረዳና የተቀበለ መንግሥት ቢኖር ኖሮ ከጠላት ጋር እውነተኛ ድርድር በማካሄድ ለችግሩ ፖለቲካዊ መፍትሔ መስጫው የመጨረባሳዉ ሰዓት ነበር ከ ዓም ጀምር በሃገር መከላከያ ሚኒስቴር ዘመቻ መምሪያ በምሰራበት ወቅት ሁልጊዜ ያስገርመኝ የነበረው ነገር በኤርትራ ውስጥ የወገን ጦር አንድ ከፍታ ነጥብ ለቀቀ ተብሉ ሪፖርት ሲመጣ የመከላከያው ባለስልጣንና የሀገሪቱ ኘሬዚደንት ሳይቀሩ ያቺ ከፍታ ነጥብ ለምን ትለቀቃለች በማለት ለአንድ ከፍታ ነጥብ ትኩረት በመስጠት የተለቀቀው ቦታ በአስቸኳይ ተመልሶ በቁጥጥር ስር አንዲውል ጥብቅ ትዕዛዝ መስጠት የተለመደ ነገር መሆኑ ነበር ከፍታ ነጥብ ማለት በወታደራዊ የመሬት ካርታ ላይ አንድን የመሬት ገጽ ከባህር ወለል በላይ ያለውን ከፍታ በሜትር መግለጫ የተነጠበበት ነው ይህም በመሆኑ በግንባር ያለው ሻለቃ አዛዥ ወይም ብርጌድ አዛዥና ከዛም ባለፉ ደግሞ ክፍለ ጦር አዛዝ የከፍታ ነጥቡን አስፈላጊነትና አሳስፈላጊነት መዝኖ የወገን ጦር ትዝታዬ ዜሬ ም መ አ መልሶ መያዙንም ሆነ መልቀቁን መወሰን ሲገባው የአንድ የመቶ ጦርን ውጊያ ለመምራት የኮር የፅዝና የሰራዊዌትን አዛዝፐች ሁሉ አልፎ የዛገር መከላከያ ሚኒስቴርም መጨመሩ እጅግ በጣም የሚያስገርም ነበር በአርግጥ በናቅፋና በአልጌና ግንባር ለድልም ሆነ ለውድቀት ታላቅ ሚና ያላቸው ከፍታ ነጥቦች አሉ የከፍተኛ ባለ ስልጣኖችና የሀገሪቱ ኘሬፊዚደንትም ይህንን ለያይተው መረዳት ስለሚቸገሩ ሁሉንም ከፍታ ነጥብ በአንድ ዐይን በማየት ነበር ከፍታ ነጥብ ሲባል ልክ አንድ ፃዛገር እንደተያዘና አንደተለቀቀ አድርገው በማየት ከፍተኛ የትዕዛዝ ጫናችን ወደ ታች የሚያፈሉሱት ይህም በመሆነ ማንኛቸውም የጦር መሪ በራሱ አነሳሽነትና አንዳችም ነገር ለመፈጸም እንዳይችል ሆኗል ከላይ የተዘረዘሩት ግልጽ አመላካች ነገሮች ከብዙዎቹ ጥቂቶቹ ቢሆኑም የወገን ጦር ግን በፖለቲካውና በፖለቲካ ተሺዷሚው የመንግሥት ባለሥልጣናት ግፊት እንጂ በትክክለኛው ሚሊታሪ ስትራተጂና ፅቅድ አንደማይመራና ትክክለኛውንም ወታደራዊ ስልትን ተጠቅሞ እንዲዋጋ ባለመደረጉ ለውድቀት እንደተዳረገ ግንዛቤ አንደሚያስጨብጡ አምናለሁ የእርሾ ማጣት ከ ሺህ በአንድ ጊዜ ወደ ቁጥር ያደገው የምድር ጦር ሰራዊት በአመራር በልዩ ልዩ ኪነታዊ ክፍሎች በአስተዳደርና በድርጀት ወዉክተ በቂ ልምድና ችሉታ ያዳበር ነባር ሰራዊት በበቂ ደረጃ በአርሾነት ሊዳረሰው አለመቻሉ የበታች ሹሞች ለአንድ ሰራዊት የጀርባ አጥንት ናቸው ይባላል በሌላ አነጋገር እነዚህ በሰራዊቱ ውስጥ በረጆም ያገልግሎት ዘመን ሰፊ ዕውቀትና ልምድ ያዳበሩ የበታች ሹሞች በአንድ ሆስፒታል ውስጥ ከሚገኙ ነባር ነርሶችና ጫሜ ትረኖች ጋር ይመሳሰላሉ ነርሶቹ ከሌሉ ዶክተሩ ያውም አዲስ ዶክተር ብቻውን ዋጋ እንደሌለው ሁሉ ሰራዊትም እንደዚሁ ያለ ነባር የበታች ሹም በመኮንን ብቻ ያውም ልምድና ተሞክሮ በሌለው ተመርቶ ወታደራዊ ግዳጅን በተገቢው መንገድ ሊወጣ የማይችል በመሆነ በሰራዊቱ ውስጥ ለአርሾነት የሚበቃ የበታች ሹም እጥረት እጆግ ከፍተኛ ስለነበር አስከ እና ዓም ድረስ ጓድ መሪ የአሥር አለቃ ምክትል ጓድ መሪ ደግሞ ምክትል የአሥር አለቃ ሌላው ቀርቶ የመቶ ድጋፍ ሰጪ መሣሪያ የሆነው የከባድ መትረየስ ተኳሽ እንኳን ምክትል አሥር አለቃ የነበረበት የመቶ ከመቶ የወገን ጦር ትዝታዬ ፌሩ ፍሩ ላ ው አለቃው በታች የመቶ ዛፃምሳ አለቃ ሻምበሉም ጦር ሻምበል ባሻና ሻለቃውም ሻለቃ ባጓ የነበረው የምድር ጦር ተዋጊ ስራዊት ብዛቱ ሲጨምር ብዙ የጦር ክፍሉች ዐ የሚሆነው መሪውም ሆነ ተመሪው በአዲስ ኃይል ብቻ የተሞላ መሆን ደረጃ ላይ ሊደርሱ ቻሉ የጦርነቱ ተከታታይና የማያቋርጥ መሆን ሰራዊቱን ወደ ነበረበት የጥራት ደረጃ ለመመለስ ቀርቶ ባለበት አንኳ እንዲቀጥል ለማድረግ ባለመቻሉ ጥራቱና ብቃቱ እያደር እየወረደና እየዘቀጠ መሄደ መረጃና ፀረ መረጃ የሰሜኑ ጦርነት የአርስ በአርስ ስለነበር በወገን ሰራዊትና በመንግሥት አመራር ውስጥ ጠልቆ የገባው የመረጃ መረብ የወገንን ዕቅድና ምሥጢር ሁሉ ለጠላት አሳልፎ በመስጠት ጠገን ደግሞ ስለ ጠላት ያሰውን የመረጃ ፈሰስ በማጥበብ የወገን ጦር ለዓመታት በጠላት ላይ ድንገተኝነትን አለማትረፍ በተቃራኒው ደግሞ ጠላት በአብዛኛው ጥቃቱ በወገን ጦር ሳይ ድንገተኝነትን ማትረፍ መቻሉ የሰራዊቱ የተሳሳተ ሹመትና ሺህ ሞት » በአንድ በጦር አመራር ልምድን ያዳበረ የጦር መኮንን በአንድ ነባር ሰርጂን ዶክተር ሊመስል ይትሳላል በአርግጥ ሰርጂነ አንድ ሰው ሲቀድ ኃሳፊነቱም በአንድ ጊዜ ለአንድ ሕይወት ሲሆን የመኮንኑ ኃላፊነት ግን በአንድ ጊሼኬ የብዙ ሰዎችን ሕይወት መጠበቅና ማትረፍ ነው ይህን ነባር ሰርጂን ዶክተር ከማስተማር ጀምሮ በሙያውና በብቃቱ ከፍተኛ ደረጃ ድረስ ለመድረስ የወሰደው ጊዜና በሱ እውቀትና ችሎታ ደግሞ ሀገርና ወገን የሚያገኘውን ከፍተኛ ጠቀሜታ ሲያዩ ይህን ለመተካት የማይቻል ሰው ለዛገርና ለሕዝብ ሲሉ ማቆየትና መሰሎችን አንዲተካ ማድረግ ሀገርንና ወገንን ከሚወድ ቀርቶ ከማንም ጤነኛ አዕምሮ ካለው ሰው የሚጠበቅ ተግባር ነው ከ ዓም ጀምሮ ግን መንግሥት በአሥርና በዛያ አመታት እንኳን መልሰን ልናፈራቸው የማንችለውን የጦር መሪዎች በየጊዜው ምንም ሳያወላውልና ሳያቅማማ ከስልጣኑ ሊባረር ቀናት እስኪቀረው ድረስ ለ ዓመታት ያለርህራሄ ያለማመዛዘንና ያልፍትህ በትንሹም በትልቁም ሲገድል በመኖር አለ የሚባለውን አብዛኛውን የጦር መሪ ሁሉ ገድሉና አስር በመጨረስ የወገን ጦር ትዝታዬ ሰራዊቱን የጦር መሪ የቀዶ ጥገና ሰርጂን አልባ አድርጎ አስቀረው ሌሳው የመንግሥት አሳፋሪ ድርጊት ደግሞ «በአንድ ሆሰፒታል ውስጥ አንድን ነርስ በምሳሌነት ብንወስድ ነርሱ ከነርስነት ሥራው ከሆስፒታልና ከህክምና ተግባር ጋር በማይገናኝ ስራ ተመድቦ ከአሥርና አሥራ አምስት ዓመት በኋላ ቀዶ ጠጋኝ ፃኪም ሰርጂን ተብሎ በመንግሥት ተሹሞ ቀዶ ጥገና ተግባር እንዲያከናውን ቢደረግ ውጤቱ ምን ይሆናል። እንደዚህም ሁሉ የአውነቱን ዓለም ትቶ ራሱ በህሃሳብ በፈጠረው ዓለም መኖር የደመረው መንግሥትም ከአሥርና ከአሥራ ስድስት ዓመት በፊት የበታች ሹም የሻምበል የሻለቃ ማዕረግ እያላቸው ሰራዊቱን በመልቀቅ በሲቪል የሥራ መስክ ባለስልጣን ሆነው የቆዩና ሰራዊቱን ሲለዩ በነበራቸው ማዕረግ አንኳ ተመልሰው በሰራዊቱ ውስጥ ለማገልገል ብቃቱ የሌላቸውን ለመንግሥት ባላቸው ታማኝነት ብቻ በአንዴ ተመንድገው ብርጋዴል ሜጀር አና ሌፍተናንት ጄነራል ማዕረግ በመሾም በገደላቸውና ባሰራቸው የጦር መሪዎች በመተካት ሰራዊቱን አንዲመሩ ሥልጣን ሰጣቸው ልክ ነርሱ ቀዶ ጠጋኝ ዶክተር አንደሆነው ሁሉ እነዚህም አዲስ ተዷሚዎች የጦር አዛዥ ሆኑነ በእርግጥ ነርሱ ቀዶ ጠጋኝ ዶክተር ሆኖ ያለ ችሎታውና ያለ ዕውቀቱ በሚያደርሰው ጥፋት በአንድ ጊዜ አንድና ግፋም ቢል ሁለት ሰው ከገደለ በኋላ የሚያስቆመው ሊኖር ይችላል ችሎታና ብቃቱ ሳይኖረው በታማኝነት ብቻ የተሾመ የጦር መሪ ግን በውጊያ ላይ የሚያጠፋው ሕይወት ቁጥር በሺህ ካልሆነ አንድና ሁለት ተብሎ የሚቆጠር ባለመሆኑ በአመራር እጦት ሰራዊቱ የአልቂትና የውድቀት ሰለባ ሲደረግ ቆይቷል የመንግሥት የተሳሳተ የጦር አደረጃጀት ስልት ተጀምሮ አስኪጨረስ ድረስ መንግሥት አዲስ የጦር ክፍልን በማቋቋም ውጤት ይገኛል በሚል የተሳሳተ እምነት ላይ በማተኮር በውጊያ ልምድ የዳበረውንና ውጤት ለማስገኘት ችሎታው ያለውን ነባሩን የጦር ክፍል በሰው ኃይል በመሣሪያና በመገናኛ መሣሪያ አጥረት የውጊያ ብቃት ደረጃው ከ በታች ሆኖ ከጠላት ጋር ለመዋጋት ሲገደድ ለተዋጊው ክፍል የጎደለበትን መሣሪያ ፈጥኖ ማሟላት ቅድሚያ መስጠት ያለበት ነገር ሆኖ ነገር ግን ያለውን የሰው ኃይል የጦር መሣሪያና የመገናኛ መሣሪያ በአብዛኛው አዲስ ለሚቋቋመው ክፍል በማዋል ለነባሩ ጦር የሚሆን የሰው ኃይልና መሣሪያ ይታጣል የወገን ጦር ትዝታዬ ዴዴ በዘመኑ የነበረው የእግረኛ ጦር የተራራና የበረሃ ውጊያ ባሕሪ እያንዳንዱ ወታደር በደቂቃ እስከ ዐዐ ጥይት የሚተኩስ ባለ ሙሉና ግማሽ ግብረ ርዕስ ሀ«ር ዲ ሀፎዘ መሣሪያ ከሶስት መቶ ስድሳ ያላነሰ ጥይት ጋር ታጥቆ ከሁለት ያላነሰ የአጅ ቦምብ በመያዝ በቀላል በከባድ መትረየሶችና ምሽግን በማናረስ ታንክንና የተሰበሰበ ዒላማን በሚደመስሱ ፀረ ታንክ መሣሪያዎች የተጠናከረ ነው እግረኛው ተዋጊ ጦር ይህንን የመሣሪያና የተኩስ ኃይል በተገቢው መንገድ ሥራ ላይ ለማዋል ከርቀት በደቂቃ እስከ ዐዐዐ ጥይት በሚተኩሱ መትረየስ ተኩስ የጠላትን አንገት በማስቀበር አግረኛውን ጦር በማስጠጋት ጨበጣ ሰንዛሪው ጦርም ከጠላት ምሽግ በቅርብ ርቀት በመሆን ባለው ቀላል መትረየስና የነናስ ወከፍ መሣሪያ በጠላት ላይ የተኩስ ውርጅብኝ አዝንቦ ተጽኖ በማሳደር የአጅ ቦንብ መወርወሪያ ርቀት ድረስ በመጠጋት ቦንቡን ወርውር ጨበጣ በመሰንክር ጠላትን ከምሽተ ያስለቅቃል ወይም ባለበት ይደመስሠዋል በመከላከልም ውጊያ እንደዚሁ የጠላትን የተኩስ ውርጂብኝ አፀፋውን በመመለስና በመመከት የተኩስ ዛይሉን ተጠቅሞ ለማጥቃት የተጠጋውን ጠላት ረግጦ ካላስወጣ ታንክ መድፍና አውርኘላን ሲረባረብ ቢውል ድጋፍ ከመስጠት አልፎ ወሳኙን የእግረኛ ጦር ውጊያ ስለማይዋጋ አግረኛው ጦር የውጤት ባለቤት መሆን አይችልም ይህም በመሆኑ ለተራራና ለበረሃ ውጊያ አዲስ ጦርን አፍንጫው ድረስ አስታጥቆ ከማሰለፍም ሆነ ታንክ መድፍና አውርኘላንን ከማብዛት ይልቅ ለድል ወሳኝ የሆነውንና በውጊያ የተፈተነውን የወገን እግረኛ ተዋጊ ክፍል በመሣሪያ ረገድ በኣቋም ሊኖረው የሚገባውን በጓድ ደረጃ ቀላል መትረየስ በመቶ ደረጃ ከባድ መትረየስ እና ሀረ ታንክ አር ፒጂ በሻምበል ጠቅላይ ሰፈር ደግሞ ከባድ መትረየስና ፀረ ታንክ መሣሪያ በጎደለው መጠን ፈጥኖ ሊሟላለት ሲገባ ይህ ስለማይደረግ ከጊዜ ወደ ጊዜ ጠላት ደግሞ በመቶ ደረጃ ሳይቀር ተጨማሪ ከባድ መትረየሶችን በመታጠቅ በውጊያ ወቅት ጠላት የወገንን ጦር በአግረኛ የተኩስ ኃይል በከፍተኛ ደረጃ በልጦት ነበር ትክክለኛው ሁኔታ ይህ ቢሆንም ያለሙያና ችሎታቸው ሁሉንም የሚያውቁ የሚመስላቸው የመንግሥት ባለሥልጣናት እጅግ ኋላቀርና የዘመናዊ መኪና አና የፈረስ ጋሪን የፍጥነት ልዩነት ያህል የሚበላለጥን እጅግ ኋላቀር የሆነ በአንድ ጊዜ አንድ ጥይት ብቻ የሚተኩስ ቆመህ ጠብቀኝ መሣሪያ ለገበሬ በማስታጠቅና ወደ ጦር ሜዳ በማዝመት ሊታመን በማይችል አላዋቂነትና ስህተት ብዙ ሕዝብን ለአልቂት ዳርገዋል በበረሃና በተራራ ውጊያ ልክ እንደከተማ ውጊያ ሁሉ ግንኘ የወገን ጦር ትዝታዬ ው ነት እጅግ ከፍተኛ ሚና ይጫወታል የተራራ ውጊያ አንደተራራዎቹ ዓይነት ቋጥኝ ሸጥ ገደልና ጉራንጉር የሜበዛበት በመሆኑ አግረኛው ጦር በፈለገው አቅጣጫ አንደልቡ ሲጓዝበት ስለማይችል ለውጊያ አሰላለና የማያመች ከመሆኑም በላይ ጉራንጉር ቋጥኝና ቁጥቋጦ በበዛበት ቦታ ከታች ወደ ላይም ሆነ ወደጎንና ከርቀት የሰውን እንቅስቃሴ በግልጽ ማየት ስለሚያዳግት ለጦር ቁጥጥርም አጅግ አስቸጋሪ ነው ይህም በመሆነ አንድ ዓድ መሪ እንኳ የሚመራቸውን ስምንት ሰዎች እንቅስቃሴ እያየ ለመምራት ስለሚያዳግተው በተራራ ውጊያ ግዳጅን በተገቢ መንገድ ለመወጣት ልክ እንደከተማ ውጊያ ቢቻል ከጓድ ጀምሮ ካልተቻለም ከመቶ ጀምርሮ ያለው ጦር የመገናኛ ራዲዮ ያስፈልገዋል በተራራ ውጊያ እግረኛ ጦር ሲያጠቃም ሆነ ሲከላከል ከታች ወደ ላይና ከላይ ወደታች አንደሜዳማ ሥፍራ በሁሉም አቅጣጫ ጥርት አድርጎ ማየት ስለማይቻል ፍጥነት ባለው ሁኔታ ጦርን አዘዋውሮ መዋጋትና ተኩስን እያዘዋወሩ መጠቀም ወሳኝነት ስላለው ይህንን ለማድረግ የመገናኛ ራዲዮ እስከ ዝቅተኛው ክናል ድረስ መኖር እጅግ በጣም አስፈላጊ ነው ሆኖም ግን በወገን ጦር በኩል ምንም እንኳን ቀደም ብሉ እግረኛው ጦር ጓድ ደረጃ ድረስ የመገናኛ ራዲዮ ግንኙነት የነበረው ቢሆንም ከጊዜ ወደ ጊዜ ሰራዊቱ ብዛት እያደገ ሲሄድ በመቶ ደረጃ እንኳ የመገናኛ ራዲዮ የሌለው ከመሆኑም አልፎ በአንዳንድ የጦር ክፍሎች ከዚህም በባሰ አንዳንድ የሻምበል ጦርም ራድዮ ስላልነበረው ውጊያ የሚመራው በመልዕክተኛ ነበር በጠላት በኩል ደግሞ በእጅ የሚያዙ «ዎኪ ቶኪ» ራዲዮናችን ዝቅተኛ የጦር ክፍሉችና ከባድ መትረየስ ተኳሾች ድረስ በማስታጠቅ በተገቢው መንገድ ይጠቀምበት ስለነበር የወገንን ጦር በከፍተኛ ደረጃ በልጦት ነበር ይህንን ሃቅ ለመረዳት ምንም ዓይነት የተለየ እውቀት ባይጠይቅም መንግሥት ግን በተሳሳተው መንገድ በመመራት በየጊዜው አዳዲስ የጦር ክፍሎችን በማቋቋም ገና ማሰልጠን ሲጀምር ዝርዝር መረጃ የሚደርሰው ጠላት ደግሞ ሆነ ብሎ በየቦታው ውጥረትን በማንገስ ያ ጦር ሰልጥኖና ጠንክሮ ከመውጣቱ በፊት በተፈጠረው ግፊት ምክንያት እሳት አጥፊ ሆኖ ገና በአንጭጩ እንዲዘምት ይደረጋል በዚህ ዓይነት ሁኔታ በየጊዜው ተቋቁመው በወታደራዊ ሥልጠናና ልምድ ሳይዳብሩ ከማሰልጠኛ ጣቢያ ወጥተው በመዝመት በዘመቱበትም ቦታ ከበረሃው የአየር ፀባይና አስቸጋሪ ከሆነው የመሬት ገጽ ጋር ገና ሳይተዋወቁ ምንም ዓይነት የውጊያ ልምድ ሳይኖራቸው በአንድ ጊዜ እቪህ ሁሉ የማያውቁት አስቸጋሪ ነገር ውስጥ ገብተው የአካባቢውን መሬትና የአየር ፀባይ በሚገባ በማወቅም ሆነ የወገን ጦር ትዝታዬ በውጊያ ከፍተኛ ልምድን ካካበተ ጠላት ጋር እንዲዋጉ እሳት ውስጥ እየተጣሉ ከጠላት ጥይት ባላነስ በፀሐዩ ዛሩርና በውሃ ጥም ያለቁበት አጅግ ብዙ ተነግሮ የማያልቅ የተለያዩ የጦር ክፍሎች አሳዛኝ ታሪክ ያለ ቢሆንም ለዚህ ሁሉ እጥፍ ድርብ መስዋፅትነት መክፈል ምክንያቱና ተጠያቂው የወቅቱ የውጊያ ባህሪና ሁኔታ ለገባው ያልቻለው አመራሩ በመሆኑ ይህንን ታሪክ አስከሚያወጣው ድረስ አንደሻማ እየቀለጡ የሃገራቸው ኢትዮጵያን አንድነትና ሉዓላዊነት ጠብቀው ያኖሩ የትግል ጓደኞቼን መንፈስ ላለመጉዳት ስል ዝርዝሩን ለመግለጽ አታቀባለሁ የሰራዊቱ መብት አለመጠበቅ በሚሲሻነትና በብሔራዊ ውትድርና የዘመተው ሰራዊት በተገባለት ቃል መሠረት አለመመለሱና በግዴታ ወደ መደበኛ ወታደርነት አንዲቀተላቀልና ለዓመታት ከቤተሰቡና ከትውልድ አካባቢው ተነጥሉ ነርሮጡ በጦርነትና በጦር ሜዳ አንዲሆን መደረት ባዓትህን ባልተከተለና ባልተጣራ ወንጀል በትንሽ በትልቁ ጥፋት እየተቻኮሉ አብዮታዊ አርምጃ በሚል ፈሊጥ የጦር መሪውንና ወታደሩን በሞት መቅጣት ሰራዊቱ በጦር ሜዳ ሕይወቱን አሳልፎ እየሰጠ ቤተሰቡ ተገቢውን እንክብካቤ ማጣቱ በየጦር ሜዳ የተሰለፈው ሰራዊት ከቤተሰቡ ጋር የሚያደርገው የደብዳቤ መፃፃፍ መታፈንና ሰራዊቱ ለቤተሰቡ የሚልከውን ደብዳቤ ሰፖለቲካ ካድሬ ዎች እንዲያስነብብ ማስገደድ የውጪ ራዲዮኖችን መስማቱን ማስቆም አንደማይቻል እየታወቀ እንዳይሰማ በመከላከል አርስ በአርሱ እንዲጠባበቀና አንዲቃረን ማደረግ ከብዙ በጥቂቱ ነበር የወገን ጦር ትዝታዬ ሬር ክፍል አሥራ አራት ጦርነትና የአእምሮ ቅርስ ጦርነት ሲያልፍ በተሳታፊው ሰው አእምሮ የሚቀርጸው ክፉ ትዝታ የሚተወው ትልቅ ጠባሳ አለ በቀላሉም የሚጠፋ አይደለም ዘመናት ካለፉ በኋላ በሰላም በሚኖሩበት ጊዜ በልዩ ልዩ ምክንያቶች ድቅን እያለበት ዕረፍት ያሳጣዋል በቅት ያባንነዋል ለዚህም ነው ጦርነት ቢያልፍም ሰው የሰላምን ዋጋ አጣጥሞ አያውቅም የሚባለው የጦርነት ዓላማ አንዱ ወገን ጠላት የሚለውን በማጥፋት ድልን መቀዳጀት ቢሆንም አያንዳንዱ ተፋላሚ በተመኘው ሁኔታም ሆነ ጊዜ አይከናወንለትም ጦርነት በአንዴ ተጀምሮ ወዲያው ድል አድራጊው የሚለይበት ወይም ግብግቡ የሚደመደምበት ጊዜ አስቀድሞ አይታወቅም ስለሆነም በአንድ ዘመቻ ይጠናቀቃሉ የተባሉ አያሌ ጦርነቶች ለብዙ ዓመታት ዘልቀው ትውልዶችን ሲቀጥፉና ሲያጠፉ ኖረዋል በጦርነት ዘመን አአምሯችን ቀርጾ የሚያስቀረው የምንፈልገውን ነገር ብቻ አይደለም ልንረሳው የምንወደውንም አጉልቶ በማሳየት ያስደነግጠናል በጦርነት ውስጥ ያለፈ ሰው የዚህ ስቃይ ሰለባ ነወ መግለጽ ከሚያዳግቱት ሰቀቀኖች መሀልም አንዱ የሞት ጠረን ነው የወገን ጦር ትዝታዬ ር መ ው የሞት ጠረን በጦር ሜዳ ላይ በውጊያ ወቅት ምድሪቱ በመድፍና በጥይት ስትቀላ ስትደበላለቅና ስትታረስ ሳርና ቅጠሉ ሲረግፍና ሲነድ የሰው አካል ሲነደልና ሲፈርስ መሣሪያ ሲጋይና ሲቀልጥ በአካባቢው ነግሶ የሚገለማውጦ ጠረን አድሜ ልክ አፍንጫ ይሰረስራል በአንድ ቦታ ጦርነት ሲጀመር ከወገንና ከጠላት የሚተኮሰው የልዩ ልዩ መሣሪያዎች ባሩድና ፈንጂዎች ጠረን የሚጎደፈረው አፈር የሚፈለጠው ድንጋይ የሚለበለቡት ዕፀዋትና አታክልት ትንፋግ የሰው ልጅ የተንኳለለ ደም የተከሰከሰ አጥንትና የተንጋለለ አስከሬን ክርፋት ተዳምሮ ይሰነፍጣል ያጥወለውሳል ትንፋሽ ይሰልባል ያኔም ሰው ወኔው እንዳይከዳው ከራሱ ጋር ግብግብ መግጠም ግድ ይለዋል እየቆየ በፄሂም መጠን በዚያው ልክ ትንፋጉ አይሉ ውጪ ነፍስ ግቢ ነፍስ ይመጣል ያ መጥፎ ጠረን ከነፋስ ጋር ተደባልቁ እየመጣ እፍን ያደርገዋል በፍልሚያ አውድማ እየተዋጉና የሞትን ጠረን እያሸተቱ ማለፍ ለጊዜው ባይታወቅም ካለፈ በኋላ ግን ስለ ጦርነት ባሰቡ ጊዜ ያ የሞት ጠረን ያ የአስከሬን ክርፋት በአባና በአፍንጫ ይገባና መድረሻ ያሳጣል ናላ ያዞራል ያኔም ሕይወት ህልም ወይም ቅዝት ትሆንበታለኘኝ አንድ ስው ከረዥም ጦር ሜጫዳ አገልግሉት በኋላ ያንን ሁሉ መከራ አልፎ ወዩ ስላማዊ ሕይወት ሲመለስ ጤናማ ሕይወት ያለው ይመስል ይሆናል እንኗ ሰው ቆሞ ሲሄድ ሰው መባሉም አይቀርም ሐቁ ግን ከዚህ የተለየ ነው ኮሽታ ያነቃዋል ተኩስም ጨርሶ ሊሰማ አይፈልግም ደሙን ያፈላዋል አናም የሚያደርገውን ያሳጣዋል እባብ ያየ በልጥ በረየ» አንዲሉ በጦር ሜዳ የኖረ ሰው የቆቅ ባሕርይ ይጠናወተዋል ይህ ማለት ግን እንቅልፍ የለሽ እንጂ ወኔ ቢስ ሆኗል ማለት አይደለም በጦር ሜዳ አንዳንዴ መተኛት የሚባል ነገር የለም ለሳምንት ያህል መተኛት የማይቻልበት ጊዜ አልፎ አልፎ ያጋጥማል ስው ለሳምንት በቀንና በሌሊት ሳይተኛና ሳያርፍ መዋጋት መቻሉ ይገርማል ያኔም እየፄዱ ማንጎላጀት አለ ዐይንን ከደን ከፈት እያደረጉ በአውንና በህልም ዓለማት መካከል መዋለል ይለመዳል በተለይ ክመቻ መኮንን ከአዛኙ በፊት ሁሉን የዘመቻ አንቅስቃሴ የመቅጣጠር ኃላፊነት ስላለበት አንዳንደ መተኛት የሚባለውን መርሳት ግድ ይሆንበታል የወገን ጦር ትዝታዬ ር መ ቂፍ ዘ ዳባ ዓመ ስለዚህ አብዛኛውን ጊዜ አፍጦ ፍዳውን ይቆጥራል ወይ አሸልቦት እያየና እያዳመጠ ሥራውን ይቀጥላል ወደ ሰላማዊ ሕይወት ተመልሶም እንቅልፍ የለውም የነፋስ ሽውታ የውዛ ጠብታ የሰዓት ቃቃታ የነፍሳት ሰርሲርታመስማት ያባንነዋል ድምዕ የሌለበት ሥፍራ የት ሊያገኝ።

• N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from:
  • https://github.com/millzon/textSummarizer-am
  • https://github.com/icoxfog417/awesome-text-summarization#motivation